AI không dễ lật đổ ngành phần mềm doanh nghiệp trị giá 1.200 tỉ đô la

Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày nay thật sự tạo nên những điều kỳ diệu, cho phép ngay cả những người không phải chuyên gia lập trình cũng có thể tạo ra phần mềm chỉ bằng cách dùng ngôn ngữ tự nhiên , một xu hướng được gọi là “lập trình theo cảm hứng” ( vibe coding ).

Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng, dù AI có mạnh mẽ thế nào, thị trường phần mềm toàn cầu trị giá 1.200 tỉ đô la Mỹ mỗi năm khó có thể bị thay thế hoàn toàn.

Các công cụ chatbot AI có thể giúp người dùng tạo ra các phần mềm bằng các câu lệnh sử dụng ngôn ngữ tự nhiên. Ảnh minh họa: Adobe Stock

Theo công ty nghiên cứu Gartner, doanh nghiệp toàn cầu dự kiến sẽ chi khoảng 1.200 tỉ đô la Mỹ cho phần mềm trong năm nay, tăng gần 11% so với năm trước. Đây là con số khổng lồ, vượt xa hầu hết các khoản đầu tư công nghệ khác. Nhưng trong thời đại AI phát triển vũ bão, ngân sách ấy đang đứng trước nguy cơ bị thách thức.

Các công cụ như ChatGPT của OpenAI cho phép người dùng không chuyên tạo ra phần mềm chỉ bằng cách mô tả nhu cầu của họ bằng ngôn ngữ tự nhiên. Cái gọi là “lập trình theo cảm hứng” này có thể khiến các phần mềm có sẵn trở nên lỗi thời.

Trong một buổi trình diễn trực tiếp về mô hình GPT-5 gần đây, các nhân viên OpenAI đã tạo ra một ứng dụng dạy tiếng Pháp cho người nói tiếng Anh chỉ trong vài phút ngay trên sân khấu.

“Chúng tôi tin rằng ý tưởng về phần mềm theo yêu cầu sẽ là một trong những đặc điểm nổi bật của kỷ nguyên GPT-5″, Ceo OpenAI Sam Altman tuyên bố.

Thực ra, Jensen Huang, CEO của nhà cung cấp chip AI Nvidia đã khẳng định từ năm 2017 rằng “AI sẽ nuốt chửng phần mềm”.

Mối đe dọa hiện hữu này đang phủ bóng đen lên một ngành công nghiệp vốn đang đối mặt với nhiều khó khăn. Theo báo cáo của Gartner, tình trạng bất ổn kinh tế toàn cầu do chiến tranh thương mại, xung đột quân sự và nguy cơ lạm phát đã khiến giới doanh nghiệp giảm chi tiêu mới cho nhu cầu công nghệ thông tin.

Đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng AI cũng đang gây áp lực lên các khoản ngân sách công nghệ khác của doanh nghiệp.

Các nhà phân tích ở Phố Wall ngày càng thường xuyên đặt câu hỏi về tác động của AI đối với phần mềm trong các cuộc họp báo công bố kết quả kinh doanh và các sự kiện khác của doanh nghiệp

Cổ phiếu phần mềm cũng nằm trong nhóm yếu nhất của ngành công nghệ thời gian gần đây. Chỉ số BVP Nasdaq Emerging Cloud Index, theo dõi cổ phiếu của các công ty đại chúng mới nổi trong lĩnh vực phần mềm và dịch vụ đám mây trên thị trường chứng khoán Mỹ giảm gần 6% trong tháng qua. Đây cũng là danh mục công nghệ lớn duy nhất ghi nhận mức giảm giá cổ phiếu kể đầu năm đến nay, theo FactSet.

Các công cụ AI chắc chắn đang thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực phát triển phần mềm.

Chia sẻ tại một cuộc họp báo hồi tháng Năm, Jeremy Barnum, Giám đốc tài chính của ngân hàng JPMorgan Chase tiết lộ, ông đã thử “lập trình theo cảm hứng” và đánh giá đó là trải nghiệm khá tuyệt vời.

Tuy nhiên, AI không dễ thay thế những ứng dụng phần mềm phức tạp, phục vụ các nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt là xử lý dữ liệu nhạy cảm và thường chịu sự quản lý nghiêm ngặt như dữ liệu về nhân sự hay tài chính.

“Hơn 65% các công ty trong danh sách Fortune 500 (500 doanh nghiệp đại chúng lớn nhất Mỹ) đang sử dụng phần mềm chúng tôi”, Carl Eschenbach, CEO của Workday, nhà cung cấp phần mềm quản lý nguồn nhân lực và tài chính dựa trên nền tảng đám mây khẳng định trong một cuộc phỏng vấn.

Những công phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS) bao gồm Workday và Salesforce đang gấp rút tích hợp AI vào sản phẩm, bao gồm các tác nhân AI có khả năng thực hiện một số hành động thay cho con người.

Hầu hết các công ty SaaS hiện nay đều đang bán công cụ tác nhân AI cho khách hàng, Tuy nhiên, các nhà phân tích của ngân hàngRBC cho rằng. cơ hội thực sự nằm ở các hệ thống AI đa tác nhân, có thể hoạt động trên nhiều ứng dụng phần mềm khác nhau. Đó là một thách thức mà chưa công ty phần mềm nào thực sự giải quyết được.

Trong báo cáo gần đây, nhà phân tích phần mềm kỳ cựu Brent Thill của ngân hàng Jefferies nhấn mạnh, AI chưa thể thay thế các nhiệm vụ công việc phức tạp trong phần mềm doanh nghiệp hiện tại. “Theo quan điểm của chúng tôi, sự phức tạp của kiến trúc doanh nghiệp khiến việc AI hoàn toàn thay thế phần mềm là điều khó xảy ra”, ông nhận định.

Những trục trặc gần đây của các công ty AI càng củng cố lập luận này. OpenAI đối mặt với làn sóng chỉ trích sau khi ra mắt chatbot GPT-5, với người dùng phàn nàn về các câu trả lời không chính xác của chatbot này, v vốn từng được CEO Sam Altman ca ngợi là chẳng khác nào “một đội ngũ chuyên gia trình độ tiến sĩ có sẵn trong túi bạn”.