Bị Mỹ thờ ơ, Thái Lan ngả sang Trung Quốc
Chiến lược ngoại giao của Thái Lan đang có những dấu hiệu chuyển hướng quan trọng ngả hẳn theo Trung Quốc do những mâu thuẫn với Washington.
Thủ tướng Thái Lan Prayyth Chan-ocha (phải) và người đồng cấp Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái) ở Bắc Kinh, năm 2014. Ảnh: AFP
Sau cuộc đảo chính quân sự hồi tháng 5/2014, các tướng lĩnh thuộc Hội đồng vì Hòa bình và Trật tự Quốc gia cầm quyền ở Thái Lan cảm thấy tức giận với những chỉ trích gay gắt từ Mỹ, và đang có xu hướng áp dụng chiến lược ngoại giao mềm dẻo để ngả sang Bắc Kinh, theo Le Monde.
Theo Thitinan Pongsudhirak, giám đốc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc tế thuộc Đại học Chulalongkorn tại Bangkok, quan hệ Thái – Trung hiện nay được đán.h giá là sự hàn gắn của mối bang giao lâu đời giữa hai nước từ trước thế kỷ XX, lúc Thái Lan còn chưa ngả sang phương Tây.
Từ giữa thế kỷ XIX, vương quốc Xiêm (Thái Lan ngày nay) đã là một trong những quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào Trung Quốc. Khi chủ nghĩa thực dân phương Tây tràn vào châu Á và tiếp sau đó là Chiến tranh Lạnh, Thái Lan bắt đầ.u rơ.i vào quỹ đạo ảnh hưởng của phương Tây, và trở thành một đồng minh thân cận của Mỹ ở châu Á.
“Tuy nhiên, những hục hặc giữa Washington và chính quyền quân sự Bangkok gần đây đã khiến Thái Lan ngày càng xích lại gần Trung Quốc”, ông Pongsudhirak nhận định.
Kể từ sau vụ đảo chính, số lượng các chuyến viếng thăm cấp cao giữa các lãnh đạo Thái Lan và Trung Quốc đã tăng mạnh. Tháng 12/2014, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tới Bangkok vài ngày trước khi tướng Prayuth Chan-ocha, người đứng đầu chính quyền quân sự Thái Lan, có chuyến thăm đáp lễ. Tháng 2/2015, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn tới Thái Lan và tới tháng 4, đến lượt Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng công du tới quốc gia Đông Nam Á này.
Vào mùa hè 2015, trước khi tới Bắc Kinh, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan tuyên bố đang thương thảo với Trung Quốc để mua ba tàu ngầm tấ.n côn.g trị giá một tỷ euro. Dù thỏa thuận này không được cụ thể hóa do những quan ngại từ phía Mỹ, nó cho thấy sự cạnh tranh ảnh hưởng với Thái Lan ngày càng gay gắt giữa hai cường quốc.
Trong lĩnh vực kinh tế, sự năng động của cộng đồng người Hoa ở Thái Lan với nhiều doanh nhân thành đạt và có vị trí trong xã hội sở tại cũng giúp tạo nên mối liên kết thương mại giữa Bangkok và Bắc Kinh sau khi Trung Quốc thực hiện chính sách mở cửa vào cuối những năm 1970.
Video đang HOT
Hai bên đã đa dạng hóa lĩnh vực thương mại song phương. Trung Quốc và Thái Lan đang thảo luận để thực hiện một dự án đường sắt cao tốc tham vọng nối biên giới Lào với vịnh Thái Lan trị giá 10,9 tỷ euro. Trung Quốc cũng hứa hẹn sẽ mua hai triệu tấn gạo và 200.000 tấn cao su của Thái Lan trong năm nay.
Cạnh tranh ảnh hưởng
Chuyên gia Gregory Poling thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Washington cho rằng động lực đẩy Thái Lan tiến gần hơn về phía Trung Quốc là phản ứng của người Mỹ về cuộc đảo chính quân sự. Phản ứng này bị giới quân sự ở Bangkok cho là “bất ngờ và ngạ.o mạ.n”.
Tháng 1/2015, khi tới thủ đô Bangkok, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel phát biểu rằng Thái Lan đang “tự đán.h mất sự tín nhiệm của mình trong con mắt các đối tác nước ngoài” khi không sớm dỡ bỏ tình trạng thiết quân luật và khôi phục chính quyền dân sự.
“Những lời chỉ trích trên, cùng với sự bất ổn trong nội bộ đất nước, càng thúc đẩy chính quyền quân sự Thái Lan chuyển sang hợp tác với Trung Quốc, một đối tác không hề bận tâm tới vấn đề mà Mỹ chỉ trích”, ông Poling đán.h giá.
Việc Lầu Năm Góc mới đây giảm số lượng binh sĩ tham gia cuộc tập trận Hổ mang Vàng tổ chức thường niên tại Thái Lan là một dấu hiệu cho thấy Washington đang tái định hình lại quan hệ với quốc gia này. Trước động thái đó, Thái Lan đã có phản ứng khá gay gắt với Mỹ, khiến quan hệ hai nước có nguy cơ sẽ ngày càng xa nhau.
Tuy nhiên, Bruno Philip, bình luận viên về châu Á của Le Monde, cho rằng Mỹ vẫn coi Thái Lan là một đối tác mang tính quyết định trong khu vực Đông Nam Á và cố duy trì quan hệ với Thái Lan. Việc Lầu Năm Góc duy trì cuộc tập trận Hổ mang Vàng như một sợi dây liên kết giữa hai quân đội hai nước bất chấp sự phản đối của nhiều tướng lĩnh được coi là bằng chứng cho nhận định này.
“Nếu muốn duy trì ảnh hưởng với Thái Lan, người Mỹ không nên xem nhẹ sự cạnh tranh của Trung Quốc, đồng thời phải có những biện pháp chính trị và ngoại giao nồng ấm hơn nữa để tránh việc Bangkok đi hẳn vào quỹ đạo của Bắc Kinh”, Philip nói.
Nguyễn Hoàng
Theo VNE
Biến động trên chính trường Thái Lan
Tranh cãi về vai trò tương lai của quân đội cùng với sự trở lại của cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra là hai vấn đề đang "gây bão" trên chính trường Thái.
Quân đội có tiếp tục níu giữ quyền lực sau bầu cử hay không đang là vấn đề gây tranh cãi - Ảnh: Lam Yên
Mới đây, Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha nhấn mạnh sau cuộc tổng tuyển cử (dự kiến trong năm 2017), đất nước cần một hội đồng giám sát đặc biệt trong vòng 5 năm để đảm bảo thực hiện đúng các nguyên tắc của chương trình cải cách quốc gia.
Đồng thời, Phó thủ tướng Thái Lan Wissanu Krea-ngam cũng cho biết đề xuất này nhằm ngăn ngừa việc tái diễn cuộc khủng hoảng như trước khi đảo chính (ngày 22.5.2014): tham nhũng tràn lan, mâu thuẫn xã hội, xung đột chính trị, biểu tình đường phố...
"Vì thế, Hội đồng soạn thảo hiến pháp (CDC) phải chịu trách nhiệm về bất kỳ cuộc khủng hoảng chính trị trong tương lai nếu từ chối đề nghị của Ban cố vấn chính phủ về việc cho phép quân đội được gìn giữ hòa bình trong quá trình chuyển đổi sang chính quyền dân sự", ông Wissanu nói trên Bangkok Post.
Về điều này, ông Taweesak Chartdamrongthai, phát thanh viên Đài phát thanh quốc gia Thái Lan, nói với Thanh Niên: "Yêu cầu này cũng không hẳn vô lý vì bất ổn chính trị vẫn còn tiềm ẩn khi phe của cựu Thủ tướng Thaksin chưa chịu ngồi yên, nhất là thời gian gần đây ông Thaksin liên tiếp đăng đàn chỉ trích chính phủ".
Tuy vậy, đề nghị này gặp phải sự chỉ trích kịch liệt của nhiều tầng lớp, xem đây như một bước đi của chế độ quân sự để kéo dài quyền kiểm soát và nắm giữ quyền lực. Nattawut Saikuar, một nhân vật chủ chốt của Mặt trận Dân chủ chống độc tài (UDD), cho rằng đề nghị duy trì quyền lực của Hội đồng quốc gia vì hòa bình và trật tự (NCPO) đồng nghĩa việc chính phủ mới được bầu sẽ bị đặt dưới sự kiểm soát của một chế độ độc tài.
"Không gì đảm bảo rằng NCPO sẽ từ bỏ quyền lực khi giai đoạn chuyển tiếp 5 năm kết thúc", ông Nattawut nói.
Meechai Ruchupan, Chủ tịch CDC, cho biết các nhà soạn thảo luật không khuất phục trước áp lực từ chính phủ. Trong các điều lệ của hiến pháp mới, không có tổ chức có quyền hạn đặc biệt nào sẽ được thành lập. Ông cũng đảm bảo rằng NCPO sẽ không được trao quyền lực lớn hơn chính phủ mới được bầu. "Hiến pháp mới sẽ không có bất kỳ điều khoản nào có thể dẫn đến một nền dân chủ nửa vời", ông Meechai khẳng định.
Sự việc căng thẳng đến mức ngày 28.2, Phó thủ tướng Prawit Wongsuwon đã phải trấn an rằng NCPO sẽ không tìm cách kéo dài quyền lực của mình sau cuộc tổng tuyển cử và ông Prayuth sẽ không tiếp tục làm thủ tướng cho đến năm 2022.
Màn tái xuất của Thaksin
Cùng với các đồng minh tại Thái, ông Thaksin dường như đang gây sức ép lên nhà cầm quyền hiện tại để cho phép các chính trị gia được hoạt động trở lại.
Những ngày qua, cựu Thủ tướng Thái Lan liên tục chỉ trích chính quyền trong một loạt các cuộc phỏng vấn với các tổ chức truyền thông thế giới, gồm Hãng Reuters, Đài al-Jazeera và các tờ báo Financial Times, The Wall Street Journal...
Các cuộc phỏng vấn đều có chung một nội dung xuyên suốt là chỉ trích dự thảo hiến pháp và việc điều hành kinh tế của chính quyền quân sự. Chỉ vài ngày sau những phát biểu chỉ trích của Thaksin, đồng minh chính trị của ông, cựu Thủ tướng Chavalit Yongchaiyudh đã kêu gọi NCPO từ bỏ quyền lực, tổ chức cuộc tổng tuyển cử ngay trong năm nay và để chính quyền mới bầu lãnh đạo đất nước. Tiếp sau đó, cựu Thủ tướng Yingluck, em gái ông Thaksin, cũng đăng đàn kêu gọi bầu cử càng sớm càng tốt.
Theo The Nation, các nhà quan sát cho rằng những việc này đơn giản chỉ muốn gây sự chú ý cho mục tiêu trở lại chính trường của ông Thaksin. Ông và đồng minh của mình trong đảng Pheu Thai tự tin sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo bất kể quy tắc hoặc điều lệ gì.
Trong khi đó, NCPO cũng đang cố "cài" thêm ngoại lệ đối với một số điều khoản trong hiến pháp mới. Các ngoại lệ này sẽ tạo cơ chế để NCPO có thể can thiệp vào chính trường ít nhất trong 5 năm sau khi bầu cử. Vì thế, nếu phe ông Thaksin có thắng trong đợt bầu cử sắp tới thì cũng khó thực thi đầy đủ quyền lực của mình khi đối mặt với những biện pháp giám sát khó khăn của NCPO.
Lam Yên
(Văn phòng Bangkok)
Theo Thanhnien
Thái Lan kêu gọi tiết kiệm nước dịp Tết Songkran Thủ tướng Prayut Chan-o-cha khuyến khích người dân chỉ dâng nước cầu may, thay vì phung phí nước vào những "trận chiến nước" vốn là hình ảnh quen thuộc vào dịp lễ hội té nước Songkran. Một cô gái Thái đổ nước lên voi trong lễ hội Songkran ở tỉnh Ayutthaya hồi năm 2014 - Ảnh: AFP Xuất phát từ tình hình khô...