‘Bác sĩ đường phố’ chuyên phát hiện hố tử thần ở Singapore

Di chuyển chậm rãi trên đoạn đường yên tĩnh, một thiết bị radar tinh vi gắn phía sau xe tải được hạ xuống sát mặt đất.

Nhiệm vụ của thiết bị này là quét và phát hiện các bất thường, rủi ro ngầm trước khi chúng trở thành hố tử thần.

Ông Zhi Haiyan bên thiết bị phát hiện sớm hố tử thần. Ảnh: CNA

Một luồng dữ liệu trực tiếp được truyền từ bên trong xe. Nó trông giống như máy chụp CT nhưng thay vì những bộ phận cơ thể, nó cho thấy các lớp đất, đường ống và thậm chí cả các khoang trống không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Kênh CNA (Singapore) dẫn lời ông Zhi Haiyan, nhà sáng lập công ty DECOD (Singapore) hiện đang thử nghiệm công nghệ radar xuyên đất (GPR) này tại Thâm Quyến ( Trung Quốc ), chia sẻ: “Nó giống như một cuộc kiểm tra sức khỏe nhưng dành cho cơ sở hạ tầng”.

Sử dụng công nghệ radar tiên tiến, “bác sĩ đường phố” có thể phát hiện sớm bất thường và rủi ro ngầm như đất tơi xốp hoặc dịch chuyển đường ống bên dưới đường bộ, đường cao tốc, đường sắt và thậm chí cả đường băng máy bay – mà không cần đào bới hay gây gián đoạn giao thông.

Ông Zhi mô tả: “Chúng tôi giống như các bác sĩ sử dụng máy chụp CT để xem những gì đang xảy ra bên trong cơ thể. Nhưng chúng tôi sử dụng radar để phát hiện các rủi ro ngầm trước khi chúng trở thành thảm họa”.

Khi các hố tử thần nuốt chửng những con đường từ Singapore đến Kuala Lumpur (Malaysia), Seoul (Hàn Quốc) và các thành phố trên khắp Trung Quốc, công nghệ mới nổi này đang dẫn đầu cuộc đua phát hiện hố tử thần trước khi thảm họa xảy ra.

Được thành lập tại Singapore vào năm 2003 với hỗ trợ của Ủy ban Phát triển Kinh tế (EDB), DECOD đã được công nhận rộng rãi tại Trung Quốc là đơn vị tiên phong trong công nghệ radar xuyên đất (GPR). Tờ Nhân dân Nhật báo từng mô tả ông Zhi là ” nhân vật hàng đầu” trong thúc đẩy công nghệ GPR trên các lĩnh vực cơ sở hạ tầng quan trọng.

Người đàn ông 66 tuổi này sinh ra tại Trung Quốc và trở thành công dân Singapore vào năm 2011. Ông tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa năm 1983. Trước khi thành lập DECOD, ông Zhi đã làm việc trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển GPR của ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc. Năm 2022, ông thành lập một liên doanh tại Thâm Quyến để mở rộng ứng dụng tại thị trường Trung Quốc.

Hệ thống GPR di động 3D của DECOD hiện đang được thử nghiệm tại quận Quảng Minh của Thâm Quyến. Mỗi ngày, trong hơn 7 tiếng đồng hồ, xe gắn radar của DECOD quét các con đường trên khắp quận. Cho đến nay, hệ thống đã xác định và đánh dấu hơn 100 điểm bất thường dưới lòng đất bao gồm khoảng trống, vùng phân lớp nơi các lớp kết cấu bị tách rời, và đất tơi xốp. Công ty cũng đang hợp tác với một nhóm sân bay ở miền Tây Trung Quốc để kiểm tra hơn 30 đường băng.

Radar nhanh chóng bắt được tín hiệu vàng và ông Zhi gấp rút gọi kỹ thuật viên. Màu xanh lam biểu thị các khu vực có rủi ro thấp hơn, trong khi những khu vực màu vàng và đỏ ám chỉ rủi ro cấu trúc nghiêm trọng.

Chỉ trong vài phút, một nhóm được triển khai để khoan và phát hiện ra khoảng trống ngầm. Dữ liệu được ghi nhận, gắn thẻ địa lý và tải lên hệ thống đám mây để gửi thông báo đến cơ quan khẩn cấp Thâm Quyến.

Theo thời gian, nền tảng sẽ có thể xây dựng mô hình 4D của địa điểm, theo dõi sự phát triển của tình trạng bên dưới bề mặt đất trong nhiều ngày, nhiều tuần hoặc nhiều tháng.

Sau thành công tại Trung Quốc, công ty hiện đang chuyển hướng tập trung trở lại Singapore để chuẩn bị cho việc mở rộng ra toàn cầu.

Ô tô rơi xuống hố tử thần tại Seoul, Hàn Quốc năm 2024. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Hố tử thần đã trở thành vấn đề nhức nhối trên toàn cầu, với nhiều vụ việc xảy ra tại một số thành phố đông dân cư và phát triển nhanh chóng ở châu Á. Các chuyên gia cho biết, tần suất và mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của chúng là xu hướng đáng báo động, làm dấy lên lo ngại về an toàn cơ sở hạ tầng.

Hàng chục hố tử thần được ghi nhận tại Seoul vào năm 2023. Ở Ấn Độ, các sự cố đã được ghi nhận tại các thành phố lớn như New Delhi và Mumbai, sau những trận mưa gió mùa khi nước lũ tràn vào hệ thống thoát nước đô thị.

Tháng 12 năm ngoái, một hố tử thần sâu đã xuất hiện tại ngôi làng ở tỉnh Quý Châu, Tây Nam Trung Quốc. Chỉ trong hơn 2 năm, có hơn 30 hố tử thần xuất hiện tại làng, một số hố sâu tới 3 mét.

Tháng 8/2024, hố tử thần 8m bất ngờ mở ra bên dưới vỉa hè ở Kuala Lumpur (Malaysia), “nuốt chửng” một du khách 48 tuổi người Ấn Độ. Vài ngày sau, hố tử thần thứ hai, được cho là do một trận mưa lớn gây ra, đã mở ra gần đó.

Theo các chuyên gia, hố tử thần hiếm khi xảy ra một cách đột ngột, song trong nhiều trường hợp, những dấu hiệu cảnh báo sớm đã không được phát hiện hoặc tệ hơn, bị phớt lờ.

Lực lượng cứu hộ giải cứu tài xế xe tải bị mắc kẹt trong hố tử thần ở thành phố Yashio, Nhật Bản ngày 28/1. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Mặc dù nguyên nhân của từng sự cố khác nhau, nhưng những yếu tố kích hoạt phổ biến nhất hình thành hố tử thần là rò rỉ đường ống ngầm, nền đất yếu, cơ sở hạ tầng xuống cấp và công tác kiểm tra lỏng lẻo.

Hoạt động xây dựng gồm đào hầm, công trình tiện ích và đóng cọc, cũng có thể âm thầm dịch chuyển nền đất hoặc khoét rỗng các lớp đất, tạo ra mối nguy hiểm không thể quan sát bằng mắt thường từ bề mặt.

Theo ông Zhi, khi rủi ro khí hậu gia tăng và hạ tầng giao thông xuống cấp, việc giám sát những gì đang ẩn bên dưới mặt đất là điều bắt buộc không thể trì hoãn.

Tương tự như việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, các hội đồng thành phố cần thường xuyên quản lý các tuyến đường, hầm và hệ thống tiện ích công cộng.

Ông nhấn mạnh: “Giờ đây, mọi thứ diễn ra nhanh hơn rất nhiều và tôi tin rằng với công nghệ mới, chúng ta có thể kịp thời ngăn chặn thảm họa trước khi nó xảy ra”.