Bắc Cực gần như không còn băng chỉ trong 10 năm tới
Một nghiên cứu chỉ ra rằng Bắc Cực có thể sẽ phải trải qua những ngày hè gần như không có băng trong thập kỷ tới do khí thải từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.
Ảnh minh hoạ: Getty Images
Theo trang The Guardian (Anh), các nhà khoa học cho biết kịch bản này sẽ biến đổi môi trường sống của gấu Bắc Cực, hải cẩu và hải mã từ “Bắc Cực trắng” thành “Bắc Cực xanh” trong những tháng mùa hè. Theo ước tính của các nhà khoa học, hiện tượng “không còn băng” xảy khi lượng băng chỉ dưới 1 triệu km2 mà trong trường hợp đó, Bắc Cực sẽ chủ yếu là nước.
Phát hiện mới được công bố trên Tạp chí Nature Reviews Earth & Environment. Nghiên cứu cho thấy ngày không có băng đầu tiên ở Bắc Cực có thể xảy ra sớm hơn 10 năm so với những dự đoán trước đây.
Nhóm nghiên cứu dự báo Bắc Cực sẽ trải qua tháng 9 không có băng liên tục từ năm 2035 đến năm 2067. Năm chính xác phụ thuộc vào tốc độ thế giới giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Vào cuối thế kỷ này, Bắc Cực có khả năng trải qua tình trạng không có băng trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 1 theo kịch bản phát thải cao, và từ tháng 8 đến tháng 10 theo kịch bản phát thải thấp.
Bà Alexandra Jahn – Phó giáo sư khoa học khí quyển và đại dương tại Đại học Colorado Boulder và là tác giả chính của nghiên cứu – cho biết: “Điều này sẽ biến Bắc Cực thành một môi trường hoàn toàn khác, từ Bắc Cực trắng xóa vào mùa hè đến Bắc Cực xanh. Vì vậy, ngay cả khi điều kiện không có băng là không thể tránh khỏi, con người vẫn cần giữ lượng khí thải ở mức thấp nhất có thể để tránh tình trạng không có băng kéo dài”.
Tuy nhiên, bà cho rằng vẫn có khả năng khắc phục vấn đề này. Không giống như dải băng ở Greenland phải mất hàng nghìn năm mới hình thành, ngay cả khi toàn bộ băng ở biển Bắc Cực tan chảy, nếu sau đó con người có thể tìm ra cách đưa CO2 ra khỏi khí quyển trong tương lai để đảo ngược tình trạng nóng lên, băng biển sẽ xuất hiện trở lại trong vòng một thập kỷ.
Nếu kịch bản không băng xảy ra, không chỉ động vật hoang dã ở Bắc Cực sẽ phải chịu thiệt hại khi môi trường sống thay đổi, người dân sống ven biển cũng sẽ gặp khó khăn. Băng biển làm giảm tác động của sóng biển lên bờ biển, nghĩa là nếu băng tan, sóng sẽ mạnh hơn, lớn hơn và gây xói mòn nghiêm trọng hơn.
Cảnh báo cúm H5N1 lan rộng ngoài tự nhiên sau cái chết của gấu Bắc cực
Virus cúm H5N1 đang lan rộng và ước tính đã giết chết hàng triệu con chim và hàng ngàn thú có vú ngoài tự nhiên trong đợt bùng phát bắt đầu vào năm 2021.
Một con gấu Bắc cực đã chết vì cúm gia cầm khi loại virus H5N1 có khả năng lây nhiễm cao đang lan rộng khắp các vùng xa xôi trên trái đất, theo tờ The Guardian ngày 2.1. Sở Bảo tồn môi trường bang Alaska (Mỹ) đã xác nhận cái chết của con gấu Bắc cực vào tháng 12.2023 và cho biết đó là trường hợp đầu tiên.
Một con gấu trắng Bắc cực trên đảo Greenland. Ảnh REUTERS
Con gấu được tìm thấy gần Utqiagvik, một trong số những cộng đồng ở vùng cực bắc của bang Alaska, hai năm kể từ lần gần nhất H5N1 được phát hiện tại Bắc Mỹ.
Chuyên gia thú y Bob Gerlach của bang Alaska cho rằng có thể con gấu đã đi ngang qua xác của những con chim chết vì nhiễm cúm gia cầm. Ông Gerlach đoán rằng có thể còn có thêm những con gấu khác bị chết mà chưa được tìm thấy bởi chúng sống ở nơi xa xôi.
Đợt bùng phát H5N1 lần này bắt đầu vào năm 2021, ước tính đã giết chết hàng triệu con chim và hàng ngàn con thú ngoài tự nhiên, gồm cả gấu đen và gấu nâu, voi biển, hải cẩu.
"Virus này từng xuất hiện ở Nam cực và giờ nó lây sang các loài thú Bắc cực. Thật kinh hoàng", giáo sư danh dự về bảo tồn sinh học Diana Bell tại Đại học East Anglia (Anh) nói với The Guardian.
Các nhà khoa học cảnh báo rằng virus H5N1 có thể gây ra một trong những thảm họa sinh thái lớn nhất lịch sử hiện đại nếu lây lan sang các bầy chim cánh cụt hoang dã.
Anh thử nghiệm vắc xin đối phó 'Bệnh X' để ngăn ngừa đại dịch tương lai
Hiện tại, virus đang tiếp tục lan sang hướng nam tại Nam cực. Xác một con chim skua nâu bị nghi nhiễm bệnh đã được tìm thấy tại đảo Heroina ở bán đảo Nam cực và đang chờ kiểm tra thêm.
Các nhà chuyên gia cho rằng hệ sinh thái tại các vùng địa cực đặc biệt dễ tổn thương trước dịch cúm gia cầm bởi những nơi đó có nhiều động vật riêng biệt chưa từng tiếp xúc với những virus tương tự.
Biển Bắc Cực có thể không còn băng trong 10 năm nữa Ngay cả trong những kịch bản tích cực nhất, Bắc Cực sẽ bắt đầu trải qua những tháng mùa hè không có băng vào khoảng giữa thế kỷ này, sớm hơn 10 năm so với dự đoán trước đó của các nhà khoa học khí hậu hàng đầu. Toàn cảnh biển băng ở Bắc Băng Dương gần bờ biển Svalbard, Na Uy, hôm...