Ám ảnh nỗi lo thất nghiệp, giảm lương

Nếu như đầu năm, chuyện giảm 30-50% lương chỉ xuất hiện ở vài công ty địa ốc, xây dựng thì nay lan rộng ra nhiều doanh nghiệp. Có nơi không thông báo chính thức mà ép doanh số, lấy ‘cớ’ giảm thu nhập của nhân viên.

Hơn 10 ngày trước, chị Lê Minh Thu, nhân viên văn phòng một công ty phần mềm tại Trung Kính, Hà Nội nhận được thông báo bắt đầu từ tháng 11 lương giảm một nửa. Công việc của chị Thu không có thu nhập thêm, chủ yếu chỉ trông vào lương, nếu giảm thì mỗi tháng chỉ nhận 3 triệu đồng.

Anh Nguyễn Tuấn Anh, nhân viên một công ty thép, cho biết từ đầu tháng 10 công ty anh thông báo tăng 15% lương cho những nhân viên chấp nhận đi làm ở văn phòng mới xa thêm 15 km. Còn những ai vẫn làm việc ở trụ sở công ty, bị cắt giảm 25%. Ngoài ra, phòng kinh doanh không được thưởng hằng tháng theo doanh thu nữa và nếu không đạt định mức, chỉ được hưởng 85% lương.

“Định mức doanh thu công ty đặt ra cũng khá cao, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn hiện nay, xây dựng đình trệ. Do đó, hầu hết nhân viên phòng kinh doanh không đạt”, anh Tuấn Anh cho biết.

Cũng có kế hoạch tìm kiếm một công việc mới có thu nhập cao hơn nhưng anh Tuấn Anh cho biết vẫn chưa có kết quả. “Giờ đâu đâu cũng thấy giảm lương, sa thải lao động nên chuyển việc chưa chắc đã là lựa chọn đúng, thôi thì cố gắng vượt khó”, anh chia sẻ.

Công ăn việc làm trong ngành xây dựng, bất động sản và vật liệu xây dựng bấp bênh nhất hiện nay. Ảnh: Hoàng Hà

Chị Đặng Như Quỳnh (Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, hồi tháng 4, công ty chị thông báo cắt giảm 30% nhân sự. Nhân viên ở lại không bị giảm lương nhưng từ đầu năm nay, tất cả các khoản thưởng lễ đều bị cắt. “Trước đây, ngày lễ lớn công ty mình thưởng nửa tháng lương nhưng giờ cắt hoàn toàn. Mới đây mình còn nghe nói Tết Nguyên đán năm nay không có thưởng”, chị Quỳnh nói.

Thu nhập chỉ bằng 60% những năm trước, anh Nguyễn Đức Thịnh – nhân viên một công ty cung cấp thiết bị bảo vệ cho biết, công ty anh “ghim” lương nhân viên từ chục ngày đến nửa tháng. Trong hợp đồng ghi là trả lương từ ngày 1 đến 5 mà từ đầu năm nay thường phải ngày 20 mới có.

“Nhiều bạn trong công ty mình mới ra trường và đi làm đã bị chủ nhà đuổi mấy lần vì chậm đóng tiền nhà. Còn vợ chồng mình cũng nhiều phen khốn đốn vì phải ‘xoay’ tiền để nộp tiền cho chủ nhà”, anh Thịnh chia sẻ.

Anh Vy Đức Hưởng – Giám đốc một công ty kinh doanh và phân phối sàn gỗ tại Thanh Xuân cho biết, tuy chưa đến mức cắt giảm nhân sự nhưng từ đầu năm doanh nghiệp này cắt giảm lương sếp còn 50% đến 70%, lương nhân viên thì bằng 80% so với năm ngoái.

“Kinh tế khó khăn nên số lượng đầu việc cũng ít, doanh thu giảm. Nếu không giảm lương thì lại buộc phải cắt giảm nhân sự vì quỹ lương phải phù hợp với doanh thu của công ty”, anh Hưởng chia sẻ.

Anh Hưởng cho biết, tại đơn vị của anh, lương điều chỉnh giảm nhưng số lượng công việc cũng ít hơn trước. “Thêm vào đó, chúng tôi cũng dồn công việc vào 5 ngày để nghỉ sáng thứ 7″, vị giám đốc này cho hay.

Lãnh đạo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết khó khăn chung nên không tránh khỏi tình trạng cắt giảm lương, thất nghiệp tăng, kể cả ở các nước phát triển. “Ở Việt Nam gần đây, ngay các tập đoàn, tổng công ty cũng đồng loạt cắt giảm lương của người lao động nên các doanh nghiệp nhỏ, tư nhân chắc chắn không tránh khỏi”, ông này cho biết.

Theo lãnh đạo này, khi giảm lương các doanh nghiệp nên có lời giải thích rõ lý do để người lao động thấy thuyết phục. “Doanh nghiệp nên có thông điêp gửi tới nhân viên để họ hiểu rằng trong khủng hoảng, công ty và người lao động cân công sinh đê vượt khó, doanh nghiệp sẽ luôn chia sẻ khó khăn với người lao động chứ không chỉ vì mục tiêu lợi nhuận”, lãnh đạo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết.

Vị này cũng khuyên người lao động nên thận trọng khi có ý nghĩ nhảy việc vào lúc này. “Trước khi nghỉ việc cần tìm hiểu kỹ xem công việc mới có thực sự tốt hơn về thu nhập, đãi ngộ, điều kiện làm việc… hay không. Thêm vào đó, sắp đến Tết Nguyên đán, nghỉ việc sẽ bị cắt tiền thưởng sẽ rất thiệt thòi”, lãnh đạo Bộ này cho hay.

Báo cáo của Chính phủ tại Quốc hội cho thấy 9 tháng đầu năm có hơn 51.000 doanh nghiệp thành lập mới, nhưng cũng có tới 40.000 đơn vị phá sản, ngừng hoạt động. Chính phủ chưa công bố số liệu thất nghiệp, chỉ cho biết 8 tháng đầu năm đã có 345.500 người đăng ký thất nghiệp, tăng 41,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Vũ Tiến Lộc, hai năm qua có gần 100.000 doanh nghiệp rời thị trường, bằng một nửa 20 năm trước cộng lại.

“Chưa bao giờ doanh nghiệp chết nhiều như 2 năm qua. Doanh nghiệp còn khó khăn trong 1-2 năm tới”, ông nói.

Theo VNE