Án treo, xét xử sao cho đúng: Kháng nghị 7 án treo vụ đ.ánh b.ạc hơn 2.000 tỉ đồng

Viện trưởng Viện KSND TP.HCM kháng nghị tăng nặng hình phạt đối với 10/14 bị cáo trong vụ án đ.ánh b.ạc, trong đó đề nghị cấp phúc thẩm không cho 7 bị cáo được hưởng án treo.

Theo cáo trạng, từ năm 2020, Nguyễn Văn Điền là người trực tiếp lấy tài khoản tổng (cấp Master) trên trang web c.á c.ược Bong88.com từ đối tượng tên Khang (chưa rõ lai lịch, là đại lý cấp trên của Điền) về chia thành nhiều tài khoản khác nhau, và giao cho Nguyễn Văn Dương quản lý để tổ chức đ.ánh b.ạc. Dương cũng chia ra nhiều tài khoản nhỏ giao cho các con bạc để tổ chức đ.ánh b.ạc nhằm thu lợi. Dương được Điền trả công 280 triệu đồng.

Căn cứ vào bản trích xuất dữ liệu c.á c.ược bóng đá, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM xác định Điền và Dương hưởng lợi hơn 116 triệu đồng từ hành vi “tổ chức đ.ánh b.ạc”. Từ đầu năm 2020 đến khi bị triệt phá vào cuối tháng 12.2021, tổng số t.iền giao dịch dùng để đ.ánh b.ạc của đường dây này khoảng 2.150 tỉ đồng.

Các bị cáo trong vụ án đ.ánh b.ạc tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh Q.Đ

Tòa tuyên 8 án treo

Quá trình điều tra, truy tố, Viện KSND TP.HCM đã đề nghị TAND TP.HCM xét xử 14 bị cáo, trong đó có 5 bị cáo về tội “tổ chức đ.ánh b.ạc”. Riêng Nguyễn Văn Điền đang bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh; 6 bị cáo về tội “đ.ánh b.ạc”, 1 bị cáo về tội “đ.ánh b.ạc” và “tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”, 2 bị cáo về tội “tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”.

Xét xử sơ thẩm, TAND TP.HCM tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Dương 5 năm tù giam về tội “tổ chức đ.ánh b.ạc”.

4 bị cáo còn lại trong nhóm tổ chức đ.ánh b.ạc đều được tòa tuyên án treo, gồm: Phạm Văn Tiến, Đỗ Văn Thu, Cao Duy Hưng, Lầu Văn Tuấn. Đối với nhóm đ.ánh b.ạc, tòa tuyên bị cáo Trần Huy Nam 3 năm tù giam. 4 bị cáo Nguyễn Văn Tuyên, Trần Hải Hưng, Nguyễn Thanh Sang, Phạm Thị Hà My đều được tòa tuyên án treo. Các bị cáo còn lại, tòa tuyên phạt tù giam.

7 án treo bị kháng nghị

Sau khi tòa tuyên án vào ngày 21.3.2023, Viện trưởng Viện KSND TP.HCM kháng nghị một phần bản án sơ thẩm, đề nghị TAND cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm theo hướng tăng hình phạt và không cho hưởng án treo đối với 7 bị cáo: Phạm Văn Tiến, Đỗ Văn Thu, Cao Duy Hưng, Lầu Văn Tuấn, Nguyễn Văn Tuyên, Trần Hải Hưng, Nguyễn Thanh Sang. Bên cạnh đó, Viện KSND TP.HCM đề nghị tăng nặng hình phạt đối với 3 bị cáo: Trần Huy Nam, Phan Minh Hùng, Nguyễn Phan Quốc Duy.

Theo Viện KSND TP.HCM, 7 bị cáo tòa tuyên được hưởng án treo là thực hiện không đúng Nghị quyết 02/2018 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao về trường hợp không được hưởng án treo. Cụ thể, đối với các bị cáo Phạm Văn Tiến, Đỗ Văn Thu phạm tội có 2 tình tiết định khung tại điều 322 tội “tổ chức đ.ánh b.ạc”, 2 bị cáo đều có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự phạm tội 2 lần trở lên và chỉ có một tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo nhưng HĐXX sơ thẩm cho các bị cáo hưởng án treo là không thực hiện đúng điểm 3, điều 2 và điểm 5 điều 3 của Nghị quyết 02/2018 nói trên.

Tương tự, các bị cáo Cao Duy Hưng, Lầu Văn Tuấn, Nguyễn Văn Tuyên, Trần Hải Hưng, Nguyễn Thanh Sang có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự phạm tội 2 lần trở lên, trong khi chỉ có 1 tình tiết giảm nhẹ hình phạt là thành khẩn khai báo nhưng vẫn được tòa tuyên án treo.

Trong khi đó, theo bản án của TAND TP.HCM, về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Các bị cáo đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải được thể hiện qua việc nộp lại t.iền thu lợi bất chính, đây là 2 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 điều 51 bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Ngoài ra, bị cáo Lầu Văn Tuấn có bác là Lầu Văn Hiệp là liệt sĩ được tặng huân chương chiến sĩ giải phóng hạng 3; bị cáo Cao Duy Hưng là lao động chính trong gia đình, còn nuôi mẹ già, con nhỏ (có xác nhận của chính quyền địa phương); bị cáo Nguyễn Thanh Sang bản thân là người đã tham gia nghĩa vụ quân sự, có ông nội là Nguyễn Văn Hiệp được tặng thưởng huân chương kháng chiến hạng nhì, đồng thời là liệt sĩ có bằng Tổ quốc ghi công, có ông ngoại là Bùi Văn Rớt là liệt sĩ được cấp bằng Tổ quốc ghi công nên cần áp dụng tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 2 điều 54 bộ luật hình sự cho bị cáo.

Ngược lại, theo Viện KSND TP.HCM, với các tình tiết trên, 7 bị cáo đều không đủ điều kiện để được hưởng án treo theo Nghị quyết 02/2018 và Nghị quyết 01/2022.

Điều kiện hưởng án treo

Một kiểm sát viên Viện KSND cấp cao tại TP.HCM cho hay Nghị quyết 01/2022 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao (có hiệu lực từ 10.5.2022) đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 02/2018 hướng dẫn áp dụng điều 65 của bộ luật Hình sự về án treo. Trong đó, chi tiết hóa hơn nữa điều kiện được hưởng án treo và mở rộng đối tượng được hưởng án treo.

Theo kiểm sát viên này, điều kiện chính hưởng án treo là có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên, trong đó có ít nhất 1 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 điều 51 bộ luật Hình sự và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 điều 52 bộ luật Hình sự. Trường hợp có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự từ 2 tình tiết trở lên, trong đó có ít nhất 1 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 điều 51 bộ luật Hình sự.

Bên cạnh đó, kiểm sát viên này cũng cho hay Nghị quyết 02/2018 quy định người phạm tội nhiều lần sẽ không được hưởng án treo, trừ trường hợp dưới 18 t.uổi. Song, Nghị quyết 01/2022 mở rộng hơn khi đối tượng người phạm tội 2 lần trở lên vẫn sẽ được hưởng án treo nếu người phạm tội dưới 18 t.uổi; các lần phạm tội đều ít nghiêm trọng; các lần phạm tội, người phạm tội chỉ giúp sức trong vụ án đồng phạm với vai trò không đáng kể; các lần phạm tội do người phạm tội tự thú.