An toàn thực phẩm Mỹ như bức tường bê tông và chuẩn cho hàng Việt
Làm nghề quản lý chất lượng, tôi khá thú vị khi tiếp cận luật Hiện đại hoá an toàn thực phẩm FSMA (Food Safety Modernization Act) của Hoa Kỳ. Lại cũng là người được tham gia xây dựng bộ tiêu chí (BTC) -” Hàng Việt Nam chất lượng cao – chuẩn hội nhập” mà hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao (DN.HVNCLC) chủ trương, tôi nhận ra có những điểm tương đồng giữa hai hệ thống này trong tác động với DN.
Những thay đổi của FSMA
Hiện nay, theo luật FSMA mới ban hành, FDA sẽ chuyển sang giám sát các biện pháp phòng ngừa rủi ro mà DN (buộc) phải tự thiết lập. Đây là một hình thức quản lý theo cả chuỗi hoạt động, theo (từng) quá trình, từ đầu vào (input) đến đầu ra (output), và rộng hơn, là đi vào chuỗi cung ứng.
Trước đây, hội DN HVNCLC với cuộc điều tra bình chọn hàng năm, chỉ thực hiện việc thống kê đ.ánh giá sản phẩm cuối cùng (sản phẩm đến tay người tiêu dùng – NTD, do NTD mua). Với chương trình thứ hai, hội xây dựng BTC để đ.ánh giá “HVNCLC – chuẩn hội nhập” là đã áp dụng hình thức mới, xây dựng BTC và mời chuyên gia, các cơ quan kiểm định (bên thứ ba) đ.ánh giá về việc tuân thủ quy định chất lượng và thực hành các hệ thống quản lý chất lượng. Đây cũng là hình thức quản lý theo quá trình.
Bộ tiêu chí của HVNCLC – chuẩn hội nhập đang được xây dựng có nhiều điểm tương đồng với luật Hiện đại hóa với luật an toàn thực phẩm của Hoa Kỳ. Ảnh: TL
Việc giám sát theo quy định trước đây của FDA không làm giảm số ca ngộ độc thực phẩm hàng năm (chưa kể độc mãn tính), vì chỉ xem xét sản phẩm đến cảng, chuẩn bị nhập khẩu vào Hoa Kỳ.
Nay với FSMA, Hoa Kỳ chuyển sang giám sát phòng ngừa rủi ro, nghĩa là DN phải tự nhận diện những mối nguy (có thể gây mất an toàn) trong quá trình sản xuất của mình. Làm thế nào kiểm soát (phòng ngừa, ngăn chặn) mối nguy đó, và nếu không kiểm soát được, phải có giải pháp nào.
Việc chuyển sang biện pháp phòng ngừa của FSMA không phải là điều mới mẻ. Đó chỉ là một phần của chương trình Phân tích mối nguy và các điểm kiểm soát tới hạn của HACCP (HACCP – Hazard Analysis and Critical Control Points), một hệ thống nhằm ngăn ngừa các rủi ro an toàn được đ.ánh giá cao trong lĩnh vực thực phẩm. Việc áp dụng HACCP có tính hệ thống hơn và được hỗ trợ bởi hai chương trình phụ: Thực hành sản xuất tốt (GMP – Good Manufacture Practice) và Thủ tục vận hành tiêu chuẩn vệ sinh (SSOP – Sanitation Standard Operating Procedure).
Video đang HOT
Hiện nay tại Hoa Kỳ, chỉ có ngành chế biến thuỷ sản đông lạnh và nước trái cây (juice) là buộc phải áp dụng HACCP, còn các ngành thực phẩm khác chỉ khuyến khích.
Rất khó bắt buộc (về pháp lý) tất cả các cơ sở chế biến thực phẩm phải áp dụng HACCP, vì sẽ gây ra nhiều tốn kém và bất ổn trong sản xuất, ở châu Âu hay ở Hoa Kỳ cũng thế.
Luật FSMA đã giản lược chương trình HACCP, nhắm vào việc ngăn ngừa các rủi ro trong an toàn thực phẩm, và giao cho FDA triển khai việc áp dụng đến các DN liên quan. Luật còn chỉ rõ phải bảo vệ công nhân viên không bị t.rù d.ập do t.ố c.áo DN nơi họ làm việc vi phạm an toàn thực phẩm. Khoản này giao cho bộ Lao động thực hiện.
Còn với BTC chuẩn hội nhập do hội DN HVNCLC biên soạn cho ngành thực phẩm, thực ra cũng đã giản lược chương trình HACCP, nghĩa là nhắm đến việc ngăn ngừa rủi ro. Việc xây dựng và áp dụng BTC này không phải là làm thay cơ quan chức năng, mà nó thực sự khuyến khích, hướng dẫn, hỗ trợ DN tuân thủ quy định pháp luật về an toàn thực phẩm, và đi xa hơn là tiếp cận với chuẩn mực của thế giới về an toàn.
Hoa Kỳ với nhân lực và tài lực dồi dào như thế, nhưng việc triển khai áp dụng FSMA tại Hoa Kỳ cũng mất 5 – 6 năm để sơ bộ hoàn thành những hướng dẫn, với sự tham gia của nhiều tổ chức nhằm huấn luyện, giúp đỡ DN đáp ứng những đòi hỏi của FSMA, và sau đó là nhờ bên thứ 3 đ.ánh giá các bước tuân thủ. Tất cả đều do các tổ chức dân sự thực hiện. FDA chỉ quản lý chung.
Điều khó khăn là liệu quy định của các nước sở tại (xuất khẩu hàng vào Hoa Kỳ) có đáp ứng được các yêu cầu phòng ngừa rủi ro theo FSMA không. Thế là FDA dự trù những chương trình hỗ trợ, thống nhất phương pháp kiểm nghiệm, kể cả hướng dẫn việc đ.ánh giá (audit) của bên thứ ba nhằm tạo thuận lợi cho nhà nhập khẩu, tránh tổn thất do hàng đến cảng lại bị trả về.
Dù có những tương đồng nhưng…
Luật FSMA và BTC “HVNCLC – chuẩn hội nhập” đều là giản lược của HACCP, và đều có chung mục đích, đó là nhắm đến ngăn ngừa rủi ro trong an toàn thực phẩm, nhưng việc thực hiện có khoảng cách rất xa.
Một bên là pháp lý, một bên là tự nguyện. Một bên là tiềm lực hàng đầu thế giới, một bên là nỗ lực của một tổ chức dân sự (hội DN.HVNCLC) của một nước đang phát triển. Một bên là xứ sở của thực thi pháp luật không khoan nhượng, một bên là động viên, khuyến khích sự tự nguyện của DN. Điều đáng nói là có một số tổ chức của Hoa Kỳ đã có so sánh và kèm theo sự bất ngờ, rằng hệ thống an toàn thực phẩm của Việt Nam như vậy là khá hoàn chỉnh (có sự tham gia của tổ chức dân sự bên cạnh Nhà nước).
Vấn đề đặt ra ở đây là, BTC sẽ hỗ trợ DN hiệu quả về ngăn ngừa rủi ro? Có giúp đào tạo DN hiểu rõ thao tác thực hiện an toàn, ghi chép hồ sơ, tổ chức hành động khắc phục, thủ tục thu hồi sản phẩm?
Chuyến đi của đoàn nghiên cứu do hội DN.HVNCLC tổ chức sang Hoa Kỳ trong tháng 3 vừa qua, đã gặp gỡ và trao đổi với FDA, bộ Nông nghiệp (USDA), trung tâm An toàn thực phẩm và dinh dưỡng ứng dụng (CFSAN), hiệp hội Người tiêu dùng (CFA), để tìm hiểu về FSMA, giới thiệu về BTC mới của HVNCLC, và tạo ra được mối quan hệ, mà qua đó, sự hợp tác được hình thành khá rõ như các chương trình huấn luyện, đ.ánh giá (audit), trao đổi thông tin để hiểu hơn về những khó khăn của nhau. Sự hợp tác này chính là cầu nối để BTC mới của hội có thể tiến gần đến FSMA hiện thực hơn. Có thể tin rằng, BTC mỗi năm sẽ nâng cấp DN để tiến gần đến luật chơi chung của thế giới qua những hợp tác nêu trên và qua đó, DN cải thiện việc kiểm soát phòng ngừa rủi ro, và tình trạng chung về an toàn thực phẩm của Việt Nam cũng được cải thiện.
Khai mạc hội chợ và triển lãm về nông dân – nông nghiệp Hội chợ và triển lãm “Thành tích nông dân xuất sắc thời hội nhập – Nông nghiệp đô thị và giao thương kinh tế vùng Đông Nam bộ 2017″ vừa được khai mạc tại công viên Lê Văn Tám, quận 1, TP.HCM, với quy mô 300 gian hàng, trong đó có khoảng 150 gian hàng ngành nông nghiệp, nông dân xuất sắc, hội nông dân các tỉnh, các làng nghề truyền thống… Diễn ra từ ngày 10 – 16.4, đây là chuỗi sự kiện tiếp nối cho bốn năm thành công của chương trình Tự hào nông dân Việt Nam diễn ra liên tục từ năm 2013 đến nay, và lần đầu tiên, một hội chợ triển lãm những thành quả, cống hiến của nông dân Việt Namxuất sắc được tổ chức. Bà Nguyễn Hồng Lý, Phó chủ tịch Trung ương hội Nông dân Việt Nam, cho biết: hội chợ triển lãm “Thành tích nông dân xuất sắc thời hội nhập – Nông nghiệp đô thị và giao thương kinh tế vùng Đông Nam bộ 2017″ là cơ hội để giới thiệu tiềm năng, thế mạnh nông nghiệp các địa phương, tạo cơ hội hợp tác đầu tư, liên kết phát triển kinh tế Đông Nam bộ với các vùng miền trong cả nước và hợp tác quốc tế. P.V
Theo Danviet
“Sáng tối” thương trường: Thận trọng với hóa chất
Chạy theo số lượng, không chịu đầu tư vào chất lượng; thiếu kiến thức về vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP), lạm dụng hóa chất cấm... đã khiến nhiều lô hàng xuất khẩu (XK) của doanh nghiệp (DN) Việt Nam bị trả về trong thời gian gần đây. Hệ quả này là một trong những nguyên nhân dẫn đến kim ngạch XK bị giảm sút nghiêm trọng và XK trong thời gian tới cũng sẽ gặp không ít khó khăn...
Bộ NN&PTNT cho biết, XK gạo trong tháng 1-2017 giảm 32% về khối lượng và giảm 35,1% về giá trị so với cùng kỳ năm 2016.
Hiện, lượng gạo tồn kho ở nhiều nước tăng cao dẫn đến việc dư thừa nguồn cung hàng hoá. Ngoài ra, các nước cũng đang có xu hướng tự túc lương thực, hạn chế NK, tăng tiêu thụ các loại lương thực khác ngoài gạo như ngô, lúa mì... và xu hướng bảo hộ ngày càng tăng của các quốc gia vốn là bạn hàng NK gạo truyền thống của Việt Nam (như Trung Quốc, Philippines, Indonesia...) buộc chúng ta phải điều chỉnh chính sách.
Với thực tế đó, cơ hội cho ngành XK gạo trong thời gian tới sẽ phụ thuộc lớn vào khả năng nâng cao sức cạnh tranh về sản phẩm hơn nữa so với những đối thủ, cũng như cần có những định hướng về thị trường tốt hơn.
Nhận xét về gạo nội và gạo ngoại bán trong nước, anh Trần Văn Tình (42 t.uổi, làm nghề thu mua lúa gạo ở T.iền Giang) cho hay: "Tôi thấy gạo ngoại giá đắt gấp 2-3 lần, thậm chí gấp nhiều lần giá gạo nội địa. Nhưng chẳng hiểu sao nhiều nơi vẫn thích và mua rất nhiều, mặc dù trong nghề này tôi biết chắc rằng chất lượng hay giá trị dinh dưỡng gạo Việt Nam không hề thua kém". Đó cũng chính là trăn trở lớn của ngành về vấn đề xây dựng thương hiệu và marketing dành cho gạo Việt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Thủy sản, gạo đã gặp không ít khó khăn tại thị trường xuất khẩu.
Nghị quyết 63/NQ-CP ngày 23-12-2009 về đảm bảo an ninh lương thực quốc gia đã xác định mục tiêu đến năm 2020, chúng ta chỉ sản xuất khoảng 41-43 triệu tấn lúa, đáp ứng tổng nhu cầu tiêu dùng trong nước và XK chỉ khoảng 4 triệu tấn gạo/năm. Nhưng sau đó, lượng gạo XK vẫn cứ tăng liên tục, mỗi năm khoảng 6-7 triệu tấn. Tình trạng "mạnh ai nấy làm" chưa liên kết, hợp tác với nhau vẫn tồn tại. Trong khi đó, do không có thương hiệu nên gạo Việt khó lọt vào các thị trường khó tính.
Cũng với tư duy "ăn xổi ở thì", trong năm 2016, đã có không ít lô gạo Việt Nam XK sang Mỹ đã bị trả về do dính một số hóa chất bị cấm ở thị trường Mỹ. Riêng trong 4 tháng đầu năm 2016, đã có tới 95 container (hơn 1.700 tấn) gạo bị thị trường Mỹ từ chối NK. Theo Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), tính từ năm 2012 đến tháng 8-2016, có tổng cộng 16 DNXK gạo Việt Nam sang thị trường này bị trả về với tổng số 412 container (gần 10.000 tấn gạo). Việc không đảm bảo ATTP cho gạo XK cũng là lý do XK trong năm 2016 giảm mạnh.
Thực trạng trên đã khiến các chuyên gia lo ngại, đã đến lúc cơ cấu lại ngành sản xuất lúa gạo cho phù hợp với nhu cầu của thế giới. Tiến sĩ Nguyễn Trọng Uyên, Phân Viện trưởng Phân viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp, thuộc Bộ NN&PTNT cho biết: Đến năm 2030, lúa gạo vẫn còn giữ vị trí quan trọng trong ngành trồng trọt của Việt Nam do điều kiện sinh thái rất thuận lợi cho canh tác lúa nước cùng với cơ sở hạ tầng và kinh nghiệm sản xuất đã được hình thành qua nhiều năm.
Tuy nhiên, do sự phát triển và tái cơ cấu của nền kinh tế, tỷ trọng đóng góp của lúa gạo trong kinh tế nông nghiệp sẽ giảm dần do sự gia tăng của các ngành sản xuất có giá trị tăng thêm cao hơn và nhu cầu tiêu dùng gạo trên đầu người cũng giảm do thu nhập gia tăng. Vì vậy, ngành lúa gạo cần phát triển theo chiều sâu về chất lượng hơn là theo chiều rộng về số lượng trong sản xuất cũng như XK như thời gian qua.
Với ngành thủy sản, ngay từ tháng đầu tiên của năm 2017 đã "gặp nạn" ngay khi Chính phủ Úc ban hành lệnh cấm NK tôm và tôm chưa nấu chín từ các nước châu Á, trong đó có Việt Nam (hiệu lực thi hành từ ngày 9-1-2017). Nguyên nhân là do Úc phát hiện virus đốm trắng có trong tôm bán tại các cửa hàng và nghi ngờ đây là nguyên nhân của việc bùng phát dịch đốm trắng tại bang Queensland. Tuy nhiên, ngày 6-2, lệnh cấm này đã bị dỡ bỏ do nguy cơ lây lan virus đốm trắng từ các sản phẩm này thấp hoặc không có nguy cơ gây nên lây lan.
Tuy nhiên, theo Bộ Công thương, một số DN XK cho biết họ đang gặp khó khăn vì lệnh cấm này. Điển hình là hai DN XNK thủy sản ở Cà Mau. Có DN đã ký hợp đồng trước đó và đang trên đường vận chuyển hàng tới Úc thì đã bị trả về. Riêng các lô hàng bị trả về, mỗi DN thiệt hại khoảng 1,6-1,8 triệu đôla. Đó là chưa kể DN bị thiệt hại do bị đối tác ngưng ký hợp đồng, trong khi mỗi tháng 2 DN này XK sang Úc 100-150 tấn hàng.
Cùng thời điểm này, mặt hàng cá tra cũng đã bị "bôi bẩn" tại thị trường nước ngoài khiến một số khách hàng lớn trả hoặc ngưng NK. Trong thời đại công nghệ với sức lan tỏa của internet thì các thông tin tiêu cực đã được truyền đi với tốc độ và gây ảnh hưởng khủng khiếp hơn. Tuy nhiên, "bão" chưa đi qua thì tình trạng thiếu cá tra nguyên liệu để sản xuất XK cũng đang khiến các DN đau đầu. Riêng tại thị trường Mỹ, theo thông tin công bố của Tổng cục Hải quan - Bộ Tài chính thì trong tháng 1-2017 XK thuỷ sản Việt Nam sang Mỹ giảm tới 30 triệu USD.
Nhiều chuyên gia trong ngành thủy sản và Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đều có chung nhận định: Sẽ có nhiều thách thức cho XK thủy sản của Việt Nam như: Rào cản kỹ thuật, bảo hộ thương mại và các quy định kiểm soát chất lượng của thị trường NK; sức cạnh tranh của sản phẩm và đặc biệt là việc thiếu nguyên liệu để sản xuất hàng XK là vấn đề khiến nhiều DN lo ngại nhất trong năm 2017.
(Theo Công An Nhân Dân)
Nhiều chất cực độc trong khô, mắm nguồn gốc từ biển nên ruồi cũng không dám đậu Khô cá, các loại mắm vốn là những thực phẩm rất thu hút ruồi, nhưng tại rất nhiều quầy bán khô, mắm trong chợ ruồi lại không hề dám bén mảng. Nguyên nhân vì sao? Nhiều chất cực độc trong khô, mắm nguồn gốc từ biển nên ruồi cũng không dám đậu "Lạ thật, tôi thấy nhiều sạp bán cá khô và mắm...