Biến cố Ukraine đảo lộn “bàn cờ” thế giới ra sao?
Việc Nga sát nhập bán đảo Crimea nói riêng và biến cố Ukraine nói chung không chỉ ảnh hưởng đối với riêng hai quốc gia này. Sau Ukraine, các cường quốc thế giới sẽ thay đổi những chiến lược địa chính trị quan trọng.
Sau khi Nga sát nhập với bán đảo Crimea, nếu Nga và phương Tây không tiến điểm thống nhất về Ukraine, hai bên sẽ tiến tới tình trạng đối đầu. Khi đó, chiến lược địa chính trị hiện nay của các cường quốc sẽ bị phá vỡ và bước vào một giải đoạn mới.
Cụ thể, sau biến cố Ukraine, Nga và Trung Quốc sẽ xích lại gần nhau; mối quan hệ giữa Nga và phương Tây sẽ thay đổi theo chiều hướng đối đầu và cuối cùng chiến lược “Trục châu Á” của Mỹ sẽ bị bỏ rơi tạm thời.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng các chính trị gia Crimea và Sevastopol kí hiệp ước sát nhập bán đảo Crimea và Sevastopol vào Liên bang Nga.
Nga – Trung xích lại gần nhau
Khi khủng hoảng Ukraine nổ ra, Trung Quốc đưa ra những bình luận không thể hiện lập trường rõ ràng và “vô thưởng vô phạt” kiểu: Trung Quốc mong muốn hòa bình cho thế giới và các quốc gia hòa thuận với nhau.
Bất kể Mátxcơva và Washington ép buộc phải lựa chọn một “phe”, Bắc Kinh vẫn nhất quyết khẳng định lập trường của nước này là “tất cả các bên phải bình tĩnh và kiềm chế” đồng thời “tìm ra giải pháp hòa bình” cho vấn đề Ukraine.
Trong khi đó, phát biểu tại cuộc họp báo thường niên đầu tiên của năm 2014 hôm 9/3, Ngoại trưởng Trung Quốc khẳng định mối quan hệ Nga – Trung đang tốt đẹp hơn bao giờ hết.
Trung Quốc cũng là quốc gia duy nhất là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an không chống lại Nga về vấn đề Ukraine và điều đó được coi là sự ủng hộ Nga.
Đáp lại, Nga bóng gió sẽ tăng cường hợp tác với Trung Quốc về mặt quân sự và kinh tế.
Cụ thể, về quân sự, Nga sẽ thúc đẩy các hợp đồng bán vũ khí tiên tiến cho Trung Quốc gồm máy bay SU-35 và có thể tàu ngầm tiên tiến thế hệ 5 lớp Kalina đang được Nga chế tạo.
Về kinh tế, lãnh đạo tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga vừa công du tới châu Á để tăng cường các mối quan hệ với các đồng minh của Nga ở phương Đông.
Igor Sechin, CEO của Rosneft đã công du tới Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc và Việt Nam để thúc đẩy xuất khẩu dầu mỏ của Nga tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Thông điệp ngầm của chuyến đi này có vẻ rất rõ ràng: Nếu châu Âu và Mỹ cô lập Nga, Mátxcơva sẽ hợp tác với các quốc gia phía đông về kinh tế, năng lượng, quân sự và chính trị.
“Mối quan hệ giữa Nga và phương Tây càng xấu đi, Nga sẽ càng muốn làm thân với Trung Quốc. Nếu Trung Quốc ủng hộ anh thì không ai dám nói anh bị cô lập cả”, Vasily Kashin, một chuyên gia về Trung Quốc thuộc nhóm tư vấn Phân tích chiến lược và Công nghệ Nga (CAST), bình luận.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thể hiện rằng ông đánh giá cao mối quan hệ với Mátxcơva và đặc biệt là Tổng thống Putin khi chọn Nga là điểm công du đầu tiên vào năm ngoái và tham dự lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông Sochi vào tháng trước.
Video đang HOT
Bằng cách tăng cường mối quan hệ đồng minh, Nga và Trung Quốc sẽ đứng về một “chiến tuyến” làm đối trọng của Mỹ.
>> Nga, Trung bắt tay – “Cơn ác mộng” với phương Tây
Mối quan hệ Nga – phương Tây “băng giá”
Sau khi Nga sát nhập bán đảo Crimea, Mỹ – Nga rơi vào thế đối đầu nhau và nếu Nga cùng phương Tây không thể tiến tới một điểm chung về vấn đề Ukraine, có thể một “Chiến tranh lạnh” mới sẽ xảy ra.
Giới học giả Mỹ cho rằng chính sách “tái khởi động” của nước này với Nga coi như đã phá sản hoàn toàn. Các chuyên gia này kêu gọi Mỹ thực hiện một loạt biện pháp để tăng cường hiện diện quân sự ở châu Âu và tìm mọi cách kiềm chế nước Nga thực hiện tham vọng trỗi dậy trở thành một cường quốc tầm cỡ thế giới.
Cụ thể, các chuyên gia này đề xuất Mỹ tăng cường hợp tác với các quốc gia đồng minh NATO, hiện diện quân sự tại khu vực Baltic, xây dựng một hệ thống tên lửa đạn đạo tốc độ cao và tinh vi ở châu Âu. Ngoài ra, các chuyên gia này cũng cho rằng Mỹ nên hợp tác với các nước láng giềng của Nga như Ba Lan, Romania và Azerbaijan và hợp tác với châu Âu “cứng rắn” hơn với nước Nga.
Nhiều học giả Mỹ kêu gọi chính quyền Tổng thống Obama (phải) cứng rắn hơn với nước Nga của Tổng thống Putin.
Hiện châu Âu đang “bị bó chân bó tay” trong việc trừng phạt Nga do lệ thuộc mạnh vào Nga về năng lượng. Tuy nhiên, khu vực này đang “cảnh báo” sẽ tìm cách giảm sự lệ thuộc này.
Vị thế của nước Đức, quốc gia dẫn đầu EU về kinh tế, đã được nâng lên đáng kể sau biến cố Ukraine. Việc nước Đức có sẵn lòng giảm sự lệ thuộc vào Nga về năng lượng sẽ thành kiểu mẫu cho các quốc gia EU khác noi theo.
Các quốc gia châu Âu cũng tìm cách đa dạng hóa nguồn năng lượng để giảm sự lệ thuộc vào Nga.
>> Trừng phạt Nga: Tiếp theo phương Tây sẽ làm gì?
Chiến lược “Trục châu Á” tạm thời phá sản
Mặc dù các quan chức Mỹ nhắc đi nhắc lại tầm quan trọng của chiến lược “Trục châu Á”, một số chuyên gia cho rằng biến cố Ukraine có thể khiến chiến lược này của Mỹ đến hồi chấm dứt.
Khi chính quyền Obama thực hiện chính sách “tái khởi động” với nước Nga, Washington muốn bỏ “mặt trận” với Nga và thực hiện chiến lược “Trục châu Á” – chiến lược tái cân bằng các lực lượng Mỹ ở châu Á – Thái Bình Dương. Chiến lược này được dư luận nhìn nhận là nhằm mục đích kiềm chế Trung Quốc – người khổng lồ châu Á.
Đã từng có cuộc tranh luận trong chính trường Mỹ về vấn đề quốc gia nào là đối thủ thực sự của nước này: Nga hay Trung Quốc. Cựu ứng cử viên chức tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa Mitt Romney từng tuyên bố nước Nga “chắc chắn là kẻ thù số một của chúng ta (Mỹ) về mặt địa chính trị”.
Theo tác giả Gideon Rachman trên tờ Thời báo tài chính (Financial Times), lúc này, sau biến cố Ukraine, nước Mỹ sẽ phải huy động các nguồn lực để tìm cách đối phó với Nga và do đó sẽ tạm thời “bỏ rơi” châu Á.
Chuyên gia Jeremy Shapiro của Viện Brookings nhận định rằng: “Chúng ta nghĩ quá nhiều về cách đối phó với một cường quốc đang lên (Trung Quốc) mà chúng ta quên mất một cường quốc đang đi xuống, như nước Nga, quốc gia hiện vẫn gây ra vô số rắc rối trên con đường sa sút”.
Theo Shapiro, mặc dù về dài hạn, thách thức chính đối với nước Mỹ sẽ là Trung Quốc, nhưng trong những năm còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống, ông Obama sẽ tập trung toàn bộ chính sách ngoại giao để đối phó với nước Nga.
Theo Infonet
Chính biến Ukraina: Chưa thể nói ai thắng
Nói rằng châu Âu đã chiến thắng trong cuộc chiến địa chính trị với Nga là quá sớm và khiên cưỡng.
Câu chuyện lỡ lời của Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, Victoria Nuland cách đây vài tuần từng gây ầm ĩ trên các mặt báo châu Âu. Khi điện đàm mật với Đại sứ Mỹ tại Ukraina, bàn về cách ứng phó chậm chạp của châu Âu với những diễn biến khó lường tại Maidan, bà Nuland nói với người đồng nghiệp một câu khiến các quan chức EU giận tím mặt: "and you know, f**k the EU".
Nếu gạt sang một bên cách nói không được lịch sự, thì bà Nuland đã... nói đúng. Liên hiệp châu Âu gần như đã không có một động tác đáng chú ý nào trong phần lớn thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng tại Ukraina, dù việc đổ vỡ liên kết với EU chính là nguyên nhân trực tiếp khiến khủng hoảng bùng phát.
Hành động lớn đầu tiên của EU cũng gần như là hành động cuối cùng là vào vài ngày trước. Đó là các Ngoại trưởng EU họp gấp để ra một quyết sách chung giữa lúc các cuộc đụng độ ở Maidan đã đi kèm với con số thương vong gây choáng váng.
Nhưng kể cả khi đó, EU vẫn hành động như một thực thể rời rạc. Catherine Ashton, người phụ trách chính sách đối ngoại của EU, đi như con thoi giữa Kiev và Brussels mà chẳng đạt được điều gì.
Chỉ khi "tam giác Weimar" gồm Đức Pháp - Ba Lan vào cuộc, cộng thêm sức ép lớn từ số người chết do các cuộc đụng độ tại Maidan, bế tắc mới được giải tỏa. Vì thế, nói rằng châu Âu đã chiến thắng trong cuộc chiến địa chính trị với Nga là quá sớm và khiên cưỡng, khi chính bản thân người được coi là "chiến thắng" lại đang bối rối trước chiến tích mà mình đạt được.
Ảnh: Getty Images
Hình mẫu Tahrir
Cuộc chính biến ở Ukraina không phải là mô hình khủng hoảng mà châu Âu quen ứng phó. Đó là cuộc chính biến theo "hình mẫu Tahrir" giống như ở Ai Cập, khi xung đột gây ra thương vong lớn và tiêu diệt tính chính danh của bộ máy lãnh đạo. Từ sau cuộc chiến Kosovo, chưa có thời điểm nào châu Âu phải đối phó với một cuộc chính biến có màu sắc bạo lực ở cửa ngõ lục địa.
Còn nhớ, khi các cuộc bạo động ở Istanbul có nguy cơ tạo nên biến động chính trị lớn tại Thổ Nhĩ Kỳ, phần lớn các nước châu Âu phản ứng một cách thận trọng, dè dặt theo hướng đẩy vấn đề ra khỏi mình càng xa càng tốt. Mà đấy là Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên có tiềm năng gia nhập EU còn lớn hơn Ukraina và cũng có vai trò địa chính trị quan trọng trong các quyết sách tương lai của Liên minh châu Âu.
Sự rụt rè của châu Âu một phần đến từ cuộc khủng hoảng nội bộ trong khối, khi hầu hết các nước đều đang cạn kiệt nguồn lực để can thiệp. Nhưng mặt khác, nó cũng phản ánh một thực tế tồn tại lâu nay, đó là châu Âu chỉ là một thực thể rời rạc về chính trị và an ninh.
Catherine Ashton và Manuel Barroso, những quan chức EU lớn tiếng nhất đòi trừng phạt ông Yanukovych từ vài tháng qua, thực ra chẳng có trọng lượng gì đối với các toan tính của Paris hay Berlin. Hai thành viên cốt cán này của châu Âu có các ưu tiên và lợi ích riêng trong quan hệ với phần phía Đông châu Âu và cũng có nguồn lực giới hạn để có thể can thiệp.
Vì thế, châu Âu phải nhờ đến các hành động đơn lẻ để giải quyết một mối lo chung. Hành động đó ở đây là "tam giác Weimar", một mô hình hợp tác và kiềm chế quyền lực được Đức - Pháp đưa vào sử dụng từ gần 2 thập kỷ qua. Nhưng rõ ràng là ngay cả "tam giác Weimar" cũng không thể đảm bảo được tương lai cho một châu Âu nhất thể về đối ngoại và an ninh.
Châu Âu bối rối
Việc Euromaidan vẫn sục sôi sau thỏa thuận ngày 22/2 ký giữa ông Yanukovych với phe đối lập, qua trung gian của 3 Bộ trưởng Pháp, Đức, Ba Lan, là điều nằm ngoài dự tính của chính EU. Tất cả đã diễn ra quá nhanh, từ lúc ông Yanukovych bỏ chạy khỏi Kiev cho đến khi Rada - Quốc hội Ukraina phế truất Tổng thống và bầu ra bộ máy lâm thời.
Đây không phải là một cuộc cách mạng kiểu Ba Lan, khi tầng lớp tinh hoa nắm thế chủ động và cách mạng diễn ra một cách có tổ chức. Chính biến ở Ukraina do một nhóm người dũng cảm nhưng thiếu kiểm soát lật đổ chính quyền sau các xung đột đẫm máu và ở đó, không có bóng dáng một thủ lĩnh đáng tin cậy.
Bà Yulia Tymoshenko không phải là Lech Walesa và cũng không phải Vaclav Havel, trong khi ở hàng ngũ của những người nổi dậy lại có sự hiện diện của cả những đảng cực hữu như Svoboda hay Praviy Sektor.
Dù biện hộ cách nào, châu Âu cũng khó ăn khó nói nếu công khai ủng hộ các đảng mang tư tưởng phát-xít này, nhất là trong bối cảnh chính các nước như Pháp, Áo hay Hà Lan cũng đang phải đau đầu vì sự lớn mạnh của các đảng cực hữu trong nước.
Nhưng, nghĩa vụ chính trị và đạo đức lại buộc EU phải hành động nhanh chóng và kịp thời. Không chỉ người dân Ukraina mà gần như toàn bộ Đông Âu sẽ nhìn xem EU xử sự ra sao với bài toán Ukraina hậu Yanukovych, khi đất nước này vì muốn theo đuổi dân chủ và thịnh vượng EU đã chấp nhận đổ máu để làm nên chính biến.
Trước mắt, có 2 bài toán mà EU phải giải đáp: giữ được sự toàn vẹn lãnh thổ cho Ukraina và cứu nước này thoát khỏi bờ vực phá sản trong cận kề.
Không thể gạt Nga ra
Ngăn cho Ukraina không bị chia cắt thực ra không nằm trong tầm kiểm soát của châu Âu hay kể cả Mỹ. Nước Mỹ, dù có can dự vào Ukraina, nhưng có nhiều dấu hiệu cho thấy họ luôn muốn EU bước lên đầu chiến tuyến để gánh vác trọng trách.
EU vẫn cần sự hợp tác chặt chẽ với Nga trong bài toán Ukraina hậu Yanukovych bởi miền Đông Ukraina vẫn nằm trọn trong vùng ảnh hưởng của Moscow. Một kịch bản chia đôi Ukraina thành hai miền Đông - Tây là điều mà cả châu Âu lẫn Nga đều không mong muốn, bởi nó không khác gì việc khởi động lại một cuộc "Chiến tranh lạnh" của thế kỷ 21.
Ngay cả về khía cạnh kinh tế, EU cũng không đủ sức một mình cứu vớt Ukraina khỏi con tàu đắm. Chính phủ lâm thời ở Kiev đã ước tính họ cần tới 35 tỷ USD từ giờ cho đến hết 2015 để tránh khỏi bờ vực sụp đổ. Ngay trong năm nay, Ukraina cần tới 13 tỷ USD chỉ để trả nợ.
Thật khó hình dung làm thế nào một châu Âu đang đắm chìm trong khủng hoảng từ 5 năm qua có thể huy động một nguồn lực lớn đến thế để trợ giúp Ukraina. Thực tế thì cũng chỉ có một con số được đưa ra, là 610 triệu euro. Còn lại thì chỉ là hứa hẹn, kể cả con số 20 tỷ USD mà một quan chức EU vừa tuyên bố.
Bản chất nằm ở chỗ, dù có sự thay đổi quyền lực ở Kiev, và thậm chí là thay đổi cả mô hình phát triển trong tương lai theo con đường EU, thì nền kinh tế Ukraina vẫn đang phụ thuộc quá lớn vào nước Nga, từ tiền nợ khí đốt cho đến thị trường xuất khẩu.
Vì thế, sự ổn định và phát triển của Ukraina trong tương lai gần vẫn phụ thuộc rất nhiều vào Moscow. Trong một cuộc chơi địa chính trị phức tạp, khó lường, Ukraina mới chỉ đi được một bước nhỏ trên con đường dân chủ, độc lập và tự cường.
Về lâu dài, những giá trị châu Âu về dân chủ, thị trường tự do và quản trị tiên tiến có thể tạo nên nền tảng để Ukraina phát triển, nhưng để đi đến đó là cả một hành trình dài. Và hành trình đó cho đến lúc này không thể nói rằng ai đã thắng hay ai đã thua.
Bùi Nguyễn (từ Paris)
Xem bài cùng tác giả Chống Mỹ chỉ là cái cớ gây bất ổn Giáo sư Mỹ Steven Ekovich của trường Đại học Mỹ tại Paris (America University of Paris) nhận định về làn sóng bạo lực chống Mỹ xuất phát từ bộ phim báng bổ đạo Hồi. Hội nghị Paris: Điều gì thực sự xảy ra 40 năm trước? Giữ chức Vụ trưởng Vụ châu Á- châu Đại dương Bộ Ngoại giao Pháp từ 1969-1975, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ trung gian giữa các bên đàm phán Hiệp định Paris, nhà ngoại giao Pháp Henri Froment-Meurice nhìn lại những gì thực sự xảy ra từ hơn 40 năm trước.
Theo_VietNamNet
Tàu ngầm Đông Nam Á: Là cuộc đua hay buộc phải có? Các nước thuộc Hiệp hội Đông Nam Á đang tìm cách tăng cường sức mạnh tàu ngầm. Liệu đó là một cuộc chạy đua vũ khí trong khu vực, hay là thứ vũ khí cần phải có trong lực lượng quân sự mỗi quốc gia? Đầu năm 2014, Việt Nam chính thức gia nhập "câu lạc bộ tàu ngầm" của các quốc gia...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Nghị sỹ Mỹ: Tổng thống Trump có thể chấp nhận đầu tư từ Trung Quốc

Hamas và Israel nhất trí trao đổi con tin đợt cuối

Tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc bất ngờ tăng sau gần 1 thập kỷ suy giảm liên tiếp

Chủ tịch Trung Quốc kêu gọi quan chức bình tĩnh ứng phó mọi thách thức

Bé gái 2 tuổi ở Campuchia tử vong do cúm gia cầm

Công ty Trung Quốc gây chấn động với loại thuốc mới điều trị ung thư phổi

Syria - Bức tranh hỗn độn

Nguyên nhân sâu xa giúp Saudi Arabia trở thành trung tâm hòa giải toàn cầu

Tổng thống Trump tuyên bố sẽ khôi phục đường ống dẫn dầu Keystone XL của Mỹ và Canada

Sau mô hình AI ban đầu gây chấn động, DeepSeek đẩy nhanh ra mắt mô hình mới

Lá chắn hạt nhân của Pháp có thể mở rộng khắp châu Âu

Bài toán về tháp kiểm soát không lưu tại Mỹ
Có thể bạn quan tâm

Chuyện gì đang xảy ra với Minh Triệu sau khi rạn nứt với Kỳ Duyên?
Sao việt
23:53:23 26/02/2025
Mẹ vợ giàu có, đỉnh nhất phim Việt hiện tại: Nói 1 câu làm cả triệu người vỗ tay, "quay xe" ghét luôn nữ chính
Phim việt
23:41:05 26/02/2025
Sao nhí đẹp nhất Trung Quốc bị miệt thị ngoại hình
Hậu trường phim
23:35:09 26/02/2025
Nghịch lý ca sĩ Ánh Tuyết 'thu mấy trăm bài không được 1 đồng bản quyền'
Nhạc việt
23:14:03 26/02/2025
Đứng liên tục 4 tiếng, một hoa hậu nhập viện cấp cứu vì kiệt sức
Sao châu á
23:12:01 26/02/2025
Erling Haaland trở lại để cứu rỗi Man City?
Sao thể thao
22:54:16 26/02/2025
Ngô Kiến Huy tặng toàn bộ cát sê, hỗ trợ học phí cho 3 trẻ mồ côi
Tv show
22:50:27 26/02/2025
Ca sĩ Roberta Flack, nổi tiếng với 'Killing Me Softly with His Song', qua đời
Nhạc quốc tế
22:48:16 26/02/2025
Một tân binh bị trả về địa phương vì đăng tin bịa đặt lên TikTok
Pháp luật
22:31:39 26/02/2025
Tháng 2 âm có 1 con giáp bùng nổ tài lộc, đã giàu lại càng giàu hơn, 2 con giáp lại cần thận trọng
Trắc nghiệm
22:05:52 26/02/2025