Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: “Nguy cơ đứt gãy chuỗi nguồn lao động do Covid-19″
“Không chỉ khiến đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu, Covid-19 còn khiến nguy cơ đứt gãy chuỗi nguồn lao động trở nên hiện hữu…”.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung phát biểu khai mạc Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm trong lĩnh vực người lao động, người có công và xã hội và thực hiện Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-TTg . Chương trình do Bộ LĐ-TB&XH tổ chức sáng 14/7 tại Hà Nội.
Đánh giá về tình hình 6 tháng qua, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định có nhiều sự kiện quan trọng của đất nước đã diễn ra thành công như: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13, Bầu cử Quốc hội khóa 15 và HĐNĐ các cấp nhiệm kỳ 2021-2026…
Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm trong lĩnh vực người lao động, người có công và xã hội và thực hiện Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/QĐ-TTg (Ảnh: Đỗ Linh).
“Trong bối cảnh khó khăn do Covid-19, cả nước đã thực hiện mục tiêu kép, đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận: Ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng, kiềm chế lạm phát, đời sống nhân dân cơ bản ổn định, an sinh xã hội đảm bảo. Đặc biệt, việc làm duy trì” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định.
Đánh giá về tình hình Covid-19 hiện nay, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng tác động của dịch bệnh rất mạnh mẽ và sâu rộng. Đặc biệt đợt dịch lần thứ 4 (27/4), ảnh hưởng tới lao động và việc làm rất lớn.
“Theo Tổng cục Thống kê, tỷ lệ thất nghiệp 2,42 %, tỷ lệ thiếu việc làm 2,6 %. Riêng khu vực phi chính thức trên 60 %. Lao động tự do bị ảnh hưởng lớn, nhất là ở những khu vực đô thị” -Bộ trưởng đơn cử.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung (Ảnh: Đỗ Linh).
Các lĩnh vực đã bị ảnh hưởng lớn từ năm 2020, nay càng tác động sâu hơn. Điều này khiến đời sống người lao động khu vực càng khó khăn, như: Thương mại, dịch vụ, giao thông, du lịch…Theo Bộ trưởng, không chỉ có nguy cơ đứt chuỗi cung ứng nguyên vật liệu, Covid-19 còn khiến nguy cơ đứt gãy chuỗi nguồn lao động trở nên hiện hữu.
“Đặc biệt, biến chủng mới đã xâm nhập vào “thành trì” quan trọng nhất của chúng ta, đó là khu vực công nghiệp, chế xuất, doanh nghiệp sử dụng lao động lớn. Đây là khu vực cơ bản, chiếm 3,8/11 triệu lao động trực tiếp trong cả nước” – Bộ trưởng đơn cử.
Thống kê tới hiện nay, đợt dịch lần thứ 4 đã khiến 130.000 lao động của tỉnh Bắc Giang bị dừng hoạt động trong đợt 4. Sau hơn 1 tháng, tới nay mới có 80.000 đã đi làm trở lại.
Về khu vực phía nam, trong 2 tuần qua, nhiều tỉnh, thành như: TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Đồng Tháp, Vũng Tàu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đánh giá những tác động của Covid-19 với lĩnh vực lao động việc làm là rất lớn (Ảnh: Đỗ Linh).
Đặc biệt là TPHCM có tới 1,6 triệu lao động, Bình Dương có 1,2 triệu, Đồng Nai có 1 triệu lao động bị tác động lớn. Tình trạng người lao động rút BHXH một lần, nhận bảo hiểm thất nghiệp gia tăng và nguy cơ không dừng ở đây.
Bộ trưởng đánh giá: “Những tác động trên là vô cùng lớn. Điều này cho thấy vấn đề đời sống việc làm đặt ra những gánh nặng lớn trong bối cảnh hiện nay”.
Trong bối cảnh đó, việc ban hành Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-TTg có ý nghĩa rất lớn.
“Dư luận đồng tình với những chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động. Rút kinh nghiệm từ việc triển khai Nghị quyết 42/NQ-CP, Bộ đã chủ động hơn trong việc đề xuất báo cáo Bộ Chính trị, xin ý kiến Đảng Đoàn Quốc hội…Trên cơ sở đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-TTg …” – Bộ trưởng cho biết.
Về thủ tục, Quyết định 23/2021/QĐ-TTg đã giảm thủ tục xét duyệt hỗ trợ từ 25 ngày xuống còn 5 ngày của Ngân hàng Chính sách xã hội, nhiều thủ tục khác giảm từ 40 ngày xuống còn 7 ngày.
Thống kê tới ngày 14/7, Bộ LĐ-TB&XH đã nhận được 33/63 văn bản cụ thể ban hành thực hiện Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-TTg của các tỉnh, thành. Nhiều tỉnh, thành còn ban hành ngay quyết định triển khai trong đêm.
Nhiều tỉnh, thành và BHXH VN, Ngân hàng chính sách xã hội triển khai nhanh sau vài ngày từ khi có Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-TTg.
Bộ trưởng hoan nghênh: “Trong 3 ngày thực hiện Chỉ thị 16, TPHCM đã triển khai giải ngân khoảng 100 tỷ đồng, 226.000 lao động tự do sẽ được giải ngân xong việc hỗ trợ trong ngày 14/7. Từ 15/7, TPHCM chuyển sang hỗ trợ đối tượng người lao động có hợp đồng lao động. Dự kiến 30/7, việc hỗ trợ theo kế hoạch của TPHCM sẽ hoàn thiện”…
Cuộc sống du mục của những người cạo nhựa thông
Hàng trăm lao động từ các tỉnh phía Bắc vào Tây Nguyên dựng lán bạt, ăn ở dưới những tán rừng để làm nghề cạo mủ thông.
Kon Tum hiện có khoảng 8.000 ha rừng thông tập trung ở các huyện Đăk Tô, Sa Thầy, Tu Mơ Rông, Đăk Glei, Đăk Hà..., do Công ty TNHH MTV Nguyên liệu Giấy miền Nam quản lý.
Các đối tác của công ty nhận khai thác mủ, sau đó giao khoán cho người lao động. Họ chủ yếu từ Lạng Sơn, Bắc Giang, Cao Bằng...
Khi lấy nhựa, người thợ phải tuân theo một quy trình và kỹ thuật khai thác, bảo đảm sự sinh trưởng và phát triển của cây thông. Trong 2 năm, một cây chỉ được cạo dài không quá 25 cm, rộng dưới 45% thân cây.
Mỗi cây thông cho nhựa từ 0,5 đến một kg trong một tháng. Nhưng mỗi ngày người đi lấy phải đều đặn cạo lớp vỏ cây để nhựa chảy ra.
Một túi nylong đặt dưới gốc thông để hứng nhựa. Cuối tháng khi nhựa đông cứng, người đi lấy sẽ gom các túi nylon này và đóng gói bán cho chủ giao khoán 10.000 đồng mỗi kg.
Chị Đặng Thị Liễu, 40 tuổi, quê Lạng Sơn, vào Kon Tum hơn 20 năm trước. Khi hôn nhân đổ vỡ, chị dắt hai đứa con trai vào dựng lán ở dưới những tán rừng ở huyện Đăk Hà, Tu Mơ Rông, làm nghề cạo nhựa thông gần 10 năm. Riêng cô con gái đầu 17 tuổi của chị về lại quê làm công nhân.
Hai năm nay chị nhận cạo 4.500 cây thông ở xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô. Chị và con trai (14 tuổi, bỏ học từ lớp 5) cạo mỗi tháng thu nhập khoảng 14 triệu đồng, trừ các khoản mắm muối, gạo, thuốc... còn dư ra được 9 triệu đồng.
Cầm dụng cụ cạo mủ mỗi ngày, hầu hết các lao động làm nghề này đều bị chai sần ở lòng bàn tay dù đã đeo bao tay. Vết chai sần lớn hay nhỏ tùy thuộc vào thời gian làm việc nhiều hay ít.
Năm học vừa rồi, trước khi đi làm chị Liễu phải đưa đón con đến trường, cách khoảng 5 km. Nhưng nay nghỉ hè, đứa con trai 7 tuổi chỉ biết chơi một mình quanh căn lều, bầu bạn với con mèo và chiếc xe đẩy bằng gỗ tự chế.
Do ở trong rừng, xa nguồn nước, chị Liễu thường hứng nước mưa trữ trong xô chậu trữ để dùng sinh hoạt.
Chén bát sau khi rửa xong, được tráng lại nước sạch chở từ những nhà dân gần đó. Nước uống, nấu cơm, rửa rau... đều xin từ nhà dân. "Năm nay may mắn nhận được rừng thông ở cạnh đường và gần nguồn nước sạch nên thuận tiện hơn", chị Liễu nói và và cho biết, những lần trước ở sâu trong rừng nên phải dùng hoàn toàn nước suối. Trong gần 10 năm làm nghề, ba mẹ con chị đã di chuyển 5 nơi.
Chị Liễu ăn tối cùng đứa con út trong lúc người con thứ 2 đang tắm rửa. Hôm nay chị về muộn, không kịp nấu cơm, mẹ con chị Liễu ăn tạm mì tôm cùng vài miếng thịt còn lại từ trưa.
Cách lán của chị Liễu hơn 500 m, là căn lều "dã chiến" rộng chừng 15 m2 của ông Mai Hồng Phượng, 63 tuổi, quê huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn. Ông Phượng cho biết, người thợ cạo chỉ làm nhà tạm bợ trong rừng để tiện di chuyển. Gặp lúc mưa gió, lều thường xuyên thấm dột.
Trong 8 năm làm nghề, ông đã dựng 3 căn lều tại cánh rừng xã Măng Ri, Ngọc Yêu và huyện Tu Mơ Rông. Hai đến ba năm, khi cây thông hết nhựa, ông phải di chuyển sang cánh rừng khác. Năm sau, ông Phượng dự định sang huyện Chư Păh, Gia Lai, tiếp tục nhận khoán cạo mủ thông.
Ông Phượng một mình rời quê vào Tây Nguyên mưu sinh, hai năm nay chưa về thăm vợ con. "Tết vừa rồi vì dịch bệnh nên không thể về quê thăm người thân", ông Phượng nói.
Năm nay ông nhận cạo 3.500 cây thông ở xã Đăk Trăm, thu nhập 6-7 triệu đồng một tháng. Những lúc rảnh rỗi, ông đùa giỡn với con chó của mình.
Sau một tháng, khi những túi nylon đã đầy nhựa thông, ông Phượng thuê thêm 4 lao động địa phương (một ngày công 150.000 đồng) để thu gom trong hai ngày.
Nhựa thông sau khi thu gom lại, người lao động đổ vào bao rồi dùng gậy đâm cho nhựa thông nhão ra, khâu bao lại.
Nhựa thông chế biến dầu sơn các loại đồ gỗ, keo trong sản xuất giấy và một số ứng dụng trong công nghiệp điện, chất đốt...
Điểm tập kết nhựa thông, khi đủ sản lượng, công ty sẽ đến thu mua. Mỗi bao nặng trung bình 70 kg.
8 nhóm được đề xuất tăng 15% lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội Theo đề xuất của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội sẽ tăng 15% từ ngày 1/1/2022.8 nhóm đối tượng có thể hưởng lợi từ chính sách này. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) vừa trình Chính phủ dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm...