Bí ẩn vũ trụ: Làm sáng tỏ bản chất của sao cộng sinh

Huỳnh Dũng18:28 18/08/2020

Một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã tiến hành thăm dò quang phổ quang học độ phân giải cao, và quan sát tia X của ngôi sao cộng sinh EF Aquilae. Kết quả của những quan sát này đã gỡ rối về bản chất của đối tượng.

Các nhà thiên văn học cho rằng, các sao nhị phân cộng sinh thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ, đột ngột trong quang phổ ánh sáng, vì một trong hai là một ngôi sao nhỏ, rất nóng, trong khi đối tượng kia là sao lạnh. Nhìn chung, các hệ thống như vậy rất cần thiết cho các nhà khoa học để nghiên cứu sâu hơn các khía cạnh của quá trình tiến hóa sao.

Nguồn ảnh: Spaceflight Now

Các nhà thiên văn học chia các ngôi sao cộng sinh (SySt) thành hai lớp chính: loại S và loại D. Hầu hết các SySts được biết đến đều thuộc loại S, có quang phổ hồng ngoại gần như thường bị chi phối bởi không gian của ngôi sao mát mẻ. Sao cộng sinh loại D thể hiện sự phát xạ bổ sung do vỏ bụi dày đặc.

Nằm cách chúng ta khoảng 11.000 năm ánh sáng, viết tắt là EF Aquilae- nó là một SySt loại D.

Mặc dù EF Aql được xác định là một ngôi sao biến thiên vào năm 1925, nhưng nó đã được xác nhận là một SySt chính thức vào năm 2016. Tuy nhiên, ngôi sao này vẫn chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng, và bản chất của nó vẫn chưa được hiểu đầy đủ.

Vì vậy, các nhà thiên văn học do Kiril Stoyanov thuộc Viện Thiên văn học và Đài quan sát Thiên văn Quốc gia ở Sofia, Bulgaria đã điều tra chi tiết về EF Aql.

Bằng cách phân tích dữ liệu chủ yếu từ Kính viễn vọng lớn Nam Phi (SALT), Đài quan sát thiên văn quốc gia Rozhen và từ đài quan sát Neil Gehreb Swift của NASA, họ đã hiểu rõ hơn về các tính chất của hệ thống này.

“Chúng tôi đã thu được quang phổ quang học độ phân giải cao và quan sát tia X của ngôi sao cộng sinh loại D, EF Aql,” các nhà thiên văn viết trong bài báo.

Nghiên cứu cho thấy thành phần nóng của EF Aql có nhiệt độ khoảng 54.726 độ C và độ sáng đạt khoảng 5,3 lần độ sáng Mặt trời. Thời gian hoàn thành quỹ đạo của EF Aql được đo là 320,4 ngày, cách chúng ta 10.100 năm ánh sáng; do đó vật thể hóa ra gần Trái đất hơn so với suy nghĩ trước đây.

Theo bài báo, EF Aql là một trong những hệ thống X-quang mờ nhất cho đến nay được phát hiện. Tỷ lệ bốc hơi vật chất trong EF Aql được tính toán là 0,00000025 khối lượng mặt trời mỗi năm.

Mời quý vị xem video: Ngôi sao Già Hơn Vũ trụ 200.000.000 Năm tuổi. Nguồn video: Soi sáng.

Tìm ra câu trả lời vật chất còn thiếu của vũ trụ

Một luồng tín hiệu bí ẩn gửi từ không gian được tiết lộ đã giúp phát hiện ra vật chất còn thiếu trong vũ trụ, cung cấp một góc nhìn hoàn toàn mới về không gian sâu thẳm này.

Một buổi tối năm 2019, Jean-Pierre Macquart, một nhà thiên văn học thuộc Trung tâm Nghiên cứu Thiên văn Vô tuyến Quốc tế tại Australia, nóng lòng trở về nhà để kể với gia đình về một bí mật vũ trụ mà ông đã tình cờ phát hiện.

Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 27/5, Macquart và nhóm các nhà thiên văn học quốc tế lần đầu tiên thuật lại chi tiết khám phá của họ: một luồng tín hiệu bí ẩn gửi từ sâu bên trong không gian được tiết lộ đã giúp phát hiện ra vật chất còn thiếu trong vũ trụ, cung cấp một góc nhìn hoàn toàn mới về không gian sâu thẳm này.

Kính viễn vọng ASKAP có đóng góp rất lớn trong việc truy vết FRBs. Ảnh: ASKAP.

Trong quá trình truy tìm các phát xạ vô tuyến nhanh (FRBs), Macquart và đội ngũ nghiên cứu đã sử dụng kính viễn vọng khổng lồ ASKAP đặt tại vùng sa mạc hẻo lánh của Úc. Nhờ có 36 đĩa ăng-ten cực lớn của ASKAP, các phát xạ FRBs di chuyển trong không gian đã được phát hiện.

Ngoài ra, các nhà khoa học đến từ các tổ chức trên toàn cầu trong nhóm của Macquart đã nhận thấy, các FRBs còn có chức năng truy vết vật chất còn thiếu của vũ trụ.

Những vật chất còn lại đã đi đâu?

Vũ trụ của chúng ta được cấu thành từ vật chất thông thường, vật chất tối và năng lượng tối.

Trong đó, vật chất tối cùng năng lượng tối chiếm đến 95% thành phần tạo nên vũ trụ. Đây là những thành phần mà các nhà khoa học trên thế giới chưa bao giờ có thể phát hiện được tuy biết đến sự tồn tại của chúng.

Mặt khác, các vật chất thông thường hay còn được gọi là vật chất baryon là thứ tạo ra mọi thứ mà chúng ta biết, từ những hành tinh, ngôi sao hay thiên hà. Theo những tính toán ban đầu vào những năm 1990, vật chất baryon chỉ chiếm 5% tổng số vật chất khác trong vũ trụ.

Theo những tính toán ban đầu vào những năm 1990, vật chất baryon chỉ chiếm 5% tổng số vật chất khác trong vũ trụ. Ảnh: ICRAR.

Tuy nhiên, khi thực hiện lại các phép tính toán, các nhà khoa học bất ngờ nhận ra những vật chất mà họ có thể quan sát đã bị giảm đi đáng kể so với con số 5%.

Trong nhiều năm, nhiều phương pháp khác nhau đã được sử dụng để cố gắng phát hiện vật chất bị thiếu, nhưng các nhà nghiên cứu không thể phát hiện đầy đủ tất cả các vật chất bình thường trên vũ trụ, chủ yếu là do chúng tập trung vào các vùng không gian cụ thể.

Chỉ khi tiên phong sử dụng kỹ thuật truy vết FRBs, bức tranh tổng thể mới dần được hé lộ.

"Những gì FRBs làm là vượt qua mọi giới hạn trong khi những kỹ thuật nghiên cứu khác đều bất lực", Macquart cho biết.

Vụ nổ từ quá khứ

Phát xạ vô tuyến nhanh là hiện tượng vũ trụ bí ẩn và đầy hấp dẫn. Chúng lần đầu tiên được xác định vào năm 2007, tuy vậy nguồn gốc của chúng vẫn còn là một bí ẩn và việc đi tìm FRBs khá khó khăn. Các kính viễn vọng như ASKAP sẽ cho phép các nhà khoa học xác định chính xác nguồn phát của các sóng vô tuyến này từ sâu trong không gian.

ASKAP là một phần quan trọng của nghiên cứu nhằm tìm kiếm dấu hiệu của FRBs, mỗi giây nó có thể thu về 10 nghìn tỷ phép tính và giải quyết khoảng 1 tỷ phép tính ngay sau đó.

Hình ảnh mô tả về cách tín hiệu FRB truyền qua không gian trống và điều gì xảy ra với tín hiệu khi nó gặp phải vấn chất bị thiếu. Ảnh: ICRAR.

"Khi sóng vô tuyến truyền trong vũ trụ, chúng tác động với các electron tự do dày đặc xung quanh, làm mờ tín hiệu vô tuyến", Geraint Lewis, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Sydney. Tuy không tham gia nghiên cứu cùng nhóm khoa học, ông cho biết chính sự mờ đi của tín hiệu vô tuyến là chìa khóa tìm ra các vật chất còn thiếu.

Các nhà thiên văn học đã tính số lượng electron nằm dọc theo đường ngắm trở lại các nguồn FRBs. Sau khi quan sát năm FRBs khác nhau từ năm địa điểm khác nhau, nhóm nghiên cứu nhận thấy các phép đo của họ tương ứng gần như hoàn hảo với dự đoán về số lượng vật chất tồn tại trong vũ trụ.

Bí ẩn cuối cùng đã được giải quyết, mô hình tìm hiểu vũ trụ của họ là chính xác.

Tạo ra bản đồ về vũ trụ khả kiến

Vũ trụ khả kiến là vùng không gian tập hợp mọi vật chất, sự vật, hiện tượng mà con người có thể quan sát. Với FRBS, nhóm nghiên cứu tin chúng sẽ trở thành một công cụ mới để thăm dò vũ trụ.

Phương pháp phát hiện FRB có độ nhạy hơn nhiều so với các phương pháp trước đây và cho phép các nhà nghiên cứu phát hiện vật chất thông thường bị ẩn giấu. Các nhà thiên văn học giờ đây có thể kết nối các vũ trụ được biết đến và tạo nên vũ trụ khá kiến.

"Kỹ thuật này sẽ cho phép chúng tôi vạch ra vị trí của khí gas. Cho đến hôm nay, chúng tôi đã có thể hiển thị cho bạn các hình ảnh mô phỏng vũ trụ khả kiến, nếu cho chúng tôi thời hạn 5 năm và ít nhất 100 phát xạ vô tuyến, chúng tôi có khả năng tạo nên một tấm bản đồ chính xác của vũ trụ", Xavier Prochaska, nhà thiên văn học tại Đại học California cho biết.

Trong tương lai, nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục tìm kiếm các FRBs với ASKAP và Macquart cho biết nhóm của ông đang chế tạo một cỗ máy khổng lồ có thể tăng tỷ lệ phát hiện FRBs gấp 20 lần. Bước nhảy vọt như vậy sẽ cho phép nhóm nghiên cứu thu được 100 tín hiệu trong vòng một tháng, giúp chúng ta có được cái nhìn tổng quát nhất về vũ trụ.

"Vật chất tối và năng lượng tối sẽ là vấn đề tiếp theo chúng tôi muốn giải quyết', Macquart kết luận.

Những ngôi sao kỳ lạ trong vũ trụ Vũ trụ đầy rẫy những vật thể bí ẩn mà chúng ta chưa thể khám phá. Hàng năm, chúng ta lại bắt gặp những ngôi sao mới mà một phần trong số đó làm thay đổi quan điểm của chúng ta về sao. Dưới đây là một số ngôi sao kỳ lạ, được biết đến trong thờ Vũ trụ đầy rẫy những vật...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: chuyện lạ bí ẩn vũ trụ ngôi sao quan sát hồng ngoại thăm dò độ phân giải nhà thiên văn gỡ rối tiến hóa sáng tỏ quang phổ quang học phát xạ nhị phân

Xem thêm Share

Xem nhiều

Toàn cảnh vụ fan 'Anh trai say hi' mắng nghệ sĩ tới tấp ở rạp chiếu phim02:46

Vụ ngoại tình có 1-0-2 ở Cà Mau: Chồng bắt quả tang vợ, kiểm tra điện thoại mới ngã ngửa với số "tiểu tam"05:41

Nam Em khiến khán giả tức giận00:20

Kinh hoàng clip bình gas mini trên bàn lẩu bất ngờ phát nổ, cảnh tượng sau đó khiến nhiều người bủn rủn chân tay00:12

Từ những bức tranh Đông Hồ đến MV Bắc Bling của Hòa Minzy: Cuốn "sách mẫu" trong việc khai thác yếu tố văn hóa dân tộc vào âm nhạc!04:19

Bé gái bất ngờ rơi xuống sông khi đang đi học về, diễn biến sau đó khiến dân mạng bủn rủn chân tay00:35

Clip ô tô lao vào nhà dân, tông bay một phụ nữ đang ngồi xem điện thoại00:22

NSND Phạm Phương Thảo làm lễ ăn hỏi ở tuổi 43 với bạn trai doanh nhân05:07

Báo Mỹ: Ông Trump "khó chịu" vì trang phục của ông Zelensky01:28

Shipper đỏ mặt nghe thấy âm thanh nhạy cảm khi gọi điện giao trà sữa, sau 3 cuộc gọi anh chàng tuyên bố: Đem đi biếu cô đồng nát!02:18

Cặp phim giả tình thật Vbiz rục rịch kết hôn, đàng gái có hành động trốn tránh khi bị dí trên sóng trực tiếp00:39

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Người phụ nữ nặng 357kg, béo đến mức phải đối mặt nguy cơ nằm liệt giường cả đời gây kinh ngạc vì diện mạo hiện tại

10:15:53 06/03/2025

Brianne Dias (Mỹ) gây chú ý khi xuất hiện trên chương trình My 600-lb Life của đài TLC với cân nặng khủng tới 340kg. Đây là chương trình thực tế giúp những người thừa cân có thể giảm cân hiệu quả,

Cảnh sát cải trang thành siêu anh hùng để truy bắt tội phạm móc túi

10:13:50 06/03/2025

Trong những ngày diễn ra lễ hội Carnival, cảnh sát São Paulo quyết định cải trang thành các nhân vật siêu anh hùng để ngăn những kẻ trộm cắp.

Mang trang sức nhặt từ bãi rác đi kiểm tra, người phụ nữ không ngờ có vàng thật

10:13:05 06/03/2025

Một phụ nữ mang trang sức thu nhặt được từ bãi rác đến tiệm vàng để kiểm định, không ngờ phát hiện nhiều món đồ làm từ vàng thật.

Nước trong vũ trụ có từ lâu, trước khi các thiên hà đầu tiên xuất hiện

06:54:21 06/03/2025

Nước trong vũ trụ có lẽ hình thành sau sự kiện Big Bang khoảng 100 đến 200 triệu năm, và nhiều khả năng là thành phần chính của các thiên hà đầu tiên, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Astronomy.

3 thanh niên tìm thấy "kho báu" bằng vàng trị giá 9,4 tỷ đồng dưới ghế

11:00:11 05/03/2025

Ba nam thanh niên đã tìm thấy đồng xu vàng trị giá 9,4 tỷ đồng dưới một chiếc ghế dài. Sự việc xảy ra vào năm ngoái nhưng vẫn được nhiều người nhắc lại vì giá trị khổng lồ của đồng xu.

Người đàn ông trổ tài bắt rắn khổng lồ bằng tay không và cái kết bất ngờ

18:05:42 04/03/2025

Vừa qua một người đàn ông tại chợ Khlong Toei, Bangkok đã trở thành hiện tượng mạng xã hội nhờ khả năng bắt rắn bằng tay không vô cùng chuyên nghiệp và gan dạ.

Cà phê côn trùng "độc lạ" ở Vân Nam, Trung Quốc

11:12:36 04/03/2025

Một quán cà phê ở thành phố Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, miền Tây Nam Trung Quốc, gần đây đã thu hút sự quan tâm của dư luận khi tung ra dòng cà phê côn trùng, được chế biến từ côn trùng có nguồn gốc địa phương.

Tàu đổ bộ tư nhân Mỹ vừa đáp xuống mặt trăng

09:46:57 04/03/2025

Hôm (2.3), tàu đổ bộ tư nhân Blue Ghost của công ty Firefly (Mỹ) đã đáp xuống mặt trăng, mang theo máy khoan, thiết bị hút chân không và những thí nghiệm khác của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA).

Lần đầu trái đất và 7 hành tinh xuất hiện trong cùng một hình ảnh

08:00:59 04/03/2025

Các chuyên gia cho rằng đã chụp được bức ảnh đầu tiên cho thấy toàn bộ các hành tinh của Thái Dương hệ cùng xuất hiện trong cùng khung hình, theo NDTV.

Chiêm ngưỡng những loài lan độc đáo có hình dáng mặt khỉ

15:55:11 03/03/2025

Có nhiều loại hoa lan đẹp, độc đáo giống với hình dáng động vật. Trong đó, phải kể đến 10 loại hoa lan mặt khỉ vô cùng quý hiếm.

Trộm xe lu đem bán đồng nát với giá 64 triệu đồng

14:16:06 03/03/2025

Một nhóm trộm đã đánh cắp chiếc xe lu và bán cho người buôn phế liệu với giá khoảng 64 triệu đồng. Theo India Today , vụ việc hi hữu xảy ra ở Mahbubabad, bang Telangana, Ấn Độ.

Bị dọa xóa tên khỏi di chúc, học sinh lớp 10 ăn trộm 2,9 tỷ đồng của gia đình

14:12:24 03/03/2025

Bị cha dọa xóa tên khỏi di chúc, một học sinh lớp 10 đã cùng với 6 người bạn cướp tiền mặt cùng đồ trang sức trị giá 2,9 tỷ đồng từ chính ngôi nhà của mình.