Bệnh Than quay trở lại, những ai cần cảnh giác kẻo dễ nhiễm trùng máu, tử vong
BV Việt Đức tiếp nhận một số ca được chẩn đoán mắc bệnh hậu bối (bệnh Than). Các bệnh nhân có đặc điểm chung là bệnh lý nền ( tiểu đường) với tổn thương điển hình là một vùng viêm tấy đỏ, đau nằm vùng gáy, lưng…
Ảnh minh họa: Internet
Mới đây nhất, ngày 23/5, các bác sĩ trong tua trực cấp cứu đã tiến hành phẫu thuật cho người bệnh nữ 56 tuổi đến từ Lạc Thủy, Hòa Bình với tổn thương vùng gáy gần 2 tuần. Tổn thương là những ổ áp xe nhỏ nhiều vách và ngóc ngách, tổ chức dưới da hoại tử và mủ trắng. Người bệnh đã được cắt lọc, làm sạch và để da hở. Xét nghiệm mủ là Staphylococcus Aureus- tụ cầu vàng
Một trường hợp khác là nữ bệnh nhân (75 tuổi, Hà Nội). Bà có tiền sử điều trị tiểu đường nhiều năm, ung thư vú trái đã mổ. Bà có biểu hiện sưng tấy đau lưng 2 tuần nhưng do tâm lý sợ đến bệnh viện nên tự điều trị, tổn thương lan rộng đau nhức nhiều mới đến khám. Bác sĩ khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn – đơn vị chăm sóc vết thương của BV Việt Đức đã điều trị cho người bệnh ổn định và tiến hành phẫu thuật ngày 19/5. Xét nghiệm vi khuẩn là Staphylococcus Aureus. Hiện vết thương của bà đã ổn định nhưng do tổn thương rộng nhiều khả năng phải vá da.
PGS TS Nguyễn Đức Chính – Trưởng Khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn, BV Việt Đức, người trực tiếp phẫu thuật cho những trường hợp trên cho biết, “hậu bối” trước đây hay được dùng với thuật ngữ là Anthrax – bệnh Than hoặc tiếng Anh là Carbuncle được định nghĩa là cụm nhọt, bao gồm nhiều các nhọt nhỏ do viêm lỗ chân lông tập trung thành đám tạo nên và có quá trình hoại tử phần mềm tổ chức dưới da. Từ hậu bối hay bệnh than xuất phát từ từ Latin “Carbunculus” có nghĩa là hòn than nhỏ (a small coal), là khối đau cứng như đá (Carbuncle stone).
Vì vị trí xuất hiện hay nằm phía thân sau của cơ thể nên được dân gian dùng từ Hậu (phía sau ) Bối (u,nhọt) có nghĩa là u nhọt nằm phần sau cơ thể. Ở Việt nam bệnh còn được gọi là “cụm nhọt tổ ong” hay ” nhọt gương sen ” do hình ảnh tổn thương khi vỡ mủ lỗ chỗ giống như tổ ong hoặc như gương sen đã lấy hết hạt.
Video đang HOT
Tác nhân gây bệnh chủ yếu là do tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus). Nếu không được xử lý, nhiễm trùng có thể lan tỏa đến các phần khác của cơ thể. “Hậu bối” hay mọc ở gáy, lưng, ở những người có sức đề kháng kém, người cao tuổi, người mắc bệnh đái tháo đường…
Hậu bối xuất hiện ban đầu là một đám mảng đỏ có đường kính rất khác nhau, có thể từ 5-10-20cm kèm theo biểu hiện viêm đỏ, sưng tấy, gồ cao, đau, có nhiều ngòi, tiến triển hoại tử tổ chức dưới da, tổn thương lõm sâu khoảng 0,5-1cm. Hậu bối không tự khỏi theo cách thay băng thông thường hoặc tự uống thuốc mà cần sự can thiệp của các bác sĩ.
Hơn nữa, khác với nhọt bọc là tổn thương rất nông và thường là một khối mủ có thể trích đơn giản, hậu bối bắt buộc phải phẫu thuật mở rộng và lấy tổ chức hoại tử bên dưới mới khỏi được.
“Do đó khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên của bệnh, đặc biệt là người đề kháng kém hay có bệnh chuyển hóa như đái tháo đường… cần đến ngay các cơ sở y tế khám và điều trị, tránh những diễn biến nặng của bệnh có thể gây ra hậu quả đáng tiếc, thậm chí biến chứng nhiễm khuẩn huyết còn có thể gây tử vong”- PGS.TS Nguyễn Đức Chính khuyến cáo.
Nguy cơ biến chứng khi bị hóc xương cá
Thời gian qua, nhiều bệnh nhân phải nhập viện cấp cứu do hóc dị vật, hóc xương cá, trong đó có những ca nặng phải phẫu thuật và nằm viện điều trị nhiều ngày.
Hóc xương cá không chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ, mà người lớn vẫn có thể mắc phải nếu không cẩn trọng trong khi ăn uống.
Áp xe trung thất do thủng thực quản
Nữ bệnh nhân T. (66 tuổi, Phú Thọ) bị hóc xương cá trước đó vài ngày đã đến khám ở bệnh viện (BV) huyện, sau đó chuyển BV tỉnh. Ở BV tỉnh, qua nội soi phát hiện xương cá ở, kèm theo tổn thương thủng thực quản và đã được các bác sĩ xử lý. Tuy nhiên sau đó, bệnh nhân có biểu hiện sốt, khó thở và đau nhiều, sưng vùng cổ. Bác sĩ chỉ định chụp cắt lớp, thấy có ổ áp xe lớn nằm vị trí quanh thực quản nên đã chuyển đến BV Việt Đức.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính - Trưởng khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương, BV Việt Đức cho biết, khi đến BV, bệnh nhân trong tình trạng nhiễm trùng, khó thở nhẹ, vùng cổ sưng đau.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính cảnh báo áp xe trung thất do thủng thực quản là căn bệnh nguy hiểm.
Ngay trong cấp cứu, các bác sĩ đã khám và chẩn đoán ca áp xe trung thất nghi do vết thương thực quản vì hóc xương cá trước đó gây ra, nên xử lý ngay trong khi cấp cứu. Do tính chất nguy hiểm của bệnh, các bác sĩ đã tiến hành nội soi cấp cứu cho bệnh nhân, dẫn lưu ổ mủ chứa nhiều vi khuẩn màu trắng, đặt ống dẫn lưu từ cổ xuống trung thất để rửa mủ liên tục kèm kháng sinh liều cao.
Ống thông dạ dày sẽ lưu khoảng 2 tuần sau khi tình trạng bệnh nhân ổn, khép da, và bệnh nhân có thể ăn được qua miệng. Bác sĩ lưu ý khi mở cổ dẫn lưu cũng có nhiều nguy cơ vì khối mủ nằm sâu trước cột sống, phải đi qua các bó cơ và bó mạch cảnh ở cổ nếu tổn thương có thể gây tử vong vì mất máu như người bị "cắt tiết".
Cẩn trọng khi ăn cá
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Chính, áp xe trung thất là bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng do trung thất là khoang nằm ở lồng ngực, phía trên là nền cổ, phía dưới là cơ hoành, chứa tim, phổi và các mạch máu lớn, nếu không xử lý sớm và đúng cách, khối mủ sẽ lan rộng và nguy cơ vỡ vào khoang lồng ngực hoặc vỡ vào màng tim, gây suy đa tạng do khối mủ thường chứa vi khuẩn yếm khí độc tính cao.
Có những trường hợp do tổn thương mạch máu vì dị vật đâm thủng xuyên qua thực quản, khối mủ gây ra hoại tử làm động mạch chủ ngực vỡ khiến bệnh nhân ra máu ồ ạt và tử vong không có biện pháp chữa trị. Muộn hơn, khối áp xe có thể biến chứng và tử vong.
Qua nhiều năm nghiên cứu tại BV Việt Đức, PGS.TS Nguyễn Đức Chính cho biết, mỗi năm, BV Việt Đức gặp khoảng 10 bệnh nhân áp xe trung thất, nguyên nhân do thủng thực quản với tỷ lệ tử vong gần 18%. Cũng do là bệnh hiếm, phức tạp nên không có nhiều nghiên cứu báo cáo, ngoài một số trung tâm lớn ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế... và các bác sĩ cũng không có nhiều kinh nghiệm xử lý.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Đức Chính, đa phần các ca bị hóc dị vật vào viện cấp là do hóc xương cá. Nguyên nhân là do bệnh nhân thường ăn vội vàng hoặc cười đùa trong lúc ăn. Điều đang lo, phần lớn các bệnh nhân thường chữa mẹo tại nhà, khi đau nhiều, biến chứng mới tới BV khám.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính khuyến cáo, người dân cần thận trọng trong ăn uống, ngay cả xương cá nhỏ cũng có thể gây chết người. Đặc biệt, khi có vấn đề xảy ra cần được cấp cứu kịp thời tại những cơ sở chuyên khoa bảo đảm để không nguy hiểm tới tính mạng. Để an toàn khi ăn cá, người dân lưu ý không vừa cười vừa nói trong lúc ăn. Không cho cả miếng cá vào miệng rồi sử dụng lưỡi và răng gỡ xương. Nhai cẩn thận, chậm rãi trong quá trình ăn cá.
"Đa phần các ca bị hóc dị vật vào viện cấp là do hóc xương cá. Nguyên nhân là do bệnh nhân thường ăn vội vàng hoặc cười đùa trong lúc ăn. Điều đang lo, phần lớn các bệnh nhân thường chữa mẹo tại nhà, khi đau nhiều, biến chứng mới tới BV khám." - PGS.TS Nguyễn Đức Chính - Trưởng khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương, BV Việt Đức
Theo kinhtedothi
Bác sĩ cảnh báo bệnh than bất ngờ quay trở lại, liên tiếp có bệnh nhân nặng Sau một thời gian dài ít ghi nhận thì thời gian gần đây, Bệnh viện Việt Đức bất ngờ tiếp nhận cấp cứu nhiều trường hợp nhiễm trùng nặng do mắc căn bệnh có tên "hậu bối", còn gọi là bệnh than. Một bệnh nhân bị hoại tử da vùng cổ điều trị tại Bệnh viện Việt Đức Sáng nay, 1-6, Bệnh viện...