Bài toán khó khi Israel muốn dồn sức giải quyết các vấn đề từ lực lượng Houthi

Sau khi hàng loạt tên lửa từ Yemen bắn vào Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu cảnh cáo Houthi sẽ gặp chung số phận như Hamas và Hezbollah.

Tuy nhiên, tính đến nay, ngay cả sau nhiều chiến dịch của Mỹ và đồng minh, Houthi vẫn chưa chịu “thương tích nặng”.

Israel muốn tập trung xử lý Houthi

Hình ảnh trích từ video cho thấy tên lửa siêu vượt âm do lực lượng Houthi phóng từ Yemen nhằm vào các tàu thương mại trên biển Arabia. Ảnh: THX/TTXVN

Trong năm qua, Israel đã giáng đòn mạnh vào các lực lượng thân Iran ở Liban và Dải Gaza. Hamas nay chỉ là cái bóng của họ so với trước khi xung đột bùng phát vào ngày 7/10/2023. Trong khi đó, Hezbollah ở Liban đã phải đồng ý ngừng bắn sau khi mất thủ lĩnh và phần lớn kho vũ khí, đồng thời từ bỏ cam kết tiếp tục nã hỏa lực vào Israel cho đến khi nước này rút khỏi Gaza. Không dừng lại ở đó, việc chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ vào đầu tháng 12 đã tạo nhiều thách thức đối với triển vọng tái thiết và tái trang bị cho Hezbollah.

Ngày 23/12, lực lượng dân quân Shiite ở Iraq được cho đã quyết định ngừng tấn công Israel. Tuy nhiên, một đồng minh xa xôi của Iran vẫn ngoan cố trong cuộc chiến đối đầu với Israel, đó là Houthi.

Sáng sớm 25/12, Houthi đã phóng tên lửa đạn đạo vào Israel, đây là cuộc tấn công qua đêm thứ tư trong vòng chưa đầy một tuần và là cuộc tấn công thứ 5 nhằm vào miền Trung Israel kể từ ngày 16/12.

Houthi đã phóng hơn 200 tên lửa và 170 thiết bị bay không người lái vào Israel trong năm qua. Các nhà lãnh đạo Israel cam kết sẽ giải quyết mối đe dọa này. Thủ tướng Benjamin Netanyahu cảnh báo rằng Israel sẽ hành động chống lại Houthi bằng chính lực lượng mà họ đã sử dụng để chống lại Hamas cùng Hezbollah.

Ngày 23/12, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz tiết lộ Tel Aviv sẽ bắt đầu nhắm mục tiêu vào các lãnh đạo Houthi.

Các lực lượng Mỹ và Anh tấn công hàng chục mục tiêu của Houthi ở Yemen ngày 3/2. Ảnh: AFP/TTXVN

“Houthi đang phạm phải sai lầm lớn khi tiếp tục tấn công Israel. Hiện tại, chúng ta có cơ hội chuyển chú ý và nguồn lực sang Yemen, Houthi. Đó là những gì chúng tôi đang thực hiện trong thời gian này, đồng thời chúng tôi cũng cùng các đồng minh, do Mỹ dẫn đầu, xây dựng một kế hoạch ứng phó. Khi thời điểm đến, chúng tôi sẽ đảm bảo rằng lực lượng Houthi phải trả giá”, một quan chức nói với tờ The Times of Israel.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gần đây phát biểu: “Houthi sẽ phải phải học từ những gì Hamas, Hezbollah và chính quyền của ông Assad đã phải trải qua. Điều này cần thời gian. Đây là bài học sẽ thấm nhuần khắp Trung Đông”.

Israel không chỉ đe dọa. Khi Houthi tấn công vào một trường học ở Ramat Gan tuần trước, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã không kích dữ dội vào các mục tiêu của Houthi. Nguồn tin quân sự Israel cho biết các cuộc không kích nhằm làm tê liệt cả ba cảng Houthi sử dụng. Bên cạnh đó, nhắm vào các kho nhiên liệu, nhà máy điện và tàu kéo tại cảng do Houthi kiểm soát. Nhưng Houthi không lùi bước mà vẫn tiếp tục đáp trả.

Nếu muốn trấn áp Houthi, Israel sẽ phải nỗ lực nhiều hơn, không chỉ dừng lại ở các cuộc không kích. Họ phải đối mặt với một kẻ thù kiên cường, thích nghi tốt.

Nội lực của Houthi

Các tay súng Houthi ở thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh: AFP/TTXVN

Houthi trước đây gắn với cụm từ “lực lượng dân quân hỗn tạp đi sandal” hoặc “những người nông dân cầm súng”. Tuy nhiên, hiện nay, Houthi đã có khả năng phóng tên lửa đạn đạo vào Israel và bắn hạ thiết bị bay không người lái của Mỹ.

Houthi có nhiều động lực để tiếp tục chiến đấu. Bạo lực chống lại Israel và Mỹ là trọng tâm trong hệ tư tưởng của lực lượng này. Ông Danny Citrinowicz tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel phân tích: “Hezbollah đã tham gia ngừng bắn. Dân quân Iraq hầu như không tấn công. Iran ngần ngại phản ứng, và Houthi là đối tượng duy nhất đẩy ‘cuộc kháng chiến’ về phía trước”.

Ông Wolf-Christian Paes, tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), đánh giá Houthi còn có phần khác biệt với Hezbollah hoặc lực lượng Shiite ở Iraq. Theo ông, Houthi coi mình là thành viên của “Trục Kháng cự” nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc họ nhận mệnh lệnh từ Tehran.
Houthi không dựa vào Iran về tài chính mà thay vào đó có nguồn thu từ thuế. Ngoài ra, Houthi cũng có quyết định độc lập, không hoàn toàn lắng nghe Iran. Ví dụ như vào năm 2014, có tin rằng Iran nhắc nhở Houthi không chiếm thủ đô Sana’a, nhưng lực lượng này đã không tuân theo.

Ngoài ra, nhiều bộ lạc có tầm ảnh hưởng tại Yemen vẫn rất ủng hộ Houthi. Đặc biệt là những bộ lạc hiện diện quanh Sanaa, vốn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược liên quan đến thủ đô Yemen.

Tuy nhiên, ông Kenneth Katzman tại Trung tâm Soufan nhận định rằng Iran và Houthi có thể xích lại gần nhau hơn nữa sau những thành tựu gần đây của Israel. Ông lập luận: “Houthi hiện gần như là tất cả những gì còn lại trong chiến lược ‘Trục Kháng cự’ của Iran”. Ngược lại, sự suy yếu của trục có thể dẫn đến một Houthi độc lập và quyết đoán hơn.

Trước những kẻ thù hùng mạnh, Houthi đã chứng tỏ được khả năng đối đầu của mình. Địa hình đồi núi của Yemen là một tài sản có giá trị đối với những lực lượng phải đối mặt với tấn công trên không. Và trong nhiều năm, Houthi đã học được cách thích nghi. Houthi chuyển hoạt động sản xuất vũ khí xuống lòng đất và vẫn tiếp cận được các cảng biển cùng lô hàng vũ khí.

Vào tháng 1, Mỹ và Anh đã phát động Chiến dịch Poseidon Archer để tấn công Houthi. Tuy nhiên, ông Brian Carter tại Viện Doanh nghiệp Mỹ phân tích: “Một loạt các phản ứng nửa vời đã không đạt được hiệu quả hoặc làm suy yếu đáng kể năng lực quân sự của Houthi”. Bản thân Tổng thống Mỹ Joe Biden từng nhận định về các cuộc không kích: “Chúng có ngăn chặn được Houthi không? Không. Vậy có tiếp tục không kích không? Có”.