Biến thể mới tại Trung Quốc và XE làm dồn sự chú ý vào biến đổi của virus SARS-CoV-2
Thông tin về biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện tại Trung Quốc và sự gia tăng của biến thể mới XE có khả năng lây lan nhanh hơn cả Omicron đã tái tập trung chú ý về nguy cơ của virus gây COVID-19, ngay cả khi các chuyên gia y tế cho rằng không có lý do gì để hoảng sợ.
Quá trình xét nghiệm COVID-19 cho người dân tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh: AP
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá hai biến thể phụ của Omicron là BA.1 cùng BA.2 và XE có thể là những biến thể lây lan mạnh nhất hiện nay. XE được cho lây lan nhanh hơn 10% so với biến thể phụ “tàng hình” BA.2.
Trong khi đó ở Trung Quốc, giới chức địa phương xác nhận hai hai biến thể phụ Omicron mới không khớp với bất kỳ nội dung nào trong cơ sở dữ liệu giải trình tự gien của virus có tên GISAID. Không rõ liệu đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề trong thời gian tới hay không.
Hãng tin Bloomberg (Mỹ) ngày 4/4 đưa tin giới chức tại thành phố Tô Châu đã thông báo về ca mắc biến thể phụ bắt nguồn từ BA.1 của Omicron. Theo họ, biến thể này được phát hiện trong một bệnh nhân mắc COVID-19 thể nhẹ. Trường hợp thứ hai được công bố tại thành phố Đại Liên do biến thể phụ từ BA.2 cũng không khớp bất cứ trình tự gene nào của các ca mắc trong cộng đồng và nhập cảnh vào Trung Quốc.
Cựu cố vấn phòng vệ sinh học Nhà Trắng Rajeev Venkayya nhận định rằng nếu nỗ lực của giới chức Trung Quốc trong việc kiểm soát virus lây lan mạnh không hiệu quả thì “điều này có thể trở thành mối đe dọa với toàn thế giới”.
Ông bổ sung: “Chúng tôi biết rằng sự lây truyền không kiểm soát của virus có thể dẫn đến tiến hóa nhiều hơn và kể cả có phát triển vaccine cùng liệu pháp điều trị thì có khả năng chúng vẫn kém hiệu quả hơn”.
Video đang HOT
Đối với thế giới, vấn đề then chốt hiện nay là việc virus COVID-19 vẫn lưu hành sau gần 2 năm rưỡi được phát hiện lần đầu tiên ở Trung Quốc do chúng biến đổi, dẫn đến các làn sóng dịch bùng phát ở cùng một địa điểm nhiều lần. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ ( FDA) đã lên kế hoạch trong tuần này tổ chức một cuộc điều trần để thảo luận về sự cần thiết của mũi vaccine COVID-19 tăng cường và phương pháp chọn chủng đặc thù của virus SARS-CoV-2 mà vaccine cần nhắm đến.
Giáo sư Leo Poon tại Đại học Hong Kong nhấn mạnh: “Chúng ta nên theo dõi sát các tái tổ hợp mới nhưng cũng không nên hoảng sợ ở thời điểm này”.
Ông Leo Poon cho rằng khó có khả năng xuất hiện biến thể tái tổ hợp- sự “pha trộn” giữa hai biến thể trước đó- đặc biệt kể từ khi Delta và Omicron đã lây lan rộng rãi. Theo ông, nhiều khả năng một số người đã mắc cả hai biến thể Delta và Omicron. Vị giáo sư này đánh giá điều đáng lo ngại là khi một biến thể được phát hiện ở nhiều khu vực và lây lan trong cộng đồng.
Nhà virus học Stephen Goldstein tại Đại học Utah (Mỹ) cho biết hầu hết ca mắc COVID-19 tại Trung Quốc đại lục và Hong Kong đều do những biến thể đang tồn tại gây ra. Do vậy, ông cho rằng khó có khả năng một biến thể mới xuất hiện từ làn sóng dịch Omicron tại Hong Kong và Trung Quốc.
Các biến thể mới đã được ghi nhận tại châu Á. Trường hợp đầu tiên mắc XE tại Thái Lan được ghi nhận vào ngày 2/4.
Giới khoa học lo ngại biến thể phụ nguy hiểm hơn chủng Delta
Biến thể Delta hiện là chủng thống trị thế giới khi chiếm hầu hết các ca nhiễm virus SARS-CoV-2 trên toàn cầu, nhưng giới khoa học đang lo ngại sự xuất hiện của các biến thể phụ có thể nguy hiểm hơn Delta.
Người đi bộ trên con phố mua sắm ở Vienna, Áo ngày 15/11. Ảnh: Reuters
Theo hãng tin Reuters (Anh), cho đến nay, các loại vaccine COVID-19 vẫn có khả năng ngăn chặn tình trạng bệnh nặng và tử vong ở bệnh nhân nhiễm biến thể Delta, nhưng các nhà khoa học cho rằng chúng ta cần hết sức cảnh giác.
Delta vẫn thống trị toàn cầu
Biến thể Delta, được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ vào tháng 12/2020, vẫn là biến thể nguy hiểm nhất của virus SARS-CoV-2. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại Delta là biến thể "đáng lo ngại", nghĩa là nó có khả năng lây nhiễm nhanh hơn, độc lực mạnh hơn, gây ra bệnh nặng hơn, có thể làm giảm hiệu quả của vaccine và các phương pháp điều trị.
Bà Shane Crotty, nhà virus học tại Viện Miễn dịch học La Jolla ở San Diego, nhận định "siêu năng lực" của Delta chính là khả năng lây nhiễm cao hơn của nó. Theo nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, Delta có khả năng lây lan cao gấp 2 lần so với các biến chủng trước đó của SARS-CoV-2. Các nghiên cứu khác chỉ ra Delta có nguy cơ gây bệnh nặng cao hơn so với các chủng cũ. Biến thể này cũng có thể gây ra các triệu chứng sớm hơn 2 đến 3 ngày, khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể người có ít thời gian hình thành kháng thể hơn.
Ngoài ra, người nhiễm chủng Delta có tải lượng virus ở mũi cao gấp khoảng 1.200 lần so với người nhiễm chủng gốc. Thậm chí, tải lượng virus ở người nhiễm chủng này đã tiêm vaccine cũng tương đương người chưa tiêm chủng và đều có thể lây lan virus cho người khác. Tuy nhiên, ở những người đã tiêm chủng, lượng virus giảm nhanh hơn, vì vậy họ chỉ có khả năng lây lan virus trong thời gian ngắn hơn.
Theo WHO, Delta hiện chiếm tới 99,5% tổng số trình tự gen của các ca COVID-19 toàn cầu và đã áp đảo tất cả các biến chủng khác ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Biến thể phụ của Delta
Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân tử vong do COVID-19 tại bệnh viện ở Bekasi, Indonesia, ngày 1/7/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Với sự thống trị toàn cầu của Delta, nhiều chuyên gia về vaccine hiện tin rằng tất cả các biến thể trong tương lai sẽ là biến thể phụ của Delta. Một trong những biến thể phụ của Delta đang gây lo ngại hiện nay là AY.4.2 hay Delta Plus. Biến thể này đã xuất hiện ở khoảng 40 quốc gia, nhưng tập trung chủ yếu ở Anh và đang chiếm khoảng 10% các mẫu virus được giải trình tự gen.
AY.4.2 có thêm 2 đột biến bổ sung giúp virus sử dụng để xâm nhập vào tế bào. Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu xem những đột biến này có nhiệm vụ gì. Cơ quan Y tế Anh đã xếp Delta Plus vào nhóm "biến thể cần điều tra". Một phân tích sơ bộ cho thấy biến thể này không làm giảm đáng kể hiệu quả của vaccine so với Delta, nhưng có một số bằng chứng cho thấy nó có thể dễ lây lan hơn. Theo WHO, Delta Plus đã lây lan sang ít nhất 42 quốc gia, trong đó có Mỹ.
Các chuyên gia virus đang tiếp tục theo dõi chặt chẽ sự biến đổi của Delta để phát hiện bất cứ đột biến đáng lo ngại nào có thể làm tăng khả năng lây lan hay độc lực của virus.
Giới khoa học cho rằng, các loại vaccine COVID-19 hiện vẫn có hiệu quả làm giảm nguy cơ bệnh nặng và tử vong, nhưng không ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm COVID-19. Theo Tiến sĩ chuyên về vaccine Gregory Poland, để đánh bại SARS-CoV-2, thế giới có thể cần một thế hệ vaccine mới để ngăn chặn lây nhiễm.
Mới đây nhất, một loại virus đột biến của biến chủng Delta đang làm gia tăng số ca mắc COVID-19 ở 8 thành phố của Indonesia suốt 3 tuần qua. Bộ trưởng Y tế Indonesia Budi Sadikin cho biết đó là biến thể AY.2.3 mới có nguồn gốc tại đất nước này và sở hữu những điểm tương đồng với biến thể Delta Plus bắt nguồn từ Anh. Ông Budi cho hay AY.2.3 chiếm gần 70%, hay 3.288 trong số 4.732 bộ gen của các mẫu xét nghiệm dương tính với virus gây bệnh thu thập từ 12 phòng thí nghiệm trình tự gen quốc gia.
Thế giới tuần qua: Đánh bom khủng bố đẫm máu ở Afghanistan; Tranh cãi chiến lược 'không COVID-19' Trong tuần qua, vụ đánh bom liều chết tại sân bay Kabul, Afghanistan khiến 170 người chết và tình hình dịch COVID-19 tại những nước có lệnh phong tỏa nghiêm ngặt là vấn đề được truyền thông thế giới quan tâm. Sân bay Kabul đổ máu Chuyển người bị thương trong vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay quốc tế Kabul...