Bảo vệ môi trường: Nhiều bất đồng tại hội nghị của LHQ về ô nhiễm nhựa

Tính đến hết ngày 29/11, các cuộc đàm phán tại kỳ họp thứ 5 của Ủy ban đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa (INC-5) tại Busan, Hàn Quốc, về cơ bản không đạt được nhiều tiến triển khi thời hạn chót kết thúc kỳ họp (ngày 1/12) đang cận kề.

Cuộc họp của Ủy ban đàm phán liên chính phủ về ô nhiễm nhựa (INC-5) tại Busan, Hàn Quốc ngày 25/11/2024. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc, tính đến 18h chiều 29/11, các đoàn đàm phán vẫn chưa đưa ra được văn bản chung vì chưa có một điều khoản thống nhất nào được đệ trình lên nhóm soạn thảo pháp lý. Các quốc gia sản xuất hóa dầu, như Saudi Arabia và Iran, tiếp tục phản đối việc nhắm mục tiêu vào tỷ lệ sản xuất nhựa. Tuy nhiên, các quốc đảo nhỏ và những nước có thu nhập thấp và trung bình chịu tác động mạnh nhất của sản xuất nhựa vẫn tiếp tục phản đối.

Liên quan đến tiến độ thảo luận chậm chạp về các vấn đề gây chia rẽ như giới hạn sản xuất nhựa đối với các sản phẩm nhựa cụ thể, cấm các hóa chất cụ thể gây lo ngại trong các sản phẩm nhựa và quản lý chất thải cũng như các cơ chế cho phép tăng cường hiệp ước theo thời gian. Một số đại biểu từ 177 quốc gia tham dự đã bày tỏ sự thất vọng về tốc độ đàm phán chậm chạp do những bất đồng kéo dài.
Trong phiên họp toàn thể, một đại biểu Colombia cho rằng nội dung thảo luận đã quay trở lại tình hình của những cuộc họp trước, bao gồm cả các lĩnh vực mà lẽ ra có thể dễ dàng tìm ra điểm chung hơn, như quản lý rác thải nhựa.

Chủ tịch INC Luis Vayas Valdiviesco cũng bày tỏ mối quan ngại của mình với các phái đoàn khi tuyên bố rằng các cuộc đàm phán đang tiến triển quá chậm, do vậy ông kêu gọi cần đẩy nhanh tốc độ. Trong nỗ lực đó, ông đã tổ chức các cuộc họp không chính thức vào 29/11 để cố gắng giải quyết những vấn đề gây chia rẽ nhất. Cuối giờ chiều cùng ngày, ông đề xuất một chương trình nghị sự, để làm bản thảo trước khi công bố hiệp ước cuối cùng trong ngày 30/11. Văn bản không chính thức này dựa trên các cuộc thảo luận của các đại biểu cho đến nay, được tiến hành xung quanh văn bản không chính thức của chủ tịch INC được công bố trước đó vào đầu tháng 11.

Tuy nhiên, các tổ chức phi lợi nhuận như Greenpeace cho rằng văn bản này là một “nỗ lực yếu ớt” nhằm buộc các phái đoàn đạt được kết luận và ký kết hiệp ước vì lợi ích của hiệp ước. Theo Trưởng đoàn Greenpeace tham gia INC-5 Graham Forbes, điểm sáng duy nhất là một quy trình để đạt được mục tiêu toàn cầu nhằm giảm sản xuất nhựa. Đây phải là ranh giới đỏ đối với bất kỳ quốc gia nào nghiêm túc muốn chấm dứt ô nhiễm nhựa. Các quốc gia thành viên phải từ chối một thỏa thuận mang tính hình thức cho cuộc khủng hoảng nhựa và khí hậu toàn cầu.

Trước đó, ngày 28/11, Bộ Môi trường Hàn Quốc đã công bố một kế hoạch thỏa hiệp để khuyến khích một hiệp ước quốc tế hạn chế sử dụng nhựa được soạn thảo vào cuối INC-5. Đề xuất của bộ này là duy trì bản chất ràng buộc về mặt pháp lý của hiệp ước trong khi cho phép các chính sách cụ thể được thực hiện thông qua các biện pháp tự nguyện phù hợp với từng quốc gia.

Trong khi đó, ngày 29/11, các tổ chức quan sát gồm các nhóm hoạt động vì môi trường đã tập trung bên ngoài địa điểm INC-5, yêu cầu trong những ngày đàm phán cuối của hội nghị, các nhà đàm phán cùng nhau thể hiện quyết tâm, không được dễ dàng thỏa hiệp và đặt lợi ích của môi trường, hành tinh và sự sống lên trên hết.

INC-5 diễn ra sau khi một nghị quyết được thông qua trong cuộc họp của Đại hội đồng Môi trường Liên hợp quốc vào tháng 3/2022. Đây là vòng đàm phán cuối cùng trước khi các phái đoàn dự kiến hoàn thiện văn bản hiệp ước có tính ràng buộc về mặt pháp lý.