Báo Nhật: Việt Nam là “vua” xuất khẩu điều, song vẫn dựa chủ yếu vào lao động giá rẻ

Hai mặt hàng xuất khẩu hàng đầu về giá trị của Việt Nam năm 2018 là điện thoại thông minh, bao gồm cả điện thoại di động, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu và may mặc, chiếm 13%. So với hai mặt hàng này, xuất khẩu hạt điều của nó có giá trị nhỏ, song Việt Nam vẫn là nhà sản xuất điều hàng đầu thế giới trong 17 năm qua.

Hạt điều thường được bán loại rang cả vỏ ở Việt Nam

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, năm 2018 Việt Nam đã sản xuất khoảng 2,66 triệu tấn hạt điều, loại rang cả vỏ, tăng 23% so với năm trước. Con số này cao gấp 3,4 lần so với Ấn Độ, nhà sản xuất lớn thứ hai thế giới, tăng khoảng 790.000 tấn, đưa Việt Nam trở thành “vua xuất khẩu điều”.

Năm 2018 Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 370.000 tấn hạt, tương đương 14% tổng sản lượng. Điều đó cũng khiến nước này trở thành nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới theo khối lượng, theo Hiệp hội điều Việt Nam. Khu vực sản xuất điều lớn nhất của Việt Nam là tỉnh Bình Phước.

Việt Nam đã sản xuất hạt điều trên cả nước từ đầu những năm 1980. Nằm ở vùng nhiệt đới ẩm và may mắn có một lượng lớn đất đỏ màu mỡ, các tỉnh như Bình Phước và Đồng Nai được chỉ định là khu sản xuất chính. Chính phủ Việt Nam phân phát hạt giống và phân bón cho nông dân, và tổ chức các bài giảng về kỹ thuật canh tác được sử dụng ở nước ngoài.

Nhà sản xuất lớn Lafooco, được thành lập vào năm 1985, đã làm việc với Chính phủ để đưa ngành này đi vào hoạt động. Nằm ở tỉnh Long An, công ty canh tác khoảng 620 ha cánh đồng ở Bình Phước và các nơi khác, với kỹ thuật canh tác hữu cơ đáp ứng các quy định vệ sinh của Mỹ và EU.

“Rất khó để ngành công nghiệp hạt điều của Việt Nam phát triển đến thời điểm này”, Bà Nguyễn Trà My, Phó chủ tịch của The Pan Group, công ty mẹ của Lafooco cho biết. “Chúng tôi vẫn muốn cải thiện hơn nữa chất lượng và sự hấp dẫn của các sản phẩm, và đáp ứng thị trường toàn cầu tốt hơn.”

Một công nhân giám sát việc chế biến hạt điều tại một nhà máy thuộc sở hữu của nhà sản xuất lớn của Việt Nam là Lafooco ở tỉnh Long An.

Hạt điều rang truyền thống chiếm khoảng 80% xuất khẩu của công ty, nhưng gần đây họ đã bán các sản phẩm có thêm hương vị với giá cao hơn. Hương vị mật ong, dừa và ớt đều phổ biến.

Thu hoạch điều tốn rất nhiều nhân công, là một quá trình thâm dụng lao động. Nhiều nhiệm vụ, chẳng hạn như thu thập các loại hạt, tách hạt và loại bỏ lớp vỏ cứng bên ngoài, đòi hỏi người lao động phải làm thủ công.

Trong khi tự động hóa đang phát triển, thì hiện nay ngày này vẫn dựa chính vào chi phí lao động thấp của Việt Nam. Mức lương tối thiểu tăng trung bình 5,5% trong năm 2020, giảm đáng kể so với mức tăng 17,4% của năm 2013. Nhưng các công ty vẫn đang làm việc để giảm chi phí lao động bằng cách làm khiến họ họ hiệu quả hơn.

Vô số loại hạt điều đang được bán tại các cửa hàng tạp hóa và chợ truyền thống. Điều vẫn còn một lớp vỏ mỏng. Điều nguyên vỏ giữ được kết cấu tốt hơn nhiều so với hạt điều bóc vỏ. Nhưng dù giá chỉ dưới 2 USD/ lạng, hạt điều vẫn hơi đắt đối với phần đông người Việt Nam. Lạc rẻ hơn và phổ biến hơn.

Hoàng An