Bảo vệ môi trường: Nhiều bất đồng tại hội nghị của LHQ về ô nhiễm nhựa

Trường Giang04:57 01/12/2024

Tính đến hết ngày 29/11, các cuộc đàm phán tại kỳ họp thứ 5 của Ủy ban đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa (INC-5) tại Busan, Hàn Quốc, về cơ bản không đạt được nhiều tiến triển khi thời hạn chót kết thúc kỳ họp (ngày 1/12) đang cận kề.

Cuộc họp của Ủy ban đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa (INC-5) tại Busan, Hàn Quốc ngày 25/11/2024. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc, tính đến 18h chiều 29/11, các đoàn đàm phán vẫn chưa đưa ra được văn bản chung vì chưa có một điều khoản thống nhất nào được đệ trình lên nhóm soạn thảo pháp lý. Các quốc gia sản xuất hóa dầu, như Saudi Arabia và Iran, tiếp tục phản đối việc nhắm mục tiêu vào tỷ lệ sản xuất nhựa. Tuy nhiên, các quốc đảo nhỏ và những nước có thu nhập thấp và trung bình chịu tác động mạnh nhất của sản xuất nhựa vẫn tiếp tục phản đối.

Liên quan đến tiến độ thảo luận chậm chạp về các vấn đề gây chia rẽ như giới hạn sản xuất nhựa đối với các sản phẩm nhựa cụ thể, cấm các hóa chất cụ thể gây lo ngại trong các sản phẩm nhựa và quản lý chất thải cũng như các cơ chế cho phép tăng cường hiệp ước theo thời gian. Một số đại biểu từ 177 quốc gia tham dự đã bày tỏ sự thất vọng về tốc độ đàm phán chậm chạp do những bất đồng kéo dài.
Trong phiên họp toàn thể, một đại biểu Colombia cho rằng nội dung thảo luận đã quay trở lại tình hình của những cuộc họp trước, bao gồm cả các lĩnh vực mà lẽ ra có thể dễ dàng tìm ra điểm chung hơn, như quản lý rác thải nhựa.

Video đang HOT

Chủ tịch INC Luis Vayas Valdiviesco cũng bày tỏ mối quan ngại của mình với các phái đoàn khi tuyên bố rằng các cuộc đàm phán đang tiến triển quá chậm, do vậy ông kêu gọi cần đẩy nhanh tốc độ. Trong nỗ lực đó, ông đã tổ chức các cuộc họp không chính thức vào 29/11 để cố gắng giải quyết những vấn đề gây chia rẽ nhất. Cuối giờ chiều cùng ngày, ông đề xuất một chương trình nghị sự, để làm bản thảo trước khi công bố hiệp ước cuối cùng trong ngày 30/11. Văn bản không chính thức này dựa trên các cuộc thảo luận của các đại biểu cho đến nay, được tiến hành xung quanh văn bản không chính thức của chủ tịch INC được công bố trước đó vào đầu tháng 11.

Tuy nhiên, các tổ chức phi lợi nhuận như Greenpeace cho rằng văn bản này là một “nỗ lực yếu ớt” nhằm buộc các phái đoàn đạt được kết luận và ký kết hiệp ước vì lợi ích của hiệp ước. Theo Trưởng đoàn Greenpeace tham gia INC-5 Graham Forbes, điểm sáng duy nhất là một quy trình để đạt được mục tiêu toàn cầu nhằm giảm sản xuất nhựa. Đây phải là ranh giới đỏ đối với bất kỳ quốc gia nào nghiêm túc muốn chấm dứt ô nhiễm nhựa. Các quốc gia thành viên phải từ chối một thỏa thuận mang tính hình thức cho cuộc khủng hoảng nhựa và khí hậu toàn cầu.

Trước đó, ngày 28/11, Bộ Môi trường Hàn Quốc đã công bố một kế hoạch thỏa hiệp để khuyến khích một hiệp ước quốc tế hạn chế sử dụng nhựa được soạn thảo vào cuối INC-5. Đề xuất của bộ này là duy trì bản chất ràng buộc về mặt pháp lý của hiệp ước trong khi cho phép các chính sách cụ thể được thực hiện thông qua các biện pháp tự nguyện phù hợp với từng quốc gia.

Trong khi đó, ngày 29/11, các tổ chức quan sát gồm các nhóm hoạt động vì môi trường đã tập trung bên ngoài địa điểm INC-5, yêu cầu trong những ngày đàm phán cuối của hội nghị, các nhà đàm phán cùng nhau thể hiện quyết tâm, không được dễ dàng thỏa hiệp và đặt lợi ích của môi trường, hành tinh và sự sống lên trên hết.

INC-5 diễn ra sau khi một nghị quyết được thông qua trong cuộc họp của Đại hội đồng Môi trường Liên hợp quốc vào tháng 3/2022. Đây là vòng đàm phán cuối cùng trước khi các phái đoàn dự kiến hoàn thiện văn bản hiệp ước có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Cơ hội vàng để giải quyết ô nhiễm nhựa

Vài tháng nữa, các cuộc đàm phán quan trọng về một hiệp ước ràng buộc đầu tiên trên thế giới nhằm giảm quyết tình trạng ô nhiễm nhựa sẽ diễn ra vào cuối tháng 11 tại Busan (Hàn Quốc).

Rác thải nhựa tại Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh: TTXVN/phát

Hiệp ước sắp tới này được coi là cơ hội lịch sử để giải quyết tình trạng ô nhiễm nhựa ở mức báo động, vốn đã tăng theo cấp số nhân trong những thập kỷ gần đây.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), sản xuất nhựa đã tăng gấp đôi trong 20 năm và với tốc độ hiện tại thì con số này có thể tăng gấp ba vào năm 2060. Tuy nhiên, hơn 90% nhựa không được tái chế, với phần lớn đổ ra ngoài tự nhiên hoặc chôn trong các bãi chôn lấp rác.
Liên hợp quốc (LHQ) ước tính mỗi năm có ít nhất 460 triệu tấn nhựa được sản xuất. Khi vật liệu nhựa cứng phân hủy trong môi trường, nó tạo ra các hạt vi nhựa - với đường kính nhỏ hơn 5 mm, và phát tán ra khắp nơi - kể cả trong cơ thể người. Vi nhựa đã được tìm thấy ở các rãnh đại dương sâu nhất, đỉnh núi cao nhất, trong các đám mây và thậm chí trong cả sữa mẹ.
Phản ứng riêng lẻ

Chính phủ Mỹ đã công bố kế hoạch loại bỏ dần việc sử dụng nhựa dùng một lần trong tất cả các hoạt động liên bang đến năm 2035. Đây là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Chính phủ Mỹ nhằm giải quyết khủng hoảng ô nhiễm nhựa ngày càng tăng.

Trong một tài liệu dài 83 trang, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết sẽ hành động để chấm dứt ô nhiễm nhựa, đồng thời hợp tác với thế giới để thúc đẩy nỗ lực tương tự. Tài liệu khẳng định đây là chiến lược toàn diện và có quy mô chính phủ đầu tiên tại Mỹ để giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa trong tất cả các giai đoạn từ sản xuất, chế biến, sử dụng và thải loại.
Tại châu Âu, từ ngày 3/7, tất cả các loại nắp chai hoặc hộp nhựa chứa đồ uống được bán ở Liên minh châu Âu (EU) sẽ phải được gắn vào chai/hộp theo các quy định mới nhằm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm. Theo đó, các sản phẩm nhựa dùng một lần chỉ được bán ra thị trường nếu đáp ứng các yêu cầu thiết kế sản phẩm cụ thể giúp giảm đáng kể số lượng nắp làm bằng nhựa thải ra môi trường. Quy định này là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm hạn chế sản xuất nhựa sử dụng một lần và đã được chuyển thành luật ở các quốc gia thành viên EU. Năm 2021, EU đã cấm đĩa nhựa, dao kéo, ống hút và tăm bông dùng một lần.
Trong khi đó, Nhật Bản đang thực hiện chiến lược tái chế nhựa đối với các loại nhựa sử dụng một lần. Kế hoạch nêu rõ chính phủ sẽ thúc đẩy luật pháp nhằm ngăn chặn việc sử dụng các sản phẩm nhựa và xuất khẩu vật liệu đóng gói bằng nhựa và rác thải điện tử.
Indonesia cũng ban hành nghị định đề ra kế hoạch giảm rác thải nhựa trên biển vào năm 2025. Bên cạnh đó, Bộ Môi trường và Lâm nghiệp Indonesia đã ban hành lộ trình giảm 30% rác thải nhựa không tái chế vào năm 2030.

Tại Ấn Độ, bắt đầu từ tháng 7/2022, nước này đã cấm sản xuất và sử dụng đồ nhựa dùng một lần. Các bang vùng Đông Bắc Ấn Độ đang thúc đẩy các sản phẩm thay thế nhựa từ tre với nỗ lực mang lại cơ hội kinh tế cho cộng đồng bản địa. Ở các vùng khác nhau, đĩa, ống hút và các vật liệu thay thế khác cho nhựa dùng một lần đang được làm từ mía, lá cây...

Tại Trung Quốc, từ năm 2021, nước này đã cấm túi nhựa và đồ dùng sử dụng một lần tại các thành phố lớn, ống hút dùng một lần cũng bị cấm trên toàn quốc.

Nỗ lực đi đến thỏa thuận chung

Các quốc gia đang hy vọng sẽ ký kết một thỏa thuận mang tính đột phá để giải quyết tình trạng ô nhiễm nhựa nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu.

Các nhà đàm phán đã họp bốn lần để thảo luận về một thỏa thuận có thể bao gồm giới hạn sản xuất, các quy định thống nhất về khả năng tái chế và thậm chí là lệnh cấm một số loại nhựa hoặc thành phần hóa học.
Nhưng vẫn còn tồn tại nhiều khoảng cách lớn trong các cuộc đàm phán. Ông Eirik Lindebjerg, người phụ trách chính sách nhựa toàn cầu tại Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) lưu ý khả năng điều chỉnh sản xuất cũng như các biện pháp giảm ô nhiễm nhựa là những vấn đề gây tranh cãi.
Các nhóm môi trường từ lâu đã lập luận rằng hiệp ước phải bao gồm các biện pháp hạn chế nhựa mới, một lập trường được hàng chục quốc gia ủng hộ. Hiện tại, các nước này có một đồng minh mạnh mẽ là Mỹ, quốc gia ủng hộ một số giới hạn sản xuất.
Các nhóm bảo vệ môi trường hoan nghênh sự thay đổi trên, mặc dù ông Lindebjerg cảnh báo rằng vẫn chưa rõ liệu Washington sẽ ủng hộ những giới hạn bắt buộc hay tự nguyện.
Mức độ ràng buộc của thỏa thuận là một vấn đề gây tranh cãi khác. Một số quốc gia muốn có các biện pháp như mốc thời gian thống nhất để loại bỏ dần một số loại nhựa, trong khi những quốc gia khác lại ủng hộ phương án cho phép các quốc gia quyết định cách thức và thời điểm quản lý.
Giống như các cuộc đàm phán về khí hậu, nguồn tài chính để thực hiện bất kỳ thỏa thuận nào về giảm ô nhiễm nhựa cũng gây nhiều tranh cãi rất nhiều.
Ông Chris Jahn thuộc Hội đồng Hiệp hội Hóa chất Quốc tế (ICCA), đại diện cho ngành công nghiệp hóa chất toàn cầu, cảnh báo vẫn còn rất nhiều vấn đề chưa được giải quyết. Theo ông Jahn, ICCA sẽ phản đối việc quản lý hóa chất hoặc hạn chế sản xuất nhựa. Ông Jahn nhấn mạnh nhựa là vật liệu thiết yếu để thế giới đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và biến đổi khí hậu.
Tuần trước, Hội đồng Hóa học Mỹ đã cảnh báo việc Mỹ ủng hộ hạn chế sản xuất sẽ đi ngược lại lợi ích của ngành sản xuất của Mỹ và gây nguy cơ mất việc làm. Ông Jahn cho biết các ngành công nghiệp ủng hộ nỗ lực thúc đẩy tái sử dụng nhựa và những thiết kế mới để tái chế dễ dàng hơn, cũng như các quy định để buộc những nhà sản xuất phải trả tiền cho ô nhiễm nhựa.
Dù vẫn còn những khoảng cách, vẫn có sự lạc quan thận trọng rằng các nước có thể đạt một thỏa thuận vững chắc. Theo ông Lindebjerg, các nước đang đứng trước cơ hội lịch sử.
Năm 2022, hầu hết các quốc gia trên thế giới đã đồng ý ký kết hiệp ước ràng buộc pháp lý đầu tiên về ô nhiễm nhựa, bao gồm cả ô nhiễm đại dương. Mục tiêu là hoàn tất các cuộc đàm phán vào cuối năm 2024.

Khác biệt lớn từ những thay đổi nhỏ Túi nylon là món đồ tiện lợi và được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hằng ngày nhưng cũng là một trong số những "thủ phạm" đang hủy hoại Hành tinh Xanh. Khách hàng sử dụng túi sử dụng nhiều lần, thân thiện môi trường thay thế túi nylon khi đi siêu thị. Ảnh: Tường Vi/TTXVN Theo thống kê của Viện Quan...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Nạn nhân sống sót kể khoảnh khắc cuối cùng trên máy bay Hàn Quốc gặp nạn02:10

Hàn Quốc tìm thấy một hộp đen của máy bay gặp nạn, hé lộ những phút cuối cùng02:23

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Ông Trump có kế hoạch mở rộng lãnh thổ nước Mỹ?07:51

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Mỹ cảnh báo khả năng Nga công nhận chương trình hạt nhân Triều Tiên15:14

Tin đồn 'ông Putin cho con trai đến Ukraine chiến đấu' có chính xác?06:34

Liệu có một ngày tỉ phú Elon Musk thành Tổng thống Mỹ?08:01

Chồng tổ chức hiếp dâm tập thể đối với vợ, lãnh án 20 năm tù09:18

Khó lường với xung đột Nga - Ukraine15:25

Mỹ tuyên bố tiêu diệt thủ lĩnh IS ở Syria trong cuộc tấn công mới06:57

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

FBI bắt nghi phạm dùng ảnh ông Biden tập bắn, thu giữ 150 quả bom

22:31:41 02/01/2025

Các nhân viên của FBI đã thu giữ hơn 150 quả bom ống cùng nhiều thiết bị nổ tự chế khác khi họ bắt giữ một người đàn ông ở Virginia về tội sở hữu vũ khí trái phép.

Ông Trump có thể giúp hạ nhiệt các điểm nóng thế nào trong năm 2025?

22:29:17 02/01/2025

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump được kỳ vọng sẽ giúp tháo ngòi các điểm nóng xung đột trên khắp thế giới sau khi ông trở lại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ 4 năm tới.

Chàng trai nổi loạn xăm kín mặt, suốt 6 năm không xin được việc

22:25:24 02/01/2025

Chỉ vì một phút nổi loạn của tuổi trẻ, chàng trai Trung Quốc đã xăm kín toàn bộ khuôn mặt khiến cuộc sống của anh vô cùng khó khăn suốt 6 năm qua.

Nga, Ukraine công bố tổn thất của nhau ở Kursk

22:22:16 02/01/2025

Mặt trận Kursk tiếp tục căng thẳng khi Nga quyết đẩy lùi lực lượng Ukraine, trong khi Kiev tìm cách giữ thành quả để đảm bảo vị thế trên bàn đàm phán.

Ông Zelensky: Nga đã phải đối mặt với một trong những "thiệt hại lớn nhất"

22:11:19 02/01/2025

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho rằng việc Ukraine khóa van trung chuyển khí đốt Nga sang châu Âu đã khiến Moscow gặp phải một trong những thiệt hại lớn nhất .

Trí tuệ nhân tạo hiện thân là gì?

21:37:20 02/01/2025

Trí tuệ nhân tạo (AI) có nhiều dạng, từ các hệ thống nhận diện kiểu mẫu đến AI tạo sinh. Tuy nhiên, có một loại AI biết ứng phó gần như tức thì với thế giới thực. Đó là AI hiện thân.

Iran cảnh báo cứng rắn với tương lai căn cứ quân sự của Mỹ tại Syria

20:45:28 02/01/2025

Ông Khamenei chỉ trích sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Syria, đặc biệt sau khi lực lượng đối lập do nhóm HTS lãnh đạo lật đổ chính quyền Bashar al-Assad hôm 8/12/2024.

Chính quyền mới Syria đối mặt áp lực tái thiết

20:39:00 02/01/2025

Các quốc gia láng giềng, đặc biệt là Israel và các quốc gia Vùng Vịnh, đang theo dõi sát sao tình hình tại Syria khi chính quyền lâm thời bắt đầu thiết lập vị thế của mình.

Thủ tướng Đức Scholz gặp khó trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới

20:34:16 02/01/2025

Theo đó, cuộc thăm dò cho thấy chỉ khoảng 16% người Đức tin rằng Thủ tướng đương nhiệm Olaf Scholz sẽ tiếp tục tại nhiệm sau cuộc bầu cử, trong khi đó chỉ 7% tin rằng đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của ông sẽ giành chiến thắng.

Vấn đề người di cư: Anh thắt chặt hạn chế đối với các nghi phạm buôn người

20:15:45 02/01/2025

Bộ trưởng Nội vụ Anh Yvette Cooper nêu rõ: Chúng tôi trao cho lực lượng thực thi pháp luật quyền hạn mạnh hơn để truy tố và ngăn chặn được nhiều hơn những mạng lưới này .

Lữ đoàn tinh nhuệ của Ukraine chật vật vì nạn đào ngũ

15:27:18 02/01/2025

Lữ đoàn 155 của Ukraine được thành lập với kỳ vọng mang lại luồng gió mới trong quân đội nhưng lại liên tục gặp phải vấn đề do nạn đào ngũ.

F-16 Ukraine bị bắn hạ: Danh tiếng lẫy lừng ở Trung Đông chưa tái hiện

15:24:57 02/01/2025

Mặc dù chiến đấu cơ F-16 đã phát huy tốt tính năng kỹ chiến thuật trong lực lượng không quân Israel ở Trung Đông, nhưng vì sao chúng lại khá lặng thầm trên chiến trường Ukraine?