Bolton nói Trump đề nghị ông Tập giúp tái đắc cử

Cựu cố vấn an ninh Bolton viết trong hồi ký rằng Trump đề nghị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giúp đỡ trong cuộc bầu cử tổng thống 2020.

Theo trích đoạn hồi ký của cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton mang tên “The Room Where It Happened: A White House Memoir” (Căn phòng nơi chuyện đó xảy ra: Hồi ký Nhà Trắng), dự kiến được xuất bản vào ngày 23/6, Bolton nói rằng Tổng thống Trump đã đề nghị lãnh đạo Trung Quốc giúp đỡ để chiến thắng khi tái tranh cử ghế tổng thống năm 2020. Trích đoạn được các tờ Washington Post, New York Times và Wall Street Journal đăng tải hôm 17/6.

“Tôi rất khó để xác định bất kỳ quyết định quan trọng nào của ông Trump trong nhiệm kỳ của tôi tại Nhà Trắng mà không bị chi phối bởi các tính toán tái tranh cử”, Bolton viết trong hồi ký về Tổng thống Mỹ, người sẽ tái tranh cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 với đối thủ là cựu phó tổng thống Joe Biden.

Trong một cuộc gặp quan trọng với ông Tập hồi tháng 6 năm ngoái, Tổng thống Trump đã “chuyển nội dung đối thoại sang bầu cử tổng thống Mỹ một cách cừ khôi, ám chỉ khả năng kinh tế của Trung Quốc có thể tác động đến các chiến dịch tranh cử đang diễn ra và đề nghị ông Tập đảm bảo rằng ông sẽ giành chiến thắng”, Bolton cho biết trong hồi ký.

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và cựu cố vấn an ninh quốc gia Bolton ở Nhà Trắng, thủ đô Washington, tháng 9/2019. Ảnh: AP.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia viết rằng Tổng thống Trump nhấn mạnh tầm quan trọng của nông dân Mỹ và “và việc Trung Quốc gia tăng sức mua đậu nành và lúa mì” có thể ảnh hưởng đến kết quả bầu cử Mỹ.

Bolton cũng viết rằng Trump liên tục thể hiện việc sẵn sàng bỏ qua các hành vi lạm quyền của Trung Quốc. Tổng thống Mỹ từng nói với ông Tập về vấn đề người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, rằng “đó chính xác là điều phải làm”.

“Tôi muốn ghi lại chính xác từng lời của ông Trump, nhưng quá trình xem xét cấp phép sách của chính phủ đã quyết định khác”, Bolton nói. Ông cũng mô tả nhiều động thái của Tổng thống Mỹ, gồm can thiệp vào các vụ kiện liên quan đến các công ty lớn ở Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, nói rằng đó “thực tế là dành sự ưu ái cá nhân cho những kẻ độc tài mà ông ấy thích”, trích đoạn viết.

Chính quyền Trump hôm 16/6 đệ đơn kiện Bolton, sau khi Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng (NSC) xác định bản thảo hiện tại cuốn hồi ký của Bolton có một số đoạn chứa các thông tin an ninh quốc gia mật, “có thể gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng cho an ninh Mỹ”. Trước đó cùng ngày, Trump tuyên bố cựu cố vấn an ninh quốc gia Bolton có thể bị truy tố nếu tiết lộ thông tin mật trong hồi ký về Nhà Trắng.

Simon and Schuster, đơn vị xuất bản cuốn sách, hôm 12/6 ra thông cáo cho hay cuốn sách đề cập chi tiết quan điểm của Trump với Trung Quốc, Nga, Ukraine, Triều Tiên, Iran, Anh, Pháp và Đức, cung cấp cái nhìn sâu hơn về “quá trình ra quyết định bất nhất, bừa bãi” của Tổng thống Mỹ. “Đây là cuốn sách mà Donald Trump không muốn bạn đọc”, Simon and Schuster viết.

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản, tháng 6/2019. Ảnh: Reuters.

Bolton được bổ nhiệm làm Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ vào tháng 3/2018, nhưng Trump sa thải ông vào tháng 9/2019, sau 17 tháng Bolton làm việc tại Nhà Trắng. Tổng thống Mỹ cho biết ông “bất đồng sâu sắc với nhiều lời khuyên” từ Bolton.

Là người có quan điểm cứng rắn, Bolton bất đồng với Trump trong nhiều vấn đề, đặc biệt là chính sách với Iran và Triều Tiên. Trong khi Trump ủng hộ đàm phán hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, Bolton lại thiên về cách tiếp cận cứng rắn hơn và hối thúc Trump duy trì sức ép tối đa với Bình Nhưỡng.

Hai người cũng từng bất đồng về cách xử lý vấn đề Iran sau khi quốc gia Vùng Vịnh này ngày 20/5 bắn rơi một máy bay trinh sát không người lái Mỹ gần eo biển Hormuz, khiến căng thẳng giữa hai nước gia tăng.

Trump từng nói rằng Bolton “hoàn toàn là một con diều hâu” và cho biết nếu nghe theo lời Bolton, “ông ấy sẽ cùng lúc đánh nhau với cả thế giới”. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ tuyên bố ông cần cả những con “diều hâu” lẫn “bồ câu” trong chính quyền của mình.