Bánh chuối của người Tày

Quả chuối quen thuộc với bà con ở nhiều vùng, miền trên cả nước. Vì thế, ngoài ăn chuối chín, bà con ở nhiều nơi còn chế biến ra nhiều loại bánh, kẹo, canh rất đặc biệt. Trong đó, người Tày nổi tiếng với món bánh chuối ăn một lần nhớ mãi…

Bánh chuối của người Tày ở Nguyên Bình (Cao Bằng).

Đến huyện Văn Bàn (tỉnh Lào Cai), bà con thường mời thưởng thức món bánh chuối đặc sản nơi đây. Nếu may mắn đến thăm một gia đình có nghề làm bánh chuối, du khách sẽ được thưởng thức món bánh chuối vừa ra lò vô cùng hấp dẫn.

Người Tày làm bánh chuối trước hết là để dâng cúng tổ tiên. Mặc dù cuộc sống hiện đại có nhiều loại bánh kẹo, nhưng nhiều nơi bà con người Tày vẫn coi bánh chuối là thành phần quan trọng phải có trong mỗi nghi lễ, vì thế sản vật này luôn tồn tại, trở thành nét văn hóa ẩm thực đặc trưng.

Để làm một cặp bánh chuối phải trải qua những công đoạn khá cầu kỳ. Chiếc bánh chuối được làm từ các nguyên liệu: Chuối, bột gạo nếp. Chuối chín, thường là chuối tiêu đã bóc vỏ, phơi nắng cho đến khi khô, được gói kỹ bằng giấy báo hoặc lá chuối khô, để lên gác bếp, khi cần dùng dần.

Khi làm bánh, chuối khô được rửa sạch bằng nước ấm, sau đó đem đun sôi đến khi chuối mềm, rồi giã nhuyễn. Bột làm bánh được nghiền từ gạo nếp ngon do người dân tự trồng. Trước khi đem nghiền, gạo phải ngâm qua nước, sẽ cho bột nếp mịn và bánh ngon hơn. Bột nếp nhào với chuối đã giã nhuyễn, nặn thành quả bánh tròn, nhỏ. Đặc biệt, bánh chuối không cần thêm bất cứ gia vị hay loại nhân nào.

Bánh chuối của người Tày huyện Văn Bàn thường được gói thành cặp, sử dụng lá chuối khô để bọc. Nhìn những chiếc bánh được gói tỉ mỉ, gọn gàng có thể thấy sự khéo léo, đảm đang của các bà, các cô.

Trong khi đó, để làm bánh chuối, người Tày ở huyện Nguyên Bình (tỉnh Cao Bằng) cũng chuẩn bị hết sức cầu kỳ. Quả chuối chín, đem bóc vỏ, phơi nắng cho khô, sau đó cho vào nồi hấp và mang ra phơi từ 2 đến 3 nắng. Bà con thường chọn chuối tiêu và dẻo dai, còn nếu muốn màu sắc sáng thì chọn chuối goòng, chuối lá… Ngoài ra còn cần: lá chuối, gạo nếp ngon, nhân bánh (đậu xanh hoặc lạc vừng) và một chút đường phên để hương vị bánh chuối thêm đậm đà. Đến khâu chế biến, chuối khô được đem nấu nhừ rồi giã nhuyễn thành bột. Gạo nếp xay mịn để ráo nước; đậu xanh ngâm bỏ vỏ rồi nấu chín, mang xào và nghiền mịn thành nhân bánh, nêm thêm chút gia vị tuỳ theo khẩu vị của từng người. Đường phên được đun sôi cho tan và cô cho đặc. Bột gạo nếp để ráo nước trộn với chuối, đường phên rồi giã nhuyễn tới khi thành thứ bột bánh màu vàng sẫm và bóng. Bột bánh sau khi giã nhuyễn mang chia nhỏ thành các phần đều nhau, cho nhân bánh bằng đậu xanh hoặc lạc vừng vào giữa, bánh lăn qua lớp vừng bên ngoài rồi gói bằng lá chuối khô, dây buộc bánh cũng từ dây chuối, sau đó cho vào nồi hấp khoảng 1 tiếng là chín. Bánh chuối Nguyên Bình dễ ăn, vừa chua chua, vừa ngọt ngọt của chuối và đường phên hấp dẫn khách gần xa.

Ăn bánh chuối do người Tày làm ngon mà không ngấy, lại để được lâu hơn những loại bánh khác…