Biến đổi khí hậu: Cảnh báo ’sát thủ vô hình’ đe dọa sức khỏe con người
Ngày 28/3, Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) cùng Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) cảnh báo nhiệt độ cực cao là một trong những vấn đề nguy hiểm nhất do biến đổi khí hậu gây ra, dù yếu tố này ít được chú ý hơn so với các tác động dây chuyền khác như bão và lũ lụt.
Nhiệt kế chỉ nhiệt độ ngoài trời hơn 40 độ C ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 23/6/2023. Ảnh: THX/TTXVN
IFRC và USAID đưa ra cảnh báo về “sát thủ vô hình” trên tại một hội nghị trực tuyến được tổ chức sau khi Mỹ trải qua mùa Đông ấm nhất từ trước đến nay.
Tổng thư ký IFRC Jagan Chapagain kêu gọi các chính phủ, các tổ chức, giới trẻ và tất cả các bên liên quan thực hiện những biện pháp cụ thể trên toàn cầu để giúp các quốc gia và các cộng đồng chuẩn bị ứng phóng với nắng nóng gay gắt.
Trong khi đó, Tổng giám đốc USAID Samantha Power cảnh báo rằng tại Mỹ, nhiệt độ cao đã trở nên nguy hiểm hơn cả bão, lũ lụt và lốc xoáy cộng lại. Do đó, cơ quan này đang kêu gọi các cơ quan phát triển, các tổ chức từ thiện và các nhà tài trợ khác nâng cao nhận thức về mối đe dọa mà nhiệt độ cực đoan gây ra cho nhân loại, từ đó tập trung các nguồn lực để giúp các cộng đồng ứng phó với mối đe dọa này.
Nhấn mạnh những nỗ lực liên tục nhằm đối phó với nhiệt độ khắc nghiệt, bà Power cho biết USAID đang hỗ trợ chương trình xây dựng “trường học chịu nhiệt” ở Jordan, sử dụng hệ thống sưởi và làm mát thụ động, cách nhiệt, cửa sổ lắp kính hai lớp và điều hòa không khí.
Về phần mình, Đặc phái viên về khí hậu của Mỹ John Podesta lưu ý rằng tác động của biến đổi khí hậu không chỉ giới hạn ở những nơi vốn đã nóng như Trung Đông. Tại châu Âu, lục địa nóng lên nhanh nhất thế giới, ước tính hơn 60.000 người đã t.ử v.ong trong các đợt nắng nóng vào năm 2022.
Video đang HOT
Ông Podesta nói thêm rằng thông tin và dịch vụ về khí hậu, trong đó có các cảnh báo sớm, có thể cứu mạng sống và tài sản của người dân. Tuy nhiên, 1/3 dân số thế giới không được tiếp cận với các dịch vụ này.
Năm 2023 vừa qua được đ.ánh giá là năm nóng nhất được ghi nhận. Nhiệt độ tăng cao đã ảnh hưởng lớn đến các cộng đồng dân cư dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là người cao t.uổi, người làm việc ngoài trời và những người không có điều kiện tiếp cận với hệ thống làm mát như điều hòa nhiệt độ.
Lý do châu Phi rơi vào 'điểm mù' về rủi ro khí hậu
Diện tích rộng lớn của lục địa đen không được bảo vệ hiệu quả trước rủi ro khí hậu do hệ thống quan sát thời tiết tại đây kém phát triển nhất.
Các gia đình bị mất nhà cửa do lũ lụt phải đi sơ tán tại Beira, Mozambique. Ảnh: AP
Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu châu Phi đầu tiên khai mạc vào ngày 4/9 tại Kenya sẽ nêu bật thực tiễn rằng lục địa này sẽ phải hứng chịu nhiều nhất từ biến đổi khí hậu, trong khi lại là tác nhân đóng góp ít nhất cho việc Trái đất nóng lên.
Đầu tư để giúp châu Phi thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó có vấn đề dự báo tốt hơn, sẽ là mục tiêu cấp bách tại cuộc họp diễn ra trong hai ngày 5 - 6/9 tại Kenya.
Lục địa châu Phi có diện tích lớn hơn cả Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ cộng lại. Tuy nhiên, theo cơ sở dữ liệu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), châu Phi chỉ có 37 trạm radar để theo dõi thời tiết, mặc dù đây là một công cụ thiết yếu để dự báo rủi ro cùng với dữ liệu vệ tinh và giám sát bề mặt. Trong khi đó, châu Âu có 345 cơ sở radar. Bắc Mỹ có 291 cơ sở radar.
Ông Asaf Tzachor, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Rủi ro Hiện sinh tại Đại học Cambridge, cho biết: "Nhìn chung, lục địa này đang nằm trong điểm mù về rủi ro khí hậu".
Hồi tháng 8, ông Tzachor và các đồng nghiệp đã đưa ra cảnh báo trên tạp chí Nature rằng biến đổi khí hậu sẽ khiến châu Phi thiệt hại hơn 50 tỷ USD mỗi năm vào năm 2050. Đáng chú ý, đến lúc đó, dân số châu Phi dự kiến tăng gấp đôi hiện nay.
Nhóm của ông Tzachor cho biết việc thiếu khả năng theo dõi và dự báo thời tiết trên diện rộng đã ảnh hưởng đến các lựa chọn phát triển quan trọng. Chẳng ích gì khi đầu tư vào các trang trại nhỏ, bởi lẽ lũ lụt sẽ cuốn trôi chúng.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres tuyên bố sẽ giải quyết "hai sự bất công nhức nhối của cuộc khủng hoảng khí hậu" tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu châu Phi.
Theo ông Guterres, đầu tiên, các quốc gia châu Phi hầu như không đóng góp gì vào sự nóng lên toàn cầu, họ lại ở "tuyến đầu" của những cơn bão, hạn hán và lũ lụt.
Thứ hai, trong khi châu Phi có nguồn năng lượng Mặt trời, gió và thủy điện dồi dào cũng như các khoáng sản quan trọng thì chính phủ nước này lại phải đối mặt với mức nợ và lãi suất cao, gây cản trở đầu tư vào năng lượng tái tạo.
Dự báo đúng thời tiết cũng là một lĩnh vực rất cần được quan tâm.
Kenya, chủ nhà của hội nghị thượng đỉnh về khí hậu, là một trong số ít quốc gia ở châu Phi được coi là có dịch vụ thời tiết tương đối phát triển, cùng với Nam Phi và Maroc. Theo Kho bạc Quốc gia, Kenya đã phân bổ khoảng 12 triệu USD trong năm nay cho ngành khí tượng. Tuy vậy, đề xuất ngân sách của Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ cho năm tài chính 2023 là 1,3 tỷ USD.
Năm 2019, WMO báo cáo: "Mặc dù chiếm 1/5 tổng diện tích đất liền của thế giới, châu Phi có mạng lưới quan sát trên đất liền kém phát triển nhất trong tất cả các châu lục và đang ở trạng thái xấu đi".
Ở các quốc gia như Somalia và Mozambique, với một số bờ biển trải dài nhất và dễ bị tổn thương nhất lục địa này, việc thiếu hệ thống cảnh báo và giám sát thời tiết hiệu quả đã góp phần khiến hàng nghìn người t.hiệt m.ạng trong các thảm họa như bão và lũ lụt.
Khi Bão Idai tấn công miền Trung Mozambique năm 2019, người dân cho biết họ nhận được rất ít hoặc không nhận được cảnh báo nào từ chính quyền. Hậu quả, hơn 1.000 người t.hiệt m.ạng.
Theo báo cáo của WMO, Idai là thảm họa gây thiệt hại nặng nề nhất ở châu Phi, trị giá 1,9 tỷ USD trong giai đoạn từ 1970 đến 2019.
Việc thiếu dữ liệu theo dõi thời tiết ở phần lớn châu Phi cũng làm phức tạp thêm những nỗ lực liên kết một số thảm họa thiên nhiên với biến đổi khí hậu.
Đầu năm nay, nhóm nghiên cứu khí hậu mang tên World Weather Attribution đã chỉ ra rằng do hạn chế về dữ liệu thời tiết, công tác đ.ánh giá vai trò của biến đổi khí hậu trong trận lũ lụt khiến hàng trăm người t.hiệt m.ạng ở Congo và Rwanda hồi tháng 5 đã gặp trở ngại.
WB có thể cho vay thêm 50 tỷ USD trong thập kỷ tới Với việc đẩy mạnh cải cách, trong thập kỷ tới, Ngân hàng Thế giới (WB) có thể cấp thêm các khoản tín dụng có tổng trị giá lên tới 50 tỷ USD. Trên đây là tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đưa ra ngày 7/4 trước thềm kỳ họp mùa Xuân thường niên của Quỹ T.iền tệ Quốc tế...
