Bạn có thực sự biết thế nào là một hành tinh và có bao nhiêu hành tinh trong hệ Mặt Trời?
Điều kiện nào để một thiên thể được công nhận là “hành tinh”? Và liệu hệ Mặt Trời có thực sự chỉ sở hữu 8 hành tinh như chúng ta vẫn biết?
Hệ Mặt Trời của chúng ta thực sự có bao nhiêu hành tinh? 9? 8? hay 12? Để biết được câu trả lời, trước hết bạn cần hiểu hành tinh là gì. Và giám chắc rằng, không ít người sẽ phải bất ngờ khi đáp án được tiết lộ.
Khi nhắc đến một hành tinh, hình ảnh hiện ra trong đầu của hầu hết mọi người chính là một khối hình cầu có kích thước khổng lồ, với sự kết hợp của đất đá và khí quyển, quay quanh một ngôi sao nào đó và có thể có hoặc không có mặt trăng.
Nếu chỉ dựa trên nhận định này, có lẽ chúng ta sẽ rất khó để trả lời cho câu hỏi: “Tại sao Trái Đất, sao Kim, sao Thủy là hành tinh nhưng sao Diêm Vương lại không?”
Quay ngược thời gian về năm 2006, thời điểm mà Hiệp hội Thiên văn Quốc tế, viết tắt là IAU công bố định nghĩa “Thế nào là một hành tinh?”. Theo đó, để một thiên thể được gọi là “hành tinh”, nó cần phải đáp ứng được những tiêu chuẩn sau đây:
1.Thiên thể đó phải có có quỹ đạo quay quanh Mặt Trời một cách độc lập (điều này có nghĩa Mặt Trăng không được coi là một hành tinh bởi vì nó có quỹ đạo quay quanh một hành tinh/
2.Khối lượng của thiên thể phải đủ lớn để lực hấp dẫn có thể khiến nó có dạng hình cầu
3.Phải đủ lớn để hút sạch các thiên thể khác nằm trên quỹ đạo của nó, để trở thành vượt trội nhất.
Bởi vì sao Diêm Vương không đủ lớn để trở nên vượt trội trên quỹ đạo của nó (định nghĩa 3) nên nó không còn được công nhận là một hành tinh. Một ngôi sao có kích thước nhỏ khác là sao Hải Vương, trên thực tế, có khối lượng gấp 8000 lần sao Diêm Vương, đủ để trở nên vượt trội trong quỹ đạo của mình. Vì vậy, sao Hải Vương nghiễm nhiên thỏa mãn được 3 định nghĩa của IAU và được công nhận là hành tinh.
Định nghĩa về hành tinh của IAU năm 2006 đã loại sao Diêm Vương ra khỏi danh sách, nhưng cũng theo hệ thống phân loại mới này, hệ Mặt Trời của chúng ta rất có thể sẽ có thể các hành tinh mới. Cụ thể, xét về mặt kỹ thuật, một vài thiên thể khác trong Thái Dương hệ có thể coi là hành tinh. Ví dụ như tiểu hành tinh Ceres, mặt trăng của sao Diêm Vương Charon và một thiên thể khác mới được khám phá là UB313 (Xena).
Dưới sự tài trợ của IAU, các nhà thiên văn học đã hoàn thành công trình nghiên cứu của mình về định nghĩa sự khác nhau giữa “hành tinh” và “những phần nhỏ hơn trong hệ Mặt Trời”(tiểu hành tinh, sao chổi). Nếu cách định nghĩa trong nghiên cứu này được thông qua, hệ Mặt Trời sẽ có đến 12 hành tinh, bao gồm: 8 hành tinh hiện có, 3 thiên thể mới được đề cập ở trên và cuối cùng chính là sao Diêm Vương (theo định nghĩa này sao diêm Vương được xếp vào một nhóm mới có tên là “ hành tinh lùn”)
Cùng khám phá thêm những đặc điểm thú vị của 8 hành tinh trong hệ Mặt Trời trong video dưới đây:
Đặc điểm của các hành tinh trong hệ Mặt Trời
Minh Nhật
Theo dantri.com.vn
Sếp của NASA khẳng định "Sao Diêm Vương là một hành tinh", gây bão cộng đồng khoa học vốn đã phân ra làm hai nửa
Sao Diêm Vương chính thức bị tước danh hiệu hành tinh vào ngày 24 tháng Tám năm 2006.
Ngày 24 tháng Tám vừa rồi là một dấu mốc đặc biệt trong ngành khoa học hành tinh: kỷ niệm 13 năm Sao Diêm Vương bị tước danh hiệu "hành tinh". Đã từng một thời Sao Diêm Vương đứng ngang hàng với 8 hành tinh còn lại, nhưng mọi thứ đã thay đổi khi khoa học có định nghĩa mới về hành tinh lùn.
Trước hết, ta có định nghĩa hành tinh trong Hệ Mặt Trời do Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế IAU đề ra:
- Bay với một quỹ đạo quanh Mặt Trời.
- Thiên thể phải đủ lớn để có thể tạo thành dạng hình cầu nhờ lực hấp dẫn tới từ lõi của nó.
- Khu vực lân cận của thiên thể này phải quang đãng, không có vật thể bay tự do.
Sao Diêm Vương "trượt bài thử" cuối, và do đó bị loại khỏi danh sách các hành tinh vào ngày 24 tháng Tám năm 2006. Nó được đưa vào danh sách hành tinh lùn.
Nhưng không phải ai cũng đồng tình với khẳng định này, thậm chí những người có tên tuổi trong ngành nghiên cứu Vũ trụ cũng lên tiếng. Gần đây nhất, ta có phát ngôn gây tranh cãi của chủ tịch NASA, ông Jim Bridenstine:
"Như bạn biết đấy, theo góc nhìn của tôi thì Sao Diêm Vương là một hành tinh. Báo đài có thể nói luôn là NASA lại một lần nữa tuyên bố Sao Diêm Vương là hành tinh. Tôi sẽ giữ vững lập trường của mình, đó là những gì tôi đã được học và tôi sẵn sàng tin tưởng nó".
Jim Bridenstine
Dù vai vế của người thực hiện phát ngôn trên có quan trọng thật, khoa học vẫn cứ là ngành khoa học chính xác (ít nhất phải chính xác với những định nghĩa, những hằng số ta đặt ra, chứ khoa học cũng ước lượng nhiều lắm). Việc ông Jim Bridenstine được học từ xưa không phủ nhận được một định nghĩa đã bị thay đổi theo thời gian.
Tuy vậy, nhiều nhà khoa học hành tinh khác cũng đưa ra tuyên bố tương tự, và lý lẽ của họ thì ... đôi phần hợp lý.
Khi IAU loại bỏ Sao Diêm Vương khỏi danh sách 9 hành tinh trong Hệ Mặt Trời, đó mới là thời điểm đầu tiên ta có định nghĩa tách biệt hành tinh và hành tinh lùn. Các nhà khoa học đã phải lập ra định nghĩa mới khi phát hiện một hành tinh nữa còn lớn hơn cả Sao Diêm Vương trong Hệ Mặt Trời, khi phát hiện ra nó hồi 2006, NASA đã gọi nó là "hành tinh thứ mười".
Tranh cãi nổ ra, và IAU đã phải thành lập định nghĩa mới về hành tinh lùn cho hành tinh Eris mới khám phá được, rồi xếp luôn Sao Diêm Vương vào khái niệm mới hình thành bởi quanh nó có khá nhiều thiên thể bay tự do.
Hành tinh lùn Eris phát sáng giữa tấm ảnh do Kính viễn vọng Không gian Hubble chụp lại.
Nhà khoa học hành tinh Alan Stern, người đứng đầu dự án New Horizons - sứ mệnh nghiên cứu Sao Diêm Vương từ 2006, đã lên tiếng phản đối quyết định của IAU từ cái ngày họ công bố định nghĩa mới về hành tinh lùn.
" Kết luận của tôi là: định nghĩa do IAU đưa ra không chỉ không khả thi và không thể biến thành bài giảng được, mà còn sai cơ bản về mặt khoa học cũng như có quá nhiều yếu tố trái ngược, vì thế nó không thể trở thành định nghĩa mới để phân loại hành tinh một cách thuyết phục.
" Dự án New Horizons, cũng như những tiếng nói tới từ công chúng, và hàng trăm hàng ngàn giáo sư nghiên cứu thiên văn và các nhà khoa học hành tinh khác, sẽ không thừa nhận định nghĩa mới do IAU đưa ra vào ngày 24 tháng Tám năm 2006".
Những điều trên do ông Alan Stern viết năm 2006. Đến tận đầu năm 2019 này, ông vẫn tham gia tranh luận, bảo vệ cho khẳng định "Sao Diêm Vương là một hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời".
Tại sao họ lại có niềm tin sắt đá rằng Sao Diêm Vương là một hành tinh?
Thiên thể ngoài rìa Hệ Mặt Trời này có khí quyển nhiều tầng, hợp chất hữu cơ trên bề mặt, có cả vòng xoay thời tiết riêng và thậm chí có cả vệ tinh tự nhiên bay quanh mình. Địa hình bề mặt Sao Diêm Vương đa dạng, gồm các dãy núi lớn và đồng bằng rộng.
Tấm ảnh đầu tiên về Sao Diêm Vương.
Nhiều khả năng, bên dưới lớp băng dày của Sao Diêm Vương là một biển dung dịch và rất có thể có sự sống. Đến lúc phát hiện ra nhà ông Diêm Vương có cả sinh vật sống, cả giới khoa học sẽ phải đưa lời xin lỗi: đã gọi tên là Pluto, thần cai quản địa ngục trong thần thoại cổ điển, hay Việt Nam ta gọi là Diêm Vương, lại còn loại Pluto khỏi danh sách hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời.
Các nhà khoa học cho rằng định nghĩa một hành tinh, nhất là với một thiên thể như Sao Diêm Vương, không thể được khẳng định nhờ thiên thể bay tự do quanh khu vực Sao Diêm Vương được. Mà kể cả những hành tinh khác trong Hệ Mặt Trời cũng vậy chứ: khu vực không gian quanh Trái Đất lẫn Sao Mộc đều xuất hiện thiên thể, có điều không nhiều như Sao Diêm Vương.
Năm ngoái, nhiều nhà khoa học đề xuất định nghĩa hành tinh mới: bất kỳ thiên thể nào có lõi phát ra lực hấp dẫn đủ lớn, để biết khối vật chất thành một hình cầu khổng lồ.
IAU vẫn chưa cho thấy động thái đánh giá lại Sao Diêm Vương, nhưng những người ủng hộ "hành tinh" này cũng không chịu lùi bước. Việc ông Jim Bridenstine lên tiếng ủng hộ sẽ khiến cộng đồng "hành tinh Diêm Vương" có thêm động lực để đấu tranh.
Biết đâu một ngày không xa, sẽ đến lượt Trái Đất bị loại khỏi danh sách hành tinh do không khí thì ô nhiễm mà tài nguyên thì dần cạn, lúc đó ta sẽ có những động thái tranh đấu mới: cố gắng tồn tại ở hành tinh đang chết dần này.
Theo Trí thức trẻ
Phát hiện tàn tích vật thể ngoài Hệ mặt trời ở Nam Cực Các nhà khoa học vừa tìm ra bụi vũ trụ lẫn trong tuyết Nam Cực, là những thứ mà một siêu tân tinh rất xa Hệ Mặt trời bắn đến trái đất hàng triệu năm về trước. Một nghiên cứu vừa đăng tải trên tạp chí khoa học Physical Review Letters đã công bố phát hiện đáng ngạc nhiên về tuyết lẫn bụi...







Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Người đàn ông bỏ việc đi khắp nơi chụp ảnh chó

Phát hiện loài nấm biến nhện thành 'zombie'

Thành phố ở Brazil ban bố tình trạng khẩn cấp sau khi xuất hiện những hố sụt lớn

Ảnh dưới nước đẹp khó tin lần đầu công bố

Người dân đua nhau đi 'bắt muỗi, đổi tiền'

Người đàn ông kinh hãi khi nhìn thấy thứ này từ chiếc xe đi bên cạnh

Kỳ lạ, loài cây có thể phát nổ như 'bom'

Cô dâu nặng 200kg được 4 người "hộ tống" vào lễ đường, phản ứng của chú rể "gây choáng"

Cô dâu bỏ trốn cùng bạn trai ngay trong ngày cưới

Cụ ông nộp đơn khiếu nại hàng xóm vì gà trống gáy lúc 3 giờ sáng

Hiện tượng lạ ở Úc: Cứ 3:02 chiều hằng ngày, người dân đổ xô ra siêu thị để làm 1 việc không phải mua hàng, săn sale

Sau hơn 100 năm, một thứ vừa lộ diện khiến cả thế giới sửng sốt
Có thể bạn quan tâm

Câu trả lời cho việc Lisa bị chê bai, "lép vế" trước Jennie
Nhạc quốc tế
22:45:27 23/02/2025
Tiền tuyến Ukraine dưới áp lực từ hậu trường
Thế giới
22:31:05 23/02/2025
Phạm Thoại và mẹ bé Bắp "chiến đấu ung thư" liên tục được nhắc tên trên MXH: Động thái mới nhất từ người mẹ
Netizen
22:30:20 23/02/2025
Giả danh người tu hành, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của 30 chùa
Pháp luật
22:18:29 23/02/2025
Ariana Grande: Từ "công chúa nhạc pop" đến đề cử Oscar
Sao âu mỹ
21:48:11 23/02/2025
Giúp MU có 1 điểm, Manuel Ugarte vẫn bị chỉ trích
Sao thể thao
21:36:18 23/02/2025
Dương Domic bắt chước Sơn Tùng M-TP?
Sao việt
21:29:32 23/02/2025
Quảng Bình: Qua suối trượt chân, 2 người đuối nước tử vong
Tin nổi bật
21:24:09 23/02/2025
Trịnh Sảng bị tố làm nhân tình của đại gia lừa đảo ở Mỹ, lộ điều khoản "bán thân" gây sốc?
Sao châu á
21:23:49 23/02/2025
Chuyện gì đã xảy ra khiến NSX Anh Tài - Chị Đẹp phải xin lỗi SOOBIN và người hâm mộ?
Tv show
21:14:04 23/02/2025