Bí mật “thung lũng tử thần” khiến máy bay mất phương hướng

Thung lũng Ô Kha thuộc địa phận xã Sơn Trung, huyện K Sơn (tỉnh Khánh Hòa) được mệnh danh “ thung lũng tử thần” từ trước năm 1975 bởi nhiều máy bay đã từng rơi ở khu vực. Điển hình nhất cho những thảm nạn hàng không ở đây là vụ rơi máy bay Yak-40 vào ngày 14/11/1992 khiến 30 người tử vong, người sống sót duy nhất là một cô gái người Hà Lan.

Khu vực thung lũng Ô Kha ở xã Sơn Trung, huyện Khánh Sơn, nơi máy bay Yak 40 và trực thăng Mi 8 gặp nạn tháng 11/1992.Ảnh:Trí Tín.

Chuyến bay định mệnh

Buổi chiều trên miền sơn cước sương mù vây kín. Dọc chân núi là những cây đại thụ xù xì rủ bóng. Dưới chân thung lũng Ô Kha, dòng suối Hà Mang uốn cong mềm mại như một bức tranh sơn thủy. Khung cảnh hiện ra thật thanh bình nhưng với những người dân địa phương thì nơi đây lại nhuốm màu huyền hoặc bởi những câu chuyện ly kỳ, khó lý giải.

Theo tìm hiểu, thung lũng Ô Kha từ trước đến nay được nhiều người đánh giá là nơi có địa hình hiểm trở. Nằm lọt giữa hai đỉnh núi Ma Hang và núi Chè ở phía Bắc, Ô Kha bao gồm những cánh rừng già bạt ngàn nằm lọt thỏm giữa hai dãy núi cao hơn 1400 mét so với mực nước biển tạo thành hình yên ngựa đầy bí hiểm.

Sơ đồ hiện trường vụ máy bay Yak -40 gặp nạn

Vào mùa đông, thung lũng này mưa lâm thâm suốt ngày đêm, sương mù và mây rất dày đặc. Vào mùa khô khi người ta quan sát thì ít khi thấy ánh nắng mặt trời. Do không khí ở đây rất loảng nên khi máy bay bay qua khu vực này thường bị “kéo” xuống vài trăm mét. Chính vì vậy, nhiều người cho rằng, ở thung lũng Ô Kha tồn tại “luồng không khí bí ẩn”. Trong suốt thời gian kháng chiến, người dân huyện Khánh Sơn đã không ít lần chứng kiến máy bay địch khi bay đến vùng đất này thì mất lái và rơi xuống khu thung lũng Ô Kha.

Gần đây nhất, một minh chứng rõ rệt về việc máy bay rơi được nhiều người biết đến là chuyến bay VN-474 của Vietnam Airlines được thực hiện bởi chiếc Yak-40 rơi vào ngày 14/11/1992 sau khi va vào núi Ô Kha. Theo thông tin có được khi đó, chiếc Yak-40 bay từ TP.Hồ Chí Minh đi Đà Lạt, nhưng không thể đáp xuống Đà Lạt trời sương mù nên chuyển hướng bay về Nha Trang thì gặp nạn. Phần lớn hành khách trên chuyến bay đều là du khách nước ngoài. Vụ tai nạn khiến toàn bộ 30 hành khách tử nạn chỉ duy nhất chỉ có một du khách nước ngoài là Annette Herfken may mắn sống sót với những vết thương và nỗi ám ảnh kinh hoàng.

“Đầu gối trái có một vết thương lớn và sâu. Đầu gối phải đầy máu. Da trên mát cá chân thì hầu như bị xé toạc ra. Nhưng cảnh tượng hãi hùng nhất phải nằm ở ống chân: tôi nhìn thấy cả xương mình! Một tấc xương phơi lồ lộ ra qua nhiều thớ thịt. Tôi đã phải dùng những miếng xốp ở thân máy bay hứng những giọt nước mưa để làm thức uống trong suốt 8 ngày bị cô lập trên thung lũng mà không có đường ra. Phải đến ngày thứ 8, tôi mới được những người trong trung tâm cứu trợ đến đưa đi viện cấp cứu”, Anette đã ghi lại khoảnh khắc rùng rợn trong nhật kí của mình.

Hình ảnh Annette Herfkens tại hiện trường máy bay rơi ở Ô Kha hơn 20 năm trước

Ông Nguyễn Thành Chung (nguyên Phó Chỉ huy Tham mưu trưởng Cơ quan Quân sự huyện Khánh Sơn) nhớ lại, sau khi nhận được thông tin về chiếc máy bay Yak-40 gặp nạn ở vùng núi Khánh Sơn, ông nhận lệnh từ cấp trên trực tiếp chỉ huy lực lượng tìm kiếm máy bay mất tích và Ban chỉ huy đặt tại xã Sơn Trung. Tuy nhiên vì vùng núi rộng lớn, thời tiết lại đang vào mùa mưa và sương mù dày đặc nên việc tìm kiếm gặp nhiều khó khăn.

Sau khi đã lên phương án chiến lược, lực lượng tìm kiếm quyết định chia thành 5 tổ, mỗi tổ từ 7-12 người mang theo bạt, võng, nhu yếu phẩm tiến sâu vào thung lũng ô Kha. Trong đó, 2 tổ đi theo hướng Bắc theo cánh núi Ha Mang, các tổ còn lại theo hướng Nam tạo thành vòng cung tiến thẳng vào thung lũng ô Kha. Tuy nhiên, khi lực lượng tìm kiếm đến được chân thung lũng thì cũng đúng lúc trời tối nên phải đóng trại để nghỉ qua đêm đợi trời sáng mới tiếp tục công việc.

“Sáng hôm sau, chúng tôi phát hiện một mảnh xác máy bay bên cạnh một khu đất bị xới tung, bên cạnh là rất nhiều thi thể nằm rải rác trong tình trạng bị cháy đen. Khi mở rộng phạm vi tìm kiếm, một số người bất chợt nghe tiếng người rên la. Mọi người nín thở lần theo thì phát hiện một cô gái đang trong cơn hoảng loạn với nhiều vết thương trên thân thể. Ngay lập tức, cô được lực lượng cứu hộ nhanh chóng băng bó, sơ cứu tại chỗ và đưa lên cáng chuyển ra bệnh viện gần nhất cấp cứu”, ông Chung kể lại.

Máy bay c ứu hộ gãy cánh

Sự việc chưa dừng lại ở đó, chỉ cách 8 ngày sau vụ chiếc Yak-40 rơi, một sự việc tương tự đã xảy ra cướp đi mạng sống của nhiều người khác. Ngày 22/11/1992 chiếc trực thăng Mi-8 của quân đội chở theo 7 người xuất phát từ sân bay TP.Nha Trang mang nhu yếu phẩm, thuốc men và bác sĩ bay lên Khánh Sơn tiếp tế lại bất ngờ rơi ở “thung lũng tử thần”, cách nơi chiếc Yak-40 gặp nạn khoảng 5km.

Ông Chung nhớ lại: “Khoảng 16h chiều ngày 22/11/1992, sau khi chiếc trực thăng rời sân bay TP Nha Trang thì bộ phận ở dưới đó điện lên hỏi chúng tôi, chiếc trực thăng đã lên đến Khánh Sơn chưa? Sau khoảng 15 phút vẫn không thấy trực thăng lên tiếp tế, chúng tôi thông báo về Nha Trang thì dưới đó khẳng định là chiếc trực thăng có bay qua Cam Ranh và đã lên đỉnh dốc Khánh Sơn. Khi đó chúng tôi linh cảm chiếc trực thăng đã có chuyện…”.

Quá trình tìm kiếm chiếc máy bay thứ 2 mất tích được tiến hành một cách khẩn trương. Chiếc máy bay được xác định đã rơi đâu đó ở vùng núi Khánh Sơn. Quân chủng Không quân đã huy động lực lượng từ Hà Nội vào, từ TP.Hồ Chí Minh ra hỗ trợ tìm kiếm chiếc trực thăng mất tích. Rất đông người dân và bộ đội cũng đổ vào rừng tìm kiếm.

Dù vậy, sau nhiều ngày tìm kiếm vẫn không thấy dấu hiệu của chiếc Mi-8. Quân chủng Không quân đã công bố thông tin rộng rãi để huy động nhân dân vào cuộc. Theo đó, người nào tìm thấy máy bay mất tích sẽ được thưởng. Dù vậy, cuộc tìm kiếm máy bay mất tích vẫn tiếp tục trong vô vọng. Gần 1 tháng, hết đoàn này đến đoàn khác vào thung lũng tìm kiếm nhưng dấu vết trực thăng mất tích vẫn chỉ là bí ẩn.

Khi mọi nỗ lực tìm kiếm tưởng như vô vọng thì đến ngày thứ 28, anh hùng lực lượng vũ trang Bo Bo Tới cùng 3 người dân địa phương từ trên núi về báo tin đã tìm thấy máy bay gặp nạn. Chiếc Mi-8 rơi cách tọa độ mất tích trên màn hình rađa và chiếc Yak-40 gần 5km. Có lẽ do rừng già và người dân đốt rẫy nên lực lượng tìm kiếm cả trên không lẫn dưới đất mất nhiều thời gian vẫn không phát hiện được chiếc máy bay gặp nạn.

Xác định được vị trí trực thăng rơi, lực lượng của Quân chủng Không quân và người dân địa phương xuất phát từ sáng sớm nhưng phải đến chiều mới tiếp cận được hiện trường.”Đâm vào núi nên chiếc trực thăng bị cháy hỏng hoàn toàn. 7 anh em trên máy bay đều hy sinh, đồ đạc, thuốc men chở lên cứu hộ chiếc Yak-40 cũng bị rơi tứ tung ra xung quanh”, ông Cao Văn Nhiến (nguyên Trưởng Tham mưu Quân sự huyện Khánh Sơn) nhớ lại.

Nh ữ ng chuyện kì lạ ở “thung lũng tử th ầ n “

Đã gần 23 năm trôi qua, cuộc sống ở thung lũng Ô Kha cũng có nhiều biến đổi. Thế nhưng, trong những bữa tiệc trà, ký ức về những người tử nạn ở “thung lũng tử thần” vẫn hiện về như nguyên vẹn. Nhiều người vẫn không thể lý giải được vì sao Ô Kha lại trở thành một “điểm đen” về tai nạn trong lịch sử hàng không?

Theo một già làng ở xã Sơn Trung, buổi chiều sau cơn mưa giông, người làng nhìn thấy dưới thung lũng Ô Kha lại bốc lên những luồng khí đậm đặc, khi mờ khi tỏ, khi tụ khi tán tạo thành những hình thù kỳ quái rồi cuối cùng kết thành một dải trắng đục bồng bềnh nơi lưng chừng núi. Nhiều người mê tín còn cho rằng, ở thung lũng này nhiều khí núi, các hồn ma bóng quế thường hay nương tựa vào những dòng khí này mà hiện hình và phát ra những tiếng kêu than rùng rợn.

Dưới mái nhà cũ kĩ, ông Hoàng Trọng Những (64 tuổi, thôn O Ma, xã Sơn Trung) vẫn chưa thể nào quên được những ký ức đau đớn về những chiếc máy bay rơi trên thung lũng Ô Kha. Hôm nhận được tin đi tìm chiếc máy bay rơi, ông Những cũng theo mọi người vào sâu trong rừng già với hy vọng có thể tìm thấy những người còn sống. Nhưng khi băng qua những chân núi hiểm trở để đến được thung lũng ô Kha thì trời sập tối.

“Đến ngày hôm sau, chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng xác người bị cháy đen ở bên cạnh những mảnh vỡ máy bay khiến tôi không còn tin nổi vào mắt mình nữa. Chúng tôi tìm kiếm xung quanh thì phát hiện được một người còn sống, nhưng lúc này tinh thần cô gái rất hoảng loạn nên không nói được nhiều”, ông Những kể lại trong ánh mắt buồn rầu nhìn về thung lũng phía xa.

Cũng theo lời ông Những, ô Kha vẫn còn nhiều bí hiểm. Mới đây, ông cùng một số người trở lại để thắp nén nhang cho những nạn nhân xấu số. “Lúc đó là buổi chiều tà, chúng tôi tìm đến thung lũng Ô Kha thắp nhang thì nghe loáng thoáng như có tiếng ai đó than khóc. Lúc đầu, còn tưởng là có người đi lạc trong rừng nhưng sau một hồi tìm kiếm vẫn không thấy ai. Cảm thấy rờn rợn, chúng tôi nhanh chóng ra khỏi thung lũng”, ông Những kể.

Miền sơn cước Khánh Sơn xưa nay vẫn được biết đến với những tay thợ săn có sức khỏe tốt, đôi chân thoăn thoắt băng hết cánh rừng này đến rừng khác, từ núi này sang núi nọ, thế nhưng chính họ lại gặp phải những câu chuyện khó lý giải khi xâm nhập vào thung lũng Ô Kha. Câu chuyện được người thợ săn Đinh Văn Lía (46 tuổi, ở xã Sơn Trung) kể lại khiến những người nghe phải “dựng tóc gáy”.

Theo đó, một ngày cuối năm 2012, ông Lía cùng với hai người khác vào núi Chè để săn bắn thú rừng, lúc đang mải mê rượt theo chân một con thú dính đạn thì ông phát hiện mình đã lạc vào giữa thung lũng với những khu rừng bạt ngàn, âm u. Phải vất vả lắm, ông Lía mời lần tìm được đường ra. Khi ra gần tới bìa rừng, ông Lía còn nghe có tiếng rú.

Ông Lía cũng cho biết thêm, sau ngày ông gặp nạn trong rừng, có 3 thanh niên đi vào núi Ô Kha tìm cây cảnh, khi đến một con suối nhỏ ở thung lũng thì một thanh niên cởi quần áo xuống tắm. Vừa xuống đến suối được một lúc thì thanh niên này bị đuối nước. Dù người này đã cố vẫy vùng để kêu cứu nhưng không hiểu sao những người đi cùng lại không nghe được. Sau lần thoát chết đó, liên tục những ngày sau, thanh niên này lên cơn sốt dữ dội khiến người nhà và già làng phải mang đồ vào rừng cúng.

Ngoài ra, chuyện thung lũng ô Kha trở lạnh bất thường khi trời đang nắng nóng hừng hực cũng đủ làm người dân cảm thấy khó hiểu. Nhiều người dân cho biết, có những buổi trưa vào mùa nắng nóng, dường như ai cũng ngập với cái nắng thì từ hướng thung lũng Ô Kha lại bất ngờ phát ra luồng khí lạnh ngắt.

Ông Cao Văn Hạnh (Trưởng Công an xã Sơn Trung) cho biết, thung lũng Ô Kha từ lâu đã là nơi bí ẩn với người dân địa phương. Rừng núi âm u, ít ánh sáng, sương mù bao phủ nên những người đi rừng không thông thạo sẽ rất dễ bị lạc đường. Sau 2 vụ máy bay rơi lại càng khiến nhiều người bị ám ảnh. Cũng từ đây nhiều người thêu dệt nên những chuyện về thần thánh, ma quỷ rồi truyền miệng cho nhau nghe chứ hoàn toàn không có căn cứ xác thực nào cả.

Khu vực có nhiều động địa hình rất mạnh

Đã có nhiều ý kiến khác nhau để lý giải nguyên nhân khiến máy bay Yak-40 gặp nạn ở thung lũng Ô Kha như ý kiến về từ trường đặc biệt, về trọng lực âm… Một trong những phân tích thuyết phục nhất là tại khu vực này có nhiễu động địa hình rất mạnh, gây ra bởi gió thung lũng/ sóng núi. Người bay và người điều hành bay đều không thể không biết sự nguy hiểm của địa hình và gió/ sóng núi, nhất là ở tầng thấp.

Theo đó, vào hôm 14/11/1992 là ngày Yak-40 gặp nạn và những ngày sau đó ngoài khơi Nha Trang có một cơn bão hoạt động gây gió lớn và thời tiết xấu ở khu vực nam Trung bộ. Yếu tố quan trọng là gió lớn thổi theo hướng Đông Đông Bắc – Tây Tây Nam rìa cơn bão này tạo góc với hướng của dãy núi gây ra hiện tượng gió thung lũng và sóng núi.

Dòng gió bị biến dạng khi thổi qua sườn núi hoặc dòng xiết dọc thung lũng tạo nên dòng giáng mạnh ở sườn phía khuất gió. Máy bay bay vào khu vực này sẽ bị tác động mạnh bởi nhiễu động địa hình, cụ thể là giật lắc, thăng lên giáng xuống bất thường. Đặc biệt nguy hiểm là dòng dáng sườn phía sau núi có thể tạo hiệu ứng như một “lực hút”. Giải pháp là phải bay ở một độ cao an toàn trên vùng nhiễu động này.

Chiếc Yak-40 có thể đã xin hạ độ cao hơi sớm khi còn đang trong khu vực địa hình hiểm trở, gió núi /sóng núi mạnh. Việc “sớm” nàycó thể do máy bay “bay chậm hơn” và đến tiếp cận trễ một vài phút bay so với tính toán vì gió ỏ mực cao bay ngày hôm đó mạnh và thổi ngược với hướng bay, cộng với có thể phi công thiếu một chút bề dày kinh nghiệm, cộng với màn mây phía dưới che khuất, cộng với không may mắn… Nhiều “dấu cộng” cho một kết cục bi thảm.

Theo Câu Chuyện Pháp Luật