Ai sẽ thay Thủ tướng Johnson lãnh đạo nước Anh chống COVID-19?

Hiến pháp Anh không có quy định chính thức về người sẽ thay thế vị trí của thủ tướng trong trường hợp cấp bách.

Thủ tướng Anh Boris Johnson. Ảnh: REUTERS

Tối 5-4 (theo giờ Anh), Thủ tướng Anh Boris Johnson đã nhập viện ở London vì vẫn còn triệu chứng nhiễm COVID-19 sau khi kết thúc bảy ngày cách ly, báo The New York Times đưa tin.

Văn phòng thủ tướng Anh cho biết hiện tại, ông Johnson vẫn đang thực hiện các nhiệm vụ của mình với tư cách thủ tướng Anh. Tuy nhiên, nếu ông Johnson không thể tiếp tục làm việc, Ngoại trưởng Dominic Raab sẽ là người thay thế.

Thủ tướng Anh Boris Johnson trong thời gian tự cách ly tại Dinh Thủ tướng. Ảnh: TWITTER

Thông báo này phần nào xoa dịu nỗi lo ngại của công chúng Anh vì vị trí phó thủ tướng Anh đã bị bỏ trống từ năm 2015 đến nay.

Thiếu một phương án chính thức được hiến định

The New York Times cho biết Hiến pháp Anh không có quy định chính thức về các “kế hoạch dự phòng” cho trường hợp Thủ tướng Johnson không thể tiếp tục lãnh đạo chính phủ. Phó thủ tướng là một vị trí không bắt buộc phải có trong nội các Anh.

Ông Peter Bone, thành viên đảng Bảo thủ Anh, đã nhiều lần đề nghị Quốc hội Anh đưa quy định về người thay thế thủ tướng trong trường hợp cấp bách trở thành một quy định chính thức trong Hiến pháp Anh.

Khi được tin ông Johnson nhiễm COVID-19, ông Bone lo ngại không biết chuyện gì sẽ xảy ra với đương kim thủ tướng Anh, với chính phủ và người dân nước này.

Ông Bone nói “giữa tình trạng khẩn cấp quốc gia, bạn sẽ không muốn phải loay hoay lo lắng việc ai sẽ là người lãnh trách nhiệm” điều hành đất nước khi có biến cố.

Trong lịch sử Anh, một số thủ tướng cũng gặp các vấn đề sức khỏe khi đang đương chức, theo The New York Times.

Tháng 6-1953, thủ tướng lúc bấy giờ là ông Winston Churchill bị đột quỵ. Nhưng may mắn là ông Churchill đã hồi phục nhanh một cách đáng kinh ngạc và chỉ hai tháng sau, ông đã trở lại điều hành chính phủ.

Gần đây nhất, cựu Thủ tướng Tony Blair cũng hai lần phải giảm khối lượng công việc trong vài ngày vì bệnh tim tái phát. Lúc đó, vị trí phó thủ tướng Anh do ông John Prescott nắm giữ nên về nguyên tắc, ông Prescott sẽ có thể thay thế ông Blair cho đến khi Anh có thủ tướng mới.

Nhưng ông Johnson vẫn đủ sức khỏe lãnh đạo nước Anh

Thông báo ngày 5-4 của Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết: “Thủ tướng có quyền giao trách nhiệm cho bất kỳ bộ trưởng nào” trong trường hợp ông không thể tiếp tục làm việc. Trong đó lựa chọn đầu tiên là Ngoại trưởng Raab.

Ngoại trưởng Dominic Raab (trái) sẽ phụ trách điều hành chính phủ thay Thủ tướng Boris Johnson (phải) nếu tình trạng ông Johnson nặng hơn. Ảnh: PA

Dù vậy, tuyên bố cũng cho biết ông Johnson vẫn đang đủ sức khỏe đế tiếp tục lãnh đạo chính phủ Anh. Việc Thủ tướng Johnson phải nhập viện không có nghĩa là cấp cứu. Đây là một quyết định thận trọng vì các triệu chứng vẫn chưa kết thúc dù ông đã hoàn thành bảy ngày cách ly theo hướng dẫn của các cố vấn y tế.

Theo đài LBC (Anh), ông Dominic Raab là bộ trưởng thứ nhất của chính phủ Anh. Ông là ngoại trưởng Anh từ tháng 7-2019.

Trước đó, ông là bộ trưởng Các vấn đề Brexit dưới thời cựu Thủ tướng Theresa May. Tuy nhiên, ông đã từ chức vì những bất đồng với bà May trong chính sách đưa nước Anh rời Liên minh châu Âu (EU).

Ông Raab đã được xét nghiệm COVID-19 hai lần và đều cho kết quả âm tính. Ông đang có đủ điều kiện sức khỏe để tạm thời tiếp quản vị trí lãnh đạo nước Anh trong trường hợp cần thiết.

Hiện tại, hai thành viên khác trong chính phủ của ông Johnson là Bộ trưởng Y tế Matt Hancock và cố vấn trưởng Dominic Cummings cũng đã nhiễm COVID-19. Ông Hancock đã trở lại làm việc hôm 3-4 sau khi sức khỏe tiến triển tốt trong bảy ngày cách ly, còn ông Cummings vẫn đang tự cách ly.

Cố vấn trưởng vấn đề y tế của chính phủ – GS Chris Whitty, cũng xuất hiện các triệu chứng bệnh nhưng chưa có thông tin xác nhận ông nhiễm.

VĂN KIẾM