Bàn về Đội tuyển Quốc gia: Quan trọng vẫn là chiến thắng
“Ba hay bốn hậu vệ đâu phải là điều kiện để giành chiến thắng, quan trọng vẫn là thần thái…” cây viết thể thao Văn Lý đã chia sẻ khi bàn về đội tuyển quốc gia.
Ông Park sẽ gọi ai lên tuyển được quyết định sau hàng chục năm trải nghiệm trong nghề của ông thầy người Hàn Quốc và các cộng sự. Ảnh VT
Gần đây, bắt đầu từ dư luận bóng đá Thái Lan cho rằng ông Park Hang-seo đã hết bài, rồi HLV A. Nishino đã khắc chế được lối đá 3 trung vệ của Việt Nam. Khi những hình ảnh trong buổi phân tích chuyên môn của BHL đội tuyển được ống kính VTV ghi lại, thì mọi chuyện lại càng nóng lên. Truyền thông Thái Lan lại “hí hửng” cho rằng ông Park “lộ bài”, không ít cổ động viên Việt Nam lo lắng.
Miễn là chiến thắng
Thực ra, trên lịch sử sân cỏ thế giới chứng minh cả có một sơ đồ chiến thuật nào ưu việt tuyệt đối và chả có lối đá nào tồn tại vĩnh viễn ở một đội bóng. Trải theo năm tháng, tính hợp lý và lô-gich của chiến thuật bóng đá ngày càng được phân tích kỹ lưỡng hơn. Nhưng cũng không ít đội bóng vẫn quay lại áp dụng những sơ đồ cổ điển ra đời từ những thập kỷ 70, 80 thế kỷ trước.
Sự “trao đi, đổi lại” của truyền thông 2 nước sẽ khiến cho những cuộc đối đầu giữa đội tuyển 2 nước thêm quyết liệt, căng thẳng. Ảnh VOV
Các CLB lớn như Real Madrid, Barca, MU, Juve cũng phải liên tục cập nhật tình hình và luôn có sự thay đổi lối đá cho phù hợp thực tế. MU dưới thời Ole vẫn đá với sơ đồ 4-4-2 truyền thống nhưng cách vận hành cũng khác xa thời ông thầy Sir Alex Ferguson. Đúng là, các HLV có thể áp dụng bất cứ sơ đồ nào, miễn là có chiến thắng.
Bản thân 2 ông thầy ngoại thành công với bóng đá Việt Nam nhất là HLV H.Calisto và Park Hang-seo cũng chơi với 2 sơ đồ chiến thuật khác nhau. Thậm chí ông H.Calisto còn cho thấy, nếu biết vận hành thì dùng 2 tiền vệ “công nhân” Minh Châu, Tài Em trong sơ đồ 4-4-2 vẫn có thể vô địch AFF Cup 2008. Khi đó, rất nhiều nhà chuyên môn chê ông thầy Bồ Đào Nha khi không biết sử dụng Thành Lương, một cầu thủ được cho là kỹ thuật tốt hơn nhiều.
Bản thân chúng ta đã có 2 kỳ vào chung kết SEA Games và đều thất bại trước người Thái bằng chính sơ đồ 3 hậu vệ. Việc ông Park Hang-seo sử dụng sơ đồ 3 trung vệ cũng khônng phải là vấn đề quá mới mẻ với đội tuyển. Ngay từ SEA Games năm 1995 ở Chiangmai, Thái Lan, HLV Karl-Heinz Weigang cũng thường dùng bộ 3 trung vệ Mạnh Cường, Hữu Thắng và Anh Dũng. Rồi ông thầy người Áo Riedl tại SEA Games năm 1999 tại Bruinei, cũng ra sân với 3 trung vệ Đỗ Khải, Phạm Như Thuần, Mai Tiến Dũng đấy thôi.
Thực tế thì SEA Games 1995, chủ nhà Thái Lan quá mạnh. Các hậu vệ biên trong sơ đồ 5-3-2 là Công Minh, Chí Bảo (hoặc Đức Tuấn) đều không thể lên bóng. Đối phương đã ép cho chúng ta ngột thở và không thể lên bóng, thế trận diễn ra 1 chiều, để rồi thua cuộc 4-0. Nhưng đây vẫn là thành tích tốt nhất, kể từ khi bóng đá Việt Nam hội nhập khu vực.
Lối đá 3 trung vệ thời ông Park Hang-seo cũng khác xa với sơ đồ 3-5-2 mà chúng ta đã sử dụng tại các kỳ SEA Games trước đây. Ảnh VPF
4 năm sau tại SEA Games 1999, chúng ta đã không thủng lưới bàn nào cho đến trước trận chung kết gặp Thái Lan và để thua 2-0. Không thể nói Triệu Quang Hà hay Đức Thắng là những hậu vệ biên có chuyên môn tồi, nhưng khi đó Thái Lan có những cầu thủ như Chukiat, Surachai, Kiatisak…vượt trội khu vực. Thái Lan không hề dấu diếm đội hình ra sân, công bố trước vài ngày mà các đội thủ cũng chẳng làm gì nổi. Thậm chí người Thái còn ngạo mạn: “Nếu cả khu vực Đông Nam Á thành lập 1 đội tuyển đá với Thái Lan vẫn thua như thường”.
Niềm tin vào ông Park
Nhiều năm nay, khi nhắc đến đội tuyển là người ta nói đến bộ đội Tuấn Anh, Xuân Trường của HAGL, nhưng khi đá với đội hình 3-4-3 và lên ngôi vô địch AFF Cup 2018 ông lại cho thấy cái tài tình khi tin dùng Hùng Dũng, Huy Hùng. Ông Park cũng biết sử dụng Văn Đức một cách kỳ tài khi đối đầu với Malaysia trong trận chung kết.
Lối đá 3 trung vệ thời ông Park Hang-seo cũng khác xa với sơ đồ 3-5-2 mà chúng ta đã sử dụng tại các kỳ SEA Games trước đây. Các tiền vệ biên Trọng Hoàng, Văn Hậu cũng di chuyển khác đàn anh trước kia, 3 trung vệ cũng thường xuyên hỗ trợ tấn công hơn.
Ông Park họp bàn chiến thuật với các cộng sự (ảnh VTV)
Hơn ai hết, những người “có nghề” như ông H.Calisto và Park Hang-seo biết được tại từng thời điểm, đội tuyển quốc gia nên đá với sơ đồ nào và cần gọi những cầu thủ nào lên tuyển. Việc đội tuyển đá 3 hay 4 hậu vệ, hay ông Park sẽ gọi ai lên tuyển được quyết định sau hàng chục năm trải nghiệm trong nghề của ông thầy người Hàn Quốc và các cộng sự.
Không ai có quyền ngăn cản truyền thông Thái Lan và cả chúng ta bàn luận về đội tuyển, chính sự “trao đi, đổi lại” sẽ khiến cho những cuộc đối đầu giữa đội tuyển 2 nước thêm quyết liệt, căng thẳng. Nhưng việc gần đây báo chí Thái Lan liên tục “soi” đội tuyển Việt Nam cũng vì họ không còn vị trí thống trị tuyệt đối như trước đây. Vậy hãy vui đi, mọi việc cứ để ông Park lo!
Đông Hùng
Trước thời HLV Park Hang Seo, tuyển Việt Nam từng có sơ đồ 3 trung vệ 'hoàn hảo'
Cùng với sự phát triển của bóng đá Thế giới, bóng đá Việt Nam cũng có con đường thay đổi, tiến hoá mô hình chiến thuật dù có thể chậm hơn ở từng thời điểm.
3 trung vệ buổi sơ khai: Đá để không thua
Sau khi trải nghiệm đội hình 2-3-5 cùng những người Pháp buổi ban đầu, suốt một thời gian dài thời Pháp thuộc, các đội bóng Việt Nam sử dụng đội hình WM được sáng tạo bởi HLV của Arsenal Herbert Chapman.
Việc quy định số áo ra sân của các cầu thủ cũng tương ứng với từng vị trí trong đội hình này, theo thứ tự từ số 1 đến 11 lần lượt từ hàng phòng ngự lên các tuyến trên. WM còn được duy trì sử dụng ở Việt Nam trong suốt những năm 50 dù ở tầm thế giới, người Hungary đã mở đầu cho sự thay đổi với dấu ấn là tấm HCV Olympic Helsinki 1952.
BLV Quang Tùng bên cạnh bảng sơ đồ WM của HLV huyền thoại Herbert Chapman trong bảo tàng của CLB Arsenal
Thay thế cho WM là 4-2-4 phổ biến trong những năm 60. Đây là sơ đồ có nhiều đất hoạt động cho các tiền đạo cánh. Đến những năm 70 xu hướng 4-3-3 xuất hiện bằng việc vị trí số 10 (không nhất thiết phải là cầu thủ mang áo số 10) được kéo xuống thấp hơn để hỗ trợ kiểm soát trung tuyến. Vai trò của các tiền đạo cánh cũng đa năng hơn, không chỉ dừng lại ở những quả tạt thuần tuý.
Đặc điểm chung của 4-2-4 và 4-3-3 ở bóng đá Việt Nam giai đoạn 1960-1970 là hai trung vệ. Họ không chơi giăng ngang mà thường có xu hướng một người đá dập, kèm trung phong và một người bọc lót, hay trung vệ thòng được chơi tự do, chính là một libero đúng nghĩa.
Đến giữa những năm 80, khi bóng đá Việt Nam gặp khó khăn vì cơ chế, chất lượng đi xuống. Việc có được các tiền vệ tốt rất hạn chế, 5-3-2 với tâm lý "đá để không thua" trở nên phổ biến. Đó là khi một tiền vệ có xu hướng phòng ngự được kéo xuống thấp ngang trung vệ kèm người, tạo thành cặp trung vệ dập và vẫn có trung vệ thòng.
Đội hình 4-3-3 "vô đối" của Thể Công những năm 70
Sơ đồ này có thêm đất diễn cho các cầu thủ cánh khi họ quán xuyến cả hành lang dài. Tuy nhiên 5-3-2 trong một thời gian dài không có nhiều sự tiến bộ, đặc biệt là ở các trung vệ, vì kỹ năng phòng ngự được đề cao trong khi khả năng chuyền bóng, tham gia tổ chức lối chơi ít có cải thiện.
Trong giai đoạn này có một vài thời điểm ở đội tuyển xuất hiện 4-4-2 nhưng cực kỳ hiếm hoi và nhìn chung là chưa thành công.
Video: Đoàn Văn Hậu có nên ở lại châu Âu chơi bóng? (Nguồn: Next Sports)
Một trong số đó là trận thắng Campuchia 4-0 tại SEA Games năm 1995 ở Chiangmai, Thái Lan. Do đối thủ yếu nên HLV Karl-Heinz Weigang giữ lại Mạnh Cường, Hữu Thắng chơi trung vệ. Ông đưa Chí Bảo vào thay trung vệ Anh Dũng, hợp cùng Công Minh thành một cặp tấn công ở cánh phải, tạo thêm yếu tố tiếp cận.
Một lần khác là giai đoạn đầu của HLV Alfred Riedl năm 1998 khi chuẩn bị cho Tiger Cup. Phương án này khi đó chưa phù hợp, nhà cầm quân người Áo buộc phải cho đội tuyển Việt Nam quay lại 5-3-2 truyền thống.
Sơ đồ 5-3-2 hoàn hảo của "thế hệ vàng không ngai"
Sơ đồ 5-3-2 của Riedl thực sự hoàn hảo ở SEA Games năm 1999 tại Bruinei, với Đỗ Khải đá thòng, Phạm Như Thuần, Mai Tiến Dũng chơi dập đã không thủng lưới bàn nào cho đến trước trận chung kết.
Đội hình Tuyển Việt Nam trận thắng Campuchia ở SEA Games 1995, lần sử dụng 4-4-2 hiếm hoi trong giai đoạn những năm 90
Cách chơi của ba trung vệ năm 1999 vẫn mang nhiều đặc thù Việt Nam, chưa vươn tới tầm của 3-5-2 đúng nghĩa, chưa phải là hàng thủ ba trung vệ giăng ngang chơi đa năng.
Tuy nhiên, bộ ba này là sự kết hợp có lý nhất, là sự bổ sung lẫn nhau trong cách chơi có sự đeo bám dẻo dai, quyết liệt khi cần thiết, có tầm vóc để áp chế, kiểm soát bóng bổng và cải thiện đáng kể khả năng thu hồi, giao nhận bóng, đóng góp vào lối chơi có sự phát động từ tuyến dưới.
Họ đã vô hiệu hoá được Kiatisuk Senamuang trong cả hai trận đối đầu Thái Lan. Điều đáng tiếc là các vị trí khác chưa bù đắp hết được, khi đội tuyển Việt Nam để thua trong hai tình huống sút xa ở trận chung kết.
SEA Games năm 1999, bóng đá Việt Nam có một lứa cầu thủ chín về tuổi đời và tuổi nghề nhưng thật tiếc trong lần cuối cùng dự SEA Games họ không thể có huy chương vàng. Cũng thật tiếc cho thế hệ này vì sau đó họ không có thêm bất cứ trận chung kết nào khác.
Những năm 2000, 5-3-2 vẫn còn duy trì nhưng không còn độc tôn và gần như biến mất ở nửa cuối thập niên để nhường chỗ cho sự phổ cập 4-4-2 với cặp trung vệ giăng ngang, cho đến nhưng năm gần đây cùng những vận động biến đổi của nó như 4-1-4-1, 4-4-1-1; 4-5-1 hay ưu việt hơn cả 4-2-3-1.
Khi mà chất lượng cầu thủ phòng ngự được cải thiện, bóng đá Việt Nam có thêm sự lựa chọn 3-4-3 tương đối cân bằng, có nhiều đột biến nhờ khả năng phát động của các trung vệ cùng tốc độ của các cầu thủ tấn công.
Thế hệ vàng không ngai của tuyển Việt Nam với 2 HCB liên tiếp ở Tiger Cup 1998 và SEA Games 1999
Điểm tiến bộ lớn nhất mà bóng đá Việt Nam có được kể từ khoảng cuối những năm 2000 là sự thay đổi sơ đồ chiến thuật trong từng trận đấu đã xuất hiện nhiều hơn và đem lại hiệu quả.
Đó là sự khác biệt đáng kể vì trước đây sự thay đổi thường chỉ là thay nhân sự hoặc ý đồ chơi tuỳ vào tình thế. Điều này chứng tỏ chất lượng cầu thủ có sự cải thiện cả về kỹ năng và sự hiểu biết chiến thuật, bên cạnh đó cũng là năng lực và sự cấp tiến của các nhà cầm quân.
NGÔ QUANG TÙNG
Công Phượng và giá trị của những lần xuất ngoại "Ước gì cầu thủ nào cũng có ý thức luyện tập như Công Phượng. Cậu ấy luôn nỗ lực hết mình mỗi khi luyện tập. Nhìn vào cậu ấy, tôi cảm tưởng cậu ấy luôn sẵn sàng thi đấu ở mọi trận đấu. Đó là sự chuyên nghiệp mà cầu thủ chuyên nghiệp nào cũng cần phải có để có thể tiến bộ"...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Hùng Dũng là đội trưởng tuyển Việt Nam ở AFF Cup 2022

Quang Hải là 'ứng viên đặc biệt' tại AFF Cup 2022

AFF Cup 2022: Đội tuyển Việt Nam đặt mục tiêu giành 3 điểm trong trận ra quân

Thái Lan đề nghị mua bản quyền 8 trận AFF Cup 2022 nhưng bị từ chối

Tuyển Việt Nam và bài học trước Lào

Top 5 ngôi sao đắt giá nhất của ĐT Việt Nam

Đội trưởng Campuchia nói gì sau chiến thắng trước Philippines?

ĐT Việt Nam loại 2 cầu thủ, chốt danh sách dự AFF Cup 2022

Đội hình tuyển Việt Nam đắt giá nhất AFF Cup 2022

Trụ cột ĐT Indonesia chấn thương trước trận đầu tại AFF Cup 2022

Indonesia có giá trị đội hình cao nhất tại AFF Cup 2022

AFF Cup 2022: Thái Lan lộ diện, thầy Park có mừng thầm
Có thể bạn quan tâm

'Bạn trai' Mỹ Tâm khoe body săn chắc, NSND Mỹ Uyên trẻ đẹp tuổi U50
Sao việt
23:57:41 22/02/2025
Trung Tâm Chăm Sóc Chấn Thương: Phim y khoa Hàn Quốc một lần nữa thắng lớn!
Phim châu á
23:50:58 22/02/2025
Đây là Lan Ngọc hay Bạch Lộc?
Hậu trường phim
23:42:16 22/02/2025
G-Dragon phát hành teaser MV mới gây phấn khích
Nhạc quốc tế
23:35:35 22/02/2025
Tân Sơn Nhất chật kín fan vì cặp đôi bách hợp hot nhất Thái Lan, nhìn đến nhan sắc mà "sốc visual"!
Sao châu á
23:29:46 22/02/2025
Hồ Quang Hiếu tiết lộ cuộc sống sau khi lấy vợ, có con
Tv show
22:47:26 22/02/2025
Bóc profile hệ tư tưởng "F4 Vũng Tàu" đang ầm ầm cõi mạng, đu trend này chưa các người đẹp?
Netizen
22:23:09 22/02/2025
Hamas thả thêm 5 con tin tại Gaza
Thế giới
22:14:27 22/02/2025
Kim Kardashian hậu ly hôn Kanye West: Là tỷ phú USD, ngày càng quyến rũ
Sao âu mỹ
22:05:38 22/02/2025
Lý do tiền vệ kỳ cựu Kevin De Bruyne chia tay Man City
Sao thể thao
22:04:18 22/02/2025