Biến đổi khí hậu làm tăng tần suất nhiễu động không khí
Ngày 21/5, chuyến bay SQ321 của hãng hàng không Singapore Airlines đã gặp hiện tượng nhiễu động không khí trong quá trình bay, khiến 1 hành khách t.hiệt m.ạng và hơn 70 người khác bị thương.
Ảnh minh họa: .charlottethepilot.com
Tuy nhiễu động không khí không phải là điều hiếm gặp khi di chuyển bằng đường hàng không, nhưng các chuyên gia nhận định rằng hiện tượng này đang ngày càng trở nên phức tạp hơn và xảy ra thường xuyên hơn do biến đổi khí hậu.
Các hình thái thời tiết như bão, các luồng không khí lạnh và luồng không khí ấm, cũng như sự chuyển động của không khí xung quanh các ngọn núi đều có thể gây ra sự nhiễu động không khí khi máy bay bay qua. Hiện tượng nhiễu động này cũng có thể xảy ra với các dòng khí quyển chuyển động nhanh và mạnh, lưu thông khắp địa cầu ở những vĩ độ nhất định.
Ông Thomas Guinn – Giáo sư Khoa Hàng không tại trường Đại học Hàng không Embry-Riddle ở Florida (Mỹ) – cho biết: “Mặc dù các nhà khí tượng học có những công cụ tuyệt vời để dự báo nguy cơ nhiễu động, nhưng những công cụ này không hoàn hảo”. Theo ông, các hành khách đi máy bay nên thắt dây an toàn để hạn chế tối đa nguy cơ gặp phải chấn thương khi máy bay di chuyển qua vùng nhiễu động.
Video đang HOT
Theo Hiệp hội Tiếp viên Hàng không, các báo cáo ban đầu cho thấy chuyến bay SQ321 có thể đã gặp phải nhiễu động trời trong – hiện tượng nhiễu động nguy hiểm nhất.
Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) định nghĩa nhiễu động trời trong là “sự nhiễu loạn không khí nghiêm trọng, đột ngột xảy ra ở những vùng không có mây, khiến máy bay rung lắc dữ dội”. FAA đ.ánh giá: “Hiện tượng này đặc biệt rắc rối, vì các máy bay thường gặp phải một cách bất ngờ và thường xuyên mà không có bất cứ manh mối trực quan nào để cảnh báo phi công về nguy cơ này”. Theo FAA, nhiễu động trời trong thường xảy ra gần các luồng khí quyển và liên quan đến độ đứt gió – những thay đổi đột ngột về tốc độ hoặc hướng gió.
Trong một báo cáo năm 2021, FAA cho biết nhiễu động trời trong tiếp tục là nguyên nhân chính gây ra tai nạn và thương tích cho những người đi máy bay, mặc dù tỷ lệ tai nạn hàng không đã được cải thiện đáng kể.
Ông Paul Williams – Giáo sư chuyên ngành khoa học khí quyển tại trường Đại học Reading – khẳng định biến đổi khí hậu đang làm tăng tần suất nhiễu động không khí. Tuy nhiên, ông cũng cho biết những trường hợp t.ử v.ong liên quan nhiễu động không khí trên các chuyến bay thương mại là “rất hiếm gặp”.
Biến đổi khí hậu có thể khiến hiện tượng nhiễu động không khí nghiêm trọng hơn
Hầu hết hành khách đều gặp phải tình trạng nhiễu động không khí khi di chuyển bằng đường hàng không.
Thời điểm đó, máy bay bay qua các khối khí chuyển động hỗn loạn trong một khu vực không gian.
Máy bay của Hãng hàng không Singapore Airlines tại sân bay Singapore Changi của Singapore. Ảnh: AFP/TTXVN
Một hiện tượng nhiễu động không khí nghiêm trọng có thể khiến ngay cả những phi công dày dạn kinh nghiệm nhất cũng phải lo lắng. Thông thường, hiện tượng này chỉ khiến máy bay rung lắc đôi chút. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu nhất, nó có thể gây hư hỏng, thương tích và trong trường hợp như chuyến bay SQ321 của Singapore Airlines vào ngày 21/5, một người đã t.ử v.ong.
Theo Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), trong các vụ tai nạn không gây t.ử v.ong, nhiễu động không khí là nguyên nhân hàng đầu gây thương tích cho tiếp viên và hành khách. Theo Ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB), đây là một trong những loại tai nạn hàng không phổ biến nhất hiện nay. Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia, nhiễu động không khí khiến các hãng hàng không Mỹ thiệt hại lên tới 500 triệu USD/năm do hành khách bị thương, chậm trễ chuyến bay.
Paul Williams, Giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Reading (Anh), cho biết: "Có một thang đo để đo độ mạnh của nhiễu động không khí. Trong những lần gặp nhiễu động nhẹ, phi hành đoàn vẫn có thể đi lại và tiếp tục phục vụ dịch vụ ăn uống. Còn nếu mà gặp nhiễu động mạnh hơn, bất kỳ thứ gì không được cố định chắc chắn sẽ bung ra và gây khó khăn cho việc đi lại. Lúc này, tiếp viên hàng sẽ phải ngồi lại chỗ. Trường hợp tồi tệ nhất là nhiễu động nghiêm trọng. Nhiễu động không khí có thể mạnh hơn trọng lực, sức ép có thể gắn chặt hành khách vào ghế. Nếu không thắt dây an toàn, cơ thể người sẽ bị hất lên trong cabin và gây ra chấn thương nghiêm trọng, như gãy xương".
Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 65.000 máy bay gặp phải tình trạng nhiễu động không khí vừa phải và khoảng 5.500 chiếc gặp tình trạng nhiễu động nghiêm trọng. Tuy nhiên, những con số này có thể sẽ tăng lên. Theo Giáo sư Williams, biến đổi khí hậu đang làm thay đổi tình trạng nhiễu động. "Chúng tôi đã chạy một số mô phỏng trên máy tính và nhận thấy rằng tình trạng nhiễu động nghiêm trọng có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba trong những thập kỷ tới," ông nói.
Bên cạnh đó, hiện tượng này càng ngày càng xảy ra mà không liên quan đến bất kỳ hiện tượng nào như bão hoặc mây. Không giống như nhiễu động thông thường, hiện tượng này xảy ra bất ngờ và máy bay khó tránh kịp.
Theo NTSB, từ năm 2009 đến 2018, tổ bay không nhận được cảnh báo trong khoảng 28% số vụ tai nạn liên quan đến nhiễu động không khí. Phân tích của Giáo sư Williams dự đoán rằng nhiễu loạn không khí sẽ tăng đáng kể trên toàn cầu vào giai đoạn 2050-2080, đặc biệt dọc theo các tuyến bay nhộn nhịp nhất và loại nhiễu động mạnh sẽ tăng nhiều nhất.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là việc đi máy bay sẽ kém an toàn hơn. Ông Williams chỉ ra rằng máy bay được chế tạo theo thông số kỹ thuật rất cao và chúng có thể chịu được tình trạng hỗn loạn tồi tệ nhất ngay cả trong tương lai.
Tuy nhiên, thời gian nhiễu động mức độ vừa sẽ tăng lên. Thông thường, trên một chuyến bay xuyên Đại Tây Dương, bạn có thể gặp phải tình trạng nhiễu loạn trong 10 phút. Tôi nghĩ rằng trong vài thập kỷ nữa, thời gian này có thể tăng lên 20 phút hoặc nửa giờ. Biển báo thắt dây an toàn sẽ được bật nhiều hơn.
NTSB đã tổ chức một cuộc họp công khai về tình trạng nhiễu động không khí vào năm 2021, trong đó họ đưa ra khuyến nghị cùng với các quy định nghiêm ngặt hơn về việc thắt dây an toàn cho cả hành khách và tiếp viên khi máy bay bay trong vùng có giông bão và ở độ cao dưới 6.000 m. Cơ quan này cũng khuyến nghị hợp lý hóa các hệ thống thu thập và chia sẻ báo cáo nhiễu động vì thông tin đó hiện không được truyền đi rộng rãi hoặc kịp thời.
Singapore gửi điều tra viên đến Bangkok sau sự cố máy bay gặp nhiễu động không khí Ngày 21/5, Singapore cho biết sẽ gửi các nhà điều tra đến Bangkok (Thái Lan) sau sự cố chuyến bay mang số hiệu SQ321 của hãng hàng không Singapore Airlines gặp nhiễu động không khí khiến hành khách thương vong cùng ngày. Nhân viên y tế được triển khai tại sân bay Suvarnabhumi ở Bangkok (Thái Lan) khi máy bay Boeing 777 của...
