Bệnh và thuốc với vấn đề tình dục

Bệnh tật và việc phải dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục. Hiểu được sự ảnh hưởng này sẽ giúp người bệnh tìm cách hạn chế, đối phó.

ảnh minh họa

Bệnh làm giảm khả năng tình dục

Nam giới với bệnh đái tháo đường có tần suất rối loạn chức năng cương dương nhiều gấp 2 – 5 lần so với người bình thường, nhưng ham muốn tình dục thì không. Việc kiểm soát tốt đường huyết có thể giúp lấy lại khả năng giao hợp. Tuy nhiên, ngay cả khi đái tháo đường đã được kiểm soát tốt thì rối loạn chức năng cương dương cũng không thể đảo ngược được.

Suy giáp có thể làm giảm khả năng giao hợp.

Sự cản trở và tàn tật do thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng chức năng tình dục. Một chế độ luyện tập, nghỉ ngơi, tắm ấm hợp lý sẽ giúp làm giảm sự khó chịu của viêm khớp và dễ dàng hơn trong quan hệ tình dục. Bệnh nhân cần lưu ý những tư thế tình dục không gây đau khớp nhằm giúp quan hệ tình dục thoải mái hơn. Do thoái hóa khớp có xu hướng ít đau nhất vào buổi sáng và viêm khớp dạng thấp có xu hướng ít đau nhất vào buổi chiều và tối, nên hoạt động tình dục có thể diễn ra vào những thời điểm phù hợp trên nhằm giảm thiểu đau do bệnh lý gây ra. Một số bệnh nhân cho rằng quan hệ tình dục đều đặn giúp họ giảm đau 4 – 8 giờ, có lẽ do sự sản xuất và phóng thích các hoóc-môn như endorphin.

Đau mạn tính do viêm tiền liệt tuyến có thể làm giảm ham muốn tình dục. Viêm tiền liệt tuyến nhẹ có thể gây đau vùng đáy chậu sau phóng tinh. Điều trị viêm tiền liệt tuyến (dùng kháng sinh, ngâm bồn tắm nóng, xoa bóp nhẹ nhàng tiền liệt tuyến định kỳ…) có thể cải thiện vấn đề này.

Một vài phụ nữ ghi nhận thường hay viêm bọng đái và viêm niệu đạo sau giao hợp. Mặc dù những vấn đề này thường được cho rằng liên quan đến việc đưa vi khuẩn vào niệu đạo trong quá trình giao hợp quá thô bạo làm thay đổi niêm mạc gây ra bởi viêm niệu đạo teo (atrophic urethritis), nguyên nhân thật sự vẫn chưa được rõ. Sự giảm estrogen liên quan tuổi có thể là một yếu tố. Việc đánh giá tình trạng sinh dục và niệu là chỉ định quyết định nguyên nhân và kế hoạch để phòng ngừa và điều trị.

Khoảng 50% số nam giới mắc bệnh Peyronie ghi nhận đau trong giao hợp. Khi dương vật cong tạo góc quá rõ, gây cản trở cho việc đưa vào âm đạo phụ nữ trong giao hợp. Tuy nhiên, mặc dù bệnh nhân có đau, nhưng độ cương của dương vật thì vẫn bảo tồn ở khoảng 90% số bệnh nhân. Điều trị bệnh Peyronie có thể làm việc giao hợp dễ dàng hơn.

Nam giới và nữ giới mắc bệnh suy thận mạn có thể có giảm nồng độ testosterone máu, mặc dù cơ chế vẫn chưa rõ. Bệnh nhân mắc bệnh suy thận mạn thường có giảm ham muốn tình dục và có rối loạn cương dương. Nếu rối loạn cương dương liên quan đến lo lắng và trầm cảm, liệu pháp tâm lý và tư vấn lứa đôi có thể giúp cải thiện tình hình. Ghép thận thường phục hồi lại khả năng giao hợp ở những bệnh nhân phải lọc thận có rối loạn cương dương.

Bệnh nhân mắc bệnh Parkinson, tình trạng tổn thương tiến triển của hệ thần kinh có thể gây rối loạn cương dương. Bệnh nhân mắc bệnh Parkinson thường hay trầm cảm, dẫn đến rối loạn cương dương ở nam giới và giảm ham muốn tình dục ở nam giới và nữ giới. Tình trạng tình dục được chứng minh có cải thiện ở nam giới và nữ giới khi được điều trị với levodopa, có lẽ do cải thiện tình trạng vận động tốt hơn và làm tăng cảm nhận và sức khỏe của bản thân người bệnh. Ở những bệnh nhân này, có ít bằng chứng ủng hộ dùng thuốc kích dục.

Tình trạng khó thở ở những bệnh nhân bệnh phổi mạn hoặc viêm phế quản gây cản trở hoạt động sinh lý, bao gồm cả hoạt động tình dục. Bệnh nhân có thể cải thiện hoạt động tình dục bằng cách nghỉ ngơi cách quãng, tìm kiếm tư thế, phương cách quan hệ tình dục ít tốn sức nhất và nếu cần có thể sử dụng oxygen.

Ảnh hưởng của thuốc trên vấn đề tình dục

Bác sĩ nên nói cho bệnh nhân biết về tác dụng phụ có thể có lên chức năng tình dục và báo ngay cho bác sĩ bất kỳ vấn đề bất thường nào.

Các thuốc ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động tình dục bao gồm các thuốc chống tâm thần, có thể ức chế khả năng cương dương hoặc khả năng phóng tinh, thậm chí khi khả năng cương dương còn bảo tồn; các thuốc an thần và vài thuốc chống trầm cảm, có thể làm giảm ham muốn tình dục. Nhiều loại thuốc điều trị tăng huyết áp, các nhóm thuốc tim mạch và các thuốc khác gây rối loạn chức năng cương dương. Khi tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng chức năng tình dục là điều không thể tránh khỏi và việc dùng thuốc là rất cần thiết, bệnh nhân nên được tư vấn để thể hiện sự âu yếm một cách khác.

Rượu nếu sử dụng quá nhiều có thể gây rối loạn tình dục; tuy nhiên, mọi người không nghĩ là nguyên nhân, lý do là việc sử dụng rượu ở mức vừa phải lại làm tăng ham muốn tình dục và giảm bớt sự ức chế. Khoảng 80% số nam giới uống rượu nhiều có rối loạn chức năng tình dục. Trầm cảm do rượu có thể giảm chức năng tình dục nữ giới.

Nhiều ảnh hưởng của rượu khi uống trung bình-nhiều có thể đảo ngược nếu ngưng uống rượu. Do khả năng dung nạp rượu giảm theo tuổi nên người có tuổi có thể bị ảnh hưởng ngay cả khi uống lượng rượu ít hơn người trẻ. Những người uống rượu thường xuyên nên tránh hoạt động tình dục trước đó vài giờ và nên giới hạn 45ml rượu nặng và 180ml rượu nhẹ hoặc 500ml bia trong 24 giờ.

Theo SKĐS