Báo Le Monde: Pháp đang có kế hoạch rút quân khỏi Niger

Lan Phương11:24 06/09/2023

Báo Le Monde (Pháp) ngày 5/9 đưa tin Pháp đã bắt đầu các cuộc đàm phán với một số quan chức quân đội Niger về kế hoạch rút quân khỏi quốc gia châu Phi này sau vụ đảo chính tại đây hồi tháng 7.

Biểu tình phản đối quân đội Pháp hiện diện tại Niger, ngày 3/9/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Báo dẫn một số nguồn thạo tin giấu tên cho biết cuộc đàm phán diễn ra với sự tham dự của các quan chức quân sự mà Pháp hợp tác lâu dài, chứ không phải lực lượng tham gia đảo chính .

Ở thời điểm hiện tại, số binh sĩ Pháp rút về và thời gian triển khai kế hoạch rút quân vẫn chưa được xác định.

Sau cuộc đảo chính ở Niger, Pháp tuyên bố sẽ chấm dứt hợp tác quân sự và cắt mọi khoản hỗ trợ phát triển cho đất nước này. Tuy nhiên, Pháp bác bỏ lời kêu gọi của lực lượng quân đội tham gia đảo chính về việc rút 1.500 binh sĩ Pháp hiện đang đồn trú tại đây.

Hiện Bộ Quốc phòng Pháp chưa có phản ứng trước thông tin trên.

Thách thức của Pháp sau các vụ đảo chính ở Gabon, Niger

Các diễn biến ở Gabon và Niger cho thấy mối quan hệ không ổn định của Pháp với các thuộc địa cũ ở châu Phi.

Lực lượng quân sự Gabon lên sóng truyền hình tuyên bố nắm quyền cai trị. Ảnh: AFP/TTXVN

Khi Tổng thống Gabon Leon Mba bị quân đội lật đổ vào năm 1964, Tổng thống Pháp lúc bấy giờ là Charles de Gaulle đã hành động và ngay lập tức điều quân đội Pháp đến khôi phục quyền lực cho ông Mba.

Video đang HOT

Với nguồn quặng sắt khổng lồ và các tài nguyên khoáng sản quan trọng khác, thời điểm đó, đối với Tổng thống de Gaulle - người đang rất muốn bảo vệ lợi ích nước nhà, quốc gia Gabon mới giành được độc lập là viên ngọc quý trong số các vùng thuộc địa cũ của Pháp.

Gần 60 năm sau, một cuộc đảo chính khác xảy ra ở Gabon nhưng lần này sẽ không có binh sĩ Pháp nào đến giải cứu do các thoả thuận an ninh từ trước. Đây là một dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng của Pháp đối với các quốc gia châu Phi từng là thuộc địa này đang suy yếu dần.

Sau cuộc bầu cử tổng thống vừa rồi, Gabon đã xảy ra một loạt diễn biến bất ngờ. Ngày 29/8, các tướng lĩnh quân đội đã xông vào đài truyền hình nhà nước Gabon và nói rằng họ hiện nắm quyền, hủy bỏ kết quả bầu cử và giải tán cơ quan chính quyền nước này.

Đường phố thủ đô Libreville vang tiếng súng khi quân đội tuyên bố chấm dứt 5 thập kỷ cầm quyền của gia đình Tổng thống Bongo. Sau đó, chính quyền thông báo Tướng Brice Oligui Nguema - được cho là anh họ của Tổng thống Bongo - sẽ đóng vai trò là một nhà lãnh đạo chuyển tiếp và chính quyền sẽ điều tra các cáo buộc nhằm vào con trai của tổng thống. Nourredin Bongo Valentin bị bắt cùng với sáu cá nhân khác với cáo buộc phản quốc.

Trong một đoạn video được hãng thông tấn Agence France-Presse (AFP) phát sóng, Tổng thống Bongo cầu xin sự giúp đỡ từ các đối tác quốc tế.

Tổng thống Gabon Ali Bongo Ondimba xuất hiện trong một video đăng trên mạng xã hội, kêu gọi "các quốc gia bạn bè lên tiếng" sau khi các sĩ quan quân đội ở quốc gia Trung Phi tiến hành đảo chính. Ảnh: AFP/TTXVN

Mặc dù cộng đồng quốc tế lên án cuộc đảo chính ở Gabon, nhưng vụ việc này không thu hút được sự chỉ trích kịch liệt như cuộc đảo chính tháng trước ở Niger.

Vụ đảo chính tại Gabon đã trở thành một thách thức mới nhất đối với Pháp. Chỉ trong 3 năm, 8 thuộc địa cũ của Pháp ở Tây và Trung Phi đã nằm trong tay các nhà lãnh đạo quân sự. Mỗi một vụ đảo chính xuất hiện, sức ảnh hưởng của Pháp lại bị suy yếu dần.

Ví dụ, Mali đã trục xuất quân đội Pháp và cắt đứt quan hệ ngoại giao với Pháp. Quốc gia này cũng đã thay đổi ngôn ngữ chính thức từ tiếng Pháp sang ngôn ngữ quốc gia Malian. Trong khi ở Sénégal, hoạt động kinh doanh của người Pháp đang bị tấn công. Ở Niger, Đại sứ Pháp đã được lệnh phải rời khỏi nước này nhưng vị quan chức này vẫn ở nguyên vị vì Pháp nói rằng họ không công nhận quyền lực của những người đảo chính. Đám đông ủng hộ đảo chính đã tụ tập vào ngày 25/8 gần căn cứ quân sự Pháp ở thủ đô Niamey. Nhiều người biểu tình giơ biểu ngữ yêu cầu quân đội Pháp rút lui.

Theo ông Chris Ogunmodede, nhà phân tích đối ngoại sống ở Senegal, chính sách của Pháp không được ưa chuộng. "Tất cả các cuộc biểu tình và mọi người đang tấn công các doanh nghiệp Pháp vì họ cho rằng những doanh nghiệp đó đại diện cho chủ nghĩa thực dân mới của Pháp. Hệ thống chính quyền mà các thuộc địa cũ của Pháp tạo ra dưới sự áp đặt của Paris không còn phù hợp với mục tiêu phát triển", ông Chris giải thích.

Hệ thống trên không chỉ có ở Gabon mà vẫn còn tồn tại khắp Trung Phi.

"Các diễn biến ở Gabon, sau cuộc đảo chính ở Niger, càng làm nổi bật thêm mối quan hệ không ổn định của Pháp với các thuộc địa cũ của nước này ở châu Phi", nhà phân tích Chris cho hay.

Sự thay đổi trong nhận thức chính trị của người châu Phi, phần lớn xuất phát từ lực lượng dân số trẻ của lục địa này, đang nhanh chóng hình thành quan điểm chống Pháp. Với độ tuổi dân số trung bình chỉ 20, một châu Phi với dân số trẻ mong muốn thay đổi và tìm kiếm các mối quan hệ đối tác đa dạng ngoài mối quan hệ lịch sử với Pháp.

"Họ không có bất kỳ sự gắn bó nào với nước Pháp như thời cha mẹ, ông bà. Họ muốn có nhiều đối tác hơn thay vì chỉ có Pháp", ông Chris phân tích.

Một số đối tác đó bao gồm Nga, quốc gia mong muốn mở rộng mối quan hệ trên lục địa.

Những người khác cũng mong muốn vượt qua rào cản ngôn ngữ. Khối thịnh vượng chung, một nhóm chính trị gồm 54 quốc gia thành viên, gần đây đã đón tiếp Gabon và Togo vào hàng ngũ của mình, báo hiệu mong muốn ngày càng tăng liên kết với các quốc gia nói tiếng Anh.

Mối quan hệ phức tạp

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại hội nghị các nhà ngoại giao ở Paris, Pháp, ngày 28/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Vai trò của Pháp ở châu Phi đã trải qua những biến động lớn, nhưng một số nhà phân tích cho rằng Pháp chưa bao giờ thực sự rời bỏ các thuộc địa cũ.

"Có cảm giác mặc dù Pháp đã trao trả độc lập nhưng các nước vẫn bị ràng buộc. Có một quy tắc ngầm mà mọi người đều hiểu là không có gì diễn ra ở các nước Pháp ngữ mà không có sự chấp thuận của Pháp", học giả Ojewale nói.

Việc thực thi "Franafrique", một thuật ngữ dùng để mô tả mối quan hệ thuộc địa mới tiếp tục giữa Pháp và các thuộc địa cũ của nước này, đã làm gia tăng những cáo buộc về việc Pháp kiểm soát các vấn đề của các quốc gia châu Phi.

Đồng franc CFA là một ví dụ. Đây là một loại tiền tệ được 14 quốc gia ở Tây và Trung Phi sử dụng, bao gồm cả Niger và Gabon, được bảo lãnh bởi kho bạc Pháp. Các quốc gia sử dụng franc CFA được yêu cầu lưu trữ 50% dự trữ tiền tệ của họ tại Ngân hàng Trung ương Pháp và đồng tiền này gắn liền với đồng euro. Đối với nhiều người châu Phi, những khoản tiền gửi bắt buộc này bị coi là tàn dư của thuế thuộc địa.

Trong khi Paris khẳng định hệ thống này thúc đẩy sự ổn định kinh tế, thì những người khác lại cho rằng nó cho phép Pháp kiểm soát nền kinh tế của các quốc gia châu Phi và làm giàu cho chính mình bằng sự giàu có của các quốc gia khác.

Pháp cũng duy trì quân đội ở nhiều thuộc địa cũ và tham gia vào Chiến dịch Barkhane quy mô lớn ở Niger.

Tổng thống Emmanuel Macron gần đây cũng đã điều chỉnh lại chính sách mới của Pháp đối với châu Phi và cho biết các căn cứ quân sự của nước này giờ đây sẽ được các quốc gia cùng điều hành. Tổng thống Macron đã khởi xướng việc thu hồi các hiện vật văn hóa lấy được trong các cuộc xung đột thuộc địa, đồng thời mở rộng phạm vi hoạt động của mình ra ngoài các mối quan hệ thông thường của chính phủ để thu hút sự tham gia của thế hệ trẻ và xã hội dân sự.

Khi kết thúc chuyến công du châu Phi gần đây vào tháng 3, nhà lãnh đạo mong muốn thay đổi hình ảnh nước Pháp, nhấn mạnh rằng ông muốn hợp tác với châu Phi trên cơ sở bình đẳng.

Người dân Niger tiếp tục biểu tình yêu cầu Pháp rút quân Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, các cuộc biểu tình phản đối quân đội Pháp hiện diện tại Niger đã bước sang ngày thứ 3 liên tiếp khi ngày 3/9, hàng nghìn người dân nước này tiếp tục xuống đường yêu cầu Pháp rút quân. Cảnh sát quốc gia Niger gác bên ngoài Đại sứ quán Pháp ở Niamey, ngày 28/8/2023. Ảnh:...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Người gốc Việt nổ súng ngăn vụ cướp tiệm vàng ở California01:48

Chân dung nghi phạm 22 tuổi ám sát đồng minh của Tổng thống Mỹ Donald Trump03:08

Tổng thống Ukraine lên tiếng vụ cựu Chủ tịch Quốc hội bị bắn chết trên phố01:31

Israel quyết dùng biện pháp mạnh tại Gaza08:30

Máy bay chở Chủ tịch Ủy ban châu Âu bất ngờ bị gây nhiễu định vị09:02

Phó Tổng thống Mỹ khiêng quan tài của nhà hoạt động bị ám sát01:40

Động đất kinh hoàng làm hơn 800 người chết, 2.500 người bị thương ở Afghanistan08:34

Lãnh đạo Nga - Trung hội đàm, ca ngợi mối quan hệ chiến lược chưa từng có03:00

Nga nói kiểm soát phân nửa thành phố Kupiansk, Ukraine bác bỏ09:36

Ông Kim Jong-un tuyên bố Triều Tiên ủng hộ quân đội Nga như 'bổn phận anh em'09:02

Tổng thống Putin xác nhận về đoạn trò chuyện với Chủ tịch Tập bị rò rỉ09:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tổng thống Mỹ Donald Trump ra 'tối hậu thư' về xung đột Ukraine cho toàn bộ NATO

06:39:10 14/09/2025

Tổng thống Mỹ cũng đề xuất rằng các thành viên NATO áp thuế từ 50% đến 100% đối với Trung Quốc, và các mức thuế này sẽ được dỡ bỏ sau khi xung đột Ukraine kết thúc.

Phụ huynh Pháp 'đau đầu' kiểm soát việc dùng điện thoại của con trẻ

06:36:29 14/09/2025

Những tình huống này cho thấy khoảng cách công nghệ ngày càng lớn giữa phụ huynh và con cái. Nhiều cha mẹ vốn ít am hiểu kỹ thuật, trong khi thế hệ trẻ lại lớn lên cùng điện thoại thông minh và mạng xã hội, nhanh chóng nắm bắt mọi kẽ hở...

Nga khánh thành Trung tâm vũ trụ quốc gia mới

06:34:09 14/09/2025

Thị trưởng Sobyanin khẳng định trung tâm này là một trong những công trình hiện đại nhất ở Moskva. Trong khi đó, Tổng giám đốc Bakanov cho biết ngay trong tòa nhà này sẽ đặt trung tâm điều khiển bay cho trạm quỹ đạo của Nga.

Quốc gia thành viên NATO thứ hai cáo buộc UAV Nga xâm phạm không phận

06:28:53 14/09/2025

Romania cho biết một thiết bị bay không người lái (UAV) đã xâm phạm không phận trong lúc Liên bang Nga tấn công Ukraine.

Vì sao chứng khoán Mỹ tiếp tục tăng ngay cả khi kinh tế suy yếu?

06:27:12 14/09/2025

Cùng lúc đó, Fed phải cân bằng giữa mối lo lạm phát với nhiệm vụ giữ ổn định việc làm. Nhiều nhà đầu tư dự báo rằng loạt tin xấu từ thị trường lao động gần đây sẽ khiến Fed cắt giảm lãi suất.

Nguy cơ ô nhiễm "hóa chất vĩnh cửu" tiếp tục gây lo ngại tại Nhật Bản

06:23:37 14/09/2025

Daikin, có trụ sở tại Osaka, từ chối bình luận về chi tiết trao đổi tại cuộc họp với cư dân, song cho biết vẫn đang xây dựng phương án ứng phó "trong khi tác động của sự tích tụ PFAS trong cơ thể con người còn chưa được làm rõ".

Hàng rào an ninh Bờ Tây bộc lộ lỗ hổng chết người

05:54:47 14/09/2025

Hàng rào an ninh được Israel bắt đầu xây dựng cách đây khoảng 20 năm, được xem là yếu tố then chốt giúp ngăn chặn làn sóng tấn công vũ trang từ Bờ Tây trong thời kỳ Intifada lần thứ hai.

Hàng chục nghìn người tuần hành ủng hộ Palestine tại Auckland

05:49:03 14/09/2025

Người phát ngôn của nhóm, bà Arama Rata, cho biết đây là cuộc tuần hành quy mô lớn nhất tại New Zealand nhằm bày tỏ sự ủng hộ với người dân Palestine kể từ khi chiến sự nổ ra giữa Israel và Hamas.

Lộ diện khái niệm các lớp tàu chiến mới của Anh

23:26:05 13/09/2025

Nhà thầu quân sự BAE Systems vừa đưa ra khái niệm về 2 lớp tàu chiến thế hệ mới, mà cùng nhau có thể thay đổi cách thức Hải quân Hoàng gia Anh tác chiến trên biển trong thời gian tới.

Chết vì tự lấy bản thân ra thử mũ chống đạn

23:19:25 13/09/2025

Cảnh sát ở Mỹ cho hay hai người bạn đồng ý lần lượt đội mũ Kevlar chống đạn để người kia bắn vào đầu mình bằng súng trường, và một người đã bị khởi tố về tội giết người kia.