Báo động tỷ lệ t.rẻ e.m tự kỷ tăng nhanh
Hiện nay tự kỷ được coi là căn bệnh của thời đại.
Tự kỷ là một loại khuyết tật do rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động não bộ. Tự kỷ có thể xuất hiện không phân biệt giới tính, chủng tộc, giàu nghèo và địa vị xã hội. Hiện nay tự kỷ được coi là căn bệnh của thời đại.
Tỷ lệ t.rẻ e.m bị tự kỷ tăng nhanh tại Mỹ
Theo công bố của Cơ quan y tế và sức khỏe của Mỹ, báo cáo điều tra mới nhất cảnh báo về tỷ lệ t.rẻ e.m của nước này bị bệnh tự kỷ đang tăng khá nhanh, đặc biệt từ năm 2007.
Những t.rẻ e.m bị bệnh tự kỷ thường có khó khăn trong hoạt động giao tiếp xã hội, phản xạ chậm và có hạn chế trong việc hòa nhập với bạn bè cùng lứa trong lớp học.
Báo cáo điều tra của Trung tâm Thống kê y tế quốc gia (NCHS) thuộc Trung tâm Kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh (CDC) cho biết, đến năm 2012, trung bình cứ 50 t.rẻ e.m Mỹ ở độ t.uổi từ 6-17 có một trẻ bị bệnh tự kỷ ở các mức độ khác nhau.
Những t.rẻ e.m bị bệnh tự kỷ thường có khó khăn trong hoạt động giao tiếp xã hội, phản xạ chậm và có hạn chế trong việc hòa nhập với bạn bè cùng lứa trong lớp học (Ảnh: Internet)
Theo báo cáo cách đây 5 năm của CDC, tỷ lệ này tăng mạnh từ mức trung bình 1/88 và cao hơn rất nhiều so với thời kỳ 2000-2002 khi tỷ lệ t.rẻ e.m mắc chứng tự kỷ mới chỉ ở mức 1/150. Trong đó, số những t.rẻ e.m tự kỷ, tỷ lệ b.é t.rai cao gấp hơn 4 lần so với b.é g.ái.
Theo các nhà khoa học, một nguyên nhân khách quan dẫn tới tỷ lệ t.rẻ e.m tự kỷ tăng 6 là do thiết bị y tế chẩn đoán và phát hiện bệnh tự kỷ ngày càng hiệu quả hơn.
Theo kết quả nghiên cứu trước đây, những bà mẹ ở độ t.uổi ngoài 40 t.uổi sinh con có tỷ lệ mắc chứng tự kỷ 50% so với những người mẹ ngoài 20 t.uổi trong khi tỷ lệ sinh con bị bệnh tự kỷ ở các ông bố ngoài 40 t.uổi là 36%.
Video đang HOT
Việt Nam: Số trẻ tự kỷ tăng nhanh
Tại hội thảo “Chăm sóc và giáo dục trẻ tự kỷ: Thực trạng và triển vọng” mới đây, PGS – .TS Nguyễn Thị Hoàng Yến – Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết, tuy chưa có số liệu cụ thể, nhưng nhiều bằng chứng cho thấy, tỷ lệ t.rẻ e.m mắc hội chứng tự kỷ ở Việt Nam đang tăng nhanh.
Theo số liệu từ khoa Phục hồi chức năng (Bệnh viện Nhi Trung Ương), năm 2000 số trẻ tự kỷ tăng 122% so với năm trước, nhưng đến năm 2007 lại tăng đến 268%. Điều đang lo ngại là kiến thức của cha mẹ về việc chăm sóc trẻ tự kỷ cũng rất hạn chế.
Trẻ tự kỷ có cơ hội phát triển bình thường nếu phát hiện sớm
Theo các chuyên gia, nếu trẻ tự kỷ được can thiệp sớm trước 2 t.uổi, cơ hội phát triển bình thường và hòa nhập với cộng đồng của trẻ là rất lớn (đến 80%), sau 2 t.uổi hiệu quả can thiệp chỉ còn được 50% và giảm dần khi phát hiện bệnh muộn hơn nữa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trẻ tự kỷ được chẩn đoán bệnh khá muộn, gần một nửa trường hợp phát hiện bệnh sau 3 t.uổi.
Theo bác sĩ Nguyễn Mai Hương, Phó trưởng Khoa tâm bệnh (Bệnh viện Nhi Trung ương), tự kỷ là căn bệnh không thể chữa khỏi nhưng lại cần điều trị lâu dài để tránh những hậu quả đáng tiếc khi trẻ lớn lên.
Thời gian gần đây số trẻ đến khám bệnh tự kỷ gia tăng đáng kể. Một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này là do cha mẹ đã đọc được thông tin về bệnh nên quan tâm và đưa trẻ đi khám khi thấy biểu hiện nghi ngờ của bệnh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều trẻ được đưa đến khám khi bệnh đã nặng, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của trẻ và gia đình.
Bác sĩ Hương cho biết những dấu hiệu của bệnh tự kỷ thường có thể phát hiện từ khi trẻ 7-8 tháng t.uổi. Tuy nhiên, cần ít nhất 6 tháng khám, bao gồm các công đoạn như khai thác kỹ tình trạng và những biểu hiện của trẻ từ lúc mới sinh, theo dõi trẻ, thực hiện các bài test và khám kỹ nhiều lần thì bác sĩ mới có thể đưa ra.
Hiện nay bệnh tự kỷ chưa có phương pháp nào chữa khỏi mà chỉ có thuốc điều trị rối loạn đi kèm như tăng động, hung tính, động kinh. Việc điều trị cho trẻ tự kỷ mang ý nghĩa nâng đỡ, giúp trẻ đa dạng hóa kỹ năng, tự chăm sóc bản thân và dễ hòa nhập hơn. Bác sĩ cũng có thể can thiệp sớm bằng những trị liệu hành vi, dạy ngôn ngữ và giao tiếp, trị liệu vận động và điều hòa cảm giác, tự phục vụ, chơi tương tác, kỹ năng xã hội, tư vấn gia đình.
Các chuyên gia khuyến cáo, trẻ tự kỷ có kết quả tốt nếu được can thiệp bởi các chuyên gia với tần suất và sự tập trung cao. Nhưng cha mẹ có thể học được cách can thiệp và đạt kết quả tốt hơn bởi họ có thể can thiệp với cường độ thường xuyên hơn. Đặc biệt, cha mẹ và các thành viên trong gia đình là những người nhận thấy khi nào cần biện pháp can thiệp mới. Trường học ở nhà cũng là nơi tốt để thực hiện can thiệp.
Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ tự kỉ
Trẻ từ 0- 6 tháng: Trẻ mắc tự kỷ là thờ ơ với âm thanh, hành vi bất thường như khó ngủ, khóc nhiều, đau quặn bụng do đầy hơi, khó chịu không lý do, không chú ý hoặc tập trung, ít hoặc không nhìn vào mặt người đang nói chuyện.
Trẻ từ 6 đến 12 tháng: Trẻ phát triển các hành vi bất thường như chơi một mình, chơi với các ngón tay và bàn tay ở trước mặt, sử dụng đồ vật một cách bất thường như gãi, cào hay cọ xát, không phát âm hoặc rất ít…
Trẻ trên 12 tháng: 5 dấu hiệu để nhận biết trẻ tự kỷ là mất hoặc không đáp ứng với âm thanh; không có kỹ năng giao tiếp bằng mắt, cử chỉ chân tay, biểu lộ cảm xúc; không hoặc ít phát ra âm thanh; không hoặc khó có khả năng chơi nhóm và thậm chí tự đ.ánh mình, đ.ánh n.gười khác…”.
Theo Eva
Thế giới đặc biệt của trẻ tự kỷ
Hiện nay, nhờ tiến bộ của y học và nhận thức của các bậc phụ huynh, bệnh tự kỷ ở t.rẻ e.m đã được quan tâm phát hiện và điều trị. Theo đó, tỷ lệ trẻ bị bệnh được phát hiện có xu hướng gia tăng, các biện pháp điều trị và phòng ngừa cũng mang lại kết quả đáng khích lệ.
Nguyên nhân gây chứng tự kỷ
Đến nay nguyên nhân gây chứng tự kỷ vẫn chưa được xác định đầy đủ. Qua các nghiên cứu, nhiều nhà khoa học cho rằng, tự kỷ là do di truyền bởi nhiều gen. Bên cạnh đó có những yếu tố khác như mẹ bị bệnh Rubella khi mang thai, trẻ bị sang chấn não khi sinh... Xem xét não của trẻ, các nhà nghiên cứu nhận thấy có một số bất thường ở bán cầu não trái, thùy thái dương, hệ Limbic và tiểu não. Nếu gia đình ít cho trẻ giao tiếp với bên ngoài thì mức độ tự kỷ của trẻ càng nặng hơn.
Biểu hiện của chứng tự kỷ ở t.rẻ e.m
Nếu chú ý, phụ huynh sẽ nhận thấy những biểu hiện bất thường xuất hiện khá sớm từ khi trẻ mới 10-12 tháng t.uổi. Trẻ hầu như thờ ơ, ít đòi hỏi chăm sóc hoặc luôn bứt rứt, quấy khóc, khó ngủ, ít cười hoặc không cười, không phát âm khi được dỗ nựng, ánh mắt vô cảm không tinh nhanh. Khi đến 2-3 t.uổi, các biểu hiện của tự kỷ dần dần bộc lộ rõ trong 3 lĩnh vực: suy giảm về tương tác xã hội suy giảm giao tiếp sở thích thu hẹp và hành vi định hình rập khuôn. Tự kỷ gây ảnh hưởng nhiều đến quá trình phát triển tâm lý và làm giảm khả năng thích nghi hòa nhập của trẻ, đồng thời là gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Trẻ bị tự kỷ cần được gia đình và xã hội quan tâm đúng mức.
Tự kỷ thuộc nhóm các rối loạn phát triển lan tỏa xuất hiện sớm với tiến triển kéo dài. Theo các nghiên cứu dịch tễ học gần đây ở Mỹ và một số nước trên thế giới cho thấy, rối loạn tự kỷ có tỷ lệ: cứ 1.000 t.rẻ e.m có 1 - 2 trẻ tự kỷ điển hình và 6 trẻ có rối loạn phổ tự kỷ. Tại Phòng khám Khoa Tâm bệnh - Bệnh viện Nhi TW trong những năm gần đây, số trẻ chậm nói có dấu hiệu tự kỷ đến khám tăng lên rõ rệt: năm 2008 có 450 trẻ, năm 2009 có 950 trẻ, năm 2010 có 1.972 trẻ và năm 2011 có 2.200 trẻ, trung bình 10-20 trẻ/ngày. Trẻ trai nhiều hơn trẻ gái 6-8 lần, trong số đó 50% trẻ tự kỷ điển hình, còn lại thể nhẹ và trung bình.
Tương tác xã hội
Trẻ không nhìn vào mắt người khác khi giao tiếp, nét mặt thờ ơ, vô cảm chỉ chơi tha thẩn một mình, không chơi với các trẻ khác, không thích khoe những thứ mình thích với mọi người. Một số trẻ lại gắn bó lệ thuộc với 1-2 người thân, thường là mẹ hoặc người trực tiếp chăm sóc. Khi cần một đồ vật gì ở cao hoặc xa, trẻ cầm tay người thân đến chỗ đồ vật và xem đó là "công cụ để nối dài tay" cho mình. Trẻ chỉ biết đến nhu cầu bản thân mà không quan tâm đến người xung quanh. Trong khi chơi đùa, trẻ không biết chơi tương tác, không biết luật của trò chơi, không biết chơi "giả vờ" mang tính xã hội.
Ngôn ngữ
Trẻ chậm nói, chỉ nói một số từ đơn điệu, không nói được câu dài hoàn chỉnh. Một số trẻ không nói được từ nào rõ ràng mà chỉ nói những từ, những âm vô nghĩa, người khác nghe không hiểu. Ngoài ra, một số trẻ còn nói lắp, nói định hình một vài câu từ hoặc nói nhại người khác. Trẻ không hiểu ý nghĩa của từ, của lời nói thường không biết bắt đầu câu chuyện với người khác thế nào và cũng không biết duy trì cuộc nói chuyện. Vì vậy, nhiều người cho rằng trẻ như một người từ hành tinh khác đến và xa lạ với thực tại.
Hành vi
Trẻ có những hành vi định hình lặp lại vô nghĩa, nhiều khi làm rất lâu một cách thích thú những việc như: giơ tay nhìn bàn tay, ngắm sàn nhà, vỗ tay, vê hoặc xoắn vặn tay, quay tròn, lắc lư người, cười một mình... Trẻ thích chơi với một số đồ vật trong nhiều giờ như: giở xem tranh ảnh ở tạp chí, tháo các đồ vật nhỏ ra rồi tự lắp lại, cầm chong chóng quay, xoay tròn một đồ vật, lăn bóng qua lại... Trẻ không biết dùng đồ chơi theo đúng chức năng của nó. Một số trẻ có trí nhớ máy móc rất tốt, biết điều khiển tivi, đài, video rất thành thạo, do vậy bố mẹ lại cho rằng con mình "thông minh".
Điều trị và chăm sóc trẻ tự kỷ
Trẻ tự kỷ cần được điều trị sớm ngay từ khi phát hiện bệnh, như cần được đ.ánh giá, hướng dẫn tập luyện bởi đội ngũ nhiều chuyên gia như bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ tâm thần nhi, nhà tâm lý, cán bộ phục hồi chức năng, nhà trị liệu ngôn ngữ, giáo viên giáo dục đặc biệt. Bố mẹ trẻ cần kết hợp chặt chẽ với các nhà chuyên môn để tạo hiệu quả tốt trong việc tập luyện.
Việc điều trị trẻ tự kỷ ở Việt Nam nói chung và Khoa Tâm bệnh - Bệnh viện Nhi TW nói riêng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và áp dụng một số phương pháp can thiệp được phổ biến trên thế giới. Cán bộ là các bác sĩ, tâm lý, giáo viên làm việc nhóm để đưa ra hướng can thiệp cá nhân cho mỗi trẻ. Hiện nay, tại Khoa Tâm bệnh đã áp dụng thường quy "Hệ thống giao tiếp bằng trao đổi tranh" (PECS - Pictures Exchange Communication System) để dạy trẻ tự kỷ. Có nhiều nghiên cứu cho thấy dạy theo phương pháp này đã cải thiện cho trẻ tự kỷ rất nhiều trong giao tiếp.
Trong chương trình giáo dục đặc biệt, trẻ được huấn luyện các kỹ năng giao tiếp (như chú ý, bắt chước, tiếp nhận và thể hiện ngôn ngữ, tự chăm sóc, kỹ năng xã hội, kỹ năng trước khi đến trường...). Các chuyên gia cũng giúp bệnh nhi huấn luyện hành vi (tìm nguyên nhân để giảm bớt hoặc làm mất đi những hành vi không thích hợp, dạy trẻ kỹ năng học tập), huấn luyện điều hòa các giác quan. Đặc biệt, họ dạy trẻ tập trung nhìn vào vật và vào mắt người giao tiếp, chơi các trò chơi trị liệu... Những trẻ có hành vi tăng động, hung tính hoặc có cơn động kinh..., cần được điều trị bằng thuốc.
Ở t.uổi đến trường, một số trẻ tự kỷ có sự cải thiện nhất định. Với trường hợp nhẹ, việc điều trị sớm và tích cực sẽ giúp trẻ có được những kỹ năng xã hội và thích nghi dần dần, sau này có thể học tập và có nghề nghiệp, sống đỡ phụ thuộc vào người thân.
Theo BS. Thanh Ngọc Minh (Sức khỏe đời sống)
Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ tự kỷ Tại nhiều quốc gia phát triển, việc phát hiện và can thiệp sớm với trẻ tự kỷ rất quan trọng, vì trẻ sẽ có nhiều cơ hội (trên 30%) hòa nhập xã hội tốt. Trong khi đó, tỉ lệ thành công khi trẻ tự kỷ được phát hiện muộn là rất ít. Giai đoạn vàng Bé M.T., 20 tháng t.uổi, được cha mẹ...
