Bát nháo thị trường nguyên liệu bánh Trung thu

Chuẩn bị cho mùa trung thu, nhiều chị em có xu hướng tự làm bánh để đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) lại vừa với túi tiền, nhiều người còn chào bán bánh Trung thu tự làm trên trang facebook . Nhưng ít ai quan tâm rằng, trên thực tế thì các nguyên liệu chị em mua sẵn ngoài thị trường đều có không nguồn gốc xuất xứ, tiềm ẩn những rủi ro về VSATTP…

Nguyên liệu không rõ nguồn gốc

Cận ngày tết Trung thu, tại các chợ lớn trong khu vực Hà Nội như chợ Hôm, chợ Đồng Xuân và phố Hàng Buồm trở thành điểm đến của nhiều bà nội trợ và các bạn gái trẻ có nhu cầu mua nguyên liệu làm bánh Trung thu với nhiều chủng loại cho khách hàng chọn lựa. Từ các nguyên liệu làm nhân bánh như mứt bí, hạt dưa, lạp xưởng, hạt sen… đến các loại nước đường, nước hoa bưởi cùng bột bánh dẻo, bánh nướng để làm vỏ bánh…

Theo quan sát của PV, tất cả các loại nguyên liệu ở các cửa hàng này đều được đựng trong bao bì là các loại túi bóng trong, được phân biệt bằng những mảnh giấy do chủ cửa hàng tự đánh dấu. Không có đề cập đến nguồn gốc, hạn sử dụng hay bất kỳ thông tin gì.

Tại một quầy hàng tạp hóa trong khu chợ Đồng Xuân, chủ cửa hàng cho biết:”Các loại túi con đựng nguyên liệu được sang chiết từ bao bì lớn nên không đóng nhãn mác là chuyện… bình thường. Ngoài các nguyên liệu loại “đắt” để bán cho nhà làm ăn thì còn có loại “siêu rẻ” chuyên đổ buôn về các tỉnh để các cơ sở làm bánh mua. Khi người mua hàng thắc mắc về hạn sử dụng, nhãn mác, người bán hàng nhíu mày khó chịu: “Muốn đồ rẻ lại còn đòi hỏi hàng xịn, nguyên liệu làm bánh Trung thu của chị làm từ nguyên liệu tự nhiên, phơi sấy thủ công nên để thoải mái em ạ”.

“Làm nhân bánh thập cẩm thì em cần mua mứt bí, hạt dưa, vừng rang, hạt sen… Mỗi thứ một ít trộn lẫn vào nhau là ra nhân bánh thập cẩm thôi”, vừa nói bà chủ vừa chỉ vào một loạt túi nilon màu đã khá cũ bẩn đựng các loại nguyên liệu làm bánh bày trên kệ quầy. Qua quan sát, tất cả các loại nguyên liệu này đều không có bất kỳ nhãn mác gì chứ chưa nói đến ngày sản xuất hay hạn sử dụng.

Tuy nhiên, người tiêu dùng dường như khá thờ ơ với nguồn gốc xuất xứ của các nguyên liệu làm bánh Trung thu trên thị trường. Bạn Nguyễn Thu Giang đi mua nguyên liệu làm bánh Trung thu tại một cửa hàng trong chợ Đồng Xuân, khi được hỏi về việc các nguyên liệu không có nguồn gốc xuất xứ, không có hạn sử dụng, Giang cho biết: “Mua các nguyên liệu sẵn có này về mình chỉ việc làm ăn luôn, không mất nhiều thời gian mà giá cả lại phải chăng. So với những chiếc bánh bày bán trên thị trường, bánh tự làm tiết kiệm được đến 2/3 chi phí mà lại yên tâm về chất lượng. Đợt này cũng mới vào mùa làm bánh Trung thu nên chắc nguyên liệu cũng mới, không lo bị quá hạn đâu”.

Để giản tiện cho chị em, nhiều cửa hàng còn bán thêm các loại nhân đóng gói sẵn loại 2kg, 5kg, như sen nhuyễn, trà xanh, khoai môn, đậu xanh, sữa dừa. Theo lời một người bán hàng trên phố Hàng Buồm, năm nay phần lớn người tiêu dùng lựa chọn các túi nhân bánh như thế này bởi rất tiện lợi, chỉ cần thêm bột, cho vào khuôn là thành bánh Trung thu, khoảng 2kg nhân là có thể làm 40-50 chiếc bánh. Điều đáng nói, trên thị trường, đậu xanh bóc vỏ đã có giá khoảng 50.000 đồng/kg thì 1 kg nhân đậu xanh để làm bánh Trung thu lại chỉ có giá nhỉnh hơn là 60.000 đồng/kg. Còn nhân bánh hạt sen có giá 130.000 đồng/2kg, trong khi đó hạt sen khô đã có giá lên đến 100.000 đồng/kg…

Một người từng nhiều năm làm bánh Trung thu chia sẻ: “Nếu muốn ăn bánh Trung thu đảm bảo thì khâu tự làm bánh cũng nên mua các loại nguyên liệu có bao bì in rõ ràng hạn sử dụng, nơi sản xuất bán tại siêu thị chứ không nên tìm mua các loại nguyên liệu làm sẵn bán ở các khu chợ. Nhiều người tự làm bán trên mạng nhưng thực chất, loại bánh này chưa chắc đã đảm bảo sạch sẽ như bánh Trung thu của các hãng. Nguyên liệu tự làm bánh cũng chỉ để được khoảng từ 5 – 7 ngày là nhiều, nếu nói không thời hạn thì vô lí quá, chắc chắn phải có hóa chất ở trong nguyên liệu từ mới có thể giữ lâu như vậy được”.

Một số nguyên liệu làm bánh Trung thu không nhãn mác được bày bán tràn lan trên thị trường.

Rủi ro khó kiểm soát!

Trong khi bánh Trung thu của các cơ sở sản xuất đang được các cơ quan chức năng kiểm tra giám sát gắt gao thì chưa có tổ chức giám sát về vấn đề ATTP bánh Trung thu bán nhỏ lẻ trên mạng xã hội và bán online.

Chị Vũ Thanh Thủy – Phó phòng quản lí chợ Đồng Xuân cho biết: “Trước đây, chợ Đồng Xuân chỉ có ít gian hàng bày bán bánh Trung thu và chủ yếu bán sát Trung thu. Tuy nhiên do ế ẩm, một số gian hàng lại chuyển sang bán thêm các loại nguyên liệu làm bánh Trung thu phục vụ nhu cầu tự làm bánh của chị em. Đây là một mặt hàng thời vụ, họ bán ít ngày rồi lại nghỉ và chủ yếu mua túi lớn có nhãn mác bao bì rồi sang chiết sang các túi nhỏ nên không có nhãn mác. Những mặt hàng truyền thống này chủ yếu giao buôn nên khó có giấy tờ kiểm soát, sản xuất truyền thống nên cũng không có đăng kí chất lượng, bao bì nhãn mác. Mặc dù, chợ đã phát tờ rơi, thường xuyên tuyên truyền trên loa, nâng cao nhận thức của các tiểu thương về VSATTP, cũng như phối hợp với các đội quản lí thị trường kiểm soát các mặt hàng thực phẩm hàng ngày nhưng vẫn rất khó kiểm soát các loại nguyên liệu bánh Trung thu bán theo thời vụ”.

Cùng chung quan điểm, bác sĩ Nguyễn Văn Tiến – Viện Dinh dưỡng quốc gia khẳng định, mỗi loại nguyên liệu (bột, nhân, gia vị…) làm bánh Trung thu đều có nguy cơ ô nhiễm vi sinh vật gây nên các loại bệnh như tụ cầu, tả, lỵ, thương hàn, ký sinh trùng… Thêm nữa, điều kiện vệ sinh nơi chế biến, dụng cụ chế biến, dụng cụ bảo quản bánh đều có nguy cơ chứa các tác nhân gây ô nhiễm. Việc không bảo đảm VSATTP của một công đoạn hay nhiều công đoạn làm bánh, có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cấp tính, mạn tính, bệnh truyền qua thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng của người sử dụng. Do vậy, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, người làm bánh phải cân nhắc trong việc lựa chọn nguồn nguyên liệu và phụ gia sản phẩm. Bánh Trung thu tự làm chỉ đảm bảo chất lượng khi các loại nguyên liệu có nguồn gốc, xuất xứ, hạn sử dụng rõ ràng. Tuyệt đối không nên mua các loại nguyên liệu ba không: không nguồn gốc, không hạn sử dụng, không nhãn mác bởi chúng có thể được nhập lậu hoặc sử dụng chất bảo quản.

Ngoài vấn đề về nguyên liệu làm bánh, các loại khuôn bánh bán trên thị trường cũng rất khó kiểm soát chất lượng. Theo khảo sát, khuôn bánh năm nay khá nhiều chủng loại, kích cỡ. Giá cả cũng có nhiều mức khác nhau, có khi, cùng là khuôn nhựa, cùng hình dáng nhưng mỗi cửa hàng bán một kiểu. Khuôn nhựa có giá từ 30.000 đồng đến 150.000 đồng/chiếc, khuôn inox giá rất rẻ chỉ từ 40.000 – 80.000 nghìn đồng/chiếc được nhiều chị em sử dụng hơn loại khuôn gỗ truyền thống. Qua tìm hiểu, các loại khuôn bánh này đang được bày bán tại các địa điểm, trang web online và nhãn mác, xuất xứ sản phẩm lại không cụ thể, rõ ràng. Vì thế, nhiều sản phẩm chưa được khử sạch tạp chất, các thành phần không đúng quy chuẩn nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ có hại cho sức khỏe.

Theo_Pháp luật XH