Ai nên chủ động tiêm phòng vaccine cúm hằng năm?

Mỗi khi thời tiết chuyển mùa, bệnh cúm lại gia tăng mạnh. Năm nay, số ca cúm và biến chứng dường như nhiều hơn, đặc biệt ở người lớn tuổi và người có bệnh nền.

Đây cũng là lý do các chuyên gia luôn khuyến cáo, nếu có điều kiện, hãy tiêm vaccine cúm mỗi năm một lần.

1. Vì sao cần tiêm lại vaccine cúm hằng năm?

Virus cúm , bao gồm các chủng Influenza A và B, liên tục thay đổi nhờ hiện tượng antigenic drift. Điều này khiến kháng thể từ vaccine cúm năm trước không còn đủ hiệu quả trong việc nhận diện và bảo vệ cơ thể.

Chính vì điều này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn cập nhật thành phần vaccine cúm hằng năm, dựa trên các chủng virus đang lưu hành thực tế ở Bắc bán cầu và Nam bán cầu.

2. Những lợi ích của tiêm vaccine cúm hàng năm

Nhiều nghiên cứu lớn trên thế giới đã chứng minh hiệu quả rõ rệt của vaccine cúm giúp:

• Giảm 40 – 60% nguy cơ mắc cúm có triệu chứng ở người khỏe mạnh.
• Giảm nhập viện 40% và giảm tử vong 30 – 40% ở người trên 65 tuổi, nhóm dễ xảy ra biến chứng như viêm phổi , suy hô hấp .
• Phụ nữ mang thai được tiêm vaccine cúm sẽ được bảo vệ, đồng thời kháng thể còn truyền sang em bé, giúp trẻ được bảo vệ trong những tháng đầu sau sinh.
• Trẻ nhỏ được tiêm phòng có tỷ lệ mắc viêm tai giữa , viêm phổi và viêm phế quản sau cúm thấp hơn đáng kể.

Như vậy, vaccine cúm không chỉ giảm khả năng mắc bệnh mà còn giảm mức độ nặng nếu chẳng may bị nhiễm.

Tiêm vaccine cúm chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.

3. Ai cần tiêm vaccine cúm mỗi năm?

Gần như tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều có thể tiêm vaccine cúm, trừ một số trường hợp có chống chỉ định đặc biệt. Tuy nhiên, những nhóm sau được khuyến cáo tiêm hằng năm để đảm bảo bảo vệ tối ưu:

• Người trên 65 tuổi
• Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt trẻ nhỏ dưới 2 tuổi
• Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh
• Người có bệnh mạn tính: Tim mạch, COPD, hen, suy thận , đái tháo đường, ung thư, suy giảm miễn dịch …
• Nhân viên y tế, giáo viên, người làm việc trong môi trường đông đúc
• Người dễ lây nhiễm hoặc có nguy cơ biến chứng nặng…

Đây là những nhóm dễ tổn thương nhất khi mắc cúm, không chỉ bệnh nặng hơn mà còn hồi phục chậm hơn.

4. Thời điểm tiêm vaccine cúm tốt nhất

Thời điểm lý tưởng để tiêm phòng là trước mùa cúm 4 – 6 tuần. Ở Việt Nam, mùa cúm thường rơi vào giai đoạn tháng 9 đến tháng 11, nên tiêm vào thời điểm này sẽ đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu.

Tuy nhiên, có thể tiêm vaccine cúm quanh năm, miễn là vaccine còn phù hợp với chủng virus đang lưu hành. Sau tiêm khoảng 2 tuần, cơ thể bắt đầu tạo kháng thể và khả năng bảo vệ kéo dài 6 – 12 tháng. Đó là lý do cần tiêm lại mỗi năm.

5. Vaccine cúm có an toàn không?

Vaccine cúm được đánh giá là một trong những loại vaccine an toàn nhất hiện nay. Phản ứng sau tiêm thường nhẹ và tự hết trong 1 – 2 ngày. Một số tác dụng phụ có thể xảy ra như:

• Đau hoặc sưng tại vị trí tiêm
• Sốt nhẹ
• Mệt mỏi thoáng qua
• Tác dụng phụ nặng như phản vệ rất hiếm gặp.

Chống chỉ định bao gồm:

• Người đang sốt cao, nhiễm trùng cấp tính
• Người dị ứng nặng với liều vaccine cúm trước hoặc với thành phần vaccine

Nhìn chung, lợi ích của việc tiêm phòng vượt trội hơn rất nhiều so với nguy cơ tác dụng phụ.

6. Mắc cúm xong có cần tiêm vaccine nữa không?

Câu trả lời là vẫn nên tiêm. Lý do là miễn dịch sau mắc cúm chỉ tồn tại vài tháng và không bảo vệ chéo hoàn toàn đối với các chủng cúm khác như A/H1N1, A/H3N2 hay cúm B.

Có thể tiêm lại sau khi đã:

• Hết sốt
• Hết triệu chứng cấp
• Thông thường sau 1 tuần kể từ khi hồi phục
• Điều này giúp tránh việc mắc thêm chủng cúm khác trong mùa cúm.

Vaccine cúm không thể bảo vệ 100% khỏi bệnh, nhưng giúp giảm mạnh nguy cơ mắc bệnh nặng, giảm nhập viện và giảm tử vong, đặc biệt ở người già, trẻ nhỏ và người có bệnh nền. Tiêm vaccine cúm mỗi năm là biện pháp đơn giản, hiệu quả và chi phí thấp để bảo vệ bạn và gia đình trong suốt mùa dịch.

Nếu có thể, hãy tiêm sớm trước mùa cúm, xem đó như một lá chắn an toàn cho sức khỏe của chính mình và cộng đồng.