Bánh dừa Giồng Luông Bến Tre
Ăn bánh dừa Giồng Luông Bến Tre được nhiều người đi du lịch Bến Tre có dịp thử qua, ví như ăn một thức quà quý của thiên nhiên.
Từng lớp lá dẻo dai màu vàng nhạt được mở ra từng vòng một, làm lộ thân hình múp míp ngọt béo thơm ngon của chiếc bánh dừa. Cắn một miếng bánh dừa vào miệng thấy dẻo xốp từng hạt nếp ngon, sâu hơn một chút thấy vị ngọt béo bùi của nhân bánh và li ti những sợi dừa khô sần sật. Món ăn chơi mà no bụng này đã trở thành thương hiệu của bà con Giồng Luông, tỉnh Bến Tre và cũng trở thành món ăn khoái khẩu của nhiều người dân Tây Nam Bộ.
Ăn bánh dừa Giồng Luông Bến Tre được nhiều người đi du lịch Bến Tre có dịp thử qua, ví như ăn một thức quà quý của thiên nhiên. Từng lớp lá dẻo dai màu vàng nhạt được mở ra từng vòng một, làm lộ thân hình múp míp ngọt béo thơm ngon của chiếc bánh dừa. Cắn một miếng bánh dừa vào miệng thấy dẻo xốp từng hạt nếp ngon, sâu hơn một chút thấy vị ngọt béo bùi của nhân bánh và li ti những sợi dừa khô sần sật. Món ăn chơi mà no bụng này đã trở thành thương hiệu của bà con Giồng Luông, tỉnh Bến Tre và cũng trở thành khoái khẩu của nhiều người dân Tây Nam Bộ.
Một chút thời gian khám phá ẩm thực của Bến Tre, du khách sẽ biết rằng, bánh dừa Giồng Luông Bến Tre tuy đã có mặt cách đây hơn trăm năm. Với ngần ấy thời gian, đến nay hương vị của bánh dừa vẫn vẹn nguyên đi cùng năm tháng, thậm chí càng về sau hương vị bánh dừa Giồng Luông càng thêm quyến rũ. Món bánh dừa là thức quà mà trẻ nhỏ, người lớn cho đến người già đều yêu quý vì thế mà bánh dừa có mặt khắp nơi trên mảnh đất Bến Tre, trong các bữa tiệc lớn bánh dừa cũng vinh dự trở thành món tráng miệng thơm ngon. Và hầu như bà nội trợ nào ở nơi đây cũng có nghề làm bánh dừa rất khéo.
Để làm được những chiếc bánh dừa trứ danh, người thợ làm bánh Giồng Luông luôn ưu tiên cho những hạt nếp dẻo (hiện nay hay dùng nếp Thái) vì nếp càng dẻo thơm, bánh càng hấp dẫn. Ban đầu người ta rửa sạch nếp, đợi cho khô ráo rồi cho ngâm với một lượng nước vừa đủ để làm nếp mềm nở. Sau đó dùng dừa khô băm nhuyễn, muối, đường trộn đều vào nếp. Phải nói thêm rằng, món bánh dừa Giồng Luông nổi tiếng như thế là một phần nhờ có nguyên liệu dừa đặc sản. Dừa Bến Tre lúc nào cũng thơm, ngọt, ngon và béo nguyên chất. Sợi dừa khô được bào ra băm nhuyễn cũng giữ nguyên được hương vị nồng nàn đó.
Khi hỗn hợp nếp dừa đã sẵn sàng, người làm bánh tiến hành chuẩn bị các nguyên liệu như nhân bánh, lá gói bánh. Nhân bánh của chiếc bánh dừa cũng rất đa dạng, có nhân chuối, nhân đậu, hoặc có những chiếc bánh chỉ nguyên là nếp và dừa. Để làm được nhân chuối thơm ngon, người thợ chọn chuối xiêm vừa chín tới, cắt đôi theo chiều dọc, trái nhỏ thì để nguyên sau đó ướp thêm đường. Đối với nhân đậu, người ta thường dùng đậu xanh bỏ vỏ, nấu chín cho đến khi nhuyễn và sánh đặc. Còn về lá để gói bánh thì bánh dừa Giồng Luông dùng lá dừa non, khi nấu chín lá vẫn rất mơn mởn nhìn bắt mắt.
Khâu gói bánh là khâu quan trọng, gói bánh đúng kỹ thuật thì nước hấp bánh mới không tràn vào làm hỏng bánh và cả tính thẩm mỹ của bánh nữa. Đầu tiên, người làm bánh phải làm nòng (tạo hình) từ chiếc lá dừa non theo hình trụ, cho nếp vào giữa ống bánh rồi cho thêm chuối hoặc đậu, cuối cùng là lớp nếp. Người thợ tiếp tục kỹ thuật bẻ miệng lá dừa cho bịt kín hai đầu chiếc bánh, dùng gân lá chuối khô quấn chặt bánh (tương tự như kỹ thuật quấn bánh tét). Cuối cùng là thả bánh vào nồi, nấu trong 5 – 6 tiếng thì chín.
Theo sức ăn của một người trưởng thành, mỗi người có thể ăn 2 – 3 chiếc bánh dừa cùng lúc vì dáng vấp của bánh dừa khá nhỏ nhắn. Người mê thích món này, sau hành trình du lịch ở Bến Tre của mình, còn muốn mua thêm nhiều hơn những chùm bánh dừa Giồng Luông ngon mê hoặc, để làm quà đặc sản cho chuyến đi và cho rằng, khó tìm loại bánh nào khác đặc biệt thế để thay thế.
Xe bánh dừa người Hoa hơn 40 năm ở TP.HCM
40 năm, xe bánh dừa nhỏ đã trở thành cửa hàng khang trang. Nhưng ký ức về những ngày đầu tiên vẫn không thể nào phai trong tâm trí ông chủ 60 tuổ.i.
Đồng hồ điểm 8h. Trên con đường Hồng Bàng tại quận 5, nơi tập trung đông người Hoa nhất TP.HCM, cánh cổng ngôi nhà bán bánh dừa dần hé ra. Mùi thơm của bột mì, dừa sên hay cadé, sầu riêng thoang thoảng khiến những "cái bụng đói" đi qua là muốn tạt vào.
Có một xe đẩy ở trước cửa. Bên trên nó là những chiếc khuôn gang để nướng món bánh dừa nổi tiếng của người Triều Châu. Phải khoảng 8h30, một người đàn ông khoảng 60 tuổ.i mới xuất hiện. Ông nở nụ cười dễ chịu và luôn gửi kèm câu cảm ơn với mỗi vị khách mua hàng.
Video đang HOT
Đó là ông Trương Vĩnh Phát, chủ nhân xe bánh dừa hơn 40 năm tuổ.i ở Sài thành.
Bánh xưa, bánh nay
"Bánh dừa xưa khác giờ lắm. Vỏ nó dày hơn, nhân chỉ có đậu xanh với dừa. Mà bánh xưa cái quan trọng nhất là phải ngọt. Bánh mà không ngọt, khách sẽ chê ngay", ông Phát nói về hương vị bánh dừa xưa của người Hoa.
Theo ông Phát, những chiếc bánh dừa này là món ăn truyền thống của người Triều Châu. Họ chỉ truyền cho những người trong gia đình, không dạy nghề cho người ngoài. Ông Phát sinh ra ở Việt Nam nhưng có bố mẹ là người gốc Hoa. Món bánh này là do ông được anh rể chỉ dạy.
Bánh dừa chú Phát đã biến tấu nhiều so với "bản gốc" như phần vỏ lá dứa, nhân có thêm bơ sữa, sầu riêng, bơ đậu phộng...
Bánh dừa chú Phát đã biến tấu nhiều so với "bản gốc" như phần vỏ lá dứa, nhân có thêm bơ sữa, sầu riêng, bơ đậu phộng...
Trong trí nhớ của người đàn ông 60 tuổ.i, chiếc bánh hồi năm 12-13 tuổ.i ông ăn không đa dạng nhân như mình bán bây giờ. Ông cũng thích bánh hồi xưa với dừa, đậu xanh. Nhưng giờ, dừa vẫn còn được chuộng chứ đậu xanh họa lắm một ngày mới có người mua.
Ông bảo đậu xanh là món yêu thích của người Hoa. Tuy nhiên, giờ ít ai chuộng nó. Trước kia, ông cũng bán nhưng ế quá nên thôi. Thỉnh thoảng, chỉ có một, hai người 70-80 tuổ.i đến hỏi nhưng cũng đành lắc đầu bảo không có.
Chiếc khuôn có tuổ.i đời 70 năm được ông Phát coi như báu vật.
Cái vị ngọt giờ cũng được giảm đi đáng kể. Vì xu hướng giờ mọi người thích những món ít ngọt, ai cũng sợ tiểu đường, béo phì. Vỏ bánh bớt dày hơn xưa để phần nhân có thể nhiều thêm. Làm vậy, khách mới thích. Những người cùng thế hệ ông Phát, họ có khi ăn chẳng cần nhân. Chỉ cần cái vỏ bánh từ bột mì, trứng gà là đủ khoái rồi.
"Giờ đa số đán.h bại thiểu số. Khách thích sao thì mình cũng phải thay đổi. Nhưng cá nhân tôi thấy làm vậy cũng đúng chứ có một, hai nhân ăn mãi người ta ngán nhanh", ông chia sẻ.
25 năm rong ruổi
Cạnh lò nướng của ông Phát bây giờ còn gắn thêm cái quạt làm mát. Thế mà, mồ hôi ông đôi khi vẫn vã như tắm vì hơi nóng của cái lò nướng. Thỉnh thoảng, người nhà lại phải đưa ông cái khăn để lau cho bớt. Nhưng với ông, như này đã là sướng lắm rồi.
Trước khi có điểm bán ổn định ở đây, ông từng phải đạp xe khắp ngõ ngách ở TP.HCM để rao bánh. Cái tiếng rao ấy vẫn cứ văng vẳng bên tai ông. Chỉ cần ai hỏi, ông có thể kể lại như chuyện mới ngày hôm qua.
Chiếc bánh dừa chuẩn người Hoa phải có vỏ to, làm từ bột mì, trứng gà để tạo độ mềm, xốp và hương thơm chuẩn.
Vào năm 1980, ông Phát có xe bánh dừa đầu tiên bên một bến đò. Khoảng 10 năm sau, khi bến đò bị giải tỏa, ông mới chuyển sang khu Tản Đà (quận 5), đối diện khách sạn Thiên Hồng. Từ đó, cái tên bánh dừa Tản Đà cũng trở nên nổi tiếng.
Có giai đoạn, ông bán ở nhà riêng tại quận 8 nhưng chỗ này nhỏ, đường đi khó tìm. Thế nên, gần đây, cả nhà quyết định thuê mặt bằng ở quận 5 để việc buôn bán tiện hơn.
"Thời gian đầu thực sự khổ. Tôi chỉ nặng có 42 kg nhưng ngày nào cũng phải đẩy xe bánh dừa đi khắp ngõ ngách thành phố. Mà quan trọng, mình phải tới đúng giờ để người ở đó biết tên, nhớ mặt. Phải khoảng 25 năm từ ngày đầu tiên bán bánh, tôi mới có thể dừng một chỗ ổn định. Lúc ấy, cuộc sống mới bớt cực", ông tâm sự.
Ông Phát ban đầu không theo nghề bánh dừa của gia đình mà đi làm công nhân. Tuy nhiên, công việc quá vất vả khiến ông suy nghĩ lại. Thế rồi, ông theo phụ anh rể bán bánh 3 ngày. Đến ngày thứ 4, ông tự ra bán một mình.
Phần nhân bánh được làm thủ công hoàn toàn bởi những người trong gia đình.
Công việc bán bánh trong những ngày rong ruổi thực ra cũng vất vả chẳng kém công nhân. Dù vậy, thứ ông có là sự tự do. Ông tâm sự mình làm chủ, dù là buôn bán nhỏ, vẫn thích hơn bị gò bó. Hôm nào bán sớm thì bán, hôm nào bán trễ cũng chẳng ai la. Đôi khi, ông cũng có thể dành cho mình một ngày nghỉ nhưng hầu như là rất ít.
Có một điều ông Phát tiếc nuối đó là chiếc xe đồng hành của ông từ ngày đầu tiên đã hỏng, phải bỏ đi. Với ông Phát, nó như người bạn đồng hành "vào sinh ra tử". Đợt giãn cách kéo dài 6 tháng năm ngoái, chiếc xe phải để ngoài đường vì căn nhà ở quận 8 bé quá. Thế rồi, nó hỏng. Ông tiếc lắm nhưng cũng đành bỏ và chỉ chụp lại tấm hình kỷ niệm trước khi chia tay "ông bạn già" của mình.
Cha truyền con nối
"3năm sau khi làm nghề, tôi cưới vợ. Từ đó đến giờ, cuộc sống cứ tất bật sáng sớm làm bột, rồi bán bánh đến chiều về. Tiề.n kiếm được lo cho cuộc sống gia đình. Quay ngoắt một cái, tôi đã thấy mình 60 tuổ.i. Già thật rồi", chủ xe bánh hơn 40 năm tuổ.i nói khi tay đang lau những giọt mồ hôi.
"Chú Phát" bảo cái nghề này nếu chăm cũng đủ sống. Chịu khó tiết kiệm thì ốm đau cũng chẳng cần nhờ ai. Nhưng nó cũng vất vả vì toàn bộ công đoạn đều được làm thủ công. Nguyên liệu hoàn toàn do nhà làm, không dùng hương liệu có sẵn vì sợ mất cái tiếng mình đã gây dựng bao lâu.
Cái ông Phát sợ nhất có lẽ là hại phổi. Ông nói mình bao năm làm nghề, cứ áp ngực sát cái bếp nướng, phổi chắc rồi cũng bị ảnh hưởng. Phải tới khi có chỗ bán cố định, ông mới lắp thêm quạt còn đỡ. Nhưng tạm thời, ông vẫn cứ vui vẻ vì ít ra, cái nghề của nhà cũng có người nối dõi.
Còn rất ít những xe bánh dừa chuẩn Triều Châu ở TP.HCM. Theo ông Phát, nhiều người giờ làm bánh dừa vỏ nhỏ, dùng các loại bột không chuẩn.
Ông Phát có 4 đứa con, 2 trai, 2 gái. Tuy nhiên, chỉ có con trai út là theo nghề này. Cả 3 người còn lại đều có hướng đi riêng. Ông không buồn vì điều đó bởi làm nghề mình phải thích mới bền lâu được. Cũng như ông, khi xưa, chẳng ai bắt ông nối nghề cả. Đơn giản là ông thấy thích thì làm.
Có con út gánh vác chiếc xe đẩy (nay đã là cửa hàng), ông cũng yên tâm phần nào. Ở tuổ.i 60, sức ông không còn như xưa. Chỉ đứng lâu một lúc, ông đã đau nhức hết người. Bây giờ, mọi công đoạn làm bánh, con trai ông đều đã thành thục. Nhờ thế, ông Phát mới có thể thong thả mỗi sáng và chỉ qua đây để phụ thêm.
Theo chủ tiệm bánh, những xe bánh dừa chuẩn Triều Châu ngày xưa đã hiếm. Bây giờ, số còn lại chỉ đếm trên đầu ngón tay. Lớp trẻ hầu như không thích theo nghề này nữa vì vất vả, tiề.n không nhiều.
"Tôi thấy nghề này cũng được chứ, chẳng áp lực, lại tự làm chủ. Ai thấy vui sẽ làm được lâu dài", ông nói.
Thơm nức bánh hỏi bò nướng ở Bến Tre Bánh hỏi bò đun thường ăn kèm thơm (dứa), khế chua, chuối chát và rau thơm. Khi ăn bạn sẽ gói một miếng bánh hỏi trắng phau, cùng viên bò đun đã được nướng chín vàng, quết một lớp mỡ hành, thêm một chút rau thơm, dứa, chuối... Rồi chấm vào thứ nước mắm pha chua ngọt.Bánh hỏi bò đun thơm nức ở...