Bạo loạn “nhấn chìm” Kazakhstan, trụ sở chính phủ chìm trong biển lửa
Bạo loạn đã nổ ra tại các thành phố trên khắp Kazakhstan khi hàng nghìn người giận dữ biểu tình phản đối giá nhiên liệu tăng cao.
Người biểu tình đứng bên ngoài văn phòng thị trưởng Almaty, Kazakhstan ngày 5/1 (Ảnh: Reuters).
Truyền thông địa phương đưa tin sân bay ở Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, đã bị người biểu tình đột nhập, trong khi chính phủ nước này ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc. Lệnh hạn chế đi lại được áp đặt tại 3 thành phố lớn và 14 tỉnh, dự kiến kéo dài đến ngày 14/1.
Tại 3 thành phố lớn, người biểu tình tấn công các quan chức chính quyền địa phương, đập phá các tòa nhà của chính phủ. Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết người biểu tình đã dùng gạch đá, gậy gộc, hơi cay và bom xăng để tấn công. Một nhà báo ở Almaty nói với CNN rằng họ đang gặp sự cố mất mạng và đèn có vẻ như đã tắt trong các tòa nhà gần dinh thự của Tổng thống và văn phòng thị trưởng.
Các tòa nhà và phương tiện bị đốt phá tại Almaty, Kazakhstan (Ảnh: CFP)
Bộ phận truyền thông của sân bay Almaty cho biết khoảng 45 người đột nhập vào sân bay vào tối 5/1, buộc các nhân viên sân bay phải sơ tán hành khách. Hàng nghìn người biểu tình bên ngoài văn phòng thị trưởng ở Almaty hôm 5/1.
“Hơn 10.000 người tập trung tại tòa nhà hành chính thành phố . Họ đã bao vây nó”, Serikzhan Mauletbay, phó tổng biên tập hãng tin địa phương Orda.kz, cho biết. Mauletbay cũng cho biết lựu đạn choáng đã được sử dụng và các đám cháy đã xảy ra. Các phóng viên khác cũng mô tả tình trạng hỗn loạn cùng tiếng súng và tiếng lựu đạn nổ.
Người biểu tình đốt xe ở Almaty (Ảnh: Reuters).
Người biểu tình cũng kéo về dinh tổng thống cũ ở Almaty, đập phá và phóng hỏa tòa nhà này. Một số tòa nhà chính phủ cũng bị đốt phá. Thành phố Almaty cũng là nơi hứng chịu hậu quả nặng nề nhất của tình trạng bạo loạn trong những ngày qua.
Các cuộc biểu tình bùng phát sau khi chính phủ Kazkhstan quyết định dừng trợ giá khí hóa lỏng (LPG) vào đầu năm. Nhiều người Kazakhstan sử dụng nhiên liệu này để chạy xe vì chi phí thấp.
Cảnh sát trấn áp biểu tình ở Almaty (Ảnh: Reuters).
Nội các của Thủ tướng Askar Mamin đồng loạt từ chức khi các cuộc biểu tình bùng phát. Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã tổ chức một cuộc họp khẩn về “tình hình kinh tế xã hội và chính trị khó khăn đang diễn biến trong nước”.
Xe quân sự được huy động để trấn áp biểu tình (Ảnh: Reuters).
Tổng thống Tokayev ngày 5/1 cho biết ông sẽ nắm quyền kiểm soát Hội đồng An ninh Kazakhstan. Tổng thống Kazakhstan cũng kêu gọi sự giúp đỡ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu (gồm Nga, Belarus và Kyrgyzstan) để dập tắt bạo loạn sau khi “những kẻ khủng bố” chiếm được sân bay Almaty, bao gồm 5 máy bay, và đang chiến đấu với quân đội bên ngoài thành phố.
Khói lửa bao trùm thành phố Almaty (Ảnh: Reuters).
Ông Tokayev cho biết một số cơ sở hạ tầng đã bị hư hại. Ông cáo buộc những người biểu tình phá hoại “hệ thống nhà nước” và cho rằng “nhiều người trong số này đã được đào tạo quân sự ở nước ngoài”. 8 cảnh sát và lính vệ binh quốc gia đã thiệt mạng trong các cuộc bạo động ở các khu vực trên khắp cả nước. Ngoài ra, 317 sĩ quan và quân nhân cũng bị thương.
Khói lửa bao trùm bạo loạn ở Kazakhstan
Vào tối 4/1, Thủ tướng Tokayev cho biết chính phủ đã quyết định giảm giá LPG ở vùng Mangistau xuống 50 tenge (0,11 USD)/lít “để đảm bảo sự ổn định trong nước”. Bộ Ngoại giao Nga cũng kêu gọi các bên kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng tại Kazakhstan.
Xe ô tô bị đốt cháy trong cuộc biểu tình (Ảnh: Reuters).
Nga ủng hộ giải pháp hòa bình cho bất ổn ở Kazakhstan
Ngày 5/1, Bộ Ngoại giao Nga cho biết nước này đang theo dõi chặt chẽ tình hình ở quốc gia láng giềng Kazakhstan và kêu gọi các bên tiến hành đối thoại trong bối cảnh tình trạng bất ổn chưa từng thấy đã vượt tầm kiểm soát ở quốc gia Trung Á này.
Người biểu tình tập trung tại thành phố Almaty, Kazakhstan nhằm phản đối việc tăng giá khí đốt, ngày 4/1/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh Moskva ủng hộ một giải pháp hòa bình cho tất cả các vấn đề trong khuôn khổ pháp lý và hiến pháp cũng như thông qua đối thoại, chứ không phải bằng các hành động bạo loạn đường phố hay vi phạm pháp luật. Theo đó, Nga hy vọng tình hình tại Kazakhstan có thể sớm trở lại bình thường.
Cùng ngày, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho rằng Kazakhstan có thể giải quyết được các vấn đề nội bộ của nước này, và điều quan trọng là không có sự can thiệp từ bên ngoài. Ông Peskov cho biết thêm Kazakhstan không yêu cầu Nga hỗ trợ giải quyết vấn đề bất ổn của nước này.
Biểu tình bạo loạn đã leo thang ở tỉnh Mangistau, cũng như tại thành phố Aktau và một số thành phố khác của Kazakhstan để phản đối tình trạng tăng giá nhiên liệu. An ninh bất ổn đã buộc Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev phải ban bố tình trạng khẩn cấp tại tỉnh Mangistau, thành phố Almaty và mới đây là tại thủ đô Nur-Sultan.
Trước đó, cùng ngày 5/1, Tổng thống Tokayev đã chấp thuận để chính phủ nước này từ chức, song chính phủ sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình cho tới khi nội các mới được thành lập.
Kazakhstan chìm trong bạo loạn, Tổng thống cầu cứu liên minh do Nga dẫn đầu Tổng thống Kazakhstan đã đề nghị liên minh quân sự do Nga đứng đầu hỗ trợ ngăn bạo loạn ở nước này, khi các cuộc biểu tình chống chính phủ tiếp tục lan rộng. Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev (Ảnh: Reuters). Bất chấp việc chính phủ Kazakhstan đồng loạt từ chức nhằm xoa dịu làn sóng biểu tình, những người biểu tình ở...