Bitcoin có đáng để đầu tư nhất lúc này?

Bong bóng dot-com năm xưa tan vỡ để lại Amazon, Google và Ebay. Giờ đây, những cái nhìn lạc quan hy vọng nền tài chính phi tập trung sẽ là thứ sống sót khi cơn sốt Bitcoin đi qua.

Sau hơn 10 năm tồn tại, Bitcoin đã trở thành đồng tiền thu hút sự chú ý lớn nhất hiện nay. Xoay quanh nó, những đánh giá trái chiều diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Mức lịch sử cho 1 BTC đã vượt 52.000 USD vào ngày 17/2. Tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc của Bitcoin – khoảng 1.000% kể từ đầu 2019 – kéo theo cả sự phấn khích lẫn mối nghi ngờ.

Những người không thiện cảm suy đoán thời điểm sụp đổ của đồng tiền. Phe còn lại tập trung khả năng phát triển dài hạn của Bitcoin.

Michael Hartnett, Giám đốc đầu tư chiến lược Bank of America nhận định đây là “mẹ của mọi bong bóng khác”, nhằm so sánh đồng tiền này với “Bong bóng dot-com” năm xưa.

Những nhà đầu tư Bitcoin liệu có tránh được vết xe đổ dot-com năm xưa?

Khi cơn sốt đi qua

“Bong bóng dot-com” xuất hiện cuối những năm 1990, khi giá trị cổ phiếu các công ty hoạt động về Internet tăng trưởng chóng mặt.

Thời điểm đó, nhiều trình duyệt ra đời giúp Internet trở nên phổ biến hơn. Làn sóng các công ty công nghệ mới ra đời, niêm yết trên sàn NASDAQ mang đến cơn sốt cho nền kinh tế thế giới.

Nhiều công ty nhận được lượng vốn lớn trong khi còn chưa thu về lợi nhuận. Lo ngại chậm chân, nhóm đầu tư nhỏ lẻ, thậm chí chưa từng tham gia thị trường cũng lao vào cơn sốt, thổi bong bóng tài chính ngày càng phình to.

Cổ phiếu các công ty công nghệ nhanh chóng tăng phi mã, đẩy giá trị toàn thị trường tăng theo cấp số nhân. Chỉ số NASDAQ tăng từ dưới 1.000 lên hơn 5.000 trong khoảng thời gian 1995-2000.

Bong bóng dot-com vỡ khi tạp chí tài chính Barron vạch trần tình trạng sử dụng vốn kém hiệu quả của các công ty, phần lớn chỉ có lỗ và không có khả năng sinh lời.

Tâm lý hoang mang dần lan rộng trong giới đầu tư. Họ nhanh chóng chuyển vốn sang các kênh khác, dẫn đến bán tháo và sụt giảm giá cổ phiếu.

Giới đầu tư thế hệ mới tin tưởng vào tương lai lạc quan của Bitcoin.

Đầu tư dễ dãi, quá tự tin vào thị trường mới, nhà đầu tư không chú trọng đến cách dòng vốn lưu thông, mờ mắt chạy theo các đợt bán cổ phiếu mà không nhận ra nguồn lực hạn chế đằng sau những công ty nhận vốn.

Giới phân tích thị trường cũng chịu phần lỗi không nhỏ khi định giá quá cao cổ phiếu công ty Internet. Hàng loạt start-up hoạt động với mô hình không thực tế vẫn được đánh giá tích cực. Sự lạc quan quá mức khiến những cảnh báo từ cộng đồng bảo thủ vốn cẩn trọng hơn bị phớt lờ.

Cùng là khoản đầu tư dựa trên công nghệ, bong bóng dot-com có nhiều điểm tương đồng với Bitcoin hiện tại. Khi ấy, cổ phiếu dot-com đầy biến động như giá tiền điện tử, cũng là công nghệ mới xuất hiện. Trong góc nhìn ái ngại của phe bảo thủ, công nghệ mới thường đi kèm với sự xuất hiện của bong bóng tài chính.

“Vàng” mới?

Khi nhìn lại, giới kinh tế học đánh giá Bitcoin là bong bóng được định sẵn sẽ vỡ.

Tuy nhiên, thị trường hiện tại đã có nhiều thay đổi so với đầu thế kỷ 21. Giới chuyên môn tin rằng Bitcoin sẽ tiếp tục tồn tại dù bong bóng tiền điện tử có vỡ.

Bong bóng dot-com vỡ đem lại nhiều thiệt hại kinh tế, tuy nhiên nó cũng “sản sinh” ra Amazon, Google và Ebay. Tháng 9/2001, Amazon giao dịch với giá dưới 6 USD/cổ phiếu. 17 năm sau, công ty của Jeff Bezos chễm chệ trên thị trường chứng khoán với mức định giá hơn 1 nghìn tỷ USD.

Những nhà đầu tư mới xem trọng đồng tiền này vì sở hữu nhiều ứng dụng trong thực tế. Đây cũng chính là thứ khiến giới chuyên môn tin vào tương lai của nó mặc cho những biến động về giá.

Bitcoin độc lập, không thuộc về chính phủ hay quốc gia cụ thể nào. Đồng tiền mới cho phép mọi người trên thế giới tự do giao dịch, thanh toán xuyên biên giới với mức phí rẻ và an toàn.

Jamie Dimon, sếp ngân hàng lớn nhất Mỹ hối hận chỉ 3 tháng sau khi gọi Bitcoin là trò lừa đảo.

52.000 USD chắc chắn không phải là kỷ lục cuối cùng Bitcoin có thể đạt được. Các chuyên gia tiền điện tử kỳ vọng đà tăng vẫn còn tiếp tục khi ngày càng có nhiều ứng dụng thực tiễn được tạo ra xoay quanh đồng tiền.

Chỉ thời gian mới có thể trả lời câu hỏi “Bitcoin có phải bong bóng không”. Nhưng giờ đây, ngay cả chính phủ các nước cũng chú trọng công tác quản lý đồng tiền này. “Khi nhà quản lý quan tâm hơn đến tiền điện tử, hệ sinh thái tài sản kỹ thuật số sẽ dần thành hình và được sử dụng một cách minh bạch, tích cực hơn”, Shivam Thakral, Giám đốc điều hành Buy Ucoin nhận định.

Số khác xem Bitcoin là vàng mới. “Bitcoin sẽ thay thế vàng – tài sản trị giá khoảng 8.000 tỷ USD hiện nay”, Lou Kerner, chuyên gia phân tích từ Crypto Oracle khẳng định.

Kerner không phải là người duy nhất tỏ ra lạc quan. Các nhà đầu tư kỳ cựu của Phố Wall, bao gồm cả Giám đốc JP Morgan, ông Jamie Dimon cho biết bản thân hối hận chỉ sau 3 tháng gọi Bitcoin là trò lừa đảo.

Tuy nhiên, vẫn sẽ là sai lầm nếu không nhìn nhận và học hỏi những gì đã xảy ra trong thời kỳ dot-com.