Bất đồng leo thang, Thủ tướng Israel lên kế hoạch sa thải giám đốc cơ quan an ninh nội địa

Theo Blooberg, tối ngày 16/3, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết ông đang có kế hoạch sa thải ông Ronen Bar – người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa Shin Bet .

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu họp báo tại Jerusalem. Ảnh: THX/TTXVN

Theo một tuyên bố từ Văn phòng Thủ tướng Israel, Thủ tướng Netanyahu cho biết ông sẽ chỉ đạo nội các của mình ngay trong tuần này chấm dứt sự phục vụ của ông Bar.

Dưới thời ông Bar nắm quyền, Shin Bet đã tiến hành điều tra nhằm vào các trợ lý của Thủ tướng Netanyahu. Theo đó, Shin Bet gần đây đã hoàn tất cuộc điều tra liên quan cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas và đổ một phần lỗi cho Thủ tướng Netanyahu.

Báo cáo cho biết ông Netanyahu đã cho phép Qatar gửi tiền cho Hamas, giúp nhóm này tăng cường sức mạnh quân sự. Ngoài ra, các trợ lý thân cận của ông Netanyahu còn làm gia tăng căng thẳng với người Palestine khi đe dọa thay đổi hiện trạng tại khu đền thiêng ở Jerusalem (Noble Sanctuary đối với người Hồi giáo và Temple Mount đối với người Do Thái). Cuối cùng, báo cáo chỉ ra rằng việc ông Netanyahu tìm cách giới hạn quyền lực của tòa án – một điều đã làm chia rẽ đất nước, khiến kẻ thù của Israel cho rằng quốc gia này bị suy yếu và dễ bị tấn công.

Cuộc điều tra trên diễn ra khi các cuộc đàm phán nhằm duy trì lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Gaza bước vào giai đoạn quan trọng, trong đó Qatar đóng vai trò trung gian chính với Hamas. Căng thẳng giữa Thủ tướng Netanyahu và Giám đốc Shin Bet vốn đã leo thang do hai bên đã có những bất đồng về các cuộc đàm phán trao trả con tin cũng như việc quy trách nhiệm cho vụ tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas – sự kiện đã châm ngòi cho cuộc chiến giữa Isarel và Hamas.

Gần đây, Thủ tướng Israel đã loại ông Bar ra khỏi vai trò giám sát các cuộc đàm phán về con tin, thay thế bằng một trợ lý thân cận. Trước đó, theo một số nguồn tin ẩn danh từ nhóm đàm phán, những người này đã đổ lỗi cho ông Netanyahu vì không thể giải cứu được nhiều con tin hơn.

Những người chỉ trích đã cáo buộc Thủ tướng Isarel tìm cách tập trung quyền lực vào chức vụ của mình và loại bỏ bất kỳ ai xung quanh ông có ý định thách thức vai trò của ông.

Trong khi đó, tổ chức Phong trào vì Chính phủ Chất lượng ở Israel tuyên bố rằng quyết định này của Thủ tướng Israel tương đương với một “tuyên chiến với nhà nước pháp quyền”. Nhóm này cho biết việc đưa ra động thái này diễn ra vào thời điểm đang tiến hành cuộc điều tra liên quan đến Văn phòng Thủ tướng và những trợ lý của ông là một nỗ lực rõ ràng nhằm phá hoại cuộc điều tra “Qatar-gate” và ngăn chặn những “người gác cổng” Shin Bet.

Trước đó, ông Netanyahu đã tiến hành thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Tổng tham mưu trưởng quân đội Herzi Halevi. Ông Netanyahu cũng phản đối mạnh mẽ việc thành lập một ủy ban điều tra nhà nước về nguyên nhân và những thất bại dẫn đến vụ tấn công ngày 7/10/2023. Ông cho biết rằng các thành viên của cơ quan tư pháp có thể đứng đầu cuộc điều tra như vậy là những đối thủ chính trị sẽ tìm cách loại bỏ ông.

Trước đó vào ngày 13/3, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã bất ngờ cáo buộc ông Ronen Bar “tống tiền”, trong bối cảnh bất hòa giữa hai nhân vật này lên đến mức chưa từng có.

Thủ tướng Netanyahu chỉ đưa thông tin hạn chế để lý giải cho các buộc của mình. Nhưng nhà lãnh đạo Israel nói rằng người đứng đầu Shin Bet đã thực hiện một loạt các cuộc họp báo không chính thức với một số phóng viên trong những ngày gần đây để làm “hoen ố Thủ tướng”. Ông Netanyahu đồng thời bày tỏ: “Mục tiêu duy nhất là cố gắng ngăn tôi đưa ra quyết định cần thiết để khôi phục Shin Bet sau thất bại thảm hại vào ngày 7/10/2023″.

Về phần mình, Shin Bet ra tuyên bố đáp trả Thủ tướng Netanyahu, khẳng định rằng giám đốc cơ quan này đã dành toàn bộ thời gian cho các vấn đề an ninh, nỗ lực giải cứu con tin và bảo vệ nền dân chủ. Shin Bet nhấn mạnh: “Bất kỳ tuyên bố nào ngược lại đều không phải sự thật”.

Thủ tướng Netanyahu chỉ đưa thông tin hạn chế để lý giải cho các buộc của mình. Nhưng nhà lãnh đạo Israel nói rằng người đứng đầu Shin Bet đã thực hiện một loạt các cuộc họp báo không chính thức với một số phóng viên trong những ngày gần đây để làm “hoen ố Thủ tướng”. Ông Netanyahu đồng thời bày tỏ: “Mục tiêu duy nhất là cố gắng ngăn tôi đưa ra quyết định cần thiết để khôi phục Shin Bet sau thất bại thảm hại vào ngày 7/10/2023″.

Về phần mình, Shin Bet ra tuyên bố đáp trả Thủ tướng Netanyahu, khẳng định rằng giám đốc cơ quan này đã dành toàn bộ thời gian cho các vấn đề an ninh, nỗ lực giải cứu con tin và bảo vệ nền dân chủ. Shin Bet nhấn mạnh: “Bất kỳ tuyên bố nào ngược lại đều không phải sự thật”.

Trước đó, truyền thông Israel đưa tin, Thủ tướng Netanyahu đã gây áp lực yêu cầu ông Bar từ chức, trong cuộc gặp giữa hai nhân vật này ngày 6/3. Ông Bar từng khẳng định với các nhân viên cấp cao của Shin Bet rằng ông sẽ không từ chức, cho đến khi tất cả các con tin Israel tại Gaza trở về và thành lập được một ủy ban nhà nước để điều tra về vụ việc ngày 7/10/2023.

Kênh Channel 12 (Israel) đưa tin rằng ông Bar đã từ chối nộp đơn từ chức trong cuộc họp ngày 6/3 với Thủ tướng Netanyahu. Đến ngày 9/3, Văn phòng Thủ tướng Israel không bác bỏ thông tin Channel 12 đưa rằng ông Netanyahu muốn sa thải lãnh đạo Shin Bet và thay vào đó cho biết: “Bên có quyền bổ nhiệm người đứng đầu Shin Bet là chính phủ, chứ không phải lãnh đạo Shin Bet đang tại vị”.

Đáp lại, Shin Bet khẳng định: “Người đứng đầu Shin Bet chưa bao giờ nói rằng ông sẽ bổ nhiệm người thay thế mình. Trong nhiều thập niên, người giữ chức phó giám đốc cơ quan sẽ là ứng cử viên cho chức giám đốc cơ quan, theo quyết định của thủ tướng”. Shin Bet đã bổ nhiệm một phó giám đốc mới vào tháng 10/2024, kèm thông báo rằng ông sẽ đảm nhiệm vai trò này trong vài tháng nữa.