Ba trận Premier League liên tiếp không ghi bàn – Chuyện gì đang xảy ra với Liverpool

Các vấn đề của Liverpool bắt nguồn từ việc thiếu khả năng tạo ra những cơ hội chất lượng cao hơn là dứt điểm kém.

Liverpool đã không ghi được bàn thắng nào trong cả 3 trận đấu Premier League gần nhất của họ, các tiền đạo liên tục lâm vào tình trạng những con đường xâm nhập vòng cấm đều bị chặn đứng, những cú sút của họ không đi trúng đích và các hậu vệ đối phương bao vây họ một cách chặt chẽ. Liệu Jrgen Klopp có cần thay đổi điều gì không?

Bộ ba tiền đạo Mohamed Salah, Roberto Firmino và Sadio Mane vẫn chưa đạt được phong độ cao nhất, nhưng vị huấn luyện viên trưởng của họ đã nhấn mạnh rằng các cầu thủ của ông không nên chú ý đến những lời bàn tán bên ngoài câu lạc bộ. “Vào những tình huống như thế này trong bóng đá, bạn cần phải tiếp tục tiến bước, cố gắng phớt lờ những lời bàn tán của dư luận bởi vì đó là chuyện không thể tránh được, ai cũng muốn được nhìn thấy những bàn thắng mà.”

Vậy, tại sao Liverpool lại rơi vào tình cảnh này? Phải chăng họ đang ở trong giai đoạn sa sút phong độ?

CÁC TIỀN ĐẠO KHÔNG CÓ ĐƯỢC NHỮNG CƠ HỘI NGON ĂN

Salah giỏi đến mức anh thường xuyên ghi được nhiều bàn thắng hơn những con số mà các mô hình xG (bàn thắng kỳ vọng) khác nhau đưa ra, nhưng sẽ luôn có những lúc anh không thể hiện được phong độ “sút như hack” này. Ví dụ, ngôi sao người Ai Cập đã ghi 2 bàn vào lưới Crystal Palace trong khi dữ liệu xG được ghi nhận chỉ là 0,13 nhưng lại không thể ghi được bàn nào vào lưới Newcastle mặc dù dữ liệu xG được ghi nhận lên đến 0,91. Chắc chắn rằng, thông tin Salah hiện đang là tiền đạo duy nhất của Liverpool ghi bàn nhiều hơn xG sẽ làm dấy lên nỗi bất an.

Mane đã ghi 6 bàn thắng ở Premier League mùa giải này với tổng xG được ghi nhận là 7,3. Firmino hiện đang có 5 pha lập công ở Premier League từ tổng xG là 6,6. Sự thật không phải là họ đang rơi xuống vực sâu của sự sa sút phong độ, mà là họ đang không ghi bàn với những cú dứt điểm đưa bóng đến góc cao xứng đáng được đưa lên YouTube, cũng như không còn nhận được những cơ hội ngon ăn, có chất lượng cao.

Nhìn chung, khả năng ghi bàn của Liverpool đang giảm nhẹ so với thông thường:

Tổng 1,16 xG của Liverpool trước Man United bao gồm một số cơ hội do một cá nhân tự mình tạo ra.

Cơ hội rõ rệt nhất của Salah trước Man United đồng thời cũng là một tình huống rất khó khăn, được anh tạo ra bằng cách cố gắng kiểm soát bóng trước sự truy cản của đối phương bên trong vòng cấm trước khi tung ra một cú sút bằng chân trái, sử dụng các hậu vệ xung quanh như một “lá chắn” và sút bóng qua hai chân Victor Lindelof.

Pha dứt điểm này của ngôi sao người Ai Cập đã đưa bóng bay đi chệch cột dọc trong gang tấc. Nếu nó đi trúng đích, David De Gea sẽ có rất ít cơ hội để cản phá cú sút có giá trị cao thứ hai trong trận đấu.

Nhưng pha bỏ lỡ cơ hội trước Newcastle là một tình huống rất khó để tha thứ.

Salah đã thoát xuống phía sau hàng thủ đối phương, đưa bản thân vào một điều kiện rất lý tưởng để dứt điểm, nhưng cú sút nhắm vào bên trái khung thành của anh đã được thực hiện quá nhẹ. Thủ môn đã đọc được ý định của Salah và cản phá thành công, đây là một tình huống mang cả hai yếu tố tiền đạo dứt điểm tệ và thủ môn cứu nguy xuất thần. Liverpool lẽ ra phải có được 1 bàn thắng với cơ hội cực kỳ ngon ăn này.

Đó là ví dụ duy nhất về một cơ hội đặc biệt ngon ăn mà Liverpool không thể tận dụng thành công trong 3 trận Premier League không ghi được bàn thắng nào vừa qua. Còn các cơ hội mà Mane bỏ lỡ trước Southampton không hề là những tình huống dễ ghi bàn như thế. Pha dứt điểm đầu tiên của anh là một cú sút xa đưa bóng bay vọt xà:

Lần bỏ lỡ cơ hội thứ hai của anh bắt nguồn từ một pha thoát xuống phía sau hàng thủ đầy tuyệt vời để cướp bóng sau một sai lầm của đối phương. Firmino suýt chút nữa đã cản đường Mane, nhưng nguyên nhân chính khiến cầu thủ người Senegal không thể ghi bàn là vì bóng đã ở quá gần thủ môn trước khi Mane tiếp cận được nó, cho phép anh ta ngã người và cản phá cú dứt điểm tầm thấp của số 10 bên phía Liverpool.

Lần bỏ lỡ thứ ba là một ví dụ khác về việc thủ môn đã làm chính xác những gì anh ta nên làm. Một lần nữa, Mane có bóng ở một vị trí chếch sang một bên cánh của khung thành và tung ra một cú dứt điểm từ góc hẹp, nhưng trong tình huống này, anh đã bị truy cản bởi 2 hậu vệ đối phương và không thể tung ra một cú dứt điểm như ý.

Phần lớn những cú sút của Firmino trong 3 trận đấu này đã bị chặn ở rìa hoặc ngay bên trong vòng cấm, nhưng trong cuộc đối đầu với Man United, anh đã có một pha bỏ lỡ thực sự đáng tiếc. Trong ảnh dưới, Salah lao về phía khung thành khi hàng phòng ngự Man United có lần đầu tiên mắc lỗi vị trí trong trận đấu. Các phương án chuyền bóng dành cho cầu thủ người Ai Cập trong tình huống này bao gồm một pha cut back (trả ngược) cho Firmino ở ngay bên phải anh, và một đường chuyền cho Mane đang lao đến góc của khu vực 6 yard trước khung thành.

Nhưng cách tiếp cận duy nhất trong tâm trí Salah là cố gắng vượt qua Victor Lindelof, kết quả là anh đã bị chặn lại, và bóng bật đến chân Firmino, người đã phản ứng ngay lập tức với một cú sút bằng chân trái. Do phải dùng chân không thuận, tiền đạo người Brazil đã không thể có được một pha dứt điểm hoàn hảo.

Ngoại trừ tình huống một đối một của Salah, không một cơ hội nào trong số các ví dụ trên thực sự dễ ghi bàn và nên được đánh giá là những sự lãng phí đáng bị chỉ trích nặng. Vấn đề của Liverpool là thiếu khả năng tạo ra các cơ hội chất lượng cao, chứ không chỉ mỗi khâu dứt điểm.

KHẢ NĂNG SÁNG TẠO CỦA CÁC HẬU VỆ CÁNH GIẢM SÚT

Những cầu thủ thể hiện ấn tượng nhất về khả năng sáng tạo của Liverpool trong vài mùa giải qua đều là các hậu vệ cánh. Trent Alexander-Arnold và Andrew Robertson đã thực hiện lần lượt là 13 và 12 pha kiến tạo ở Premier League mùa giải trước, nhưng hậu vệ phải người Anh đang sa sút phong độ một cách nghiêm trọng và không thể tạo ra những cơ hội tuyệt vời như anh từng làm được ở mùa giải 2019/2020.

Alexander-Arnold đã tạo ra tổng cộng 47 cơ hội từ bóng sống và 40 cơ hội từ các tình huống cố định ở mùa giải trước (trong đó có 18 pha bóng được Opta đánh giá là Big Chance – cơ hội rõ rệt), đạt hiệu suất trung bình 1,3 (từ bóng sống), 1,1 (từ các tình huống cố định) và 0,5 cơ hội rõ rệt mỗi trận. Ở mùa giải này, các thống kê đó đã giảm xuống 0,89 mỗi trận từ bóng sống, 0,83 mỗi trận từ các tình huống cố định, và 0,21 cơ hội rõ rệt mỗi trận.

Các đối thủ thường sử dụng các hệ thống 3-4-3 hoặc 4-4-2 trước Liverpool, được thiết kế để “khóa” các không gian ở cánh và giảm thiểu sức ảnh hưởng của các hậu vệ cánh Liverpool trong khâu tấn công. Một số đội bóng thậm chí còn kéo các tiền vệ xuống tuyến thi đấu cuối cùng để tạo thành một hàng thủ 5 hoặc 6 người nhằm mục đích cản trở những phương án tạo cơ hội mà Liverpool thường sử dụng, nhưng trong khi Robertson đang tiếp tục duy trì được sự ổn định trong việc xuất hiện ở khu vực 1/3 cuối sân đối phương và tạo sự ảnh hưởng lên lối chơi của đội, thì Alexander-Arnold đang tỏ ra rất chật vật.

Thiếu đi tốc độ để đánh bại đối thủ ở cánh và con đường dẫn đến đường biên ngang bị khóa chặt, Alexander-Arnold đã phải thực hiện hầu hết các pha tạt bóng của anh quá sớm từ góc của vòng cấm, và chúng dễ dàng bị đối phương kiểm soát. Không phải những quả tạt từ hai hậu vệ cánh đã tệ đi, mà là hàng phòng ngự của đối phương đã lùi sâu hơn, còn Firmino và Salah thì lại không phải là những “target-man”, chỉ có Mane thực sự sở hữu sự nhanh nhẹn và mạnh mẽ để giành chiến thắng trong các tình huống không chiến bên trong vòng cấm trước những trung vệ cao to.

Sự vắng mặt của Virgil van Dijk, Joe Gomez và Joel Matip vì chấn thương đồng nghĩa với việc Liverpool cũng không thể thực hiện những pha đánh đầu chất lượng cao thường thấy trong các tình huống cố định, điều này đã giúp giải thích tại sao những cơ hội tạo ra từ các tình huống bóng chết của Alexander-Arnold cũng sụt giảm.

CƠN BÃO CHẤN THƯƠNG Ở HÀNG THỦ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẢ NHỮNG NƠI KHÁC

Đội hình xuất trận của Liverpool trước Manchester United có 2 tiền vệ trung tâm quan trọng nhất của họ phải chơi trong vai trò các trung vệ, điều này đã làm thay đổi toàn bộ cấu trúc của đội.

Fabinho thưởng hoạt động trong vai trò một chiếc mỏ neo của hàng tiền vệ, làm cầu nối giữa hàng thủ và hàng công, trong khi Jordan Henderson đảm nhận nhiệm vụ giữ nhịp độ chuyền bóng và cố gắng đoạt lại bóng từ đối phương. Với 2 người này cung cấp chất thép phòng ngự và sự năng động, tiền vệ thứ ba, thường là Georginio Wijnaldum, có thể chơi thiên nhiều hơn về tấn công bằng cách thường xuyên di chuyển đến các khu vực cao hơn. Ở mùa giải trước, khi Liverpool để mất bóng, họ sẽ kích hoạt counter-pressing ngay lập tức và làm điều đó với một hàng tiền vệ được thiết kế để hỗ trợ các hậu vệ cánh đang dâng cao và các tiền đạo.

Trong 3 trận đấu gần đây nhất của họ, công thức này đã thay đổi, với việc bộ ba James Milner, Henderson và Curtis Jones không gây ấn tượng trước Newcastle, còn Oxlade-Chamberlain, Thiago và Wijnaldum cũng chẳng khá hơn trước Southampton.

Khả năng chuyền bóng từ hàng thủ của Van Dijk cũng là một phần quan trọng trong lối chơi của Liverpool ở vài mùa giải qua, thường có những pha đưa bóng đến chân bộ ba tiền đạo một cách rất nhanh chóng, trước khi hàng thủ đối phương được tái tổ chức và sẵn sàng chống đỡ. Với việc Liverpool đã chuyển đổi phong cách triển khai bóng thành một cách tiếp cận mất nhiều thời gian hơn một chút so với thời điểm mạnh mẽ nhất của họ, đối phương đã có nhiều thời gian hơn để ổn định tính tổ chức của khâu phòng ngự và ngăn cản họ tấn công.

ĐỐI PHƯƠNG ĐANG PHÒNG NGỰ QUÁ HAY

Khi Liverpool đạt phong độ cao nhất của họ trong khâu tấn công, rất ít đội bóng trên hành tinh có thể ngăn cản họ ghi bàn. Những đợt tấn công liên tục, những pha phản công đầy đáng sợ và các cá nhân ngôi sao đủ khả năng tạo ra sự khác biệt, giúp họ hết lần này đến lần khác xuyên phá những vòng cấm chật cứng cầu thủ đối phương và đưa bóng vào lưới sau những đợt gây áp lực đầy dữ dội hoặc các pha phản công cực kỳ sắc bén.

Các đối thủ đúng là đã từng rất sợ hãi trước sức mạnh tấn công của Liverpool và phải điều chỉnh lại hệ thống chiến thuật thông thường của mình để chống đỡ trước họ. Một low block sẽ giúp giảm thiểu các khoảng trống phía sau hàng thủ, ngăn chặn bộ ba tiền đạo của The Reds thực hiện các pha phá bẫy việt vị, vậy nên hầu như tất cả mọi người đều sử dụng đấu pháp này. Ngay cả Manchester City cũng phải chấp nhận sử dụng một hàng thủ được triển khai rất thấp trước Liverpool.

Phong độ của các tiền đạo phụ thuộc rất nhiều vào sự tự tin và khi mọi con đường dẫn đến khung thành đều bị khóa chặt, sự tự tin sẽ bắt đầu suy giảm, thay vào đó là cảm giác chán nản, dẫn đến các lỗi kỹ thuật và những quyết định sai lầm. Ở các mùa giải trước, Mane, Salah và Firmino sẽ tấn công như một chiếc đinh ba cùng sự hỗ trợ của các hậu vệ cánh, phối hợp overlap (chồng cánh, cầu thủ overlap sẽ luôn chạy chỗ vào khu vực gần biên hơn so với cầu thủ đang cầm bóng) và underlap (cũng là chồng cánh, nhưng cầu thủ chạy chỗ sẽ vào khu vực “nách” của hậu vệ cánh và trung vệ) với nhau khi họ tìm cách thực hiện những quả tạt tầm thấp vào vòng cấm đề dứt điểm, ở thời điểm hiện tại, đối thủ đang thành công trong việc phòng ngự trước Liverpool bằng cách chuyển đổi trạng thái thành một khối đội hình phòng ngự được kéo xuống cực kỳ thấp càng nhanh càng tốt và sử dụng các tiền vệ để tạo ra lợi thế quân số ở các khu vực cánh.

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Liverpool gặp phải trở ngại này, chính vì vậy, lời giải thích chính xác nhất sẽ chỉ đơn giản là các đối thủ của The Reds trong 3 trận gần đây đã phòng ngự một cách thực sự xuất sắc. Đó mới chính là lý do khiến Liverpool không thể ghi bàn.

“BÓNG ĐÁ LÀ VẬY ĐÓ”

Thực ra, tình trạng gặp khó trong khâu ghi bàn của Liverpool hiện tại không thực sự là một vấn đề đáng để quá lo lắng. “Không có lời giải thích dễ dàng nào cho chuyện này cả,” Klopp chia sẻ sau trận đấu. “Chúng ta sẽ luôn bỏ lỡ các cơ hội – nhưng đừng ám ảnh về chúng. Đó chính là bóng đá.”

“Chúng ta cần phải tập trung vào đúng những điều cần tập trung, chúng ta không thể ép buộc sự cải thiện trong chuyện này, ’sút ngay đi!’ không phải như vậy đâu, điều quan trọng hơn là cách mà bạn hành động sau một cơ hội bị bỏ lỡ. Trong một trận đấu thực sự tốt, bạn bỏ lỡ các cơ hội, nhưng đừng bận tâm về chúng. Trong pha bóng tiếp theo, chúng ta sẽ cố gắng làm tốt hơn.”

Những thống kê cơ bản cho thấy các tiền đạo của Liverpool chỉ – sử dụng cách nói bóng đá thông thường – đang ở trong một khoảng thời gian “không như ý”, đây là một điều có thể dễ dàng diễn ra khi mục tiêu chính của các đối thủ trong mọi trận đấu là không để thủng lưới. Ví dụ, thống kê trung bình 1,83 xG mỗi trận của Liverpool giống hệt như ở mùa giải trước, còn số bàn thắng thực tế trung bình mỗi trận chỉ giảm nhẹ từ 2,24 xuống còn 2,06.

Đôi lúc Salah thực hiện quá nhiều lần chạm bóng khi anh cố gắng lừa bóng qua một đối thủ, Firmino tung ra một cú sút quá sớm và bị chặn lại, còn Mane chỉ đang sút không chính xác. Bất cứ khi nào chúng ta tấn công, sự truy cản của đối phương là điều không thể tránh khỏi, và không phải mọi cú sút hay mọi pha chạm bóng đều diễn ra như ý muốn. Điều này xảy ra với ngay cả những cầu thủ xuất sắc nhất.

Việc Liverpool không ghi được bàn thắng nào trong 3 trận đấu gần nhất là một điều đáng lo và sẽ cản trở tham vọng bảo vệ ngôi vương của họ, nhưng không cần phải quá hoảng sợ. Gần như chắc chắn rằng họ sẽ sớm giải quyết được tình trạng này mà thôi.

Nguồn: Lược dịch từ bài phân tích “Why Liverpool have stopped scoring and why fans should not worry” của ký giả JJ Bull, đăng tải trên The Guardian.