Bình Thuận: Đem con dông cát nấu canh dưa hồng, ăn rồi sao cứ hít hà, chép chép

Vào mùa hè nắng nóng, tôi thường theo ba đặt bẫy, đào bắt loài dông cát. Những chú dông hương chúng tôi bắt được mang về để mẹ nấu dưa hồng ăn cơm thì ngày đó cơm không còn một hột, canh cũng không còn một giọt.

“Bát canh dông nấu với dưa hồng, ở bưng bà Tùng mẹ tám nuôi quân. Hàm Thuận xưa nơi cha tiến bước, Hàm Thuận Nam nay con lên đường …”.

Mấy câu hát ấy cứ văng vẳng bên tai tôi khi mà mùa hè nóng nực sắp về trên mảnh đất quê tôi. Ở một vùng đất bưng thuộc huyện Hàm Thuận Nam ( tỉnh Bình Thuận), phần phía trên là toàn đất cát, phần dưới là sình lầy, có nước quanh năm.

Đặc biệt là vào mùa khô sau Tết Nguyên đán, ra giêng những triền cát pha đất dọc theo bưng rất hợp trồng cây dưa hồng…

Loài dông cát trước kia có rất nhiều ở vùng đất bưng thuộc huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận vẫn còn nhiều hộ dân nuôi con dông cát để bán thịt. Ảnh: Internet.

Ngày tôi còn nhỏ, cứ sáng sáng, chiều chiều theo ba gánh những xô nước tưới cho dưa và mong tới ngày dưa hồng lớn lên, bỏ ngọn, ra hoa kết trái để nấu canh ăn.

Dưa hồng quê tôi có thể nấu với nhiều thứ, nhưng dưa hồng nấu với thịt con dông cát mới là số một.

Vào mùa hè nắng nóng, tôi thường theo ba đặt bẫy, đào bắt loài dông cát. Những chú dông hương chúng tôi bắt được mang về để mẹ nấu dưa hồng ăn cơm thì ngày đó cơm không còn một hột, canh cũng không còn một giọt.

Canh dông nấu với dưa hồng nghe đơn giản nhưng thực sự phải rất khéo. Ta băm nhuyên thit dông, cho dầu lên bếp tao thịt với củ hành hương giã nhỏ, một ít nước mắm, tỏi, đường, tiêu, đơi thit dông chin, băm dưa hồng thăng vao nôi thit tao, khoi phai cho nươc, nươc dưa hông ngon hơn.

Chi đơn gian vây rồi cho sôi trên bếp khoảng một, hai dạo, bắc nồi canh xuống khi miếng dưa vẫn còn màu đục, đậy nắp lại đến khi ăn múc ra tô, miếng dưa trong là vừa, nếu để sôi trên bếp lâu quá miếng dưa có màu trong, thì đến khi ăn sẽ bị nhão nhoẹt.

Đơn sơ là thế, giản dị là thế nhưng sao tô canh dưa hông nấu với thịt dông của ngày xưa con ngot đên tân bây giơ.

Dưa hồng nhà tôi trồng được ngoài cung cấp cho bữa ăn gia đình, sáng sáng mẹ còn đem ra chợ bán kiếm thêm ít tiền để mua cá, mắm, muối phục vụ cho đời sống hàng ngày. Người thành thị không kiếm được thịt dông thì dưa hồng được nấu với cá hay với tôm, thường nấu canh dưa hồng với cá rế (một loại cá nhỏ như cá cơm).

Dưa hồng nấu với các loại cá như cá nhồng, cá sơn, cá hồn… nấu với cá nào cũng ngon. Người thành thị thường giã tôm khô, hay tôm tươi nấu canh dưa hồng. Tuy nhiên dưa hồng không nấu được với thịt bò, thịt heo vì nồi canh sẽ bị chua.

Ngoài nấu canh, dưa hồng còn để muối chua, người ta muối những trái dưa hồng còn non, dưa muối ăn sống cũng được hay kho chung với thịt cũng rất ngon.

Để có bát canh dưa hồng thơm ngọt, ngày xưa ba hay dắt tôi đi bắt con dông cát về cho mẹ nấu cả nhà ăn cơm. Nhớ món canh dông cát nấu dưa hồng, tôi nhớ ba tôi nhiều lắm, mới đó mà ba tôi đa đi xa hơn 10 năm rôi.

Không biêt nơi chin suôi, ba co nhơ đên vi ngot ngao, mat thanh cua nhưng tô canh dưa hông ngay nao, co nhơ đên nhưng lân quơ măng tôi cư bắt toàn dông ké (dông nhỏ) không để cho chúng lớn mới có thịt nhiều (nhưng lúc đó tôi làm sao bắt được dông lớn như ba).

Không biết ba co nhơ đên tiêng hit ha chep chep them thuông cua chị em tôi khi nôi canh dưa hồng nấu thịt dông không con môt giot…Còn tôi vẫn nhớ, nhưng luc ây ba thường nói: “Ngày mai sẽ có dông lớn và tô canh sẽ nhiều thịt hơn, nước sẽ ngọt hơn, cho con ăn đã luôn”.

Nghĩ đến đây, mắt tôi bỗng cay xè vì hồi ức một tuổi thơ nghèo khó theo ba đi bắt dông cho mẹ nấu canh dưa hồng như sống lại trong tôi.