Bảo Chung: Tôi bị đơ khi lớp trẻ diễn hài không cần kịch bản

Danh hài không khỏi ngỡ ngàng khi mới về nước, chứng kiến lớp trẻ lên sân khấu diễn không cần kịch bản. Anh không thích tiếng cười dễ dãi, xong vở diễn là khán giả quên ngay.

Hẹn gặp Bảo Chung ở sân khấu mà anh tổng duyệt, anh có mặt đúng giờ và tác phong làm việc nhanh nhẹn, không giống một nghệ sĩ đã có tuổ.i. Anh cười bảo thói quen này đã có từ mấy chục năm nay, nhờ vậy mà Tổ thương, Tổ đãi cho đến bây giờ.

Thấy nhục khi xem lại những vở kém chất lượng

- Lối diễn hài ba hoa của Bảo Chung ảnh hưởng từ nghệ sĩ Văn Chung và NSƯT Bảo Quốc như thế nào?

- Ngày xưa tôi làm kép chính bên cải lương, khi chuyển qua diễn hài tôi theo thầy Văn Chung và cũng là cha nuôi của tôi. Nhưng lúc đó tôi thần tượng anh Bảo Quốc, về nhà tôi xin phép cha ruột đổi nghệ danh thành Bảo Chung.

Lúc còn làm kép hát, tôi nổi danh nhờ đoàn của anh Thanh Điền và Thanh Kim Huệ. Chị Kim Huệ viết vở Chắp cánh chim bằng, anh Thanh Điền làm đạo diễn và giao cho tôi vai Trần Lôi thuộc dòng dõi họ Trần. Tên tuổ.i của tôi có được ngày hôm nay một phần do anh Thanh Điền tạo dựng.

Bảo Chung có niềm đam mê mãnh liệt với xe hơi. Thời đỉnh cao, anh dành cát-xê mười mấy chỉ vàng chỉ để mua một chiếc cho thỏa cảm giác “thèm thuồng” rồi thôi. Ảnh: Duy England.

- Nhiều người bảo anh có tài ứng biến, diễn ở địa phương nào cũng mang tuồng tích ở đó ra chọc cười khán giả. Anh nói thế nào về điều này?

- Thời điểm anh Duy Phương một mình tung dọc thị trường miền Bắc, tôi vẫn còn làm kép hát. Nhờ vốn liếng cải lương, sau này tôi ra Bắc thì biến tấu thêm nên cách diễn của tôi khác đồng nghiệp. Tôi thường lồng nhạc vào nên tên tuổ.i của Bảo Chung ăn khách ở thị trường khó tính. Lúc đó tôi sống 6 tháng ở miền Bắc và 6 tháng ở Nam.

Hiện tại cũng vậy, ví dụ tôi qua Mỹ diễn sẽ khác và ở Australia hay châu Âu cũng không lặp lại bởi mỗi vùng có ngôn ngữ, cách phát âm, hoàn cảnh xã hội khác nhau. Tôi phải thay đổi thì mới ăn khách được.

Tôi nghĩ mình được thương vì tính tôi vốn bình dân và đời thường, không kiểu cách. Trong giới nghệ sĩ không ai than phiền tính cách của tôi. Lúc chưa nổi danh hay đã ở đỉnh vinh quang, tôi chưa bao giờ đặt ra yêu cầu về cát-xê hay đòi hỏi quá đáng với bất kỳ ai.

Điều quan trọng với tôi là lao động nghệ thuật chứ không phải kiế.m tiề.n. Thời gian ở Mỹ 4 năm, tôi vẫn theo dõi hoạt động ở quê nhà, biết những lớp đàn em diễn hài ra sao để mình phải thức thời.

- Nhưng lại có ý kiến cho rằng sau khi bạn diễn Tấn Hoàng – người được biết đến với vai trò hỗ trợ “đưa banh” cho Bảo Chung “sút” ngừng diễn – anh chới với và sau đó phải đi Mỹ, chấm dứt thời kỳ đỉnh cao của tấu hài lúc đó. Anh nói sao về điều này?

- Tôi nghĩ không đúng lắm, phải nói rõ ràng, tôi diễn với bất kỳ người nào cũng được hết. Khi tôi diễn với Tấn Hoàng, tôi viết kịch bản, lúc đó cậu ấy rất thích hát nhạc mà hát hay nên tôi dựa theo đó để tạo ra nhiều tình huống ăn ý cho cả 2. Nhưng cũng không phủ nhận tôi và Tấn Hoàng làm việc rất ăn ý.

Khi tôi qua Mỹ định cư, Vân Sơn có mời tôi về để kết hợp thành cặp đôi, nhưng diễn chung cũng chỉ có vài show, tôi diễn ngoài là chủ yếu. Khi diễn cặp với Vân Sơn, anh em song song với nhau, không ai lấn lướt ai. Bây giờ tôi với Tấn Hoàng vẫn là anh em, có khi gặp nhau ngồi nhâm nhi vài chai bia ôn lại chuyện xưa.

- Bảo Chung từng chia sẻ ngày trước vì đắt show nên không có thời gian tái tạo năng lượng thành ra nhiều sản phẩm bây giờ khi xem lại rất mắc cỡ. Cuộc sống khi đó của anh ra sao?

- Lúc bấy giờ phong trào video mạnh lắm, mỗi ngày tôi quay từ sáng đến tối, tối đi hát và diễn tận khuya. Về tới nhà đâu được ngủ, phải lao vào phòng thu để thu âm. Mỗi đêm tôi chỉ ngủ được 3 – 4 tiếng, mà cuộc sống đó kéo dài từ năm 1993 đến năm 2005.

Tôi diễn ở Hà Nội, khuya mới xong nhưng sáng mai phải có mặt ở Sài Gòn để quay Mưa bụi. Quay xong đúng 15h lại chạy ra sân bay đáp chuyến bay đi Hà Nội.

Không phải vì tôi ham tiề.n, mà bởi tôi mê nghề quá. Cát-xê chủ yếu đến từ việc tấu hài chứ quay video đâu có tiề.n nhưng làm nhiều quá nên không có chất lượng, hơn nữa kịch bản của tôi viết thì không sao, đằng này mình phải thoại theo lời của người ta. Nhiều lúc cầm kịch bản cải lương mà dài quá, thật tình tôi không thể nào thuộc hết, nhép còn sai huống chi thuộc.

Lúc đó cũng may mắn cho tôi, khán giả tha thứ và cũng không phát hiện mình làm sai chuyện đó. Nhưng mà thời gian dài mình đi xuống lúc nào cũng không hay, bây giờ tôi xem lại cảm thấy sợ lắm. Có điều lúc đó không làm cũng không được, dù tôi có đang trên đỉnh cao gì chăng nữa, vì lúc đó khán giả không như bây giờ.

Nổi tiếng chỉ lấy vợ đẹp nhưng Bảo Chung phủ nhận việc mình kén chọn. Anh bảo chuyện vợ chồng là do duyên số. Ảnh: Duy England.

- Vậy giai đoạn anh sang Mỹ và sau đó tên tuổ.i Bảo Chung rơi vào quên lãng ra sao?

- Tôi vẫn đi hát bình thường, không đi xuống hay đi lên gì cả. Năm 2010 tôi qua Mỹ định cư và có ký hợp đồng với Vân Sơn. Ngày xưa Vân Sơn, Bảo Liêm, Hoài Linh… cũng nổi lên nhờ băng video, mà hơn nữa nghệ sĩ hài bên Mỹ không nhiều, chỉ cần chút tài cũng được yêu mến rồi.

Nhưng đến khi tôi qua đó thì thị trường đã bị bão hòa. May mắn tôi vẫn còn diễn được vì tôi là danh hài Việt Nam, thành danh ở quê hương.

Tôi không thích game show vì phải nói theo ý người ta

- Nhiều năm nay Bảo Chung đã về Việt Nam hoạt động, anh bắt nhịp với thị trường trong nước ra sao?

- Tôi rất ngỡ ngàng ở thời điểm mới về. Nhiều nhà đài mời tôi quay chương trình với cát-xê rất cao. Ngày xưa tôi quay cả ngày cũng chỉ có 1,5 triệu đồng nhưng bây giờ lên tới mười mấy triệu. Khi diễn tôi cũng bị đơ trước các em trẻ, đôi chỉ cần xem qua kịch bản và lên sân khấu quăng bắt ngay.

Phải hơn một tháng sau tôi mới bắt kịp được. Diễn hài không phải chỉ có lanh miệng mà phải có kinh nghiệm và phối hợp ăn ý với bạn diễn đồng thời cũng cần tạo điểm nhấn.

Tôi thấy lớp trẻ diễn nói một mình chọc khán giả cười sảng khoái nhưng xong rồi thôi bởi diễn không có kịch bản nên nó trớt quớt. Nếu đầu tư kịch bản, tôi tin các em sẽ mạnh lắm. Quan trọng phải yêu nghề, nếu không đồng nghĩa với việc t.ự sá.t.

Tôi gắn bó với tấu hài và thà chế.t trên sân khấu chứ không bỏ được. Lúc còn ở đỉnh cao, nhiều người khuyên tôi mai mốt bỏ nghề để làm kinh doanh và họ sẵn sàng hỗ trợ. Nếu nghe lời tôi cũng giàu rồi mà ngặt nỗi mình đã trót yêu nghiệp diễn nên làm sao bỏ được.

Nghệ sĩ hài nổi tiếng một thời cho biết diễn hài vốn khó nên không thể theo kiểu “cha truyền con nối”, mà cũng không thể dạy cho ai được bởi nó phụ thuộc vào năng khiếu mỗi người. Ảnh: Duy England.

- Nhiều ý kiến cho rằng cách tấu hài của Bảo Chung giờ xưa cũ, không còn hợp với thời đại nữa. Anh nghĩ sao?

- Mỗi người có một cách diễn, tôi không chạy theo ai được nhưng cũng không có nghĩa mình dậm chân một chỗ. Hài của tôi nghiêm túc, tôi không thể lên sân khấu ba hoa một cách rời rạc, không kịch bản như người ta. Tôi vẫn muốn chọc cười khán giả nhưng sau đó người ta sẽ ngẫm nghĩ thêm. Tôi muốn giữ nét đặc trưng của Bảo Chung.

Bây giờ ở tỉnh, đâu ai chạy show nhiều bằng tôi. Mấy chục năm rồi bầu show vẫn đối xử với mình như thế. Ngày xưa, tôi không hét giá, họ trả bao nhiêu thì nhận bấy nhiêu, không đòi hỏi. Bây giờ tôi cũng đâu thể đòi ngang giá mấy em trẻ, thôi mình hạ xuống một nửa nhưng bù lại chạy show đều đặn.

- Sao anh không tham gia các game show như nhiều đồng nghiệp?

- Cũng có nhiều chương trình mời tôi làm MC, giám khảo nhưng tôi từ chối hết vì sợ không khéo ăn nói làm mích lòng người ta. Những chương trình truyền hình nhà sản xuất họ đã sắp đặt hết rồi, còn giám khảo chỉ nói những gì người ta (nhà sản xuất) muốn. Hơn nữa giờ có Hoài Linh, Trấn Thành… tham gia rồi, tôi nhận lời làm gì nữa.

Nghệ sĩ hài Bảo Chung tên thật Nguyễn Văn Lâm, sinh năm 1955 ở Bình Chánh, Sài Gòn. Năm 6 tuổ.i, anh được cha mẹ gửi vào chùa và 7 năm sau trốn đi theo các đoàn hát. Ban đầu anh theo học cải lương vì mê đàn hát, đóng khá nhiều kép chánh nhưng vẫn chưa nổi danh. Năm 1979, khi theo đoàn đi diễn ở Quy Nhơn, Bình Định, vì thiếu người diễn hài nên Bảo Chung được ông bầu năn nỉ lên thay nhưng không ngờ thành công ngoài dự kiến.

Năm 1992, Bảo Chung được bình chọn là một trong 10 danh hài được yêu thích nhất trong năm. Năm 1996, anh giành giải huy chương vàng cuộc thi Danh hài Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức tại Nhà hát Hòa Bình với tiểu phẩm hài Bao Công kỳ cục án.

Năm 2000, tiểu phẩm Tiên Sài Gòn với nội dung chê cười vấn đề giao thông trong nước đã giúp Bảo Chung một lần nữa đoạt huy chương vàng cuộc thi Danh hài Thành phố Hồ Chí Minh.

Năm 2004, Bảo Chung đóng phim điện ảnh hài Khi đàn ông có bầu. Cuối năm 2010, anh sang Mỹ định cư.

Theo Zing