Anh, Pháp và Đức khởi động tiến trình tái áp đặt trừng phạt Iran

Bích Liên04:19 29/08/2025

Ngày 28/8, Anh, Pháp và Đức đã khởi động tiến trình 30 ngày nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đối với Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước.

Bước đi này có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng, 2 tháng sau khi Israel và Mỹ tấn công Iran.

Quang cảnh bên trong cơ sở làm giàu urani Fordow của Iran ở Qom. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Bộ ba này, được gọi là E3, cho biết đã quyết định kích hoạt cơ chế “ snapback ” (tái áp đặt trừng phạt) trước khi mất quyền áp dụng vào giữa tháng 10 để khôi phục các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ theo thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) ký năm 2015.

E3 đã tổ chức một số vòng đàm phán với Iran kể từ khi Israel và Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran vào giữa tháng 6. Cuộc gặp nhằm mục đích đồng ý hoãn cơ chế trên, song các cuộc đàm phán không đưa ra được những cam kết thực tế đầy đủ từ Iran.

Video đang HOT

Trong thư gửi Hội đồng Bảo an LHQ, E3 nhấn mạnh “cam kết sử dụng mọi công cụ ngoại giao có sẵn để đảm bảo Iran không bao giờ phát triển vũ khí hạt nhân”. E3 cũng bày tỏ hy vọng Iran sẽ đưa ra các cam kết của mình vào cuối tháng 9 để thuyết phục nhóm này hoãn hành động cụ thể.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cho biết việc tái áp đặt lệnh trừng phạt của LHQ có thể đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong các cuộc đàm phán ngoại giao với Iran. Ông Wadephul kêu gọi Iran hợp tác toàn diện với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và cam kết rõ ràng về việc đàm phán trực tiếp với Mỹ.

Trong phản ứng của mình, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định động thái của E3 là “vô căn cứ và không hợp pháp”. Trước đó, Iran cũng đã cảnh báo về “phản ứng cứng rắn” nếu lệnh trừng phạt được tái áp dụng.

Cơ chế trừng phạt Iran gây tranh cãi và những hệ lụy với an ninh khu vực Trung Đông

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng tại Trung Đông, đặc biệt sau cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran hồi tháng 6 vừa qua, nhà văn và nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ Robert Fantina đã đưa ra những quan điểm chỉ trích mạnh mẽ về tính hợp pháp và hậu quả của các lệnh trừng phạt do phương Tây áp đặt, đặc biệt là cơ chế "snapback" - biện pháp khôi phục trừng phạt từng được Mỹ viện dẫn trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA).

Nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ Robert Fantina. Ảnh: Tehran Times

Trong cuộc trao đổi độc quyền với báo Tehran Times, ông Fantina cho rằng các lệnh trừng phạt kinh tế đang trở thành một hình thức chiến tranh hiện đại, không nhắm trực tiếp vào chính phủ mà gây tổn hại nặng nề cho thường dân vô tội. Theo ông, đây là hình thức bạo lực phi pháp dưới vỏ bọc nhân quyền, được các nước phương Tây sử dụng nhằm thúc đẩy mục tiêu chính trị và áp đặt ảnh hưởng.

Ông Fantina chỉ ra rằng phương Tây đã lợi dụng khái niệm nhân quyền như một công cụ chính trị, áp đặt định nghĩa riêng của mình lên các quốc gia có hệ thống chính trị và văn hóa khác biệt - đặc biệt là Iran. Ông gọi hiện tượng này là "chủ nghĩa thực dân nhân quyền", khi mà các quốc gia phương Tây không những can thiệp vào chính sách nội bộ mà còn bỏ qua các giá trị bản địa cũng như quyền tự quyết của người dân tại các quốc gia bị nhắm đến.

Theo ông, nếu một chính phủ được bầu ra không phù hợp với lợi ích của phương Tây thì chính phủ đó dễ bị coi là bất hợp pháp, từ đó mở đường cho các chiến lược can thiệp và gây bất ổn.

Khi được hỏi vì sao công luận phương Tây vẫn im lặng trước hậu quả nhân đạo của các biện pháp trừng phạt, ông Fantina cho rằng có hai nguyên nhân chính: sự thiếu minh bạch từ truyền thông và định kiến có hệ thống.

Theo ông, báo chí chính thống tại phương Tây hiếm khi đưa tin khách quan về tác động của trừng phạt, mà thường lặp lại luận điệu của chính phủ, nhấn mạnh vào "sự cần thiết của thay đổi chế độ". Thêm vào đó, hình ảnh các dân tộc bị trừng phạt thường bị mô tả như lạc hậu, bạo lực, khiến người dân phương Tây dễ dàng chấp nhận các chính sách trừng phạt mà không đặt câu hỏi.

Một trong những vấn đề trung tâm được ông Fantina nhấn mạnh là tính hợp pháp của cơ chế "snapback" - biện pháp được thiết kế trong JCPOA để tái áp đặt trừng phạt nếu Iran vi phạm thỏa thuận.

Tuy nhiên, theo lập luận của ông, khi Mỹ đơn phương rút khỏi JCPOA vào năm 2018 và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt, thì thỏa thuận này đã không còn giá trị pháp lý. "Một khi một bên vi phạm cam kết, thỏa thuận đó về bản chất không còn tồn tại", ông nói, đồng thời cho rằng việc tiếp tục yêu cầu Iran tuân thủ thỏa thuận trong khi không được hưởng bất kỳ lợi ích nào là điều vô lý.

Ông cũng nhấn mạnh rằng Iran đã duy trì cam kết trong suốt một năm sau khi Mỹ vi phạm, nhằm chờ đợi các nước châu Âu hành động độc lập. Tuy nhiên, khi kỳ vọng đó không thành hiện thực, Iran buộc phải điều chỉnh chính sách.

Liên quan đến khả năng châu Âu có thể theo đuổi chính sách độc lập đối với Iran, ông Fantina tỏ ra hoài nghi. Dẫn chứng từ thời kỳ Tổng thống Trump rút khỏi JCPOA, ông cho biết các quốc gia châu Âu đã nhanh chóng tuân theo lệnh trừng phạt do Mỹ áp đặt vì lo ngại bị trừng phạt thứ cấp. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng sự bất mãn ngày càng tăng trong quan hệ Mỹ - châu Âu có thể mở ra cơ hội cho các nước EU định hình lại chính sách với Iran trong thời gian tới.

Ông Fantina cho rằng nếu phương Tây thực sự quan tâm đến vấn đề nhân quyền và ổn định khu vực, họ cần từ bỏ các chính sách mang tính áp đặt và vi phạm luật pháp quốc tế như hiện nay. Việc sử dụng trừng phạt như một công cụ chính trị không chỉ làm tổn hại đến hàng triệu người dân vô tội, mà còn gây bất ổn lâu dài cho khu vực Trung Đông và thế giới.

Iran và E3 nối lại đàm phán hạt nhân vào tuần tới Ngày 22/8, Iran thông báo sẽ tiếp tục tiến hành đàm phán với đại diện 3 nước châu Âu là Anh, Pháp và Đức (nhóm E3) vào tuần tới về chương trình hạt nhân của Tehran. Bên trong lò phản ứng hạt nhân ở cơ sở Bushehr, Iran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN. Thông báo được đưa ra sau cuộc điện đàm giữa Ngoại...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Toàn bộ phạm nhân tẩu thoát bên ngoài tòa án Campuchia bị bắt06:20

Bóng người lơ lửng giữa trời TQ, Rồng thiêng hiển linh, CĐM đồn 'ngày phán xét'?02:16

Chung cư Hong Kong chìm trong biển lửa, 13 người thiệt mạng01:27

Cháy chung cư Wang Fuk Court: 55 người ra đi, thảm họa leo thang gây chấn động03:14

Cư dân hé lộ điểm bất thường trong thảm họa cháy chung cư ở Hong Kong03:28

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nga - Ukraine đánh "giáp lá cà", giằng co từng tòa nhà ở Pokrovsk

06:31:20 28/11/2025

Trận chiến trong đô thị giữa Nga và Ukraine vẫn diễn ra quyết liệt khi một bên quyết giành quyền kiểm soát và bên còn lại bám trụ tới cùng.

Cư dân hé lộ điểm bất thường trong thảm họa cháy chung cư ở Hong Kong

06:03:22 28/11/2025

Cư dân đã chia sẻ những điểm mà họ cho là bất thường trong vụ cháy khu chung cư khiến 55 người thiệt mạng ở Hong Kong.

4 loại đồ uống sau bữa tối giúp giảm đầy hơi và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả

05:39:21 28/11/2025

Trong lá bạc hà chứa các hợp chất quan trọng là menthol và limonene. Khi đi vào cơ thể, các hoạt chất này có tác dụng làm thư giãn các cơ trơn của đường tiêu hóa.

Nga cảnh báo nguy cơ xung đột quân sự trực tiếp với châu Âu

05:11:35 28/11/2025

Thứ trưởng Ngoại giao Nga cảnh báo Liên minh châu Âu đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp với Nga.

Thành phố Bắc Kinh giảm đáng kể ô nhiễm tiếng ồn

03:59:57 28/11/2025

Tuy nhiên, Bắc Kinh đang mang đến một hình ảnh khác. Không chỉ trong các khu chung cư cao tầng, mức độ tiếng ồn từ giao thông và không gian công cộng tại thủ đô của Trung Quốc đã giảm đáng kể so với vài năm trước.

Nỗ lực hỗ trợ người dân vụ cháy chung cư ở Hong Kong

03:57:47 28/11/2025

Ngoài ra, các chuyên gia từ cả khu vực y tế công và tư đã được điều phối, bao gồm hơn 250 bác sĩ và hơn 250 chuyên gia y tế từ khu vực tư nhân, để thiết lập các trạm y tế tại tất cả các nơi trú ẩn tạm thời.

Tòa án Nga kết án tù chung thân 8 người trong vụ đánh bom cầu Crimea

03:54:36 28/11/2025

Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine vào năm 2014 và cây cầu này là dự án trọng điểm của Tổng thống Vladimir Putin. Ông đã lái một chiếc xe tải qua cầu trong lễ khánh thành vào năm 2018.

Tướng quân đội tuyên thệ là 'Tổng thống chuyển tiếp' ở Guinea-Bissau

03:52:31 28/11/2025

Từ châu Âu, Nga bày tỏ quan ngại trước tình hình tại Guinea-Bissau, đồng thời kêu gọi các lực lượng chính trị trong nước kiềm chế và nỗ lực ổn định tình hình thông qua đối thoại trên cơ sở luật pháp và Hiến pháp hiện hành.

Quân đội Israel lại không kích dữ dội vào miền Nam Liban

03:50:07 28/11/2025

Đợt tấn công diễn ra vài ngày sau đợt không kích của quân đội Israel vào thủ đô Beirut của Liban khiến chỉ huy quân sự cao nhất của Hezbollah - Ali Tabtabai, bị thiệt mạng.

Thêm hàng chục dân thường ở Nigeria bị bắt cóc

03:48:12 28/11/2025

Người phát ngôn của cảnh sát bang Niger, ông Wasiu Abiodun cho biết vụ việc xảy ra tối 26/11 tại một số ngôi làng thuộc khu vực Shiroro. Lực lượng chức năng cho biết đang triển khai các biện pháp truy tìm và giải cứu nạn nhân.

Tổng thống Nga công bố thành phần phái đoàn đàm phán với Ukraine

03:45:36 28/11/2025

Nhà lãnh đạo Nga cho biết Moskva nhìn chung đồng ý rằng danh sách 28 điểm trong kế hoạch hòa bình mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất, và sẵn sàng thảo luận nghiêm túc với phía Mỹ về vấn đề này.

Lũ lụt và lở đất gây thiệt hại nghiêm trọng tại Malaysia, Indonesia

03:35:37 28/11/2025

Cục Thoát nước và thủy lợi (JPS) cho biết mực nước sông Golok - biên giới giữa Malaysia và Thái Lan - ở bang Kelantan đang ở ngưỡng cảnh báo, có nơi vượt mức nguy hiểm.