Bản đồ ẩm thực: Về sông Ngân Sơn ăn cá mương nướng mộc

Ai đã từng đến Phú Yên hẳn không thể quên món đặc sản cá mương nướng mộc. Đây chỉ là những con cá nhỏ bình dị nơi sông suối quê nhà, nhưng khi nướng lên, nó lại trở thành “đặc sản” hấp dẫn, riêng biệt vùng miền.

Các bậc cao niên sinh sống ở huyện Tuy An cho hay, con sông Kỳ Lộ bắt nguồn từ phía Tây huyện Đồng Xuân, chảy dọc theo chiều dài của huyện trước khi xuyên qua huyện Tuy An để đổ ra cửa biển Tiên Châu. Dọc theo chiều dài sông, qua mỗi vùng nó được người dân địa phương đặt cho những cái tên khác nhau như sông Cái, sông Con, sông Ngân Sơn, sông Tam Giang; các nhánh của sông cũng được đặt tên khác, như sông Hà Yến, sông Quảng Đức.

Đặc biệt, trên các đoạn sông, suối của khu vực này có một loài cá lớn cỡ hai ngón tay trỏ, dài gần 2 tấc, có tên là cá mương. Tuy nhiên, chỉ cá mương ở sông Ngân Sơn là ngon nhất, béo nhất, mềm nhất. Sau mùa lụt hằng năm, cá mương mập hơn, béo hơn bình thường bởi cá được ăn nhiều côn trùng theo phù sa con nước đổ về.

Tháng Mười cũng là lúc nông nhàn, đầy trời mưa gió, người dân quê tôi thường ra sông, suối đánh bắt cá để cải thiện bữa ăn. Trong rất nhiều loại cá đánh bắt được tôi thật sự ấn tượng với cá mương bởi hương vị thơm ngon của nó. Cá mương có quanh năm nhưng vào mùa mưa, cá xuất hiện nhiều.

Cá mương có màu trắng bạc, thoạt nhìn giống cá trích biển nhưng hơi nhỏ và lép con hơn. Cá có hình dáng thon dài, to hơn ngón tay người lớn, thường sống thành từng đàn trong các con suối, con mương. Có thể vì thế mà chúng có tên gọi là cá mương. Tuy nhiên, theo người dân quê tôi thì chỉ có cá mương được đánh bắt ở sông Ngân Sơn mới cho thịt ngọt, thơm và dai.

Cá mương mang về có thể bỏ đầu hay bỏ mang, ruột, đánh vảy, rửa sạch, để ráo, chế biến thành những món ngon. Cũng giống như nhiều loại cá suối khác, cá mương có vị ngọt, thịt dai, béo nên rất dễ chế biến các món ngon như cá mương kho sả, cá mương chiên, cá mương nấu canh chua, cá mương nướng mộc, cá mương kho dưa cải hay chả cá mương.

Cá mương bắt lên còn tươi ngon được rửa sạch rồi cho lên vỉ nướng mộc (không ướp gia vị) trên bếp than hồng. Khi nướng cá trở luôn tay để lớp vảy bên ngoài chín vàng giòn mà không bị cháy. Khi da cá có màu vàng cánh gián và tỏa mùi thơm hấp dẫn là có thể chấm với muối ớt xanh “vừa thổi vừa nhai”.

Cá mương nướng mộc không những là một món đặc sản “níu chân” du khách mà còn xuất hiện trên các mâm cơm hằng ngày của người Phú Yên. Tùy vào khẩu vị của vùng miền mà cá mương nướng mộc có thể ăn theo nhiều cách khác nhau. Cá mương nướng có thể ăn ngay cùng với cơm nóng và đĩa nước mắm chua ngọt, thêm vị cay nồng của ớt. Tuy nhiên, cách ăn món cá mương nướng mộc ngon nhất là cuốn bánh tráng Phú Yên cùng với rau sống và chén nước mắm cay, ngon đến “nhức chân răng”.