Bấp bênh nhóm nhạc Việt Nam

Giới chuyên môn thừa nhận tương lai của nhóm nhạc ở showbiz Việt luôn khó đoán bởi bài toán về định hướng và hoạt động của nhóm không dễ dàng so với các nghệ sĩ solo

Tour lưu diễn xuyên Việt tại Hà Nội, Đà Nẵng, Huế, Cần Thơ vừa diễn ra, trong tháng 6 và đầu tháng 7-2023 của nhóm nhạc Cá Hồi Hoang cũng là hồi kết cho nhóm nhạc sau 10 năm hoạt động.

Vị đắng lời chia tay

Cá Hồi Hoang được thành lập năm 2013 bởi giọng ca chính Thành Luke (Nguyễn Viết Thành) và tay guitar Nguyễn Thanh Minh. Cá Hồi Hoang nhanh chóng trở thành một trong những nhóm nhạc được yêu thích nhất và gây tiếng vang ở cộng đồng nhạc indie/underground sau khi phát hành album đầu tay mang tên “Chương II” cùng nhiều sản phẩm âm nhạc khác.

Một buổi trình diễn của nhóm nhạc Cá Hồi Hoang. (Ảnh do nhóm nhạc cung cấp)

Năm 2014, Cá Hồi Hoang kết nạp thêm Bùi Khắc Đạt và Lê Đặng Hiếu. Cá Hồi Hoang theo đuổi và nổi tiếng với thể loại alternative rock. Cá Hồi Hoang từng tan rã một lần sau 5 năm hoạt động. Năm 2017, vì không xác định được hướng đi, nhóm từng có ý định tan rã lần hai nhưng sau khi ra mắt album thứ 3 có tên “Gấp” và chuỗi đêm nhạc “Gap tour” nhóm bắt đầu tìm được hướng đi phù hợp. Năm 2019, Cá Hồi Hoang ra mắt album thứ 4 trong sự nghiệp với tên gọi “Hiệu ứng trốn chạy”, sản phẩm được công chúng đón nhận giúp Cá Hồi Hoang khẳng định chỗ đứng.

Theo Cá Hồi Hoang, để nhóm nhạc tồn tại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó các thành viên phải có chung định hướng, có ý thức làm việc chuyên nghiệp, lắng nghe thị trường và dung hòa cái tôi nghệ sĩ. Dòng nhạc của Cá Hồi Hoang không hướng đến đại đa số khán giả, mà phù hợp với một nhóm khán giả thích âm nhạc chiêm nghiệm, có phần hoang dại của tuổi trẻ. Có màu sắc riêng và chút ít tiếng tăm như vậy nhưng bất ngờ Cá Hồi Hoang dừng cuộc chơi.

Thành Luke chia sẻ trên sân khấu biểu diễn: “Từ 2013 đến giờ, bọn mình đã có những kỷ niệm đẹp cùng nhau, cùng khán giả và thật sự hạnh phúc khi nhận những tình cảm đó. Cảm ơn anh em đã đồng hành và những khán giả nghe nhạc của Cá Hồi Hoang”.

Bài toán khó

Chillies, Cá Hồi Hoang, Ngọt, Da Lab, The Cassette là những nhóm nhạc hoạt động theo hướng indie (hoạt động độc lập), không được xây dựng từ các công ty giải trí theo hướng K-pop nên giữ được chất riêng, độc đáo. Với thành viên của các nhóm nhạc indie, âm nhạc có thể là nghề nghiệp duy nhất, nhưng đôi lúc, chỉ là công việc tay trái nên cuộc dấn thân của họ tuy quyết liệt nhưng không mang ý nghĩa “sống còn” như những thực tập sinh tại các công ty giải trí. Trường hợp của Thanh Minh và Khắc Đạt ở Cá Hồi Hoang là một minh chứng, nếu nhóm tan rã, cả hai sẽ tiếp tục công việc của mình là một bác sĩ da liễu và một nhà thiết kế.

Tiền bạc là điều mà các nhóm nhạc cần phải có để duy trì hoạt động nhưng với các nhóm nhạc indie đang tồn tại, mức đầu tư của họ linh động với số vốn hiện có. Họ chơi nhạc, trước tiên vì sở thích cá nhân, sau mới là mưu sinh. Ấy vậy mà, những nhóm nhạc này vẫn tan rã. Điều đó lý giải vì sao rất nhiều nhóm nhạc được các công ty đầu tư đã “chết”, thậm chí “chết yểu” khi nhiều trường hợp tan rã ngay sau khi phát hành MV ( video ca nhạc) đầu tay.

Nhóm D1Verse – với 6 thành viên là Huỳnh Hồng Phú (1996), An Quang Huy (1997), Trần Bình (1998), Đức Ứng (1998) và Minh Hoàng (2000) do công ty giải trí nổi tiếng Hàn Quốc RBW (nơi quan lý nhóm nhạc Mamamoo) đầu tư, tan rã sau khi phát hành một MV. Nhóm được đào tạo suốt 2 năm nhưng một ngày đẹp trời, công ty quản lý thông báo tan rã với lý do “không thể tiếp tục hoạt động”. Cùng chung số phận (rã ngay sau khi ra mắt) còn có nhóm T.A.S (viết tắt của Time and Space), SGO48 (nhóm nhạc chị em trong hệ thống AKB48 của Nhật Bản), YounQ…

Không chỉ ở showbiz Việt mà đây còn là hiện trạng của nền công nghiệp giải trí K-pop, nơi mà mô hình nhóm/ban nhạc ăn nên làm ra. Blackpink sẽ kết thúc hợp đồng vào năm 2023, nhiều fan lo lắng vì có thể họ sẽ tan rã như một số nhóm nhạc nổi tiếng trước đây. Nhìn vào cách thức hoạt động của các nhóm nhạc Kpop thường có chung kịch bản là kết thúc hợp đồng sau khoảng 7 năm, các nhóm nhạc như Sistar, 4MINUTE, miss A, KARA, 2NE1 đều tan rã.

Mới đây, trên tạp chí Rolling Stone, các thành viên đã có những chia sẻ về những khó khăn vất vả khi tham gia nghệ thuật. Trong đó, Jisoo tiết lộ nhiều về tình hình sức khỏe của mình. Nhiều fan suy đoán rằng có thể Jisoo đang mệt mỏi và không gia hạn hợp đồng tiếp sau khi kết thúc những ký kết với Công ty YG. Thêm nữa, sau gần 2 năm nhóm chưa có sản phẩm âm nhạc chung, nên không ít fan lo lắng cho tương lai của Blackpink.

Những ngày gần đây, K-pop có nhiều nhóm nhạc tan rã như: April, WeGirls, TRCNG, NU’EST, ARIAZ, G-reyish, CLC, ICE, Redsquare, BlingBling, Girl Kind, Botopass, Blue Fox, HINT, D-Crunch, BVNDIT, BugAboo… Phần lớn là nhóm nhạc của các công ty vừa hoặc nhỏ. Họ thậm chí chưa được công chúng biết đến đã phải ngậm ngùi chia tay ước mơ trở thành người nổi tiếng.

Khi tuyên bố “365″ tan rã, bà bầu Ngô Thanh Vân (quản lý nhóm nhạc 365) từng thừa nhận, so với thị trường các nước châu Á thì nhóm nhạc ở Việt Nam khó sống hơn so với ca sĩ solo (đơn lẻ). Chi phí đào tạo và duy trì nhóm cao nhưng cát-sê lại không cao hơn ca sĩ solo.

Với những nhóm nhạc Indie, Underground sẽ có tuổi thọ dài hơn, nhưng các thành viên cũng phải chật vật tính kế để duy trì nhóm. Anh Trần Minh Phương, đại diện nhóm Da LAB thừa nhận, khán giả trước nay biết và yêu thích nhóm qua âm nhạc, nên điều họ chú trọng vẫn là chuyên môn để đi đường dài. Nhưng làm sao để âm nhạc tiếp cận khán giả dễ dàng và được họ đón nhận luôn là bài toán khó.

Nhạc sĩ Quốc Trung cho rằng một nhóm nhạc muốn thành công phải có những sản phẩm hấp dẫn, hoàn hảo và chiến lược tiếp cận công chúng. Muốn có điều đó, bắt buộc nhóm nhạc phải dành nhiều thời gian cho âm nhạc, trau dồi, tập luyện. Phải chấp nhận đánh đổi các công việc khác để toàn tâm toàn ý cho âm nhạc mới có thể thành công.