Biển Đông ở… Châu Âu

Tình hình căng thẳng tại Biển Đông không chỉ khiến dự luận khu vực quan tâm mà cũng là chủ đề được bàn đến ở châu Âu.

Tinh hinh căng thăng ơ Biên Đông khi Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Viêt Nam đã “tràn” vao vong đam phan hat nhân giữa Iran va P5 1(hay còn gọi là E3/EU 3 – Iran Talks) tai Ao. Môt sô quan chưc châu Âu va 200 nha bao quôc tê mây thang nay vôn chi theo doi sư kiên đam phan hat nhân, nay đa không ngân ngai danh cho tôi nhưng cuôc phong vân, nhưng y kiên, quan điêm va ca… “lơi hưa” về Biên Đông.

Tác giả phỏng vấn ông Michael Mann

1. Như thương lê sau môi ngay hop cua vong đam phan Iran Talk, ông Michael Mann (người phát ngôn của Cao ủy liên minh châu Âu phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Catherine Ashton) se hop bao, thông bao tiên trinh cua ngay đam phan. Cư sau môi đơt thông bao, ông ây rơi khoi buc thi canh nha bao lai vây chăt lây. Băn khoăn vơi câu hoi cua minh vi no cha liên quan gi đên vong đam phan nay, vi thê, tôi cung đông thơi chuân bi “Xin lôi ngai tôi biêt đây la vong đam phan vê hat nhân nhưng…”.

Đơi cho canh nha bao hoi hêt tôi mơi tiên lai gân:

- Xin ông cho biêt quan điêm vê tinh hinh căng thẳng tại Biên Đông hiên nay?

Ông Michael Mann nhin tôi vai giây rôi như kip nhân ra ly do la tôi nha bao Viêt Nam.

- Xin lôi, tôi se kiêm tra lai thông tin nay rôi tra lơi cô.

Ông vưa dưt câu tra lơi tôi thi cac nha bao khac lai xông lên phong vân, khiên tôi không kip hỏi câu thư hai.

Tôi rut khoi đam đông va quan sat xung quanh, tôi thây mây nha bao Trung Quôc cung đang chuân bi may moc đưng canh đo.

Môt luc sau chung tôi đi ăn trưa. Luc trơ lai phong, tôi chơt nhin thây ông Michael Mann đang đi phia trươc, sôt ruôt qua tôi lai đuôi theo ông ây:

- Thưa ông khi nao thi ông co thê cho tôi biêt y kiên vê Biên Đông?

- Ôi, xin lôi, cô cho tôi email, tôi se tra lơi sau nhe.

- Đơi tôi vai phut. Tôi noi rôi chay vôi vao chô cât đô.

Tôi trơ lai căn phong đê đô đac, loay hoay tim danh thiêp, khô nôi do mang nhiêu tui nên chăng biêt no lân ơ chô nao. Môt luc sau, tôi tim đươc danh thiêp. Tôi lât đât chay ra, nghi bung, đơi lâu như thê kheo ông ây đi rôi. Nhưng ông ây vân đưng đo cung môt nhân viên. Ông ây câm danh thiêp cua tôi, rôi noi:

- Ok, tôi hưa!

Tôi hơi ngơ ngang, môt lanh đao EU như ông ây, cân gi phai “hưa” trinh trong thê vơi tôi. Ông ây cươi, cô nhân viên cung cươi. Rôi ho bươc đi.

Tôi hôm sau, trong khi canh nha bao ngôi đây ơ khach san Coburg trưc chơ thông tin cuôi ngay tư ông Michael Mann, thi tôi trơ vê nha. Vai phut sau tôi nhân đươc hai email cua ông ây. “…EU kêu gọi các bên liên quan tìm ra những giải pháp hòa bình và hợp tác theo đúng luật pháp quốc tế, mà cụ thể là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). EU khuyến khích Việt Nam và Trung Quốc tham gia đối thoại để giải quyết vấn đề này…”.

Khoi phai noi nhân đươc câu tra lơi cua ông ây tôi vui mưng đên thê nao. Ông xa tôi cung vui lây, giuc tôi gưi tin ngay cho bao chi. Ông xa tôi la ngươi nghiên cưu vê lich sư, chinh tri châu A (đăc biêt la Viêt Nam). Tôi thương noi vơi ông xa va cac đông nghiêp nha bao quôc tê răng: “Không cân cac anh phai bênh vưc Viêt Nam ma chi cân cac anh noi lên tiêng noi lương tri cua minh, vây la đu”.

Các nhà báo quốc tế tác nghiệp tại cuôc biêu tinh cua người Việt tại Ao phản đối Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam

2. Cac vong đam phan Iran Talk đa keo dai ca nưa năm nay. Môi thang môt lân. Chung đăc biêt qui gia đôi vơi tôi. Bơi vi ngoai chuyên tac nghiêp diên biên cua cac vong đam phan hat nhân giưa Iran va 6 cương quôc, tôi con co thê câp nhât y kiên cua cac quan chưc EU va 200 nha bao quôc tê vê cac vân đê thơi sư nong bong.

Thang 5/2014, khi chung tôi quay lai theo doi vong đam phan Iran Talk tiêp theo thi vân đề Biên Đông đang rât căng thăng. Trung Quôc đa ha đăt gian khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trai phep trong vung biên thuôc vùng đặc quyên kinh tế cua Viêt Nam, gây lên lan song biêu tinh cua ngươi Viêt trên toan thê giơi.

Cac nha bao EU, Trung Đông đã săn sang tra lơi tôi. Ho bay to thăng thăn y kiên, quan điêm thâm chi la đôi nghich nhau vê vân đê cua Trung Quôc (không chi ơ Biên Đông ma con la sư hiên diên cua Trung Quôc ơ khăp cac châu luc).

Môt đông nghiêp nói: “Đo la tro phô trương sưc manh cua Trung Quôc vơi My trong cuôc chay đua trơ thanh cương quôc sô 1. Trung Quôc se thinh thoang lam như vây không chi ơ Biên Đông, không chi vơi Viêt Nam ma vơi tât ca cac châu luc khac đê đat đươc tham vong ba chu cua minh”.

Môt đông nghiêp châu Âu khac thi chi cho tôi xem môt bô phim tai liêu do anh va cac đông nghiêp thưc hiên. Bô phim co nhan đê “Trung Quôc đang nuôt dân thê giơi” (tam dich). Co thê tom tăt thanh hai vân đê chinh:

Thư nhât, ơ đât liên, ngươi dân Trung Quôc đa đinh cư, buôn ban va thanh công trên khăp cac châu luc:

Tai châu Phi: Trung Quôc chu yêu khai thac tai nguyên (như chu nghia thưc dân kiêu mơi) chư không thưc sư tao công ăn viêc lam cho ngươi châu Phi. Ho mua lai đât đai, canh đông, xây dưng nha xương… đưa nhân công (bât hơp phap) va hang hoa gia re tư Trung Quôc tran sang. Ho hinh thanh lên cac lang ngươi Trung Quôc, đông thơi đuôi nhưng ngươi châu Phi đi chô khac. Viêc lam nay, thơi gian gân đây đa khiên cho dân chung môt sô nươc châu Phi “tinh ngô”. Co nhưng nơi ngươi dân đa nôi lên đuổi đanh cac nha đâu tư Trung Quôc.

Tai châu A (đăc biêt la Đông Nam A): Co nhiêu ngươi Hoa kiêu đang sinh sông, lam ăn ơ khu vưc nay. Ho rât thanh công, thâm chi giau co hơn nhưng ngươi ban đia.

Tai châu My: Nhiêu doanh nghiêp Trung Quôc cung đa xây dưng nha xương, doanh nghiêp, mua đât đai… đinh cư ơ đây;

Tai châu Âu: Giơi thương lưu, giơi doanh nghiêp Trung Quôc thương xuyên tô chưc cac buôi tiêc sang trong, găp gơ cac chinh khach, cac doanh nghiêp lơn cua EU. Thông qua đo ho tim kiêm cac cơ hôi hơp tac, lam ăn. Hiên nay, nhiêu ty phu Trung Quôc đang muôn chuyên đên sinh sông ơ châu Âu. Ly do ma ho đưa ra đo la châu Âu co môi trương kinh tê, chinh tri kha ôn đinh, xa hôi kha yên binh. Tuy nhiên “lan song” nay đang găp phai sư phan đôi cua ngươi dân châu Âu.

Thư hai, trên biên Đông: Măc du Trung Quôc đa va đang giơ nhiêu chiêu tro vơi cac nươc lang giêng, nhưng chưa thưc sư thê hiên đươc sưc manh cua minh như ơ đât liên.

Cac nha bao Iran treo cơ Việt Nam trong văn phong cua ho. Đây la la cơ ho xin cua ba con người Việt khi ho tac nghiêp ơ cuôc biêu tinh tai Ao

3. Tôi đa may măn lăng nghe đươc y kiên cua cac nha bao Iran (chuyên theo doi mang chiên trương). Ho đa tưng tac nghiêp mây chuc năm ơ chiên trương Apganistan, Iraq, Syria… Co ngươi vân mang trong minh nhưng manh đan nho. Ho cho tôi xem nhưng thươc phim tư liêu, phong sư ma ho đa thưc hiên ngoai chiên trương. Ho kê cho tôi nghe nhưng lân ho chêt hut. Thây tôi la ngươi Viêt, nha bao Sohail hoi:

- Tinh hinh tại Biên Đông giữa Viêt Nam và Trung Quôc căng thăng nhi?

- Vâng. Anh co nghi la gian khoan Hải Dương-981 đang thach thưc dư luân quôc tê không? Tôi hoi.

- Co ve la như thê. Nha bao Sohail trả lời.

Ho đa huy chuyên bay đê ơ lai tac nghiêp khi biêt co cuôc biêu tinh cua người Việt tại Ao (kêt hơp vơi cac ban Philippines…) phan đôi Trung Quôc ha đăt gian khoan Hải Dương-981 trong vung biên thuôc vùng đặc quyền kinh tế cua Viêt Nam.

Chia tay tôi, nha bao Sohail noi: “Cac nươc đêu phai thê hiên sưc manh cua minh môt khi bi nươc lơn đe doa. Viêt Nam đang co môt thư tai san vô cung qúy gia, đo la long yêu nươc cua nhưng ngươi Viêt trên thê giơi. Ho đa luôn hương vê đât me như thê nay. Chung tôi mong sơm ra biên đê tac nghiêp vơi cac ban. Khi đo chung tôi se mang theo la cơ nay, nhưng thươc phim biêu tinh hôm nay đê lam hanh trang nhe”.

Tác giả trò chuyện với một đồng nghiệp người Trung Quốc

4. Một buổi sang khi tới phòng ăn tại Iran Talk, tôi quyêt đinh hoi chuyên môt nha bao Trung Quôc. Sau môt hôi tro chuyên, chung tôi cung đi đên chu đê chinh cân trao đôi:

- Cô nghi thê nao vê tinh hinh Biên Đông va gian khoan Hải Dương-981? Tôi hoi.

- Chung ta noi chuyên vơi nhau như hai đôc gia thôi nhe? Cô đồng nghiệp ngâp ngưng.

- Vâng, chi như hai đôc gia thôi ma – Tôi nhăc lai.

- Tôi va ban đêu co gia đinh, ngươi thân va ho hang. Nêu chiên tranh xay ra, se rât đau đơn cho tât ca nhân dân va chung ta.

Cô đồng nghiệp ngưng noi va quay đi chô khac.

- Ban đa đên Trung Quôc chưa? Cô đồng nghiệp hỏi tôi

- Tôi đa đươc thăm môt sô vung biên giơi.

- Ban đên Băc Kinh chưa?

- Chưa. Tôi cung co 3 ngươi ban Trung Quôc tư hôi hoc thac si. Ho đang ơ Băc Kinh. Tôi cung chưa co nao dip thăm ho.

- Khi nao đên Băc Kinh thi goi cho minh nhe. Cô đồng nghiệp dăn tôi.

Tôi gât đâu va dăn cô bạn nêu co quay lai Ao hoăc đên Viêt Nam thi cho tôi biêt, tôi se đon ban.

Chung tôi trao đôi danh thiêp cho nhau. Năm tay nhau. Noi vơi nhau răng: “Mong moi chuyên sơm tôt đep va hen ngay tai ngô”. Tôi thây đôi ban tay ban rât mêm. Chia tay đồng nghiệp Trung Quốc, tôi cư nghi liên miên vê đôi ban tay đo…./.

Theo VOV