Bác sĩ chỉ cách phân biệt sốt, đau đầu thông thường và do viêm não

Triệu chứng ban đầu của viêm não là sốt, nôn, đau đầu. Đây là cũng biểu hiện của nhiều bệnh gặp trong mùa hè trong đó có sốt virus.

TS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) cho biết chẩn đoán viêm não không khó, triệu chứng của bệnh rất ít khi nhầm sang bệnh khác. Trẻ lớn có dấu hiệu sốt, nôn, đau đầu, khác với sốt nôn của virus khác.

Nếu là sốt do viêm não, trẻ thường sốt rất cao, kèm theo đau đầu nhiều, thường nôn vọt, nôn không liên quan đến bữa ăn.

Bên cạnh đó, khác với sốt, nôn, đau đầu do bệnh khác là trẻ mắc viêm não bao giờ cũng kèm theo loạn ý thức với nhiều mức độ: ngủ gà, lơ mơ, li bì, thậm chí hôn mê. Tùy mức độ rối loạn ý thức của bệnh nhân mà thể hiện bệnh nặng hay nhẹ. Đặc biệt với những trẻ có thêm biểu hiện co giật, liệt khu trú thì thường để lại di chứng nặng nề hơn.

Sau 10 ngày điều trị, bé trai mắc viêm não Nhật Bản đã hết triệu chứng cấp tính xong vẫn còn yếu nửa người, cần phục hồi chức năng.

“Viêm não thường diễn biến cấp tính, ngày thứ nhất, thứ hai triệu chứng đã rõ nên ít khi nhầm. Dù vậy, bệnh có thể nhầm ở trẻ nhỏ nhưng là nhầm trong các bệnh nhiễm trùng thần kinh với nhau, ít khi bỏ sót không chẩn đoán”, TS Lâm nói.

Trong các nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ viêm não xác định được căn nguyên tại Việt Nam cao nhất khoảng 50-60%, còn lại hơn 40% không tìm được căn nguyên.

Khoảng 25-40% các trường hợp mắc viêm não để lại di chứng. Trong đó, viêm não Nhật Bản và do herpes để lại di chứng rất nặng nề. Theo TS Lâm, rất may là viêm não do herpes có thuốc kháng virus điều trị hiệu quả, trẻ đến viện sớm điều trị kịp thời thì hồi phục tốt, hạn chế tối đa biến chứng.

Viêm não Nhật Bản chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng có vắc xin phòng bệnh. Quan trọng nhất là phòng ngừa bằng vắc xin. Trẻ cần tiêm đủ 3 mũi, sau 3-5 năm tiêm nhắc lại cho đến năm 15 tuổi. Điều này gần như bảo vệ trẻ không mắc viêm não Nhật Bản.

Trước đây, mỗi năm Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận khoảng 300-500 ca viêm não nói chung, trong đó 1/5 là viêm não Nhật Bản. Tuy nhiên những năm gần đây nhờ tiêm phòng, tỉ lệ viêm não Nhật Bản giảm nhiều, mỗi năm khoảng 250-300 ca viêm não. Từ đầu năm đến, Bệnh viện tiếp nhận 99 ca viêm não nhập viện, trong đó có 15 ca viêm não do herpes, 2 ca viêm não Nhật Bản…

Dù vậy, bác sĩ khuyến cáo hiện giờ mới bắt đầu vào mùa viêm não Nhật Bản. Vì thế, chúng ta cần đề cao cảnh giác, tiêm chủng đầy đủ cho trẻ. Gia đình khi thấy con có triệu chứng bất thường cần đưa đi khám ngay.

Phòng bệnh viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là bệnh có tỷ lệ tử vong cao và có nhiều biến chứng nguy hiểm. Để phòng bệnh chủ động, tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất (tiêm đúng lịch, đủ mũi, tiêm nhắc lại).

Ngoài ra, để phòng viêm não Nhật Bản cũng như phòng tránh một số bệnh thường gặp trong mùa hè cần ăn uống hợp vệ sinh, nâng cao thể trạng, nằm màn tránh muỗi đốt, vệ sinh môi trường, tích cực diệt muỗi, bọ gậy.

Lịch tiêm chủng vắc xin viêm não Nhật Bản cho trẻ em 1-5 tuổi trong chương trình Tiêm chủng mở rộng:

- Lần1: Khi trẻ đủ 1 tuổi

- Lần 2: 1-2 tuần sau lần 1

- Lần 3: 1 năm sau lần 2