Béo phì là nhân tố làm cơ thể già đi

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh – Phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM cho rằng béo phì không chỉ khiến cơ thể con người già đi mà còn là nguyên nhân phát sinh nhiều bệnh tất như suy tim, huyết áp, rối loạn chuyển hóa.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh – Phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM chụp ảnh lưu niệm tại tòa soạn VnExpress, khu vực TP HCM.

- Em muốn biết làm sao để xác định được tuổ.i cơ thể ạ?

Cơ thể em luôn ảm thấy mệt mỏi, em thường xuyên bị mất ngủ và ngủ không sâu hầu như chỉ nằm mơ màng thôi, em không có cảm giác muốn ăn ạ.

Em cao 1m67, nặng 53kg.

Em rất mong bác sĩ tư vấn giúp em một chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Em cảm ơn bác sĩ rất nhiều. (Minh, 25 tuổ.i, phuiong 15, quan tan binh)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh – Phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM:

Chào em,

Tuổ.i cơ thể tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố như chế độ ăn và lối sống. Ăn uống vừa đủ, điều độ, thực phẩm đa dạng, chọn ngũ cốc nguyên cám, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, ngủ đủ giấc, vận động thể lực thường xuyên, suy nghĩ tích cực… thì tuổ.i cơ thể sẽ trẻ hơn tuổ.i đời đấy em ạ. Em cần xác định tại sao mình hay mệt mỏi như vậy. Theo chiều cao và cân nặng hiện tại thì em hơi gầy một tí. Nhưng vấn đề chính của em là ngủ không sâu. Em cần tập thể dục, có thể là yoga, tập hít thở sâu, thư giãn thì sẽ ngủ tốt hơn. Chúc em khỏe.

- Thưa bác sĩ, các bộ phận trên cơ thể con người đều có cùng tuổ.i cơ thể hay là nó sẽ có độ tuổ.i khác nhau tùy vào mức độ làm việc của bổ phận đó ạ? Nếu đúng là vậy thì bằng cách nào mình xác định được tuổ.i của các bộ phận để có chế độ dinh dưỡng cần thiết cho nó cân bằng lại ? (Phan Quý Thanh, 28 tuổ.i, Lâm Đồng)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Các bộ phận trong cơ thể có mối liên hệ mật thiết với nhau và luôn phối hợp làm việc với nhau nên không thể tách rời từng bộ phận được em ạ. Chế độ ăn và lối sống sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Do vậy, nếu ăn uống và sinh hoạt hợp lý thì cơ thể sẽ trẻ trung hơn tuổ.i thật và ngược lại.

- Bác sĩ ơi, tuổ.i cơ thể là như thế nào ạ? làm cách nào để mình xác định nó, nếu xác định mà tuổ.i cơ thể còn cao hơn tuổ.i thật thì có phải lúc đó cơ thể bị bệnh nghiêm trọng ạ? (Nguyen Lam, 25 tuổ.i, 155 Ly Thai To)

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh

Tuổ.i cơ thể sẽ khác với tuổ.i đời, nó có thể già hơn hoặc trẻ trung hơn là do tiến trình lão hóa của cơ thể dưới tác động của rất nhiều yếu tố từ chế độ ăn và lối sống của chính bản thân của từng người. Khi tuổ.i của cơ thể cao hơn tuổ.i đời có nghĩa là em cần xem lại chế độ ăn và lối sống của mình đã phù hợp chưa. Đối với người quá béo hoặc quá gầy, ăn thực phẩm tinh chế nhiều, ăn nhiều chất béo no, đường tinh, có thói quen hút thuố.c, uống rượu, và ít vận động thì tuổ.i cơ thể sẽ già hơn tuổ.i đời. Để biết có bệnh lý gì hay không thì em nên gặp trực tiếp bác sĩ để được khám và chẩn đoán nhé. Chúc em khỏe.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh – Phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM

- Em đọc được khá nhiều bài test đơn giản để đo tuổ.i cơ thể trong đó có một bài là chỉ cần đo vòng eo thôi. Bác sĩ cho em hỏi, chỉ với vòng eo thì có xác định được tuổ.i cơ thể không? Em cần phải đo thêm những gì? (Trúc, 20 tuổ.i, Cư Xá Bắc Hải, Q10)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Người ta thường nói “Vòng thắt lưng càng dài thì vòng đời càng ngắn”. Điều đó có nghĩa là vòng bụng ảnh hưởng rất nhiều đến tuổ.i của cơ thể. Vì khi tích nhiều mỡ bụng sẽ dẫn đến nguy cơ rối loạn chuyển hóa các chất dinh dưỡng như rối loạn chuyển hóa chất đường làm tăng nguy cơ bị bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa chất béo làm tăng mỡ trong má.u, và các bệnh lý tim mạch khác… Tuy nhiên, nếu chỉ đo vòng bụng không thì không đủ vì còn nhiều yếu tố khác nữa em ạ. Ví dụ như chỉ số khối cơ thể, huyết áp, cách ăn uống, thực phẩm thường ăn, có thường xuyên vận động không…

- Em năm nay mới 22 tuổ.i, có cần phải làm gì để duy trì cơ thể tươi trẻ không ạ? Hay đợi sau 30, cơ thể bắt đầu lão hóa thì mới cần ạ? (Linh, 22 tuổ.i, Hà Huy Giáp, Q12)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Hãy chống lão hóa cơ thể ngay khi mình… chưa già em ạ. Vì cách ăn uống và lối sống của mình hôm nay sẽ ảnh hưởng ngay đến cơ thể và còn kéo dài đến sau này. Em hãy chú ý các điểm sau:

- Giữ vóc dáng cơ thể cân đối: chỉ số khối cơ thể: cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m) ở trong khoảng 19-22. Không để quá gầy hoặc quá béo nhé.

- Giữ vòng eo thon thả.

- Ăn vừa đủ, đa dạng, cân đối, chọn ngũ cốc nguyên cám, nhiều rau xanh và trái cây tươi.

- Hạn chế thực phẩm nhiều béo no (như thịt mỡ), thực phẩm nhiều đường ngọt, các thực phẩm tinh chế (ngũ cốc xát kỹ)

- Thường xuyên vận động: ít nhất 30 phút/ngày trong 5-7 ngày mỗi tuần

- Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi, thư giãn.

- Luôn có suy nghĩ tích cực và vui tươi nhé.

Chúc em luôn giữ được nét trẻ trung

- Em đọc một số bài báo về việc cần ăn uống nhiều rau, nhiều loại hạt để duy trì cơ thể trẻ lâu. Bác sĩ có thể cho em hỏi chính xác em nên ăn nhiều là bao nhiêu loại rau, loại hạt nào ạ? (Trinh, 19 tuổ.i, 139 Nguyễn Thị Thập, Q7)

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh

Chào em,

Trong rau, trái cây, và các loại hạt (đặc biệt là ngũ cốc còn nguyên cám) có chứa các vi khoáng chất, các chất chống oxy hóa cần thiết để bảo vệ cơ thể. Em nên ăn đa dạng các loại rau trái, nhiều màu sắc. Mỗi ngày nên ăn khoảng 300g rau các loại, 2-3 phần trái cây (chỉ ăn vừa phải các loại trái cây quá ngọt vì chứa rất nhiều đường). Về các loại hạt thì em cũng nên ăn đa dạng. Chú ý chọn ngũ cốc thô, còn nguyên cám vì trong lớp cám chứa rất nhiều các vi khoáng chất và chất chống oxy hóa. Nếu em chọn ngũ cốc xay xát quá kỹ thì lớp cám này sẽ mất đi và em sẽ chỉ nhận được tinh bột là chính, còn vi khoáng chất thì không còn nữa. Các loại hạt khác thì chứa nhiều chất béo như đậu phộng, mè… thì chỉ ăn vừa phải thôi nhé.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh – Phó giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM.

- Xin bác sĩ cho biết chế độ ăn mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng và tối có được không? (nguyễn thị lệ thủy, 39 tuổ.i, bình thuận)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh :

Chào em,

Chế độ ăn chỉ 2 lần mỗi ngày là chưa hợp lý vì cơ thể sẽ không nhận đủ năng lượng và các chất để hoạt động. Tập trung ăn nhiều trong 1-2 bữa sẽ không hợp lý so với ăn điều độ 3 bữa trong ngày. Cơ thể cần lượng đường trong má.u ổn định để có thể hoạt động tốt. Do đó, cần chia đều bữa ăn trong ngày, ăn đầy đủ vào bữa sáng, ăn vừa phải trong bữa trưa và ăn ít trong bữa tối sẽ hợp lý hơn. Thay vì ăn cơm gạo, em có thể chọn ngũ cốc thô, còn nguyên cám giúp đường trong má.u được ổn định và cơ thể sẽ hoạt động hiệu quả hơn.

- Bác sĩ ơi, con em mới được một tuổ.i, em vừa phải đi làm, vừa lo lắng cho chồng con nên thật sự rất mệt mỏi. Cảm giác như không còn thời gian cho chính mình vậy. Có lẽ cũng vì vậy mà ai cũng kêu em già đi. Bác sĩ có thể tư vấn giúp em nên có chế độ ăn uống thế nào để duy trì cơ thể tươi trẻ trong điều kiện cuộc sống bận rộn như em được không ạ? (Phương, 25 tuổ.i, Q Phú Nhuận, HCM)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Khi cuộc sống quá bận rộn thì em nên có sẵn những loại thực phẩm có thể chế biến nhanh mà cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng để dùng bổ sung như bữa phụ khi chưa kịp nấu cơm. Ví dụ, em nên có sẵn các loại sản phẩm từ ngũ cốc còn nguyên cám có thể pha với nước nóng hoặc pha với sữa để dùng ngay, các loại sữa và sản phẩm từ sữa như sữa chua ít đường hoặc không đường, các loại trái cây… Em cũng cần chú ý sắp xếp thời gian hợp lý để có thể chăm sóc cho bản thân nhé. Chúc em khỏe.

- Chào bác sĩ, em sinh em bé được 6 tháng. Hiện tại em đã đi làm nhưng thân hình không được thon thả, em không dám ăn kiêng vì sợ mất sữa cho bé bú. Xin bác sĩ tư vấn giúp cho về chế độ ăn uống có thể giúp cơ thể gọn gàng hơn mà không bị mất sữa. (mailien)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Em không ăn kiêng khi đang cho con bú là đúng quá rồi. Tuy nhiên, để giữ cơ thể thon thả, em cũng cần hạn chế các loại thức ăn chứa nhiều chất béo ví dụ như đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn hoặc uống quá ngọt vì sẽ làm tăng cân mà cũng không có nhiều dưỡng chất cần thiết. Em nên ăn đầy đủ trong các bữa chính với thịt cá, rau xanh, trái cây, thêm các bữa phụ như sữa và sản phẩm từ sữa. Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi, thư giãn đầy đủ. Cho con bú mẹ thường xuyên cũng sẽ giúp tạo sữa tốt. Em có thể bế con đi lại trong nhà và chơi cùng con cũng là cách vận động giúp cơ thể thon thả đấy em ạ.

Chúc em khỏe và nuôi con tốt.

- Chị cho em hỏi thêm, ngày nay do sự ô nhiễm môi trường, lối sống, đồ ăn thức uống hàng ngày gần như là không còn sự trong sạch, tươi nguyên. Vậy thì làm thế nào để mình vẫn có thể đảm bảo sức khỏe và một cơ thể tươi trẻ ngoài sự tự rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn hàng ngày? Em cảm ơn bác sĩ. (Tuấn Anh, 33 tuổ.i, Hà Nội)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Em cần chọn lựa thực phẩm đa dạng, ở những cửa hàng đáng tin cậy để hạn chế các loại thực phẩm bị ô nhiễm. Để giữ cơ thể tươi trẻ thì em cần chọn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau và trái cây tươi chứa nhiều vitamin C (cam, bưởi, táo…), beta-caroten (các loại rau xanh đậm như rau dền, rau muống, rau ngót, bông cải xanh…; củ quả có màu vàng cam đậm như cà rốt, bí đỏ, đu đủ chín…). Em cần ngủ đủ giấc và hoạt động thể lực thường xuyên.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh.

- Bác sĩ ơi, ngũ cốc nguyên cám là gì? Em nghe nhiều người nói mà không hiểu. Bác sĩ cho em biết một số loại ngũ cốc nguyên cám luôn nhé. (Trân, 21 tuổ.i, Nguyễn Đình Chiểu, Q1)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Ngũ cốc nguyên cám là ngũ cốc thô, không xát kỹ nên còn nguyên lớp vỏ cám bên ngoài. Chính lớp vỏ cám này sẽ chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất, các chất chống oxy hóa. Khi ăn ngũ cốc nguyên cám, ngoài tinh bột, cơ thể sẽ nhận được thêm các vi chất dinh dưỡng này. Ngoài ra, do chứa nhiều chất xơ nên dùng ngũ cốc nguyên cám sẽ giúp lượng đường từ ngũ cốc hấp thu vào má.u chậm và ổn định trong thời gian dài, tạo cảm giác no lâu. Bạn có thể chọn gạo lứt (thay cho gạo xát kỹ), bánh mì đen (thay cho bánh mì trắng)…

- Chào bác sĩ, năm nay tôi 53 tuổ.i, tôi bắt đầu quan tâm hơn đến chế độ dinh dưỡng của bản thân để không bị lão hóa nhiều, bác sĩ có thể tư vấn thêm giúp tôi là nên áp dụng chế độ nào không? (Trần Thị Hồng, 53 tuổ.i, Lâm Đồng)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Ở độ tuổ.i này thì chúng ta cần lưu ý chống tình trạng loãng xương, các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, tăng huyết áp… thì cơ thể sẽ trẻ trung. Nên ăn vừa đủ, tránh tăng cân, ăn giảm về chiều. Nên ăn cá nhiều hơn thịt, hạn chế các loại thịt mỡ, nên ăn xen kẽ đa dạng các loại đậu như đậu hũ… Mỗi ngày nên có khoảng 300g rau và 2-3 phần trái cây đủ loại. Một ngày nên uống khoảng 2 ly sữa không béo, không đường. Tránh các thực phẩm chứa nhiều muối (khô, mắm, các loại nước chấm…). Chú ý vận động thể lực thường xuyên 30 phút một ngày trong 5-7 ngày mỗi tuần. Nên phơi da ra nắng khoảng 30 phút mỗi ngày (trước 9h sáng hoặc sau 16h).

- Thưa bác sĩ. Tôi ăn chay trường. Vậy cần phải ăn uống như thế nào cho khoẻ và tươi trẻ ạ? (Trần thị thu Ngọc, 55 tuổ.i, 48 hoa sứ f7Q.Phú Nhuận( phòng 12A-01 PNtechcons))

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Đối với người ăn chay trường thì chú ý ăn đầy đủ các chất. Đối với gạo thì nên ăn gạo không xát kỹ vì còn lớp vỏ cám chứa nhiều vi khoáng chất. Để cung cấp chất đạm thì nên ăn đậu hũ và các loại đậu khác (có thể nấu cơm trộn đậu cũng rất tốt). Nên ăn đa dạng các loại rau và trái cây tươi nhiều màu sắc. Tránh ăn quá đơn điệu như rau luộc chấm tương chao vì sẽ thiếu chất dinh dưỡng mà lại có nhiều muối. Tránh ăn quá ngọt như ăn toàn tinh bột (ăn cơm nhiều), hoặc hay ăn chè ngọt, trái cây ngọt… vì sẽ làm tăng cân nhưng vẫn thiếu chất. Tránh ăn quá béo (món nào cũng chiên xào) vì cũng sẽ làm tăng cân. Nên thường xuyên tập luyện, hít thở sâu, và ngủ đủ giấc.

- Thưa bác sĩ, em năm nay 32 tuổ.i. Em bị thấp tim, hở hẹp van hai lá đã 18 năm nay. Hiện tại cân nặng 54kg, em có tập thiền và tập thể thao nhẹ nhàng. Bác sĩ vui lòng tư vấn cho em chế độ dinh dưỡng phù hợp đối với trường hợp của em.

Cảm ơn bác sĩ. (Nguyễn Huy Phú, 32 tuổ.i, Phuong Pham Dinh Ho, Hai Ba Trung, Hanoi)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Do em chỉ cho biết cân nặng mà không biết chiều cao nên cũng khó đán.h giá em có thừa cân hay không. Em nên giữ vóc dáng cân đối (chỉ số khối cơ thể trong khoảng 19-22). Đối với trường hợp của em thì vẫn phải ăn vừa đủ, đa dạng, nhiều loại rau và trái cây. Ăn cá nhiều hơn thịt. Em cần tránh thực phẩm chứa nhiều muối (thức ăn kho mặn, mắm, khô…). Em tập thiền và thể thao nhẹ nhàng là rất tốt. Nên thường xuyên tái khám để được đán.h giá tình trạng sức khỏe của mình nhé.

- Nhìn em ai cũng nói là già hơn so với tuổ.i của em, em cân nặng 50kg, cao 1m61 như vậy có bị béo không ạ? Chế độ dinh dưỡng như thế nào để có cơ thể tươi trẻ, thưa bác sĩ. Em xin cám ơn (Hà, 26 tuổ.i, huỳnh tấn phát q7)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Với cân nặng và chiều cao như vậy thì em thon thả chứ đâu có béo. Đừng nghĩ như vậy mà ăn kiêng quá mức sẽ làm cho em xấu đi đó nhé. Ngoài yếu tố di truyền thì tuổ.i cơ thể phụ thuộc rất nhiều vào chế độ ăn. Em nên giữ mức cân như hiện tại, chú ý ăn nhiều rau và trái cây tươi, hạn chế thức ăn nhiều đường ngọt, nhiều chất béo no như thịt mỡ. Thường xuyên vận động 30 phút trong ngày, trong 5-7 ngày mỗi tuần. Hãy luôn tươi cười và suy nghĩ tích cực sẽ giúp em trẻ trung hơn.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh

- Bác sĩ cho em hỏi, có phải cân nặng sẽ tăng theo tuổ.i tác không, làm thế nào để cải thiện cân nặng, để cơ thể nhẹ nhàng và trẻ trung hơn? (Phuong Huyen, 30 tuổ.i, HCM)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Khi bước sang tuổ.i trung niên thì cơ thể sẽ có khuynh hướng tăng cân và tích mỡ nhiều hơn. Để tránh tăng cân thì em nên ăn đầy đủ vào bữa sáng, ăn vừa phải trong bữa trưa và ăn ít trong bữa tối. Bữa ăn nên có đủ thực phẩm giàu đạm từ thịt, cá, trứng… Nên ăn cá nhiều hơn thịt, nên ăn đậu hũ xen kẽ với thịt cá. Các loại rau xanh và trái cây tươi sẽ chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp cơ thể trẻ trung hơn. Đừng ăn quá nhiều trái cây ngọt nhé. Hạn chế các thức ăn nhiều mỡ động vật từ heo, bò, gia cầm… Nên vận động thường xuyên như đi bộ hoặc chạy bộ, bơi lội 30-60 phút trong ngày, trong 5-7 ngày mỗi tuần. Ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể tươi trẻ.

- Thưa bác sĩ, em có thói quen ăn rất ít nhưng luôn ăn đủ bữa sáng, bữa trưa, nhưng tối em chỉ ăn rau và trái cây. Nếu thức khuya, em có uống thêm sữa mà không nạp tinh bột, vì em hơi tròn (48kg, cao 150cm) nhưng em rất hay bệnh vặt. Mọi người bảo rằng do em ăn ít và kiêng tinh bột quá nên hay bệnh và sáng khi thức dậy cơ thể vẫn mệt mỏi chứ không thấy khỏe khắn như người bình thường, em cám ơn bác sĩ. (Huỳnh châu, 29 tuổ.i, 793/35/7 trần xuân soạn quận 7)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Ăn tập trung vào bữa sáng mà bỏ bữa ăn tối là không hợp lý em ạ. Em nên ăn đủ trong bữa sáng, ăn vừa phải trong bữa trưa và ăn ít trong bữa tối. Để không bị đói mà vẫn không tăng cân thì em nên chọn ngũ cốc thô, còn nguyên cám như gạo lứt, bánh mì đen… Lớp vỏ cám chứa nhiều chất xơ sẽ giúp tinh bột hấp thu chậm vào má.u, tạo cảm giác no lâu. Em hay bệnh vặt chứng tỏ em thiếu sức đề kháng. Để tăng sức đề kháng và giúp cơ thể khỏe mạnh, em nên ăn đủ thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa… Ăn đa dạng các loại rau xanh và trái cây để nhận đủ vitamin, khoáng chất. Chất sắt và kẽm có trong thịt cá, rau xanh và đậu cũng rất cần thiết để tăng sức đề kháng đó em. Chú ý tập luyện thể lực thường xuyên nhé.

- Em bị béo phì, em có sử dụng cân sinh học thì độ tuổ.i sinh học của mình ở mức 45, có phải em đã bị lão hóa sớm không ạ. Xin bác sĩ tư vấn cho em chế độ dinh dưỡng để có thể giảm cân. Da em da dầu thì muốn hạn chế dầu thì phải làm gì ạ. Em cảm ơn bác sĩ (Nguyễn Thuỳ Dương, 23 tuổ.i)

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh:

Chào em,

Béo phì cũng là một yếu tố làm cơ thể “già” đi đó em ạ. Vì béo phì chính là cửa ngõ đi vào của các bệnh mạn tính không lây như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa… nên khi bị béo phì là em đã gánh thêm nguy cơ bệnh tật rồi. Để giảm cân, em nên ăn giảm tinh bột (giảm cơm, bánh mì… trong bữa chính), hạn chế các thực phẩm chứa nhiều đường tinh (bánh kẹo ngọt, nước ngọt…). Hạn chế thực phẩm nhiều béo như thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, da, lòng, óc… Vẫn ăn thịt cá nạc nhé. Nên ăn xen kẽ các loại đậu. Nên ăn nhiều rau và trái cây ít ngọt. Mỗi ngày vận động trên 60 phút ở cường độ từ trung bình trở lên (đến mức thở hổn hển), thường xuyên 5-7 ngày mỗi tuần. Bên cạnh đó, em nên tập các loại hình làm tăng khối cơ như hít đất, tập tạ, tập gym… và vẫn ngủ đủ giấc nhé.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Minh Hạnh

Theo VNE