Bí mật cụm mộ cổ ở công viên Tao Đàn
Sau khi trang du lịch Rough Guides (Anh) tung tin Công viên Tao Đàn (TP.HCM) là một trong những địa điểm bị ma ám “ghê rợn nhất thế giới”, nhiều người đã liên tưởng, thậm chí thêm thắt chuyện về cụm mộ bí ẩn đã tồn tại rất lâu tại công viên này. Thanh Niên Online đã lần theo nhiều dấu vết tìm hiểu và phát hiện những điều thú vị, giải đáp bí mật của cụm mộ cổ này.
Ngôi mộ bí ẩn tại công viên Tao Đàn
Đi cùng chúng tôi là Phó giáo sư – tiến sĩ Phạm Đức Mạnh, Trưởng Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH KHXH-NV), ĐH Quốc gia TP.HCM.
Di tích cổ hơn trăm năm ít người biết đến
Những ngôi mộ này nằm ở phần phía tây bắc của công viên Tao Đàn, cách đường Trương Định khoảng 35 m về phía bên phải, cách giao lộ Nguyễn Thị Minh Khai – Trương Định khoảng 55 m về phía tây bắc. Đây là vị trí rất dễ dàng nhìn thấy với những ai đi qua công viên Tao Đàn. Tuy nhiên, nhiều người dân thường dạo chơi hay người bán hàng ở đây mỗi ngày, thậm chí bảo vệ làm việc từ lâu năm, hầu như đều không biết lai lịch ngôi mộ của ai, có từ khi nào. Điều đó đã tạo nên sự bí ấn và nhiều câu hỏi quanh cụm mộ ở công viên Tao Đàn.
Mộ có các vòng tường bao vây vòng, ngăn ngang tạo thành ba lần cổng vào lăng mộ. Mộ bao gồm tiền sảnh – sân thờ và nhà mộ. Lối vào mộ có các trụ cột đài sen hình khối chữ nhật. Mặt trước và phía trong của thân trụ có ô khuông trang trí hình chữ nhật lồng vào nhau. Tuy nhiên, hiện bên trong không còn dấu vết chữ viết hay hoa văn trang trí. Giữa sân trước có bức bình phong tiền hình chiếu thư đặt trên bệ đỡ. Nhà bia thể hiện kiểu nhà một gian hai chái. Mái ngói ống đổ trước – sau theo trục mộ với mỗi mái 11 ống ngói. Dọc đòn nóc thể hiện hai khối tượng voi phục châu đầu vào mộ. Nhà mồ liên kết nhà bia qua một rãnh máng nước. Mái lợp 10 ống ngói, viền đòn nóc và đặc biệt có đắp gờ hình đầu rồng và ngẫu tượng voi phục cách điệu.
Nhìn tổng thể bên ngoài những ngôi mộ này, Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh đánh giá: Mộ có cấu trúc lăng song táng một nấm mộ dạng lăng, quy mô mộ lớn.
Có thể thấy, từ bình phong hậu đến trụ cổng ngoài của ngôi mộ dài nhất 11,2 m; rộng nhất là 7,6 m.
Ngoài ra, kiến trúc của ngôi mộ khép kín, cầu kỳ.
“Đặc biệt, mộ xây dựng bằng hợp chất, còn gọi là mộ Ô dước – loại nhựa cây đặc sản của rừng Trường Sơn và nông thôn Việt Nam”, Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh cho biết.
Theo nghiên cứu, phân tích, Phó giáo sư Phạm Đức Mạnh xác định đây thuộc loại hình mộ phổ biến trong văn hóa Việt từ thế kỷ 15 – đầu thế kỷ 20.
Video đang HOT
“Ở miền Bắc, loại mộ này chỉ dành cho hoàng gia (như lăng mộ vua Lê Dụ Tông, hoàng hậu, vợ chúa, công chúa,…). Riêng ở Nam bộ, mộ này cũng có trong lăng Hoàng Gia (Gò Công, Tiền Giang), Lăng Mạc Cửu (Hà Tiên, Kiên Giang), Lăng Thoại Ngọc Hầu (Châu Đốc, An Giang).
Tại TP.HCM, mộ dạng này phổ biến gắn với nhiều danh tướng – danh sĩ – danh nhân thời các Chúa Nguyễn và Vua Nguyễn (nhiều nhất 2 thế kỷ 18-19). Có thể thấy kiểu mộ này ở mộ anh em tổng đốc Lê Văn Duyệt, Lê Văn Phong, Phó tổng trấn Gia Định Huỳnh Công Lý, Thượng thư Trần Văn Học, Võ Di Nguy, Trương Tấn Bửu và kể cả dạng mộ tưởng niệm dành cho quận công Võ Tánh (trên đường Hồ Văn Huê, Q.Phú Nhuận)…”, ông Mạnh phân tích thêm.
Cổ mộ của ai?
Đi quanh, tìm hiểu thêm ngôi mộ, ông Mạnh chỉ cho chúng tôi tấm bia mộ hiện còn một số chữ Hán. Ông Mạnh cho biết, hai bia mộ này do các con lập. Một bia đề: “Hiển khảo trọng giang (?) Ất Mùi (vị) (?) thu quyên (?) chủ húy tự trường Lâm Tam Lang chi mộ” – tức mộ cha là con trai thứ ba Lâm gia.
Bia kế bên là: “Hiển tỷ… chủ lâm nguyên thất… chi mộ” – dịch nghĩa là mộ mẹ… vợ nhà họ Lâm.
Mộ có quy mô lớn
Kiến trúc khép kín, cầu kỳ với các vòng tường bao quanh
Ông Mạnh cho biết, theo truyền tụng, đây là mộ ông Lâm Tam Lang tự “Nguyên thất” mất vào mùa thu Ất Mão (1795) và bà Mai Thị Xã – vợ ông. Họ Lâm người gốc Quảng Đông.
Đặc biệt, hậu duệ đời thứ 4 của ông Lâm Tam Lang là cụ Lâm Quang Ky – Phó lãnh binh của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực. Phó lãnh binh Lâm Quang Ky là người đã góp phần không nhỏ trong trận chiến thắng Nhật Tảo.
Hậu duệ đời thứ 7 của ông Lâm Tam Lang là ông Lâm Đình Phùng – chính là nhạc sĩ nổi tiếng Lam Phương.
Sát vách tường bao bên phải còn một mộ nhỏ tương truyền là của thuộc tướng bị bại trận đã tự sát chôn theo chủ nhân mộ chính.
Trong khi đó, lần dỡ thêm một đầu mối khác thì theo Danh mục kiểm kê di tích lịch sử-văn hóa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2010-2020 của Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch TP.HCM (VH-TT-DL), mộ cổ mang họ Lâm trong công viên Tao Đàn, được xây dựng năm Ất vị (1895).
Bia chữ Hán xác định là mộ phần của nhà họ Lâm
“Tổng thể công trình kiến trúc được bảo tồn tương đối nguyên vẹn. Đây là một trong những ngôi mộ hợp chất có diện tích lớn và kiến trúc đẹp còn lại ở TP.HCM”, đánh giá hiện trạng di tích trong Danh mục kiểm kê di tích lịch sử – văn hóa trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2010-2020.
Qua đó, theo Sở VH-TT-DL TP.HCM: “Sự tồn tại của mộ cổ mang họ Lâm góp phần đáng kể cho ngành khảo cổ học và nghiên cứu khoa học về loại hình mộ cổ của Việt Nam”.
“Cụm mộ trên là một trong những kỷ niệm cuối cùng của những thế hệ tiền hiền – hậu hiền trong nhiều lớp lương dân đi “mở nước” và xây đắp lãnh thổ và lãnh hải trên các nẻo đường thiên lý hướng về Nam”, Phó giáo sư – tiến sĩ Phạm Đức Mạnh kết luận.
Vì vậy, theo ông Mạnh, các ngôi mộ trong công viên Tao Đàn mang ý nghĩa linh thiêng. Cụm mộ ở đây cũng như rất nhiều công trình cổ mộ khác vẫn được người dân TP.HCM và Nam bộ tôn thờ và nhang khói thường niên, là biểu trưng cho truyền thống đạo lý “thờ cúng tổ tiên”, “uống nước nhớ nguồn” của người dân Việt Nam. Cùng với đình chùa, những ngôi mộ cổ là đối tượng cần bảo tồn, gìn giữ.
Hiện nay, Bộ môn Khảo cổ học, Khoa Lịch sử, Trường ĐH KHXH và NV, ĐH Quốc gia TP.HCM, đã và đang giúp TP thực hiện khai quật nhiều ngôi mộ để phục vụ cho mở đường, chỉnh trang đô thị, xây khu chế xuất, nhà cao tầng, trường học và cả trong các nhà dân. Những kiến trúc quý (đặc biệt bia đá) đã được mang về Bảo tàng Lịch sử Văn hóa Nam bộ trưng bày. Nơi đây là địa điểm học tập, khảo cứu cho sinh viên các khoa Lịch sử, Nhân học, Văn hóa học, Đông Phương học, Việt Nam học. Đồng thời, theo quy hoạch, TP.HCM sẽ dành riêng một khu vực để lưu tồn dạng mộ như Tao Đàn, phục vụ nghiên cứu, giáo dưỡng tình yêu quê hương đất nước, tôn thờ tổ tiên, ghi ân người mở nước.
Theo TNO
Thực hư chuyện công viên Tao Đàn có... ma
Chuyên trang du lịch Rough Guides (Anh) tuần qua công bố danh sách 27 nơi bị "ma ám" nhiều nhất trên thế giới, trong đó có công viên Tao Đàn (TP.HCM).
Người dân TP.HCM vui chơi, tập thể dục tại công viên Tao Đàn - Ảnh: Diệp Đức Minh
Theo chuyên trang này thì công viên Tao Đàn với câu chuyện hồn ma của một chàng trai mải miết đi tìm người yêu bị thất lạc. PV đã vào cuộc tìm hiểu sự thật.
Rough Guides là một trong những trang hướng dẫn, thông tin du lịch lớn nhất thế giới, thành lập năm 1982. Đoạn nói Tao Đàn, trang này viết: Với 10 ha vườn rợp bóng cây cao, công viên Tao Đàn tạo cơ hội cho cư dân TP.HCM thoát khỏi những đường phố tấp nập xe cộ. Nhưng khi mặt trời lặn, nhiều người dân địa phương khó mà thư giãn trọn vẹn tại đây. Người ta đồn rằng hồn ma của một thanh niên bị giết chết trong một vụ thanh toán vẫn còn lởn vởn trong công viên, tìm kiếm người yêu bị thất lạc của mình.
Qua sự giúp đỡ của cơ quan công an và đối chiếu các tài liệu còn lưu giữ cho thấy cách đây hơn 20 năm, tại công viên này xảy ra một vụ án giết người, cướp tài sản. Vào cuối tháng 6/1989, anh N.Đ.H.T (ngụ Q.10) nhờ một người bạn là P.T.Hùng tìm người mua xe Yamaha màu đỏ của mình. Hùng liên hệ với bạn là T.T.Thiện (ngụ Q.3) nhưng Thiện lại bàn với Hùng ra tay sát hại H.T cướp xe và được Hùng đồng ý.
Sau đó, cả hai đến công viên Tao Đàn khảo sát, chọn địa điểm ra tay và rủ thêm N.H.Vinh (lúc đó là sinh viên) cùng tham gia.
Tối 5/7/1989, theo sự sắp đặt của Hùng, anh T. đến công viên Tao Đàn uống nước chờ gặp người có nhu cầu mua xe. Hùng và Vinh đã giăng sẵn bẫy, dụ T. đi bộ ở công viên nhằm đưa nạn nhân đến khu vực vắng vẻ. Sau đó, cả hai đè T. xuống đất, siết cổ nạn nhân đến chết, lục lấy bóp, chìa khóa xe... và lấy xe tẩu thoát. Rạng sáng hôm sau, một người đàn ông đi tập thể dục phát hiện xác T. bên cạnh đống rác trong công viên.
Trong khi cơ quan công an vào cuộc điều tra nhưng chưa bắt được hung thủ, trên đường đi cầu siêu cho T. về, thì chị gái nạn nhân tình cờ phát hiện một người đi xe của T. nên tri hô mọi người bắt giữ. Qua đấu tranh, người này khai là Hùng, sau đó những kẻ thủ ác đều sa lưới và chịu sự trừng phạt của pháp luật.
Chuyện ma là đồn thổi
Chúng tôi có mặt tại công viên Tao Đàn chiều 10/10. Bầu trời vần vũ, u ám bởi cơn mưa nhưng hai bãi xe bên ngoài công viên vẫn chật kín xe. Trong công viên đông nghịt người đến vui chơi, tập thể dục. Đưa đánh giá của chuyên trang du lịch Rough Guides về công viên bị "ma ám" cho một số người ở đây xem, nhiều người phì cười: "Ma cỏ gì chứ, làm gì có", một số nhìn chúng tôi như người từ... hành tinh khác đến.
Ông Tr. (ngụ Q.5) bảo tối nào cũng chở vợ tới Tao Đàn tập thể dục đến khoảng 21h mới về, ông thẳng thắn: "Nếu ai đó nào đó bình chọn "ngôi nhà ma" ở Đà Lạt là một trong những địa danh rùng rợn thì nghe lọt lỗ tai hơn do có nhiều tin đồn cộng với quanh đó có nhiều miếu thờ lạnh lẽo, hoang vu. Còn công viên này đèn đuốc sáng trưng, người tấp nập làm sao có hồn ma nào".
Cô Hồng, bán nước trong công viên, cũng phản ứng: "Tui bán nước ở công viên này cả chục năm nay, bán từ sáng đến tối mà có thấy con ma nào đâu. 7 - 8 năm trước thì nơi đây hơi phức tạp do có người ngủ trong công viên hoặc có hút chích. Nhưng bây giờ, công viên sạch đẹp, thoáng mát. Đố mà tìm thấy người nào nằm ngủ trên ghế đá".
Một lãnh đạo Ban quản lý công viên tròn xoe mắt khi nghe chúng tôi nói chuyện "ma ám" ở công viên:"Đúng là tin trên trời rơi xuống. Họ lấy hình người đàn ông ngồi bán hoa ở đâu gán ghép chứ không phải ảnh chụp ở công viên Tao Đàn. Ở đây từ tờ mờ sáng đã có người đến tập thể dục đến 10h tối và chưa có ai phản ánh gặp ma quái gì cả. Hơn nữa, bảo vệ trực suốt 24/24. 10h tối là bảo vệ đi nhắc nhở mọi người về nhà nghỉ ngơi". Một lãnh đạo Công an Q.1 cũng khẳng định: "Nhiều năm nay, công an địa phương không tiếp nhận bất cứ vụ việc nào của người dân phản ánh liên quan đến bóng ma, hồn ma nào ở Tao Đàn. Vào đêm khuya công an đi tuần qua đây cũng không phát hiện điều gì lạ thường. Đó là thông tin đồn thổi, sai sự thật. Tao Đàn là một trong những công viên thuộc loại đảm bảo an ninh trật tự nhất trên địa bàn Q.1. Nhiều năm qua tại đây chỉ xảy ra vài trường hợp trộm cắp nhỏ, hoàn toàn không có án mạng".
Theo Xahoi
Lời đồn đoán ma ám và những bí ẩn trong công viên Tao Đàn Công viên lớn và đẹp nhất TP.HCM vốn mang trong mình nhiều bí ẩn nay lại càng thêm u ám vì những lời đồn đoán có ma quỷ hiện hình. Người thanh niên bị sát hại năm 1989, khởi phát lời đồn ma ám ở công viên Tao Đàn. Chuyên trang du lịch Rough Guides vừa đưa Công viên Tao Đàn (Q.1, TP.HCM)...