Bản chất của việc trả cổ tức bằng cổ phiếu
Sắc thuế về việc khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân khi nhà đầu tư bán lô cổ phiếu nhận thưởng, cổ tức đã vướng phải nhiều ý kiến trái chiều.
Bản chất của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu. Ảnh: Thestreet.
Theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5.12.2020, khi nhà đầu tư bán lô cổ phiếu từ cổ tức hoặc được chia thưởng thì sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân. Sắc thuế này đang vướng phải nhiều ý kiến trái chiều.
Ngày 8.12, các Hiệp hội & Tổ chức nghề nghiệp sau: Hiệp hội Các Nhà Đầu tư Tài chính Việt Nam, Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán, Câu lạc bộ các Công ty Quản lý Quỹ, Câu lạc bộ các Công ty Niêm yết có ý kiến Đề xuất với Thủ Tướng Chính phủ và Bộ Trưởng Bộ Tài chính chưa nên áp dụng các sắc thuế này.
Trong đó, các Hiệp hội đã chỉ rõ bản chất của việc trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng (từ các quỹ của doanh nghiệp) cho nhà đầu tư chứng khoán không làm thay đổi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp (tại thời điểm chia), không làm giảm lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp, không làm thay đổi tỉ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông, tất cả cổ đông công ty không nhận 1 đồng tiền mặt nào như hình thức chia cổ tức bằng tiền mặt.
Video đang HOT
Ở các hình thức này, vốn điều lệ doanh nghiệp tăng lên chỉ từ việc chuyển lợi nhuận và phần vốn ở các quỹ để tăng vốn điều lệ, đồng thời số cổ phần cổ đông tăng lên theo tỉ lệ chia. Về mặt pháp luật, tại thời điểm chia tách quy định phải giảm giá trị thị trường cổ phiếu theo tỉ lệ chia tách và về nguyên tắc thì giá trị cổ phiếu của cổ đông không thay đổi .
Trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng không phải là hình thức phân phối lợi nhuận sau thuế như việc phân phối lợi nhuận sau thuế để trả tiền thưởng cho người lao động, cho ban quản lý hay sử dụng 1 phần lợi nhuận sau thuế để phân phối cổ tức tiền mặt cho cổ đông hiện hữu .
Bên cạnh đó, các Hiệp hội cũng lý giải lý do các doanh nghiệp ưa thích hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng.
Cụ thể, khi thực hiện trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng thì số cổ phần cổ đông tăng lên, giá trị thị trường của cổ phiếu giảm xuống và làm cho các nhà đầu tư có cảm giác giá không cao như trước. Về lâu dài, thanh khoản cổ phiếu tăng lên khi tính đại chúng cổ phiếu gia tăng vì đã làm tăng khả năng thu hút thêm các nhà đầu tư nhỏ tham gia đầu tư vào cổ phiếu đó.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu tác động tích cực đến thanh khoản của cổ phiếu. Ảnh: IntercompanySolutions.
Với các Ban quản trị doanh nghiệp nghiêm túc thì việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng phải được xem xét kỹ, bởi càng tăng vốn điều lệ thì trong tương lai càng phải dành nhiều lợi nhuận hơn để trả cổ tức bằng tiền mặt, cho nên chỉ có những doanh nghiệp quản trị tốt, luôn tăng trưởng doanh thu lợi nhuận thì mới quan tâm đích thực đến hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng .
Trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng giúp cho doanh nghiệp hạn chế chia cổ tức bằng tiền mặt hoặc không phải chia cổ tức bằng tiền mặt cho nên trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng là những hình thức huy động vốn.
Những đối tượng doanh nghiệp cần huy động vốn lớn để đầu tư mở rộng sản xuất, để tăng tiềm lực tài chính, để xử lý nợ xấu đang rất cần hình thức này, chẳng hạn như khối các ngân hàng thương mại cổ phần trong nước.
Với các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc và quản trị doanh nghiệp tốt thì trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng là sự ghi nhận thành tích kinh doanh, hứa hẹn doanh nghiệp còn phát triển và doanh thu lợi nhuận doanh nghiệp sẽ tăng và việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng sẽ là sự kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng trong dài hạn.
Thị trường chứng khoán: Nhà đầu tư trăn trở về sắc thuế mới
Từ ngày 5.12.2020, khi nhà đầu tư bán số lượng cổ phiếu được trả cổ tức, được chia thưởng sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân.
Hình ảnh nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Ảnh: Quý Hòa.
Cụ thể, theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5.12.2020, các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, nơi các cá nhân ủy thác danh mục đầu tư sẽ khai và nộp thuế thay cho cá nhân nhận cổ tức bằng chứng khoán; cá nhân là cổ đông hiện hữu nhận thưởng bằng chứng khoán; cá nhân được ghi nhận phần vốn tăng thêm do lợi tức ghi tăng vốn; cá nhân góp vốn bằng bất động sản, phần vốn góp, chứng khoán.
Điều đó đồng nghĩa với việc khi nhà đầu tư bán lô cổ phiếu từ cổ tức hoặc được chia thưởng thì sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân. Đây đang là mối trăn trở của nhiều nhà đầu tư khi bản chất của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu khiến lượng cổ phiếu lưu hành tăng thêm trong khi giá trị lại giảm đi.
Cụ thể, đối với hình thức chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu để chi trả cho cổ đông, thay vì tiền mặt. Khi thị trường chứng khoán ở trong giai đoạn giá tăng, nhà đầu tư sẽ có xu hướng giữ nhiều cổ phiếu trong danh mục đầu tư của mình. Do đó, việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ được ưa chuộng hơn trong thị trường giá tăng.
Xét trên góc độ toán học, việc chia cổ tức đa phần chỉ có lợi đối với những nhà đầu tư dài hạn, nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp lâu dài. Bởi lý do, lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được từ việc đầu tư vào cổ phiếu đến từ chênh lệch giá và cổ tức. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp thực hiện chia cổ tức, giá cổ phiếu lại có sự điều chỉnh đúng bằng với tỉ lệ cổ tức được chia. Như vậy, giả sử giá cổ phiếu trên thị trường không có sự tác động thêm của bất kỳ yếu tố nào, mà chỉ là sự điều chỉnh trong ngày chia cổ tức thì việc chia hay không chia cổ tức là giống nhau. Lợi ích của nhà đầu tư tại thời điểm nhận cổ tức là không thay đổi.
Đối với những nhà đầu tư dài hạn, họ nắm giữ cổ phiếu lâu dài, thì theo thời gian, nếu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tốt, thị trường chứng khoán không quá tiêu cực thì nhóm nhà đầu tư này sẽ được hưởng lợi.
Đối với quy định mới về thuế, ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) chia sẻ, trả cổ tức bằng cổ phiếu không phải là hình thức phân phối lợi nhuận sau thuế hay chia tiền mặt cho cổ đông. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu không làm thay đổi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tại thời điểm chia, không làm giảm lợi nhuận chưa phân phối của doanh nhiệp như trường hợp chia cổ tức bằng tiền mặt, không làm tăng giá trị cổ phiếu về mặt sổ sách và thị giá. Do vậy, khi cổ đông nhận được cổ phiếu thì khoản này không được coi là thu nhập từ đầu tư vốn.
Nhà đầu tư trăn trở về sắc thuế mới. Ảnh minh họa: QH.
Ông Hải cho biết thêm, trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng không thể coi là thu nhập từ đầu tư vốn vì những nghiệp vụ này doanh nghiệp không mất 1 đồng trả cho nhà đầu tư. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng ngoài việc làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu, còn ghi nhận sự tăng tài sản, tăng vốn điều lệ doanh nghiệp nhờ kinh doanh có lãi nhưng trên thế giới chưa tồn tại 1 sắc thuế nào đánh vào cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu hay đánh vào sự gia tăng tài sản của doanh nghiệp nhờ việc kinh doanh có lợi nhuận.
"Doanh nghiệp kinh doanh thành công thì đồng nghĩa với việc trả nhiều thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, các loại thuế xuất nhập khẩu, thuế thu nhập cá nhân và cổ đông cũng phải trả nhiều thuế cổ tức hơn nhưng tuyệt nhiên không có sắc thuế nào đánh vào sự gia tăng của vốn điều lệ", ông Hải chia sẻ.
Thuế cổ tức bằng cổ phiếu: Nhà đầu tư thiệt, công ty chứng khoán rối việc Theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5/12/2020, nhà đầu tư bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân. Thuế thu nhập 5% đánh trên cổ tức bằng cổ phiếu đang gây nhiều tranh luận trái...