Biến chứng do sốt xuất huyết – ẩn họa khó lường
Sốt xuất huyết ở Nghệ An đã có những diễn biến phức tạp. Nếu người dân vẫn còn chủ quan, co.i thườn.g bệnh, hậu quả sẽ khó lường. Và ngành y tế còn rất nhiều việc phải làm…
Lãnh đạo CDC Nghệ An thăm hỏi bệnh nhân SXH điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Diễn Châu
Ca bệnh nặng do sốt xuất huyết
Tỉnh Nghệ An đã ghi nhận 1 trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXH) biến chứng nặng. Đó là trường hợp của cô giáo L.T.L – xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An (Diễn Ngọc là ổ dịch SXH của tỉnh Nghệ An). Sau một thời gian điều trị ở huyện không đỡ, chị L.T.L đã được chuyển vào Bệnh viện Hữu nghị đa khoa tỉnh Nghệ An tỉnh để điều trị.
Tuy nhiên, sau 1 tuần điều trị tích cực, bệnh tình chị tiếp tục diễn biến nặng, chiều hướng xấu hơn: Thân nhiệt hạ, tứ chi tê liệt, người đau mỏi, liệt dần các cơ trên mặt… Các bác sĩ và gia đình đã thống nhất chuyển cô giáo L ra bệnh viện tuyến Trung ương ở Hà Nội để được cấp cứu. Tại đây, qua xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán: chị L bị viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính do sốt xuất huyết biến chứng nên má.u bị nhiễm độc; yêu cầu phải lọc má.u nhiều lần…
Sau 3 lần lọc má.u tích cực, chị L. đã may mắn thoát khỏi bàn tay của “tử thần”, sức khỏe hồi phục dần. Đến nay, chị L. đã có thể đi lại và sinh hoạt bình thường. Theo các bác sĩ: Việc chị L. hồi phục là một sự kỳ diệu bởi bệnh tình rất nặng.
Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính còn có tên gọi khác là hội chứng Guillain Barre, đây là một bệnh lý diễn tiến nặng, khó dự đoán có thể dẫn đến suy hô hấp, ngừng tim khi các dây thần kinh chi phối tương ứng bị tổn thương và dẫn đến t.ử von.g.
Bệnh thường khởi phát sau khi bị nhiễ.m trùn.g khoảng vài tuần. 10% các trường hợp tồn tại di chứng thần kinh suốt đời. Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính chỉ là một trong những bệnh lý do sốt xuất biến chứng mang lại.
Giám sát mật độ bọ gậy tại xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, có thể gây thành dịch. Virus Dengue xâm nhập từ người bệnh sang người lành thông qua vết muỗi đốt từ muỗi vằn truyền bệnh có tên khoa học là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là do Aedes aegypti.
Nhiều bệnh nhân mắc sốt xuất huyết ở thể nặng có thể bị suy thận, tổn thương gan, trụy mạch, tụt huyết áp, sốc, suy tim, suy thận. Với hội chứng sốc Dengue, bệnh nhân sốt xuất huyết có thể bị chấm xuất huyết ngoài da, chả.y má.u cam, chả.y má.u chân răng, vết bầm tím, nôn ra má.u, đi cầu phân đen, đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng, ứ dịch ở khoang màng phổi và ổ bụng nhiều, nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến t.ử von.g.
Người dân thờ ơ với dịch bệnh
Ở Nghệ An, dịch SXH đang tồn tại nhiều “ổ dịch” cũ lưu hành như: Diễn Châu, Quỳnh Lưu và Hoàng Mai. Trong nhiều địa phương từng có dịch sốt xuất huyết thì đáng lưu ý hơn cả là ở 2 “ổ dịch” cũ xã Diễn Ngọc, Diễn Bích (Diễn Châu) – nơi cô giáo L.T.L công tác. Tại 2 xã này, SXH liên tục tái lặp, tái phát, năm nào cũng có hàng trăm người mắc.
Theo Sở Y tế Nghệ An, từ trước đến nay, Trung tâm kiểm soát bệnh tật và huyện Diễn Châu đã rất chú trọng, quyết liệt dập dịch SXH ở 2 “ổ dịch” ở xã Diễn Ngọc và xã Diễn Bích. Nhiều biện pháp đã được ngành y tế và chính quyền địa phương quyết liệt triển khai: Từ việc thực hiện tuyên truyền nâng cao nhận thức về bệnh SXH cho người dân; phát động và tổ chức các phong trào vệ sinh môi trường, loại bỏ nơi muỗi đẻ trứng, diệt bọ gậy, phun thuố.c diệt muỗi trưởng thành…
Phun hóa chất diệt muỗi vằn truyền bệnh Sốt xuất huyết
Video đang HOT
Theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Diễn Châu: Từ ngày 2/9 đến cuối tháng 11/2020, hai xã Diễn Ngọc và Diễn Bích có 95 ca sốt xuất huyết, trong đó, điều trị khỏi 91 ca và hiện tại còn 4 ca đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Diễn Châu (3 ca ở Diễn Ngọc, 1 ca ở Diễn Bích)… Dịch vẫn diễn biến theo chiều hướng phức tạp, số người mắc không ngừng tăng lên.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng sốt xuất huyết tái lặp ở xã Diễn Ngọc, Diễn Bích song tựu trung lại vẫn là sự kém ý thức của người dân.
Trao đổi với Phóng viên Báo Sức khỏe&Đời sống, BS Chu Minh Thọ – Trạm trưởng Trạm Y tế xã Diễn Bích cho hay: SXH đang là một bài toán nan giải ở các xã ven biển Diễn Bích hay Diễn Ngọc và các xã vùng bãi ngang khi mà mầm bệnh sẵn có tại các địa phương, dân cư đông đúc, nhà cửa san sát, hệ thống thoát nước kém, ý thức giữ gìn vệ sinh của người chưa tốt. Tính chủ động của người dân trong việc tham gia phòng bệnh sốt xuất huyết chưa cao.
Nhiều hộ dân còn có thói quen sử dụng dụng cụ chứa nước để sinh hoạt nhưng lại không lau rửa thường xuyên nên dân đến đây là nơi sinh sản cho bọ gậy. Trong nhà, ngoài vườn vẫn còn những chai lọ, bể, chậu chứa nước trồng cây cảnh để không, tạo điều kiện cho bọ gậy phát triển. Khi các lực lượng tổ chức phát động dọn dẹp thì tất cả phong quang, sạch đẹp thế, nhưng ngày hôm sau quay lại thì tất cả gần như trở lại như cũ, rác thải, lon bia, ống bơ lại tràn ngập”.
Mới đây, Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Nghệ An đã tiến hành đi kiểm ta giám sát tại xã Diễn Ngọc, và Diễn Bích, huyện Diễn Châu cho thấy các chỉ số véc-tơ vượt mức cảnh báo dịch. “Chúng tôi đã yêu cầu Trung tâm Y tế huyện phối hợp với Trạm Y tế Diễn Ngọc và Diễn Bích nhanh chóng triển khai các biện pháp khoanh vùng, dập dịch; tiến hành phun thuố.c diệt muỗi, hóa chất khử khuẩn môi trường tại các ổ dịch, giảm mật độ loăng quăng, bọ gậy và yêu cầu phải duy trì được mức giảm”. BS Phạm Đình Tùng, Phó Giám đốc CDC Nghệ An cho biết.
Nhiều trường hợp bệnh nhân mắc sốt xuất huyết biến chứng phải điều trị tích cực
“Do sốt xuất huyết chưa có vaccin phòng bệnh cũng như chưa có thuố.c điều trị đặc hiệu, nên biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh là diệt muỗi, vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng, bọ gậy, phòng tránh muỗi đốt bằng ngủ màn, mặc quần áo dài tay, dùng hương xua muỗi…. Khi có các triệu chứng của sốt xuất huyết cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị. Tuyết đối không tự ý điều trị tại nhà để tránh các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. TS Nguyễn Văn Định, Giám đốc CDC Nghệ An khuyến cáo.
Nhiều ca sốc sốt xuất huyết
Những tuần gần đây, bệnh sốt xuất huyết có xu hướng gia tăng nhiều nơi, nhiều ca bệnh rất nặng, phải thở máy, lọc má.u.
Bệnh nhi mắc sốt xuất huyết nặng trên cơ địa béo phì phải thở máy, lọc má.u liên tục 2 tuần liền - Ảnh: A LỘC
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Đồng Nai, từ đầu năm đến nay toàn tỉnh ghi nhận tổng cộng hơn 6.300 ca mắc sốt xuất huyết, đang có xu hướng tăng ca bệnh. CDC Đồng Nai đã phát hiện 1.244 ổ bệnh.
Né COVID-19, nặng sốt xuất huyết
Ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, lượng bệnh nhân mắc sốt xuất huyết gia tăng mạnh từ đầu tháng 10 đến nay.
Trung bình mỗi ngày khoa nhiễm tiếp nhận 5-10 trường hợp nhập viện do sốt xuất huyết. Nhiều trường hợp trong đó rơi vào tình trạng sốc, phải truyền 4-6 đơn vị má.u, điều trị tích cực.
Theo lãnh đạo khoa nhiễm Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, nguyên nhân nhiều người lớn bị sốc sốt xuất huyết nặng do thời gian qua dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nên nhiều người có tâm lý e ngại vào bệnh viện.
Khi bị sốt cao, mệt mỏi, nhiều trường hợp không đến cơ sở y tế khám ngay mà tự ý ra nhà thuố.c mua thuố.c về uống. Đến khi sốt ngày thứ 4, thứ 5 mới nhập viện thì tình trạng đã nặng.
Về phía Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai, từ đầu năm đến nay bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho hơn 1.000 bệnh nhi bị sốt xuất huyết.
Đặc biệt từ tháng 9 trở lại đây lượng bệnh nhi nhập viện do sốt xuất huyết gia tăng, mỗi tháng có khoảng 160 bệnh nhi nhập viện điều trị. Riêng trong tháng 11 có hơn 200 ca nhập viện điều trị do mắc sốt xuất huyết.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Quyền - quyền trưởng khoa bệnh nhiệt đới Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai - cho biết trong hai tháng trở lại đây, mỗi ngày khoa tiếp nhận 20-30 bệnh nhi vào điều trị do mắc sốt xuất huyết, tăng gần gấp đôi so với các tháng trước đó. Cá biệt, có ngày khoa tiếp đón 40-50 bệnh nhi nhập viện điều trị.
"Phần lớn các trường hợp điều trị tại khoa đều từ mức cảnh báo trở lên, cần phải theo dõi và điều trị sát sao. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bị sốt xuất huyết rất nặng, cần phải thở máy, lọc má.u..." - bác sĩ Quyền nói.
Tổn thương gan, xuất huyết tiêu hóa
Bác sĩ Nguyễn Trọng Nghĩa, trưởng khoa hồi sức tích cực - chống độc Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai, cho biết lượng bệnh nhi mắc sốt xuất huyết năm nay không nhiều nhưng tình trạng rất nặng.
Trong đó một số trường hợp bị tái sốc, tổn thương gan, xuất huyết tiêu hóa... phải thở máy, lọc má.u liên tục.
"Trong hai tháng nay, mỗi ngày khoa đón 7-8 bệnh nhi vào điều trị, cao điểm đến 10 bệnh nhi. Phần lớn phải thở N-CPAP, truyền dịch... Tuy nhiên, một số ca trở nặng phải thở máy, lọc má.u nhiều ngày" - bác sĩ Nghĩa nói.
Theo bác sĩ Nghĩa, qua ghi nhận các bệnh nhi mắc sốt xuất huyết trên cơ địa béo phì thường dễ trở nặng. Trong số các bệnh nhi tại khoa, có hơn 30% trẻ bị béo phì. Trong khi đối với các trẻ này, việc chẩn đoán ban đầu, phát hiện bệnh rất khó khăn.
Mặt khác, trong tình hình dịch COVID-19 vẫn còn phức tạp, nhiều phụ huynh còn e ngại đưa con đến các bệnh viện khám và điều trị, mà đưa con ra các phòng khám, nhà thuố.c tự mua thuố.c uống. Do đó, khi phát hiện thì tình trạng bệnh của trẻ đã trễ và nặng hơn.
Bác sĩ Nghĩa khuyến cáo phụ huynh cần chú ý các dấu hiệu như trẻ bị sốt cao liên tục 2 ngày không giảm, xuất hiện chấm đỏ trên da, đi tiêu ra má.u, tay chân lạnh, nước tiểu sậm màu... cần phải đưa trẻ đến các cơ sở y tế khám và điều trị.
Tránh trường hợp tự ý mua thuố.c về điều trị cho trẻ. Đặc biệt, đối với các trẻ béo phì cần phải quan tâm, cảnh giác hơn.
Lưu ý miền Trung
Với khu vực miền Trung, Cục Y tế dự phòng cho rằng lũ lụt kéo dài thời gian qua cũng có ảnh hưởng làm số mắc sốt xuất huyết sau lũ giữ ở mức cao, hiện tại khu vực miền Trung, đặc biệt là Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa... đang ghi nhận 1.300-1.500 ca mắc sốt xuất huyết mới/tuần, nhưng yếu tố quan trọng nhất vẫn là mùa dịch sốt xuất huyết đang ở cao điểm.
Dự báo dịch sốt xuất huyết vẫn còn kéo dài sang tới tháng 12 và sang năm 2021 tới do những yếu tố nguy cơ vẫn còn.
Cẩn thận ở nhóm trẻ dư cân, béo phì
Bác sĩ Huỳnh Minh Trúc, giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ cho biết tại Cần Thơ trong các tháng 8, 9, 10 tình hình sốt xuất huyết (SXH) gia tăng, bắt đầu từ tháng 11 đến nay tình hình dịch bệnh này được kiểm soát.
Hiện tại, tính đến ngày 30-11 số ca mắc SXH của TP là 1.121 ca. Số địa phương có người mắc cao vẫn là khu vực thành thị đông dân cư ở các quận Ninh Kiều, Ô Môn, Thốt Nốt, Bình Thủy.
Tại các nơi có SXH tăng cao trong tháng 9, 10, TP đã hỗ trợ tiến hành 2 chiến dịch diệt lăng quăng, diệt muỗi tại cộng đồng.
Số ca SXH gần đây có khác là ca bệnh tập trung vào trẻ lớn và người lớn nhiều hơn.
Bác sĩ Nguyễn Huỳnh Nhật Trường, quyền trưởng khoa SXH Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ, cho hay số lượng trẻ lớn mắc SXH hiện chiếm đa số, không như những năm trước tập trung vào trẻ nhỏ. Số ca bệnh SXH tập trung ở trẻ lớn từ 8-16 tuổ.i chiếm trên 80%.
Việc điều trị các ca sốc nặng ở trẻ lớn, trẻ có cân nặng cao khá vất vả so với trẻ nhỏ.
T.LŨY
5.000 ca mắc sốt xuất huyết mới mỗi tuần
Nhiều bệnh nhi mắc sốt xuất huyết điều trị tại khoa bệnh nhiệt đới Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai - Ảnh: A LỘC
Theo số liệu của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, vài tuần gần đây mỗi tuần toàn quốc vẫn ghi nhận khoảng 5.000 ca mắc sốt xuất huyết mới, 3.000 người trong số này phải nhập viện. Về địa bàn, miền Trung chiếm 30-35%/tổng số bệnh nhân, miền Nam 55-60%, số còn lại chủ yếu ở Hà Nội.
Hiện sốt xuất huyết vẫn chưa có tín hiệu giảm. "Tính từ đầu năm 2020 cả nước ghi nhận gần 113.000 ca mắc sốt xuất huyết, so với cùng kỳ 2019 số mắc sốt xuất huyết giảm 62%, số t.ử von.g giảm 38 ca.
Tuy so với cùng kỳ 2019 số mắc mới và t.ử von.g đều giảm, nhưng vẫn ở mức rất cao và chưa có bất kỳ tín hiệu nào cho thấy dịch sẽ giảm trong năm 2021 tới" - đại diện Cục Y tế dự phòng chia sẻ.
Theo đán.h giá của vị đại diện này, trước đây chu kỳ bệnh sốt xuất huyết thường là 4-5 năm/lần dịch lớn, sau đó chu kỳ dịch có thay đổi theo hướng năm trước giảm thì năm sau tăng, nhưng vài năm gần đây dịch có những thay đổi rất khó dự báo về dịch tễ, thậm chí không theo dự báo, do những thay đổi về lối sống, đặc trưng sinh thái và môi trường...
"Mùa đông các gia đình bật điều hòa ấm trong phòng nên muỗi vẫn sống, không như trước đây thường là dịch sốt xuất huyết sẽ giảm mạnh khi mùa đông đến" - đại diện Cục Y tế dự phòng giải thích.
Vị này cũng cho rằng năm 2019 vừa qua là năm số mắc sốt xuất huyết cao thứ 2 tính từ 1980 (1980 là năm đầu tiên Việt Nam thống kê số mắc/số t.ử von.g do sốt xuất huyết).
Chính vì vậy năm 2020 này tuy số mắc mới và t.ử von.g do sốt xuất huyết có giảm nhưng vẫn ở mức cao so với các năm gần đây.
Cục Y tế dự phòng cũng cho rằng so với các bệnh truyền nhiễm khác như sốt rét, tay chân miệng... thì sốt xuất huyết vẫn là căn bệnh nặng nề nhất ở Việt Nam với trên 100.000 ca mắc mỗi năm và hàng chục ca t.ử von.g.
Trong đó bệnh sốt rét hiện chỉ có bình quân 9-13 ca mắc/tuần thì sốt xuất huyết đang là 5.000 ca mắc/tuần.
LAN ANH
6 hiểu lầm nguy hiểm về bệnh sốt xuất huyết có thể khiến người bệnh t.ử von.g Hiện vẫn còn nhiều người có những nhận thức không đúng về bệnh sốt xuất huyết dẫn đến những hậu quả khôn lường cho tính mạng. Theo ThS. BS Nguyễn Trung Cấp, Trưởng khoa Cấp cứu bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, sốt xuất huyết nếu phát hiện và điều trị theo đúng phác đồ thì sẽ khỏi bệnh, không để lại...