Azerbaijan và Armenia bắt đầu trao đổi tù nhân, con tin
Ngày 14/12, Ủy ban Nhà nước về Tù nhân Chiến tranh, Con tin và Công dân Mất tích của Azerbaijan thông báo, nước này và Armenia bắt đầu trao đổi tù nhân và con tin sau xung đột ở Nagorno-Karabakh.
Ủy ban Nhà nước về Tù nhân Chiến tranh, Con tin và Công dân Mất tích của Azerbaijan cho biết: “Kết quả của các cuộc đàm phán với sự tham gia của các tổ chức quốc tế và Bộ chỉ huy gìn giữ hòa bình Nga, một thỏa thuận đã đạt được với phía Armenia về việc trao đổi tù nhân và con tin trên nguyên tắc ‘tất cả cho tất cả’ và việc trao trả tù nhân và con tin bắt đầu vào ngày 14/12/2020″.
Theo Uỷ ban này, các công dân Azerbaijan bị bắt làm tù binh và làm con tin, trong đó có những người bị phía Armenia bắt giữ từ năm 2014, đã được chuyển bằng máy bay tới Baku vào chiều thứ Hai. “Sau khi thực hiện các biện pháp cách ly thích hợp, những người được thả sẽ được đoàn tụ với gia đình của họ”.
Các hoạt động chiến đấu giữa Armenia và Azerbaijan tại Nagorno-Karabakh đã được nối lại vào cuối tháng 9/2020. (Ảnh minh họa: KT).
Cơ quan này cũng lưu ý rằng, theo các nguyên tắc của chủ nghĩa nhân đạo, phía Azerbaijan sẽ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trao đổi tù nhân, con tin và t.hi t.hể người đã c.hết.
Trước đó ở Armenia có thông tin rằng, Azerbaijan đã bàn giao 3 tù nhân cao t.uổi cho Yerevan.
Cũng trong ngày 14/12, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, trong bài phát biểu trước quốc dân, nói rằng các bên đã tiến rất gần đến bước khởi đầu của quá trình trao đổi tù nhân.
Trước đó, ngày 5/12, ông đã công bố thỏa thuận với Azerbaijan trên nguyên tắc “tất cả cho tất cả” trong quá trình trao đổi tù nhân trong khu vực xảy ra xung đột Nagorno-Karabakh. Vào đầu tháng 12/2020, Baku cũng xác nhận ý định tiến hành trao đổi tù nhân với Armenia trên nguyên tắc “tất cả cho tất cả”.
Trong diễn biến liên quan, ngày 12/12, Bộ Quốc phòng Nga đã thông báo rằng, ở quận Hadrut đã diễn ra trường hợp đầu tiên vi phạm lệnh ngừng b.ắn. Tuy nhiên, sang ngày hôm sau, không ghi nhận các vi phạm ngừng b.ắn ở Nagorno-Karabakh.
Ngày 14/12, thư ký báo chí của Tổng thống Nga D.Peskov đã thông báo với các nhà báo rằng, tình hình lo ngại ở khu vực này thực sự gây thêm gánh nặng cho lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga, nhưng nó đã nhanh chóng được chặn đứng.
Các hoạt động chiến đấu giữa Armenia và Azerbaijan tại Nagorno-Karabakh đã được nối lại vào cuối tháng 9/2020. Kể từ khi bắt đầu giao tranh, các bên đã đồng ý đình chiến ba lần, nhưng cả ba lần đều bị phá vỡ. Một thỏa thuận ngừng b.ắn thứ tư chỉ đạt được vào ngày 10/11 với sự trung gian của Moscow.
Azerbaijan và Armenia đồng ý ngừng b.ắn hoàn toàn và trao đổi tù nhân, t.hi t.hể của những người t.hiệt m.ạng. Ngoài ra, theo thoả thuận, Yerevan đã giao các vùng Kelbajar, Lachin và Aghdam cho Baku. Để kiểm soát việc thực hiện các thỏa thuận đã được, lực lượng gìn giữ hoà bình của Nga đã đóng quân trong khu vực.
Báo Trung Quốc nêu bài học từ xung đột Nagorno-Karabakh
Truyền thông Trung Quốc cho rằng việc UAV của Azerbaijan áp đảo lực lượng Armenia trên chiến trường là "bài học đáng báo động" với quân đội nước này.
"Dù chiếm ưu thế về lực lượng bộ binh thông thường, được trang bị xe tăng, thiết giáp và radar, quân đội Armenia vẫn dễ dàng trở thành 'mồi ngon' cho máy bay không người lái (UAV) vũ trang của Azerbaijan", tạp chí Tàu chiến và Tàu hàng thuộc Tập đoàn Đóng tàu Nhà nước Trung Quốc viết trong bài đăng gần đây.
Bài viết dẫn lời các chuyên gia quân sự nước này tổng kết các diễn biến trong cuộc chiến giữa Armenia và Azerbaijan tại khu vực Nagorno-Karabakh, coi đây là "bài học báo động" về việc UAV có thể thay đổi cục diện chiến trường.
UAV của Azerbaijan nhiều lần quay cảnh binh sĩ Armenia bị lộ bị trí và bị nhắm mục tiêu khi hoạt động trên mặt đất. Các UAV Bayraktar TB2 có khả năng tập kích chính xác ngay cả khi mục tiêu ẩn nấp trong chiến hào hoặc phương tiện đang di chuyển.
Ngoài UAV vũ trang, Azerbaijan còn sử dụng khí tài này trong hoạt động trinh sát để giành lợi thế trong giao tranh và buộc Armenia phải đình chiến sau khoảng 6 tuần.
UAV Orbiter của Azerbaijan trong lễ duyệt binh tại thủ đô Baku, ngày 10/12. Ảnh: AA .
"Trong xung đột Nagorno-Karabakh, lá chắn chống UAV đã không được sử dụng hiệu quả", các chuyên gia Trung Quốc nhận định. "Dù Armenia và Azerbaijan b.ắn rơi lượng lớn UAV của nhau, cả hai bên tham chiến đều không có khả năng ngăn khí tài này gây thiệt hại".
Bài viết cho rằng quân đội Trung Quốc (PLA) sở hữu lượng lớn UAV các loại, nhưng các đối thủ tiềm tàng cũng biên chế các hệ thống UAV tiên tiến, khó phát hiện và ngăn chặn hơn những mẫu được dùng trong xung đột Nagorno-Karabakh.
"Bởi vậy PLA cần nâng cao nhận thức về mối đe dọa từ UAV, đưa khí tài này vào chiến lược và chương trình huấn luyện", bài viết có đoạn. "Chiến thuật chống UAV vẫn là điều mới mẻ với phần lớn đơn vị cơ sở của PLA".
Các chuyên gia Trung Quốc cho rằng PLA cần xây dựng mạng lưới phòng không đa tầng trang bị radar chống UAV, radar bù điểm mù, các trạm phát hiện sóng vô tuyến cùng các giải pháp theo dõi bằng âm thanh hoặc hồng ngoại khác, nhằm "liên tục giám sát UAV ở nhiều vị trí trong phạm vi rộng".
Các đề xuất chống UAV khác được đề xuất gồm gây nhiễu điện tử, sử dụng vũ khí phòng không như tổ hợp pháo-tên lửa phòng không hoặc tổ hợp phòng thủ tầm cực gần như LD-2000, hay đ.ánh lừa UAV bằng các mục tiêu giả trên mặt đất.
UAV Azerbaijan tấn công xe tăng Armenia. Video: BQP Azerbaijan .
Trung Quốc là một trong các quốc gia tích cực sử dụng UAV trong lĩnh vực quân sự. Nước này đang phát triển các loại UAV mới có khả năng tàng hình tốt hơn, bay cao và nhanh hơn, bền hơn và có thể tự hoạt động. Trung Quốc còn phát triển UAV t.ự s.át giá rẻ có thể phóng loạt từ một thiết giáp hạng nhẹ hoặc trực thăng.
Michael Raska, giáo sư trợ lý tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho biết dù UAV đã được sử dụng phổ biến trong các cuộc chiến tranh trước đây của Mỹ tại Iraq và Afghanistan, giới lãnh đạo chính trị và quân sự Armenia đã không nắm bắt kịp thời những thay đổi của công nghệ để đưa ra giải pháp ứng phó kịp thời.
"Chiến sự tại Nagorno-Karabakh chắc chắn sẽ làm tăng các cuộc tranh luận về việc sử dụng UAV trong giao tranh và các biện pháp đối phó hiệu quả", Raska nói.
Chuyên gia an ninh Timothy Heath của hãng phân tích RAND, có trụ sở tại Mỹ, cho biết xung đột tại Nagorno-Karabakh cho thấy về lý thuyết, các lực lượng yếu hơn vẫn có thể triển khai hiệu quả UAV vũ trang một cách hiệu quả để gây ra tổn thất nặng nề cho lực lượng bộ binh đối phương được cho là vượt trội về sức mạnh song lại thiếu chiến lược ứng phó với vũ khí không người lái.
"Cuộc xung đột cho thấy quân đội tiên tiến phải phát triển hệ thống phòng thủ chi phí thấp và đa dạng để chống lại UAV", Heath nói. "Lục quân nên được trang bị nhiều khẩu đội radar và và tên lửa phòng không di động để có thể theo kịp các đơn vị thiết giáp và bộ binh trong quá trình hành tiến".
Nagorno-Karabakh và vùng lân cận sau thỏa thuận đình chiến ngày 10/11. Đồ họa: BBC .
Malcolm Davis, chuyên gia chiến lược và năng lực quốc phòng của Viện chính sách Chiến lược Australia, nhận định xung đột Nagorno-Karabakh phần nào thể hiện diện mạo chiến tranh tương lai, trong đó vũ khí tự động hoặc UAV t.ự s.át có thể mở ra hướng phát triển mới cho lĩnh vực quân sự của các cường quốc nhỏ và trung bình.
"Kết hợp hiệu quả với thông tin tình báo, giám sát và trinh sát, một phi đội UAV mang đến cho quân đội các nước khả năng tấn công nhanh chóng và chính xác vào các lực lượng mặt đất bị lộ hoặc không được bảo vệ", Davis nói. "Với các quốc gia không đủ khả năng trang bị không quân hiện đại, UAV trở thành phương tiện hiệu quả về chi phí trong giành quyền kiểm soát bầu trời".
Davis cho rằng để đối phó, các nước cần phát triển năng lực chống UAV. "Tôi cho rằng yếu tố quan trọng là các hệ thống chống UAV được trang bị từ cấp chiến thuật tới từng đơn vị nhỏ, trong đó xe tăng và thiết giáp được tích hợp hệ thống chống UAV ngay từ khâu thiết kế", Davis cho biết.
Armenia và Azerbaijan nhiều lần đụng độ kể từ khi lực lượng ly khai thân Armenia kiểm soát Nagorno-Karabakh sau cuộc chiến vào thập niên 1990, khiến 30.000-40.000 người t.hiệt m.ạng. Đợt giao tranh nổ ra hồi tháng 9 được nhận định là lần đụng độ đẫm m.áu nhất giữa Armenia và Azerbaijan sau hơn hai thập kỷ.
Lẩy thơ tại Ajerbaijan, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ khiến Iran phẫn nộ Một vài câu từ trong bài thơ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đọc tại Azerbaijan đã gây bão chính trị với Iran. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ảnh: Reuters Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã đặt chân đến Baku ngày 10/12 để theo dõi buổi diễu binh. Tại đây, Tổng thống Erdogan đọc một bài thơ có đoạn:...