Bí ẩn về ‘thiên thần say ngủ’: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người

Theo dõi VGT trên

Xác ướp biết chớp mắt là câu chuyện được truyền tai nhau qua nhiều năm khiến người khác phải lạnh người.

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 1

Trong một căn hầm mộ lạnh lẽo ở Sicily, một thi hài bé gái 2 tuổi được bảo quản cực kì tốt từ tận năm 1920 khiến cho ai nhìn cũng cảm tưởng như bé gái đang trong một giấc ngủ say. Tuy nhiên, đó chưa phải là phần ma quái nhất. Nếu bạn đứng đó đủ lâu, bạn có thể sẽ thấy mắt của cô bé mở ra và lại nhắm lại.

“Thiên thần say ngủ”

Cô bé đó là Rosalía Lombardo. Cô bé chỉ có một cuộc đời ngắn ngủi nhưng vô cùng kì lạ. Được biết, Rosalia là con gái của một quan chức thành phố đến từ Palermo, Ý.

Cô bé qua đời vào năm 2 tuổi vì bệnh viêm phổi. Cha của Rosalia, ông Mario Lombardo đã quá đau buồn trước sự ra đi của con gái bé nhỏ nên đã liên lạc với người ướp xác huyền thoại Alfredo Salafia với hi vọng có thể bảo quản xác của con gái vĩnh viễn.

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 2

Với tài ướp xác của Alfredo, ngày hôm nay, trông Rosalia như thể đang ngủ một giấc ngủ say.

Mái tóc vàng mềm mại được buộc gọn gàng bằng một chiếc nơ lụa lớn, vài lọn xoăn nhỏ hoàn hảo rủ trên trán, làn da mịn màng trắng như sứ và ám ảnh nhất là đôi mắt màu xanh pha lê có thể được nhìn thấy bên dưới hàng mi cong dài khiến cho cô bé được mệnh danh là “thiên thần say ngủ”.

Không ít người, kể cả là các nhà khoa học vẫn không thể hiểu tại sao gần 1 thế kỉ trôi qua mà xác của cô bé 2 tuổi vẫn còn gần như nguyên vẹn. Và đến năm 2009, bí ẩn cuối cùng đã được giải đáp.

Công thức bí mật của quá trình ướp xác

Khi Salafia qua đời vào năm 1933, ông đã mang công thức bí mật xuống mồ. Năm 2009, nhà nhân chủng học Dario Piombino-Mascali đã lần theo dấu vết của những người thân còn sống của người ướp xác và phát hiện ra một kho giấy tờ của ông.

Trong số các tài liệu, Mascali tình cờ đọc được một cuốn hồi ký viết tay, trong đó Salafia đã ghi lại các hóa chất mà ông đã tiêm vào cơ thể Rosalia, bao gồm: formalin, muối kẽm, rưụ, axit salicylic và glycerin.

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 3

Formalin, hiện được sử dụng rộng rãi trong việc ướp xác, là hỗn hợp của formaldehyd và nước giúp loại bỏ vi khuẩn. Salafia là một trong những người đầu tiên sử dụng hóa chất này để ướp xác.

Rưụ, cùng với khí hậu khô trong hầm mộ, làm khô cơ thể của Rosalia Oliverardo. Glycerin giữ cho cơ thể cô bé không bị khô quá nhiều và axit salicylic ngăn chặn sự phát triển của nấm.

Nhưng yếu tố quan trọng nhất chính là muối kẽm, theo Melissa Johnson Williams, giám đốc điều hành của Hiệp hội Embalmer Mỹ.

Muối kẽm đóng vai trò cốt yếu để duy trì trạng thái bảo quản hoàn hảo của xác ướp. Kẽm, một hóa chất không còn được sử dụng trong việc ướp xác đã làm hóa đá cơ thể nhỏ bé của Rosalia. Ông Williams cũng cho biết quá trình ướp xác này rất đơn giản, chỉ cần một mũi tiêm duy nhất.

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 4

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 5

Ngoài ra, Rosalia cũng được đặt trong một hộp kính. Thành phần của nó được thiết kế để chặn các loại vi khuẩn hay nấm. Nhờ một tấm phim đặc biệt, xác ướp cũng được bảo vệ khỏi tác động của ánh sáng.

Bí ẩn về cái chớp mắt của “thiên thần say ngủ”

Một cô bé 2 tuổi được bảo tồn hoàn hảo qua mọi thời đại là điều khá đáng sợ. Nhưng điều làm cho cơ thể của Rosalia trở nên phi thường là việc cô bé thỉnh thoảng có nháy mắt nếu bạn đứng và nhìn cô bé một hồi lâu.

Bí ẩn về thiên thần say ngủ: Xác ướp bé gái gần trăm năm vẫn còn chớp mắt khiến ai cũng lạnh người - Hình 6

Cái nhìn của Rosalia đã thúc đẩy truyền thuyết của Sicilia trong hàng trăm năm qua. Cô bé là một trong 8000 xác ướp trong hầm mộ bên dưới tu viện Capuchin ở Palermo, Sicily. Trong nhiều báo cáo của hàng ngàn khách du lịch đổ xô đến xem cô bé tóc vàng, nhiều người đã chứng kiến đôi mắt cô mở ra từ từ.

Nhiều người đã tạo dựng nên những câu chuyện kì bí xung quanh việc này. Tuy nhiên, thoe ông Dario Piombino-Mascali, đó chỉ là một ảo ảnh quang học được tạo ra bởi ánh sáng mặt trời xuyên qua hộp kính được chế tạo đặc biệt cho Rosalia.

Theo soha.vn

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong

Các nhà khảo cổ học vừa mở nắp 30 quan tài cổ 3.000 năm tuổi được phát hiện ở nghĩa địa Asasif của Ai Cập và vô cùng bất ngờ khi thấy các xác ướp bên trong còn nguyên vẹn, được bảo quản hoàn hảo.

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong - Hình 1

Các quan tài cổ được mở nắp vào hôm 19/10, một tuần sau khi chúng được khai quật tại nghĩa địa Asasif của Ai Cập, nơi thành phố cổ Thebes từng tồn tại.

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong - Hình 2

Nhóm khảo cổ đã tình cờ phát hiện ra những chiếc quan tài trong khu đô thị Asasif, chính phủ Ai Cập tuyên bố. Asasif thuộc thành phố cổ Thebes (nay là thành phố Luxor) - nơi từng là kinh đô nhộn nhịp, đông đúc của Ai Cập cổ đại.

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong - Hình 3

Những chiếc quan tài cổ trên được ước tính đã có 3.000 năm tuổi, lâu đời hơn hầu hết các di tích cổ khác trong khu vực. Tuy nhiên, khi được tìm thấy, chúng vẫn được niêm phong kín và nguyên vẹn, ngay cả tranh vẽ và chữ khắc cũng còn nguyên chứng tỏ chúng được bảo quản rất tốt.

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong - Hình 4

Các nhà khảo cổ đã mở các quan tài trong một buổi lễ hôm 19/10 và bất ngờ phát hiện các xác ướp được bảo quản hoàn hảo bên trong. Các bản khắc phức tạp chỉ ra rằng các xác ướp này khi còn sống đã từng là những người rất được kính trọng, yêu mến, có khả năng là linh mục và trẻ em.

Mở nắp 30 quan tài cổ, sốc với những gì ở bên trong - Hình 5

Những chiếc quan tài sẽ được phục hồi và trưng bày tại Bảo tàng Ai Cập Vĩ đại, dự kiến sẽ mở cửa gần kim tự tháp Giza vào năm tới.

Theo danviet.vn

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Thợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụThợ săn hành tinh NASA phát hiện nơi bất hạnh nhất vũ trụ
00:46:29 21/01/2025
Những 'quái vật' gây ám ảnh nhất Việt Nam, có con thật sự tồn tại trên đờiNhững 'quái vật' gây ám ảnh nhất Việt Nam, có con thật sự tồn tại trên đời
09:38:57 20/01/2025
Phát hiện 'kho báu' khổng lồ ở quốc gia láng giềng Việt Nam, vạn người đổ xô đến xem thực hư, dân làng kiếm gần 3 tỷ đồng chưa đầy 1 tuầnPhát hiện 'kho báu' khổng lồ ở quốc gia láng giềng Việt Nam, vạn người đổ xô đến xem thực hư, dân làng kiếm gần 3 tỷ đồng chưa đầy 1 tuần
13:12:21 20/01/2025
Các hành tinh 'rủ nhau' diễu hành vũ trụ trong ngày 21/1Các hành tinh 'rủ nhau' diễu hành vũ trụ trong ngày 21/1
00:46:27 21/01/2025
Sự thật sốc ở 1 trong những quốc gia giàu có nhất thế giới: Nhiều người già đang cố tình phạm tội để được ở tùSự thật sốc ở 1 trong những quốc gia giàu có nhất thế giới: Nhiều người già đang cố tình phạm tội để được ở tù
20:40:42 19/01/2025
Cơ trưởng say rượu bị bắt khẩn cấp ngay trong buồng lái máy bayCơ trưởng say rượu bị bắt khẩn cấp ngay trong buồng lái máy bay
09:09:56 20/01/2025
Tại sao gà mái không cần gà trống vẫn đẻ được trứng? Ý nghĩa của sự tồn tại của con gà trống là gì?Tại sao gà mái không cần gà trống vẫn đẻ được trứng? Ý nghĩa của sự tồn tại của con gà trống là gì?
00:46:23 21/01/2025
Người đàn ông đào được cục đá lớn sau nhà, tưởng đồ vứt đi nào ngờ là 'trầm tích vũ trụ' trị giá 115 tỷ đồngNgười đàn ông đào được cục đá lớn sau nhà, tưởng đồ vứt đi nào ngờ là 'trầm tích vũ trụ' trị giá 115 tỷ đồng
09:37:15 20/01/2025

Tin đang nóng

Từ bán cafe đến ông hoàng kiếm cả trăm tỷ, cuộc đời người đàn ông này còn đáng nể hơn cả trên phim!Từ bán cafe đến ông hoàng kiếm cả trăm tỷ, cuộc đời người đàn ông này còn đáng nể hơn cả trên phim!
06:03:52 21/01/2025
Tranh cãi vị trí center của 1 Anh Trai Say Hi giữa 4 Anh Trai Vượt Ngàn Chông GaiTranh cãi vị trí center của 1 Anh Trai Say Hi giữa 4 Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai
07:02:35 21/01/2025
Con trai NSND Lệ Thủy tiết lộ cát sê mời Dương Cẩm Lynh biểu diễnCon trai NSND Lệ Thủy tiết lộ cát sê mời Dương Cẩm Lynh biểu diễn
06:03:08 21/01/2025
Ông Trump phát tín hiệu gì về đàm phán với ông Putin trong phát biểu nhậm chứcÔng Trump phát tín hiệu gì về đàm phán với ông Putin trong phát biểu nhậm chức
07:35:50 21/01/2025
1 sao nữ hạng A mang tiếng bỏ bạn nghèo chạy theo đại gia, sự thật ghê người đằng sau giờ được hé lộ1 sao nữ hạng A mang tiếng bỏ bạn nghèo chạy theo đại gia, sự thật ghê người đằng sau giờ được hé lộ
06:53:08 21/01/2025
"Hoàng tử Nhà Trắng" Barron Trump bất ngờ gây sốt với ngoại hình cực kỳ khác lạ đến không nhận ra trong ngày cha nhậm chức"Hoàng tử Nhà Trắng" Barron Trump bất ngờ gây sốt với ngoại hình cực kỳ khác lạ đến không nhận ra trong ngày cha nhậm chức
09:36:48 21/01/2025
Người hại Lee Min Ho ê chề?Người hại Lee Min Ho ê chề?
06:04:53 21/01/2025
Quán quân Văn Anh: "Hạnh phúc và may mắn với giải thưởng"Quán quân Văn Anh: "Hạnh phúc và may mắn với giải thưởng"
06:41:20 21/01/2025

Tin mới nhất

Loài 'sói đầu lừa' đã tuyệt chủng 500.000 năm bỗng xuất hiện, giới khoa học bàng hoàng khi giải mã được

Loài 'sói đầu lừa' đã tuyệt chủng 500.000 năm bỗng xuất hiện, giới khoa học bàng hoàng khi giải mã được

11:13:09 21/01/2025
Tại Thần Nông Giá, Hồ Bắc (Trung Quốc) - nơi khó có thể tiếp cận được khi được bao quanh bởi những ngọn núi đã phát hiện loài sói đầu lừa tưởng đã tuyệt chủng từ lâu.
Bộ tộc 'đà điểu' gốc Phi chỉ có 2 ngón chân, các chuyên gia đã đến để tiết lộ sự thật

Bộ tộc 'đà điểu' gốc Phi chỉ có 2 ngón chân, các chuyên gia đã đến để tiết lộ sự thật

00:46:26 21/01/2025
Để không lúc nào cũng đắm chìm trong cuộc sống hư vô và nhàm chán này, du lịch là một trong những cách tốt nhất để tiếp xúc với thế giới.
Phát hiện hệ sinh thái chưa từng thấy bên dưới hồ nước bí mật ở Nam Cực

Phát hiện hệ sinh thái chưa từng thấy bên dưới hồ nước bí mật ở Nam Cực

09:36:20 20/01/2025
Các nhà khoa học đang nghiên cứu Hồ Enigma đóng băng ở Nam Cực đã phát hiện ra một hệ sinh thái chứa đầy các quần thể vi khuẩn kỳ lạ bên dưới.
Việt Nam sở hữu loài động vật cực kỳ quý hiếm có ngoại hình độc nhất vô nhị, là 'hậu duệ' của ma cà rồng

Việt Nam sở hữu loài động vật cực kỳ quý hiếm có ngoại hình độc nhất vô nhị, là 'hậu duệ' của ma cà rồng

21:24:50 19/01/2025
Ngoại hình tương tự ma cà rồng khiến loài động vật này được đặt tên gắn với ác quỷ trong truyền thuyết. Mới đây nó được phát hiện ở Việt Nam và nhanh chóng gây sự chú ý.
Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

21:00:41 19/01/2025
Theo Sci-News, các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện ra những hộp sọ lớn và một số xương của của một loài mới thuộc dòng họ quái vật Mesosaur.
Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

20:10:20 19/01/2025
Bức ảnh toàn cảnh lớn nhất về thiên hà Tiên Nữ hiển thị khoảng 200 triệu ngôi sao và trải dài trên độ phân giải 2,5 tỉ pixel, theo trang science.nasa.gov.
Chuyện lạ có thật: Chó mẹ mang con đến phòng khám để cầu cứu

Chuyện lạ có thật: Chó mẹ mang con đến phòng khám để cầu cứu

08:22:46 19/01/2025
Một câu chuyện hi hữu xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ, khi một con chó hoang đã tự mình mang con bị bệnh đến phòng khám thú y để cầu cứu.
Liệu người ngoài hành tinh có tồn tại?

Liệu người ngoài hành tinh có tồn tại?

08:14:35 19/01/2025
86,6% các nhà khoa học đồng tình rằng sự sống ngoài Trái Đất có thể tồn tại, nhưng bằng chứng cụ thể vẫn là một câu hỏi lớn.
600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đe dọa địa cầu

600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đe dọa địa cầu

08:06:54 19/01/2025
Các nhà khoa học vừa khai quật được hơn 600 hiện vật kỳ lạ được chôn trên đảo Bornholm - Đan Mạch, một hòn đảo nhỏ giữa biển Baltic. Chúng đã giúp họ viết lại câu chuyện thú vị về Mặt Trời đen từng ngự trị trên bầu trời Trái Đất.
Đây là nguồn gốc thật của quái vật hồ Loch Ness: Có từ thời cổ đại, kinh hãi với hình dáng ghi nhận được

Đây là nguồn gốc thật của quái vật hồ Loch Ness: Có từ thời cổ đại, kinh hãi với hình dáng ghi nhận được

07:59:30 19/01/2025
Không phải xuất hiện trong thời kỳ hiện đại, quái vật hồ Loch Ness được cho là đã có mặt từ thời cổ đại. Những hình ảnh về nó được chạm khắc lại, khiến giới khảo cổ học phải giật mình.
Kinh ngạc khi phát hiện hài cốt động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu

Kinh ngạc khi phát hiện hài cốt động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu

07:54:33 19/01/2025
Viêc phát hiện ra xác của động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu đã giúp các nhà khảo cổ học có thêm hiểu biết về thế giới động vật cổ xưa.
Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

07:53:47 19/01/2025
Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, hiện đang đối diện nguy cơ biến mất hoàn toàn. Giới khoa học trong nước đang nỗ lực tìm cách để bảo tồn chúng.

Có thể bạn quan tâm

Những ngày cận tết, quý cô công sở mặc gì cho sang?

Những ngày cận tết, quý cô công sở mặc gì cho sang?

Thời trang

11:22:39 21/01/2025
Quý cô công sở hiện đại là không ngại nổi bật với sắc đỏ quyến rũ. Blazer phom dáng ngắn trẻ trung, mang đến vẻ trang nhã mà vẫn tràn đầy năng lượng. Phối cùng set đồ trắng, bộ trang phục khéo léo làm nổi bật nét cuốn hút riêng, tạo điể...
Bé gái đứng bơ vơ ở ngã tư những ngày giáp Tết: Nghe người mẹ giải thích nguyên do, ai nấy nghẹn lòng

Bé gái đứng bơ vơ ở ngã tư những ngày giáp Tết: Nghe người mẹ giải thích nguyên do, ai nấy nghẹn lòng

Netizen

11:22:30 21/01/2025
Trước ngày về quê, Lin - một bà mẹ ở Trung Quốc vô tình kiểm tra camera và thấy nghẹn ngào. Trong video, chị phát hiện có một bóng dáng nhỏ bé đang đứng ở ngã tư ngay trước nhà, trong tiết trời tuyết rơi.
Mệt mỏi về nhà sau khi tăng ca, chứng kiến cảnh tượng bố và vợ trong phòng khách, cả đời sau tôi không thể quên

Mệt mỏi về nhà sau khi tăng ca, chứng kiến cảnh tượng bố và vợ trong phòng khách, cả đời sau tôi không thể quên

Góc tâm tình

11:20:27 21/01/2025
Anh chồng rất bất ngờ vì cảnh tượng xảy ra trước mắt. Khoe con trai 3h sáng âm thầm bật dậy giúp mẹ dọn bãi chiến trường của bố, tôi bỗng nhiên bị chị chồng nói là loại mẹ không ra gì Được thưởng
Du khách Ba Lan thích thú trải nghiệm tour 'Tây ăn Tết ta' tại TP.HCM

Du khách Ba Lan thích thú trải nghiệm tour 'Tây ăn Tết ta' tại TP.HCM

Du lịch

11:16:47 21/01/2025
Ấn tượng với ẩm thực và văn hóa Việt, gần 100 du khách Ba Lan đã có một trải nghiệm đáng nhớ trong tour Tây ăn Tết ta tại TP.HCM.
Chuyện gì đang xảy ra với "bạn gái tin đồn" của HIEUTHUHAI?

Chuyện gì đang xảy ra với "bạn gái tin đồn" của HIEUTHUHAI?

Sao việt

11:13:27 21/01/2025
Tối 20/1, hot girl sinh năm 2003 tái xuất bằng loạt ảnh đeo túi hiệu, thả dáng khi đi du lịch. Theo như quan sát, chỉ tầm 4-5 phút Tăng Mỹ Hàn đăng ảnh là HIEUTHUHAI đã nhanh tay thả tim .
Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 21/1/2025: Dần khó khăn, Mão chậm trễ

Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 21/1/2025: Dần khó khăn, Mão chậm trễ

Trắc nghiệm

11:13:02 21/01/2025
Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 21/1/2025, Dần hãy chú ý kiểm soát cảm xúc, Mão cần có kế hoạch rõ ràng.Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 21/1/2025 cho thấy người tuổi Tý sẽ đối mặt với nhiều khó khăn
Tựa game Souslike hứa hẹn vượt mặt Black Myth: Wukong đang làm mưa làm gió trên Steam, game thủ Việt khen hết lời

Tựa game Souslike hứa hẹn vượt mặt Black Myth: Wukong đang làm mưa làm gió trên Steam, game thủ Việt khen hết lời

Mọt game

11:11:25 21/01/2025
Không gì tuyệt hơn việc có thể trải nghiệm phiên bản demo của các tựa game bom tấn trước khi thật sự xuống tiền mua chúng.
Bé trai 3 tuổi mất tích ở Tiền Giang đã tử vong do đuối nước

Bé trai 3 tuổi mất tích ở Tiền Giang đã tử vong do đuối nước

Tin nổi bật

11:10:41 21/01/2025
Một bé trai 3 tuổi bị mất tích ở ấp Tây Hòa, xã Tam Bình, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang được xác định đã tử vong do đuối nước.
Thành thật mà nói: 5 thứ "chật nhà" này không đáng để giữ lại

Thành thật mà nói: 5 thứ "chật nhà" này không đáng để giữ lại

Sáng tạo

11:03:55 21/01/2025
Tết năm ngoái, tôi mải mê lau nhà cửa mà quên mất việc loại bỏ những món đồ thừa thãi, chiếm diện tích. Kết quả là, dù nhà sạch nhưng vẫn có cảm giác chật chội, thiếu không gian.
Con của "tiểu tam bị ghét nhất showbiz" và người tình U70 chưa ra đời đã thành tỷ phú, thừa kế hơn 2000 tỷ đồng?

Con của "tiểu tam bị ghét nhất showbiz" và người tình U70 chưa ra đời đã thành tỷ phú, thừa kế hơn 2000 tỷ đồng?

Sao châu á

10:17:44 21/01/2025
Truyền thông Hàn Quốc đã đưa ra dự đoán về khả năng đứa bé do Kim Min Hee sinh ra được thừa kế khối tài sản khổng lồ của Hong Sang Soo.
Lưu ý khi dùng dầu gội trị gàu

Lưu ý khi dùng dầu gội trị gàu

Làm đẹp

10:04:11 21/01/2025
Để da đầu khỏe mạnh, không mắc bệnh tật, bạn cũng cần chú ý điều chỉnh nếp sống, tránh thức khuya, ăn đồ chiên, cay... cũng như hạn chế việc sử dụng hóa chất để uốn, nhuộm tóc.