Ấn Độ chênh vênh tái mở cửa
Từ chiếc thuyền cá ọp ẹp trên sông Yamuna, Sumit Chaurasia nhìn về phía đền thờ Taj Mahal, tượng đài tình yêu của Ấn Độ, với đôi mắt đượm buồn.
Một thập kỷ qua, Chaurasia, 35 tuổ.i, luôn tận tình giới thiệu cho khách du lịch nét đẹp thơ mộng của đền Taj Mahal khi anh đưa họ dạo mát trên sông. Nhưng từ tháng ba năm ngoái, Ấn Độ ban hành lệnh phong tỏa nhằm đối phó với đại dịch Covid-19, ngôi đền gần như bị đóng cửa. Thị thực cho khách du lịch nước ngoài cũng bị đình chỉ. Chaurasia cùng những người dân địa phương kiếm kế sinh nhai nhờ đền Taj Mahal vì thế mà thất nghiệp.
Dù Taj Mahal đã mở cửa trở lại hồi giữa tháng trước, với hạn chế nghiêm ngặt về số khách tham quan, cuộc sống của Chaurasia, như bao người dân Ấn Độ khác, vẫn trong tình trạng chênh vênh: Không đóng cửa hoàn toàn nhưng cũng còn cách ngưỡng bình thường hay an toàn một quãng đường rất xa.
Sumit Chaurasia (trái), hướng dẫn viên du lịch địa phương, trên chiếc thuyền đán.h cá bơi dọc sông Yamuna bên đền thờ Taj Mahal. Ảnh: NYTimes.
“Covid-19 vẫn đeo bám chúng tôi”, Chaurasia nói, chỉ vào những đám lửa lấp ló nơi bờ sông từ một lò hỏa thiêu bên cạnh đền thờ. Mùa xuân vừa qua, các lò hỏa táng ở thành phố Agra, giống như thủ đô New Delhi, trở nên quá tải trong bối cảnh Ấn Độ trải qua đợt bùng phát dịch thảm khốc nhất từ trước tới nay với hàng nghìn ca t.ử von.g mỗi ngày.
Những đám đông thường tụ tập bên ngoài đền thờ Taj Mahal lúc hoàng hôn đã giảm xuống đáng kể, chỉ còn lác đác bóng người, chủ yếu là dân địa phương. Cảnh tượng gần như trống trải này khiến Chaurasia bật khóc, nhưng anh sẵn sàng chấp nhận dù nó khiến gánh nặng đè lên gia đình tăng gấp bội phần. Chaurasia có cha mẹ già cùng vợ và hai con phải nuôi.
“Đừng mạo hiểm tính mạng đến thăm đền Taj Mahal”, anh nói trong lúc con thuyền trôi trên dòng sông thiêng Yamuna.
Ấn Độ giờ đây mới chỉ bước một chân ra khỏi cuộc khủng hoảng mùa xuân đầy đau thương, khi sóng Covid-19 thứ hai tấ.n côn.g, ghi dấu bằng những ký ức nghiệt ngã về hành trình điên cuồng tìm giường bệnh, thuố.c men, oxy và những giàn hỏa thiêu đỏ lửa cả ngày lẫn đêm, nhuộm màu tro xám xịt lên bầu trời.
Khi số ca nhiễm bắt đầu giảm xuống, Ấn Độ từng bước mở cửa trở lại, bao gồm cả những đền thờ như Taj Mahal. Nhưng đến nay, mới chỉ 4% dân số 1,4 tỷ người của Ấn Độ được tiêm chủng đầy đủ và giới chức y tế cảnh báo về một đợt sóng khác rình rập bùng phát, phủ bóng đen u ám lên sự sống đang manh nha trở lại.
Video đang HOT
“Chúng tôi không ra ngoài trừ trong trường hợp cần thiết”, Chaurasia nói.
Du khách tới thăm đền Taj Mahal hồi tháng trước. Ảnh: NYTimes.
Agra, thành phố với vô số kho tàng kiến trúc Ấn Độ – Hồi giáo, trong đó có cả Taj Mahal, bình thường rất đông đúc và luôn tắc nghẽn giao thông. Nay, mọi thứ trở nên tĩnh lặng. Thành phố này vốn là nơi “phải đến” đối với bất kỳ du khách nào tới Ấn Độ. Khoảng 800.000 người, chiếm gần 1/2 dân số thành phố, sống phụ thuộc vào du lịch.
Gần như tất cả người dân Agra đều bị ảnh hưởng, Pradeep Tamta, quan chức du lịch của thành phố, cho hay. Nhiều xưởng thủ công nằm trên các con phố cổ của Agra đã không thể tồn tại sau 15 tháng liên tục bị phong tỏa, trong khi hầu hết những xưởng còn bám trụ được đang gặp không ít khó khăn.
Trong một con hẻm nhỏ của thành phố, Irfan Ali, 51 tuổ.i, đang cặm cụi bên chiếc máy dũa những mảnh ốc xà cừ thành hình mặt trăng, ngôi sao cũng như rất nhiều hình thù khác. Chúng sau đó sẽ được gắn lên đá cẩm thạch, gạch, mặt bàn hay lọ hoa.
Theo lời Ali, trong những năm qua, lượng khách du lịch nước ngoài khổng lồ đổ đến thành phố đã làm tăng nhu cầu đối với loại mặt hàng tinh xảo này.
“Họ muốn mang về chút gì đó của Taj Mahal”, ông cho hay. “Giờ đây, chỉ còn lại tĩnh lặng”.
Phía bên kia thành phố, Gaurav Goel, chủ sở hữu một doanh nghiệp đồ ngọt gia đình, cũng phải chật vật để duy trì hoạt động kinh doanh.
Kanhaiya Lal Goyal, ông nội của Goel, một bệnh nhân ung thư, hồi tháng 5 qua đời sau khi nhiễm Covid-19.
Một cửa hàng đồ ngọt của gia đình Gaurav Goel ở Agra. Ảnh: NYTimes.
Trong thời gian dịch chưa xuất hiện, 5 cửa hàng của Goel thu về khoảng 1,3 triệu USD mỗi năm. Năm 2020, doanh số giảm 40%. Hiện tại, khách hàng đã trở lại song anh cảm thấy mâu thuẫn.
“Việc kinh doanh thua lỗ không khiến chúng tôi bị tổn thương tinh thần”, anh chia sẻ. “Điều quan trọng hơn là chúng tôi không được mất thêm người thân nào nữa”.
Vào ngày bận rộn nhất kể từ thời điểm mở cửa trở lại, đền Taj Mahal đón khoảng 2.000 khách, chưa bằng 1/10 lượng khách bình thường. Tuy nhiên, với những người dám ghé thăm, đây là một trải nghiệm khác thường. Những công trình vốn bị chìm đi giữa không gian đông đúc nay hiện lên sắc nét nhờ bối cảnh vắng lặng.
Bên trong, cảnh chen lấn điển hình khi xưa không còn, quy mô cũng như sự trang trọng của lăng mộ với các chi tiết chạm khắc hổ phách, ngọc bích, san hô vì thế được tôn lên mạnh mẽ.
Một nơi vốn bận rộn, xô bồ nay bỗng trở thành chốn riêng tư.
Hara Khan và Satyam Singh, cặp đôi 20 tuổ.i kết nối với nhau qua mạng khi đại dịch bùng phát năm ngoái, cùng nhau trò chuyện dưới bóng râm của một ban công có mái vòm phía bên ngoài lăng mộ. Singh từ Delhi đi tàu hỏa đến Taj Mahal để gặp Khan nhân ngày sinh nhật cô. Mùa xuân vừa qua, họ đã mất một người bạn thân vì Covid-19.
“Thật tuyệt vời”, Khan nói về việc mở cửa đền thờ. “Chúng tôi đã lên kế hoạch cho cả một năm”, Singh thẹn thùng nói, đôi mắt liếc trộm Khan. “Đây là lần đầu chúng tôi gặp nhau”.
Ấn Độ điều thêm quân lên biên giới với Trung Quốc
Tổng thống Kovind nói Ấn Độ tăng viện cho lực lượng trên biên giới với Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia của nước này.
"Chính phủ của tôi cam kết đầy đủ với việc bảo vệ lợi ích quốc gia và rất cảnh giác. Các lực lượng bổ sung đã được triển khai để bảo vệ chủ quyền của Ấn Độ dọc theo Đường Kiểm soát Thực tế (LAC)", Tổng thống Ram Nath Kovind cho biết trong phiên họp chung của quốc hội Ấn Độ hôm nay. Ông không nói rõ quy mô của lực lượng tăng viện. LAC là biên giới chưa phân định dài 3.488 km giữa Ấn Độ và Trung Quốc.
Động thái điều quân của Ấn Độ diễn ra bất chấp việc nước này và Trung Quốc nhất trí thúc đẩy sớm rút bớt lực lượng sau vòng đàm phán thứ 9 của các quan chức quân đội cao cấp hôm 25/1. Ngoại trưởng Ấn Độ ngày 28/1 chỉ trích Trung Quốc vì tập trung binh sĩ và xây dựng cơ sở ở biên giới, nói vụ đụng độ chế.t người hồi tháng 6/2020 "làm xáo trộn sâu sắc" quan hệ giữa hai nước.
Xe tải quân sự
Quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ khi hai nước rơi vào tình trạng bế tắc bất chấp nhiều tháng đàm phán để giải quyết căng thẳng biên giới. Lục quân Ấn Độ ngày 25/1 cho biết xảy ra "một vụ đụng độ nhỏ" ở bang Sikkim hồi tuần trước, song nó được các chỉ huy địa phương dàn xếp.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Ấn Độ phối hợp với nước này để thực hiện thỏa thuận và "kiềm chế mọi hành động đơn phương có thể làm phức tạp hoặc trầm trọng thêm tình hình biên giới".
Tranh chấp biên giới Ấn - Trung diễn ra trong nhiều thập kỷ, trong đó lần đụng độ đẫm má.u nhất là cuộc chiến năm 1962. Những vụ đụng độ lẻ tẻ sau đó nổ ra dọc Đường Kiểm soát Thực tế (LAC), biên giới chưa phân định giữa Ấn Độ và Trung Quốc chạy qua dãy Himlaya.
Vị trí xảy ra đụng độ giữa binh sĩ Ấn Độ và Trung Quốc trong năm 2020. Đồ họa: Telegraph.
Tình hình tranh chấp biên giới Ấn - Trung lắng xuống sau căng thẳng ở cao nguyên Doklam năm 2017. Đụng độ giữa binh sĩ hai nước lại nổ ra vào đầu tháng 5/2020, lên tới đỉnh điểm sau một tháng rưỡi với vụ ẩu đả khiến 20 lính Ấn Độ thiệ.t mạn.g tại thung lung Galwan. Phía Trung Quốc thừa nhận chịu thương vong trong vụ ẩu đả, song không công bố chi tiết.
Ấn Độ và Trung Quốc sau đó điều lượng lớn binh sĩ cùng khí tài lên tăng viện cho khu vực biên giới, đồng thời triển khai các chiến dịch hậu cần chưa từng có để chuyển nhu yếu phẩm và thực phẩm nhằm giúp binh sĩ sống trong mùa đông khắc nghiệt trên dãy Himalaya.
Ấn Độ thắt chặt an ninh tại thủ đô sau cuộc biểu tình của nông dân Ngày 27/1, cảnh sát Ấn Độ đã thắt chặt an ninh và phong tỏa một số tuyến đường chính xung quanh thủ đô New Delhi, một ngày sau khi cuộc biểu tình của nông dân biến thành bạo loạn đã khiến 1 người thiệ.t mạn.g và hàng trăm người bị thương. Cảnh sát đặt chướng ngại vật ngăn những người biểu tình quá...