Bệnh trĩ dùng thuốc như thế nào?
Bệnh trĩ rất phổ biến, nếu không được can thiệp sớm có thể gây nhiễm trùng lan rộng vùng hậu môn và gây nhiễm trùng máu…
Vậy có những biện pháp và nào dùng để điều trị?
1. Các phương pháp điều trị bệnh trĩ
Khoảng 40% bệnh nhân trĩ sẽ không có triệu chứng, trong khi bệnh nhân có triệu chứng thường có các biểu hiện sau:
- Phân có máu (trong một số ít trường hợp, mất máu mạn tính có thể gây thiếu máu, suy nhược, đau đầu, khó chịu, mệt mỏi và các vấn đề khác);
- Kích ứng da hoặc ngứa xung quanh hậu môn;
- Đau hậu môn cấp tính…
Điều trị bảo tồn bao gồm: Tăng lượng chất xơ, bổ sung nhiều nước, sử dụng thuốc làm mềm phân và bôi thuốc mỡ hoặc đặt thuốc đạn tại chỗ. Đối với bệnh trĩ đơn hoặc nhẹ, các phương pháp điều trị không phẫu thuật như thắt búi trĩ, liệu pháp tiêm xơ cứng, laser… thường an toàn, hiệu quả, ít xâm lấn.
Nếu các biện pháp trên không làm giảm triệu chứng hoặc búi trĩ có kích thước đặc biệt lớn thì cần phẫu thuật để cắt bỏ búi trĩ.
Người bệnh trĩ cần tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
2. Thuốc điều trị bệnh trĩ
Thuốc thường được kê toa để giảm bớt các triệu chứng như đau, kích ứng, sưng tấy và làm mềm phân.
Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:
2.1 Thuốc điều trị tại chỗ
- Tác dụng: Các loại thuốc dạng kem, thuốc mỡ và thuốc đạn chứa các thành phần như hydrocortisone (giúp giảm viêm, sưng, giảm ngứa và kích ứng, đồng thời thúc đẩy quá trình chữa lành vùng da bị ảnh hưởng), phenylephrine (hỗ trợ thu nhỏ tĩnh mạch bị giãn làm giảm cảm giác nóng rát và sưng tấy), lidocain (giảm sưng đau)…
- Tác dụng phụ: Những loại thuốc điều trị tại chỗ này có thể mang lại hiệu quả tạm thời trong việc giảm viêm và đau do trĩ gây ra, nhưng không phải là giải pháp lâu dài và không phải là thuốc điều trị bệnh triệt để. Không nên dùng trong thời gian dài vì có thể gây kích ứng vùng da nhạy cảm ở hậu môn và làm mỏng da.
2.2 Thuốc hỗ trợ độ bền tĩnh mạch
- Tác dụng: Khi mắc bệnh trĩ, tĩnh mạch chịu áp lực lớn. Thuốc trị giãn tĩnh mạch như diosmin thường được sử dụng để tăng độ bền của tĩnh mạch, giúp giảm các triệu chứng cấp tính của bệnh trĩ nội và ngoại như ngứa và đau do giãn tĩnh mạch.
- Tác dụng phụ: Tác dụng phụ không mong muốn có thể gặp là nôn, buồn nôn, tiêu chảy…
Video đang HOT
- Chống chỉ định: Người mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc.
2.3 Thuốc giảm đau
- Tác dụng: Nếu bệnh trĩ ở giai đoạn cấp tính, có thể dùng thuốc giảm đau như paracetamol để giảm đau. Tuy nhiên, nên tránh dùng các loại thuốc như ibuprofen trong trường hợp chảy máu quá nhiều.
- Tác dụng phụ: Thuốc có thể gây ngộ độc cho gan khi dùng liều cao, kéo dài. Vì vậy cần tuân thủ liều lượng.
- Chống chỉ định: Không dùng thuốc cho người suy gan suy thận nặng, quá mẫn với thành phần của thuốc.
2.4 Thuốc nhuận tràng
- Tác dụng: Thuốc được sử dụng để làm mềm phân và giúp làm rỗng ruột. Thuốc nhuận tràng thường được sử dụng là lactulose, macrogol, sorbitol.
- Tác dụng phụ: Mặc dù thuốc tương đối an toàn nhưng vẫn có những tác dụng phụ như đầy hơi, đau bụng, buồn nôn và nôn, tiêu chảy, mất nước.
- Chống chỉ định: Không dùng thuốc nhuận tràng cho người bệnh bị tắc ruột, người bị đau bụng chưa có chẩn đoán xác định rõ nguyên nhân.
3. Lưu ý khi dùng thuốc
Bệnh trĩ không khó điều trị nhưng để điều trị hiệu quả, người bệnh cần đi khám chuyên khoa để xác định tình trạng bệnh, phân độ trĩ và sử dụng thuốc điều trị phù hợp. Tránh việc tự điều trị, tự dùng thuốc tại nhà.
Khi dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ mà các triệu chứng của bệnh không thuyên giảm, cần tái khám để bác sĩ kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh lại phương án điều trị, tránh để bệnh tiến triển nặng.
Song song với sử dụng thuốc người bệnh nên duy trì thói quen sinh hoạt, ăn uống khoa học, lành mạnh, bao gồm:
- Tăng cường ăn chất xơ và uống nhiều nước để làm mềm phân. Phân mềm sẽ làm giảm sự căng thẳng khi đại tiện, làm giảm các triệu chứng của bệnh trĩ. Lượng chất xơ không hòa tan hàng ngày nên đạt từ 20 đến 30 gram, và lượng nước uống hàng ngày phải đạt 1,5 đến 2 lít.
Có thể tiêu thụ nhiều ngũ cốc nguyên hạt, rau và trái cây để đáp ứng lượng chất xơ ăn vào. Các loại trái cây có tác dụng nhuận tràng bao gồm mận, táo, lê, thanh long, kiwi, chuối chín và các loại trái cây khác. Nếu chế độ ăn uống hàng ngày không thể đáp ứng những yêu cầu này, có thể mua một số chế phẩm bổ sung chất xơ như psyllium và methylcellulos. Nếu bị táo bón nặng hơn, nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn các phương pháp điều trị khác nhau tùy theo tình trạng cụ thể.
- Ngoài việc kiểm soát chế độ ăn uống, cũng cần hình thành thói quen đi đại tiện đều đặn hàng ngày. Tránh ngồi xổm trong bồn cầu lâu (tốt nhất là không quá 5 phút).
- Tập thể dục phù hợp mỗi ngày có thể thúc đẩy nhu động ruột và thúc đẩy quá trình đại tiện.
- Cũng lưu ý rằng một số loại thuốc có thể gây tiêu chảy hoặc táo bón hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón, cần thận trọng khi sử dụng.
Cách giảm triệu chứng của bệnh trĩ tại nhà
Ở tình trạng trĩ nhẹ có thể giảm bớt triệu chứng bệnh bằng cách thay đổi một số thói quen hàng ngày.
Bệnh trĩ về cơ bản chủ yếu có 2 loại, bao gồm trĩ nội và trĩ ngoại. Trường hợp người bệnh có cả hai, thì gọi là trĩ hỗn hợp.
- Trĩ nội: Búi trĩ gọi là trĩ nội khi nằm bên trong hậu môn (trên đường lược).
- Trĩ ngoại: Búi trĩ gọi là trĩ ngoại khi nằm ngay dưới da bên ngoài hậu môn.
Phân độ bệnh trĩ
- Đối với trĩ ngoại thì không có phân độ nặng nhẹ.
- Trĩ nội, hay phần nội của trĩ hỗn hợp được phân độ như sau:
Độ 1: Búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn và chưa bị lòi ra ngoài.
Độ 2: Búi trĩ lòi ra ngoài khi đi đại tiện, có thể tự chui vào sau đi tiêu.
Độ 3: Búi trĩ lòi ra ngoài khi đi tiêu và cần phải dùng tay đẩy vào.
Độ 4: Búi trĩ thường xuyên sa ra ngoài, ngay cả khi người bệnh không đi tiêu, như khi ngồi xổm, làm việc nặng hoặc đi lại nhiều. Lúc này trĩ gây nhiều khó khăn cho việc đại tiện và sinh hoạt.
Biểu hiện của bệnh trĩ và cách xử trí
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ có thể bao gồm:
Có máu đỏ tươi trong phân, dính trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu.
Khối sưng đau sa ra ngoài hậu môn.
Đau rát hậu môn.
Ngứa hậu môn.
Những triệu chứng của bệnh trĩ có thể giống với một số bệnh lý khác như: Ung thư trực tràng, ung thư hậu môn, nứt hậu môn.
Cần làm gì để giảm bớt triệu chứng của bệnh trĩ?
Ở tình trạng trĩ nhẹ, các triệu chứng có thể giảm bớt bằng cách thay đổi một số thói quen hàng ngày, có thể áp dụng những cách sau:
- Ăn nhiều chất xơ: Trái cây, rau quả, ngũ cốc,chất xơ sẽ giúp làm mềm phân và tăng khối lượng phân, điều này sẽ làm giảm tình trạng rặn nhiều khi đi đại tiện, vì đây là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh trĩ. Tuy nhiên, nên dung nạp chất xơ từng ít một và chia làm nhiều lần trong ngày để tránh các vấn đề về xì hơi.
- Uống nhiều nước:Uống từ 1,5 - 2 lít nước hàng ngày. Không nên uống thức uống chứa cồn và cafein.
- Tránh rặn: Giữ hơi và rặn trong khi đi đại tiện sẽ làm tăng áp lực lên các búi tĩnh mạch đoạn trực tràng thấp.
- Đi đại tiện ngay khi cần "giải quyết": Nếu bạn trì hoãn, cơn đau bụng đi tiêu sẽ trôi qua, phân sẽ khô hơn và khó đi tiêu hơn.
Bệnh trĩ thực chất là các tĩnh mạch ở cạnh hậu môn và phần dưới của trực tràng bị phình ra.
- Tập thể dục: Tập thể dục giúp ngăn ngừa táo bón, giảm đi phần trọng lượng cơ thể dư thừa góp phần hình thành nên bệnh trĩ. Tuy nhiên, nên tập các bài thể dục nhẹ nhàng như dưỡng sinh, đi bộ, chạy bộ... tránh các môn thể thao nặng như thể hình, cử tạ...
- Tránh ngồi hoặc đứng trong một khoảng thời gian dài: Ngồi quá lâu, đặc biệt là ngồi lâu trong nhà vệ sinh có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch.
- Ngâm hậu môn trong nước ấm: Có thể ngâm hậu môn trong nước ấm pha muối loãng từ 10 - 15 phút mỗi lần, 2 - 3 lần mỗi ngày. Ngâm hậu môn sẽ giúp người bệnh dễ chịu, giảm tình trạng ngứa, sưng đau hậu môn.
Lưu ý: Ngâm trong bồn tắm hoặc một chiếc thau to, ngồi hẳn mông xuống ngâm, không được ngồi xổm.
- Sử dụng thuốc bôi theo tư vấn của bác sĩ để giảm bớt sự khó chịu:Tránh sử dụng các sản phẩm có chứa steroid, vì sử dụng lâu dài có thể gây mỏng da quanh hậu môn.
Nếu những cách trên không làm giảm triệu chứng, búi trĩ không biến mất, bị chảy máu hoặc đau dữ đội, hãy đến gặp bác sĩ để được điều trị bằng các biện pháp can thiệp như:
- Thắt búi trĩ bằng dây thun.
- Liệu pháp làm xơ hóa búi trĩ.
- Cắt búi trĩ bằng một số phương pháp phẫu thuật.
Cần lưu ý triệu chứng chảy máu khi đi cầu là một dấu hiệu của các bệnh lý về đường ruột khác, chẳng hạn như ung thư đại tràng hay ung thư hậu môn. Việc đi khám không chỉ giúp điều trị bệnh trĩ nhanh hơn, giảm các biến chứng, mà còn giúp loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nghiêm trọng khác.
Lời khuyên của thầy thuốc
Một số thay đổi trong chế độ ăn uống và thói quen hàng ngày có thể giúp bạn phòng ngừa bệnh trĩ, cũng như ngăn ngừa bệnh trĩ tái phát.
- Mỗi ngày bổ sung đủ 20 - 40 gram chất xơ để đảm bảo hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giảm táo bón. Một số thực phẩm giàu chất xơ như: Quả bơ, mâm xôi, táo, lê, chuối, việt quất, dâu tây, cà rốt, củ dền, khoai lang, bông cải xanh, các loại đậu, yến mạch, diêm mạch, hạt chia, hạnh nhân...
- Mỗi ngày nên uống từ 1,5 - 2 lít nước để hạn chế táo bón.
- Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giúp bạn đi cầu đều đặn hơn. Mỗi ngày hãy dành từ 20 - 30 phút để vận động.
- Nếu bạn thừa cân béo phì, việc giảm cân sẽ giúp giảm áp lực lên các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn.
- Tránh đứng hoặc ngồi lâu, đặc biệt là ngồi lâu khi đi cầu.
Hầu hết các trường hợp bị bệnh trĩ không nặng và có thể tự khỏi bằng cách thay đổi một số thói quen và thực hiện chế độ ăn tốt cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, bệnh trĩ có thể gây ra những cơn đau và gây bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Thời gian kéo dài của bệnh trĩ ở mỗi người không giống nhau. Nếu bệnh trĩ của bạn kéo dài, không có dấu hiệu cải thiện hoặc gây khó chịu thì hãy đến gặp bác sĩ để được điều trị.
Vì sao dân văn phòng dễ bị bệnh trĩ, phòng ngừa thế nào? Theo thống kê của Hội Hậu môn trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ chiếm tỷ lệ 35 - 50% các ca bệnh về đại trực tràng. Căn bệnh này khá phổ biến ở những người có công việc phải ngồi nhiều giờ, ít hoạt động thể chất và những người phải ngồi bất động. Bác sĩ Nguyễn Văn Hậu, Trung tâm Nội...