Bê bối của sao gốc Á đóng ‘Shang-Chi’

Awkwafina – diễn viên nổi lên từ “ Crazy Rich Asians” và “ Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings” – bị tẩy chay vì hành vi chiếm dụng văn hóa.

Awkwafina tuyên bố rời khỏi Twitter sau hàng loạt cáo buộc chiếm dụng văn hóa da đen. Cụ thể, nữ diễn viên đã sử dụng tiếng Anh bản ngữ của người Mỹ gốc Phi (AAVE) và “blaccent” – từ kết hợp giữa “black” và “accent”, nghĩa là sự bắt chước tiếng Anh của người da đen bởi những người không phải người da đen, trong hầu hết vai trò của cô.

Đây không phải lần đầu khán giả yêu cầu ngôi sao gốc Á giải thích rõ hành động của mình. Cô từng bị phản đối vai trò rapper khi trình làng bản rap nhạy cảm My Vag, loay hoay trả lời câu hỏi của phóng viên về những chỉ trích trong họp báo Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings vào năm 2021.

Trong nỗ lực đáp trả những tiêu cực, Awkwafina đưa ra lời giải thích dài dòng. Cô thừa nhận đã sử dụng sai AAVE trong các ngữ cảnh khác nhau, gồm cả trên mạng xã hội và trong âm nhạc.

“Với tư cách người da màu không phải da đen, tôi sẽ luôn lắng nghe và làm việc không mệt mỏi để hiểu hơn lịch sử, bối cảnh của AAVE. Nhưng tôi phải nhấn mạnh rằng bản thân không có ý coi thường, chế nhạo hoặc gây tổn hại đến người khác”, Awkwafina phát biểu.

Cô nói sẽ ngừng sử dụng nền tảng Twitter nhưng vẫn xuất hiện trên các tài khoản mạng xã hội khác, vì nơi đó “không có bình luận yêu cầu người ta phải tự sát”.

Né tránh những lời chỉ trích

Nora Lum sinh năm 1988 với cha là người Mỹ gốc Hoa và mẹ là người Hàn Quốc. Cô lấy nghệ danh Awkwafina năm 15 tuổi và gia nhập giới nghệ thuật từ đó.

Năm 2012, Awkwafina ra mắt bài rap gây tranh cãi My Vag, đây là bản cover nhại lại ca khúc My Dick của Mickey Avalon. Cây bút Umesh Bhagchandani của South China Morning Post cho rằng phần ca từ nhạy cảm, thách thức trong My Vag thể hiện cho bản ngã “gangster” của Awkwafina.

Không thể phủ nhận ồn ào từ My Vag góp phần giúp Awkwafina được quan tâm hơn. Cô đã trở nên nổi tiếng sau vai diễn “quân sư quạt mo” Peik Lin trong tác phẩm ăn khách toàn cầu Crazy Rich Asians (2018), dù nhân vật này vướng tranh cãi về lối cư xử chiếm dụng văn hóa da đen.

Awkwafina trong phim Crazy Rich Asians năm 2018. Ảnh: AP.

Nhà phê bình văn hóa Lauren Michelle Jackson công khai chỉ trích Awkwafina về cách thoại lướt phụ âm và sử dụng những từ đặc trưng của người Mỹ gốc Phi cho vai Peik Lin. Lauren khẳng định hành động của nữ diễn viên là một sự đánh cắp.

Tuy nhiên, người hâm mộ bênh vực Awkwafina khi cho rằng nữ diễn viên bị ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường. “Awkwafina hình thành cách giao tiếp như vậy do thời thơ ấu lớn lên ở khu Queens, thành phố New York, nơi có nhiều người da đen sinh sống”, một bình luận cho biết.

William Yu, biên kịch người Mỹ gốc Hàn, khuyên Awkwafina nên lên tiếng nhận lỗi thời điểm đó để câu chuyện đừng đi xa hơn. Việc tiếp tục im lặng và chiếm dụng văn hóa chỉ làm xấu thêm hình ảnh Awkwafina và hình thành tư duy sai lệch cho những người ủng hộ nữ diễn viên.

“Thật khó hiểu khi Awkwafina vẫn chưa thừa nhận đã lợi dụng văn hóa da đen để mang về lợi ích cho bản thân. Việc đưa ra lời giải thích không đồng nghĩa với tuyên bố chấm dứt sự nghiệp. Không có sự tẩy chay nào ở đây, nhưng tại sao Awkwafina lại từ chối cơ hội để người khác thông cảm?”, William Yu nói.

“Câu xin lỗi của Awkwafina là thiếu chân thành”

Trong bài viết gần đây, diễn viên Crazy Rich Asians đưa ra lời giải thích chính thức: “Nền tảng nhập cư cho phép tôi khắc họa bản sắc Mỹ thông qua những bộ phim và chương trình truyền hình mà tôi đã xem, từ những đứa trẻ tôi học cùng trường và tình yêu, sự tôn trọng bất diệt dành cho hip hop.

Tôi nghĩ với tư cách thành viên của cộng đồng người da màu (không phải da đen) trên đất Mỹ, một người Mỹ gốc Á như tôi đang cố gắng tìm hiểu, khám phá các nền văn hóa có ý nghĩa như thế nào đối với chúng tôi”.

Sau đoạn chia sẻ, Awkwafina nói sẽ ngừng dùng Twitter theo lời khuyên của chuyên gia điều trị tâm lý. Tuy nhiên, cách cô dùng từ “nếu” thay vì “vì” trong câu xin lỗi đã gây phẫn nộ dư luận.

Awkwafina viết: “Tôi xin lỗi nếu đã thiếu sót trong bất cứ điều gì tôi làm. Các bạn luôn chiếm vị trí quan trọng trong trái tim tôi”.

Awkwafina gây bức xúc vì được đề cử ở NAACP – giải thưởng tôn vinh những màn trình diễn xuất sắc trong điện ảnh, truyền hình, sân khấu, âm nhạc và văn học dành cho người da màu. Ảnh: CNN.

Theo The Independent, chia sẻ thiếu chân thành, không có ý thừa nhận lỗi lầm của Awkwafina gây bức xúc trên các diễn đàn. Tờ báo trích ý kiến của thành viên Twitter: “Người da đen không phải một đôi giày để cô mang thử và trải nghiệm xem có hợp với mình hay không. Văn hóa của chúng tôi chắc chắn cũng không phải là thứ để cô khám phá và chiếm dụng”.

“Tìm kiếm lời xin lỗi trong tuyên bố của Awkwafina quả là điều khó khăn”, tài khoản @intechnicolor viết. Bình luận này nhận được sự đồng tình của đông đảo dân mạng.

Theo quan điểm của cây bút Umesh Bhagchandani trên South China Morning Post, cách bày tỏ của Awkwafina thiếu sự chân thành. Đó là lý do vì sao cô ngày càng mất điểm trong mắt khán giả.