Bạo lực leo thang, triển vọng ngừng bắ.n Trung Đông gặp khó
Xung đột giữa Israel với Hamas ở Dải Gaza và Hezbollah ở Li Băng leo thang, khiến khủng hoảng nhân đạo thêm trầm trọng và làm lu mờ hy vọng ngừng bắ.n.
Đến hôm qua, nhiều người vẫn còn mắc kẹt dưới đống đổ nát, sau khi Israel tấ.n côn.g 2 tòa nhà dân cư tại trại tị nạn Jabalia ở Gaza, nơi ước tính có ít nhất 170 người Palestine đang ở bên trong. Theo Đài Al Jazeera, cuộc tấ.n côn.g tại đây vào tối 1.11 khiến ít nhất 84 người thiệ.t mạn.g và tình hình đang xấu đi, khi lực lượng cứu hộ không thể đến nơi và chỉ có người dân địa phương tham gia tìm kiếm những người bị chôn vùi.
Lực lượng cứu hộ tìm kiếm các nạ.n nhâ.n dưới đống đổ nát tại trại tị nạn Nuseirat ở Gaza hôm 1.11. ẢNH: AFP
Thương vong gia tăng
Chiến dịch của Israel còn tập trung vào trại tị nạn Nuseirat ở miền trung Gaza. Các nguồn tin cho biết Israel tấ.n côn.g bằng pháo binh, máy bay chiến đấu và máy bay không người lái (UAV). Quân đội Israel tuyên bố đã hạ thành viên cấp cao Izz al-Din Kassab của Hamas trong một cuộc không kích ở TP.Khan Younis phía nam Gaza và tấ.n côn.g ở nhiều nơi bao gồm Jabalia. Theo cơ quan y tế Gaza, cuộc xung đột từ ngày 7.10.2023 đến nay đã khiến ít nhất 43.020 người Palestine thiệ.t mạn.g.
Một cuộc tập kích của Israel tại trại tị nạn Nuseirat ở Gaza hôm 1.11. ẢNH: REUTERS
Tại Li Băng, bộ y tế nước này cho hay 52 người thiệ.t mạn.g và 72 người bị thương do Israel tập kích tại khu vực Baalbek-Hermel hôm 1.11, nâng tổng số lên 2.897 người thiệ.t mạn.g và 13.150 người bị thương kể từ tháng 10.2023. Trả đũa Israel, lực lượng Hezbollah tại Li Băng phóng rốc két vào TP.Hasharon phía đông bắc Tel Aviv trong ngày 2.11 khiến ít nhất 19 người bị thương, theo cảnh sát Israel. Ngoài ra, ít nhất 11 người bị thương do rốc két phóng trúng một tòa chung cư ở thành phố Tira gần đó. Hezbollah cho biết đã phóng hàng loạt rốc két vào căn cứ Glilot của một đơn vị tình báo Israel ở vùng ngoại ô Tel Aviv, nhưng chưa nói rõ thiệt hại, theo AFP.
Mỹ cảnh báo về ‘tính mạng dân thường’ khi Israel dồn dập không kích Li Băng
Lo tình hình nhân đạo
Giới phân tích cho rằng xung đột leo thang khiến thỏa thuận ngừng bắ.n giữa Israel với Hamas và Hezbollah ngày càng xa vời. Đài Al-Aqsa hôm 1.11 đưa tin Hamas không muốn một lệnh ngừng bắ.n tạm thời mà nhấn mạnh rằng mọi thỏa thuận phải chấm dứt chiến sự ở Gaza và Israel rút quân. Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhấn mạnh rằng ưu tiên của ông là thực thi an ninh “bất chấp mọi áp lực và sự kiềm chế”.
Một khu vực bị Israel tập kích ở ngoại ô TP.Beirut (Li Băng) hôm 1.11. ẢNH: REUTERS
Về Gaza, Reuters dẫn lời quyền Phó tổng thư ký LHQ phụ trách các vấn đề nhân đạo và điều phối viên cứu trợ Joyce Msuya mô tả tình hình như “ngày tận thế” tại đây. “Toàn thể người dân Palestine ở phía bắc Gaza đang có nguy cơ t.ử von.g vì bệnh tật, nạn đói và bạo lực”, bà cảnh báo và cho biết viện trợ nhân đạo không đáp ứng nhu cầu, đồng thời kêu gọi Israel ngừng tấ.n côn.g ở Gaza. Về Li Băng, Phó tổng thư ký LHQ phụ trách hoạt động gìn giữ hòa bình Jean-Pierre Lacroix cho biết lực lượng mũ nồi xanh ở Li Băng sẽ ở lại giới tuyến, bất chấp những cuộc tấ.n côn.g trong vài tuần qua. Hơn 10.000 binh sĩ gìn giữ hòa bình của LHQ đã được triển khai tại miền nam Li Băng kể từ năm 1978 và được giao nhiệm vụ giám sát Đường giới tuyến xanh giữa Li Băng với Israel. Ông Lacroix cho biết lực lượng này đã từ chối đề nghị của Israel về việc rút lui 5 km.
Mỹ triển khai oanh tạc cơ
Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 1.11 thông báo sẽ điều động các máy bay né.m bo.m B-52, tiêm kích, máy bay tiếp liệu và tàu khu trục đến Trung Đông, trong động thái răn đe Iran sau những đợt tập kích “ăn miếng trả miếng” giữa nước này với Israel. “Nếu Iran, các đối tác hoặc lực lượng ủy nhiệm của họ lợi dụng thời điểm này để nhắm vào nhân sự hoặc lợi ích của Mỹ trong khu vực, Mỹ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ người của mình”, theo Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc Patrick Ryder. Đợt điều động mới cũng diễn ra trong bối cảnh Mỹ sắp rút tàu sân bay USS Abraham Lincoln khỏi Trung Đông.
Hezbollah phản công như thế nào sau khi bị Israel tấ.n côn.g dữ dội?
Sau hàng loạt cuộc tấ.n côn.g của Israel, Hezbollah đã gia tăng các hoạt động quân sự đáp trả, chủ yếu thông qua các cuộc tấ.n côn.g bằng tên lửa và UAV.
Mặc dù chịu tổn thất lớn, phong trào này vẫn duy trì sức chiến đấu và áp dụng chiến lược "chiến tranh du kích" nhằm gây khó khăn cho quân đội Israel.
Rocket được phóng từ Liban vào lãnh thổ Israel ngày 18/10/2024. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal, sau khi Israel tiến hành hàng loạt cuộc không kích nhằm vào Hezbollah, nhóm này đã tăng cường các phản ứng quân sự của mình. Những cuộc tấ.n côn.g bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái (UAV) đã trở thành những phương thức chủ yếu mà Hezbollah sử dụng để đáp trả. Mặc dù bị tổn thất nặng nề, Hezbollah vẫn thể hiện khả năng duy trì sức chiến đấu và linh hoạt trong chiến thuật.
Khả năng tấ.n côn.g của Hezbollah
Hezbollah đã thực hiện hàng loạt cuộc tấ.n côn.g vào lãnh thổ Israel, bao gồm việc bắ.n tên lửa và sử dụng máy bay không người lái. Theo thông tin từ quân đội Israel, nhóm này đã phóng khoảng 200 rocket và đạn pháo mỗi ngày trong suốt cuối tuần gần đây, so với chỉ vài chục quả mỗi ngày trước đó. Một trong những cuộc tấ.n côn.g đáng chú ý là vụ tấ.n côn.g vào dinh thự của Thủ tướng Israel tại Caesarea, cho thấy khả năng xâm nhập sâu vào lãnh thổ đối phương.
Hezbollah đã bắ.n tên lửa vào Israel trong hơn một năm để thể hiện sự đoàn kết với người Palestine ở Gaza. Mặc dù những tên lửa đó chỉ gây ra thiệt hại hạn chế và ít thương vong, nhưng chúng đã khiến hàng chục nghìn người dân ở miền Bắc Israel phải di dời và làm cạn kiệt nguồn lực của Israel khi Israel chi rất nhiều nguồn lực để đán.h chặn.
Cuộc tấ.n côn.g trên bộ vào miền Nam Liban của Israel vào cuối tháng 9 vừa qua, vốn đã khiến hàng trăm nghìn người phải di dời, nhằm mục đích buộc Hezbollah phải dừng các cuộc tấ.n côn.g. Thay vào đó, họ đang tăng cường hoạt động quân sự.
Một cuộc tấ.n côn.g bằng UAV của Hezbollah vào tuần trước đã nhắm vào dinh thự của thủ tướng Israel tại Caesarea, miền Trung Israel, cách biên giới Liban khoảng 65 km, đây là lần thứ hai trong tuần nhóm này chứng minh khả năng xuyên thủng hệ thống phòng không của Israel bằng UAV. Một cuộc tấ.n côn.g vài ngày trước đó đã khiến 4 binh sĩ Israel tại căn cứ của một đơn vị tinh nhuệ trong quân đội nước này thiệ.t mạn.g, cũng ở miền Trung Israel.
Mới đây, Hezbollah đã đăng tải đoạn video mà họ tuyên bố là tấ.n côn.g một nhóm binh lính Israel tại làng Ramyeh ở miền Nam Liban. Đoạn video, được quay từ chính tên lửa tấ.n côn.g, nhằm cho thấy khả năng sử dụng tên lửa chống tăng có điều khiển của nhóm, vốn là vũ khí chế.t chóc nhất của họ trong cuộc chiến với Israel vào năm 2006.
Theo quân đội Israel (IDF), hỏa lực rocket của Hezbollah cũng tăng lên, khi nhóm này đã phóng khoảng 200 rocket và đạn pháo mỗi ngày trong suốt cuối tuần gần đây, so với chỉ vài chục quả mỗi ngày trước đó. IDF cho biết hầu hết các cuộc tấ.n côn.g của nhóm này đều bị hệ thống phòng không Israel chặn lại, với chi phí khoảng 100.000 USD cho mỗi UAV và lên tới vài triệu USD cho mỗi tên lửa b.ị bắ.n hạ.
Mặc dù vậy, Hezbollah đang cho thấy khả năng tái tổ chức nhanh chóng dưới áp lực. Các đơn vị vũ trang của họ đã được huấn luyện để hoạt động với một mức độ tự chủ nhất định, giúp họ dễ dàng tiếp tục chiến đấu ngay cả khi các lãnh đạo hàng đầu bị á.m sá.t và liên lạc nội bộ bị vô hiệu hóa, nhiều nhà phân tích quân sự đán.h giá.
Khả năng thích ứng và tiếp tục chiến đấu làm tăng nguy cơ Israel có thể đưa IDF vào một cuộc xung đột đẫm má.u và kéo dài. Rym Momtaz, nhà phân tích an ninh tại Viện chính sách Carnegie Europe có trụ sở tại Paris, cho biết: "Hezbollah vẫn có chiến lược cốt lõi của mình, đó là giữ vững vị trí ở phía Nam trước bất kỳ cuộc tấ.n côn.g hoặc xâm nhập nào của Israel trên bộ. Đó là 'sân nhà' của Hezbollah. Họ biết mọi ngóc ngách và họ sẽ sử dụng lợi thế đó".
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại Beirut, Liban, ngày 22/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Bị suy yếu nhưng không bị ngăn chặn
Hezbollah, một nhóm vũ trang do người Shiite lãnh đạo và là đảng phái chính trị thân Iran, được thành lập để đáp trả cuộc tấ.n côn.g Liban của Israel vào những năm 1980. Nhóm này đã buộc quân đội Israel phải rút khỏi Liban trong hai cuộc chiến trước đây.
"Chiến đấu ở đó rất phức tạp. Mục tiêu là làm Hezbollah tê liệt nặng nề để thay đổi cán cân quyền lực ở Liban", một quan chức quân sự cấp cao của Israel tiết lộ.
Cho đến nay, Israel đã có thể sử dụng các lợi thế của mình, bao gồm sức mạnh không quân và các hoạt động tình báo và giám sát tinh vi, để đẩy Hezbollah vào thế phòng thủ. Các nhà phân tích quân sự cho biết những cuộc tấ.n côn.g của Israel cũng đã làm suy yếu lực lượng tên lửa của Hezbollah.
Hoạt động giám sát của Israel, bao gồm cả máy nghe lén điện tử và UAV không người lái liên tục bay trên bầu trời Liban, đã khiến nhóm này khó sử dụng các bệ phóng tên lửa tầm trung và tầm xa. Những bệ phóng này mất nhiều thời gian hơn để triển khai so với vũ khí tầm ngắn, khiến chúng dễ bị Israel phát hiện và tấ.n côn.g phủ đầu.
Quân đội Israel cho biết vào cuối tháng 9 vừa qua rằng họ đã phá hủy khoảng 50% kho tên lửa của Hezbollah, vốn trước xung đột ước tính có khoảng 150.000 tên lửa và rocket. Hezbollah cho biết họ vẫn có khả năng quân sự, nhưng không đưa ra ước tính về tổn thất vũ khí.
Theo một số nhà phân tích quân sự và ngoại giao, Hezbollah vẫn có thể nhập khẩu thêm vũ khí để thay thế một số vũ khí đã bị phá hủy, chủ yếu thông qua biên giới với Syria, và có các quy trình để thay thế các thủ lĩnh cấp cao đã bị thiệ.t mạn.g.
"Đó là một nhóm thích nghi. Họ rất thông minh. Họ rất quyết tâm. Họ sẵn sàng chịu tổn thất, dù đã bị ảnh hưởng rất nặng nề", Daniel Byman, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) và là cựu quan chức chính phủ Mỹ, cho biết.
Hezbollah đã chứng minh rằng họ có thể mở rộng các cuộc tấ.n côn.g sâu hơn vào Israel. Từ sau ngày 22/9, độ sâu trung bình của một cuộc tấ.n côn.g của Hezbollah là khoảng 30 km vào Israel, theo dữ liệu từ CSIS. Con số này tăng so với mức trung bình khoảng 4 km trong gần một năm giao tranh xuyên biên giới trước đó.
Phép thử thực sự đối với cả quân đội Israel và Hezbollah có lẽ vẫn chưa đến, nếu và khi các nhà lãnh đạo Israel quyết định đưa quân đội của họ tiến sâu hơn vào lãnh thổ Liban, nơi các thành viên Hezbollah sẽ có lợi thế là chiến đấu ngay trên chính quê hương của họ. Hezbollah đang áp dụng chiến lược "chiến tranh du kích", với mục tiêu gây khó khăn cho quân đội Israel khi họ tiến sâu vào lãnh thổ Liban.
Cho đến nay, quân đội Israel đã tiến vào ít nhất 8 ngôi làng, tất cả đều cách biên giới khoảng 1,5 km, theo tuyên bố của Israel, Hezbollah và dữ liệu định vị vị trí của binh lính Israel do Le Beck, một công ty tư vấn tình báo, thực hiện. Để chống trả, lực lượng Hezbollah đã sử dụng bom kích nổ từ xa, sún.g cối và tên lửa tấ.n côn.g.
Hezbollah cho biết cách tiếp cận của họ đối với cuộc chiến ở miền Nam Liban ban đầu là kiềm chế trước khi tăng cường các cuộc tấ.n côn.g vào binh lính Israel, phù hợp với cách tiếp cận của họ đối với một số trận chiến trong cuộc chiến năm 2006 với Israel. Sau đó, các lực lượng Hezbollah sẽ phục kích binh sĩ Israel ở các thị trấn và làng mạc ở miền Nam, theo lời kể của những cựu binh lính và sĩ quan Israel từng tham gia cuộc chiến.
Ngoài ra, UAV là một trong những thách thức tiềm tàng chính đối với Israel. Hệ thống phòng không nhiều lớp của nước này được thiết kế để chặn các cuộc tấ.n côn.g bằng tên lửa từ Gaza, Liban và gần đây hơn là Iran, nhưng lại gặp khó khăn trong việc bắ.n hạ các UAV bay chậm.
Tóm lại, Hezbollah đang chứng tỏ rằng họ không dễ bị đán.h bại mặc dù phải đối mặt với áp lực lớn từ phía Israel. Với khả năng phản công mạnh mẽ và chiến lược linh hoạt, nhóm này có thể tiếp tục gây khó khăn cho quân đội Israel trong thời gian tới.
Khói lửa bao trùm Trung Đông Israel đẩy mạnh chiến dịch ở phía bắc Gaza, xung đột với lực lượng Hezbollah ở Li Băng leo thang giữa nguy cơ bạo lực lan mạnh sang Syria. Tờ The Times of Israel đưa tin ít nhất 2 người bị thương do một đợt rốc két từ Li Băng phóng đến khu vực TP.Nahariya ở miền bắc Israel vào ngày 24.10. Lực...